افراد بسیاری در جامعه به اضطراب اجتماعی مبتلا هستند. عصبی بودن یا ناراحت بودن در یک موقعیت اجتماعی مشکلی است که کم و بیش افراد به آن مبتلا می‌شوند.
این که در کنار شخصی حس خوشایندی ندارید یا هنگام دست دادن با افراد کف دستتان به شدت عرق می‌کند و یا این که توانایی صحبت کردن در یک جمع را ندارید و حتی این که در اتاق‌های افراد غریبه حس وحشتناکی را تجربه می‌کنید تنها مختص به شما نیست.
نت نوشت این بار به بررسی و راه حل‌های درمانی این مشکل پرداخته است و شما را با مشکلی به نام اضطراب اجتماعی بیشتر آشنا می‌سازد.
وضعیت اجتماعی چیست؟
استرس یکی از مخربترین اختلالات روانی به شمار می‌رود که مضرات زیادی بر روی ذهن و جسم به جا می‌گذارد.
ناتوانایی‌های زیاد در خواب و ایجاد خستگی مزمن از جمله عوارضی است که استرس به همراه دارد.
اختلالات روانی هر کدام به نوبه خود زخمی بزرگ و عمیق به روحیه انسان وارد می‌کند. اضطراب از شایع ترین بیماری‌های روانی به شمار می‌رود.
این بیماری مهلک روانی بسیار ناتوان کننده است. بی قراری، خستگی، تحریک پذیری، مشکلات خواب و مشکلات در تمرکز از جمله آسیب‌های روانی این بیماری محسوب می‌شود.
کسانی که این موضوع را متوجه می‌شوند، این دسته از افراد را عجیب غریب یا دیوانه می‌نامند. ولی درحقیقت یک ذهن مبتلا به این اختلال بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به دیگر اختلالات روانی است.
قبل از این که با اختلال اضطراب اجتماعی آشنا شویم می‌بایست معنای وضعیت اجتماعی را بدانیم.
یک وضعیت اجتماعی شامل موقعیتی است که شما حداقل با یک نفر دیگر در آن حضور پیدا می‌کنید. این وضعیت می‌تواند شامل یک گفتگوی دو نفره یا شرکت در یک میهمانی بزرگ باشد.
موقعیت‌های اجتماعی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند : موقعیت‌های عملکرد و تعامل بین فردی.
موقعیت‌های عملکرد
موقعیت عملکرد قرار گرفتن در یک شر ایط خاص است که فرد احساس می‌کند توسط دیگران تحت نظارت است و افراد دیگر او را تحت نظر دارند مانند:
- سخنرانی عمومی
- شرکت در جلسات یا کلاس ها
- غذا خوردن در حضور دیگران
- استفاده از سرویس‌های بهداشتی عمومی
- نوشتن در مقابل دیگران
- اجراهای عمومی مانند بازی در صحنه یا خواند آواز در یک گروه کُر
- وارد شدن به اتاقی که چند نفر دیگر در آن حضور دارند
تعامل بین فردی
در تعامل بین فردی شخص با دیگران در وضعیت تعامل قرار می‌گیرد و روابط نزدیکی پیدا می‌کند مانند:
- ملاقات با افراد جدید
- صحبت با همکاران و یا دوستان
- دعوت دیگران برای انجام یک کار
- حضور در رویداد‌های اجتماعی مانند حضور
- دوست یابی
- ابراز عقاید
- صحبت کردن تلفنی با دیگران
- کار در یک گروه
- سفارش دادن غذا در یک رستوران
- عودت یک کالای خریداری شده به فروشگاه
- مصاحبه شغلی
رابطه اضطراب با هوش
کسانی که دچار اضطراب اجتماعی هستند نشانه‌های روانی ظریفی از محیط زیست دریافت می‌کنند. این به آن معنا است که پردازش‌های ذهنی ثابتی از نشانه‌های عاطفی اطرافیانشان در ذهن آنها همواره وجود دارد.
آنها قادر به تفسیر نشانه‌های اجتماعی از دیگران هستند. این به نحوی یک موهبت محسوب می‌شود. تا آنجایی که تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد اضطراب در هر نوعی که باشد فلج کننده محسوب می‌شود.
اما اکنون این تحقیقات نشان می‌دهد که اضطراب برخی مواقع می‌تواند یک پیشرفت خوب باشد. این پیشرفت یک حالت روانی مثبت به شمار می‌رود که در مراحل پیشرفته به هوش کلامی منتهی می‌شود.
اضطراب اجتماعی چیست؟
اختلال اضطراب اجتماعی یا با نام دیگر هراس اجتماعی یک نوع استرس و ترس است که در زمان قرار گیری در موقعیت‌های متفاوت رخ می‌دهد. بیش از ۱۵ میلیون فرد بزرگسال امریکایی به این بیماری مبتلا هستند.
ترس شدید از یک مسئله روانی مانند ترس از قضاوت شدن توسط دیگران در موقعیت‌های اجتماعی را اضطراب اجتماعی می‌گویند. اضطراب اجتماعی تنها به منزله خجالتی بودن نیست، بلکه ترس از قرار گرفتن در یک موقعیت اجتماعی نادرست است.
این ترس نادرست می‌تواند به حدی پیش رود که زندگی روزانه را مختل کند. افراد مبتلا به این اختلال روانی ممکن است در یک یا هیچ رابطه عاشقانه قرار داشته باشند.
این موضوع باعث می‌شود که احساس ناتوانی یا شرمندگی در رابطه آنها شکل بگیرد.
معمولا این بیماری از دوران نوجوانی پیدا می‌شود و با حالت‌هایی مانند کم رویی شدید خود را نمایان می‌کند. همه انسان‌ها می‌کوشند که از ترس‌های خود به خصوص ترس‌های اجتماعی فاصله بگیرند و آنها را درمان کنند.
اضطراب اجتماعی نیز یک بیماری روحی روانی است که می‌تواند بیشتر جنبه‌های زندگی به خصوص زندگی اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و دچار مشکلات و نوسانات بسیاری کند.
این بیماری که از شایع ترین بیماری‌های روانی شناخته شده است نیازمند یک دوره درمانی کامل است.
خجالتی بودن در جمع و یا سکوت‌های مستمر از نشانه‌های اضطراب اجتماعی است و در صورتی که فرد نتواند به تنهایی آن را درمان کند می‌بایست به پزشک روان شناس مراجعه کند.
خیلی دور از منطق نیست که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی از بسیاری از موقعیت‌های اجتماعی بپرهیزند و در برخی از موقعیت‌ها احساس راحتی داشته باشند.
به عنوان مثال برخی از افراد به راحتی می‌توانند زمان خود را با دوستان و جمع خانواده سپری کنند و از لحاظ اجتماعی با این گونه جوامع اجتماعی در همکاری و تعامل به سر می‌برند اما از موقعیت‌های عملکردی همانند شرکت در جلسات تجاری یا سخنرانی‌های رسمی واهمه دارند و سعی می‌کنند از این موقعیت‌ها دوری داشته باشند و در آن وضعیت‌ها قرار نگیرند.
نشانه‌های اضطراب اجتماعی
اختلال اضطراب اجتماعی به روش‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند.
موقعیت‌های متفاوتی وجود دارد که افراد مختلف می‌توانند این وضعیت را تجربه کنند. اما به صورت کلی چند عارضه و نشانه اصلی هست که نشان دهنده پیدایش اضطراب اجتماعی در یک فرد می‌باشد این نشانه‌ها شامل:
- اجتناب از صحبت و گفتگو با افراد غریبه
- دوری از صحبت کردن در جمع
- مشکلات و اختلالات در دوست یابی
- ضعف و یا اجتناب از برقراری تماس چشمی
- اجتناب از غذا خوردن در برابر دیگران
- دوری کردن از حضور در مدرسه یا محل کار
بسیاری از افراد که به اختلال اضطراب اجتماعی دچار هستند ممکن است یک یا چندی از این پارامتر‌ها را تجربه کنند.
بسیاری از این گزینه‌ها کار سخت و دشواری نیستند ولی در نظر فرد بیمار مانند یک کابوس بسیار بزرگ جلوه خواهد کرد.
به طور معمول بیماران اضطراب اجتماعی دلایل خاصی نیز برای این ترس‌ها دارند که قاعدتا هرگز صحیح و قانع کننده نیست.
این افراد معمولا می‌ترسند که مورد قضاوت دیگران قرار گیرند یا این که در یک جمع احساس خجالت زدگی و یا تحقیر می‌کنند که این حالت با لرزش دست یا تعریق زیاد و حتی گاهی با سرخ شدن چهره نمایان می‌شود.
برخی از این افراد در جمع به شخصی توهین می‌کنند و یا این که می‌ترسند مرکز توجه دیگران قرار گیرند.
به طور معمول افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی این جملات را در محاوره‌های خود یا در گفتگو‌های درونی شان زیاد به کار می‌برند:
- حرفی که می‌زنم زیاد جالب نیست و شاید احمقانه به نظر برسد
- دیگران متوجه اضطراب و نگرانی من خواهند شد
- دیگران فکر می‌کنند من احمق هستم
- هیچ کس با من صحبت نخواهد کرد
چه عواملی سبب پیدایش اضطراب اجتماعی می‌شود؟
اختلال اضطراب اجتماعی دلیل خاصی ندارد و نمی‌توان گفت که منشا دقیقی برای پیدایش این بیماری در دسترس است. اما عواملی هست که می‌تواند به تشدید این بیماری کمک کند. ژنتیک یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار در آن است.
در صورتی که شما عضو یک خانواده با هراس اجتماعی هستید به احتمال قوی دچار این اختلال خواهید شد. آمیگدال بیش فعال نیز که بخشی از مغز است در روند اضطراب اجتماعی تاثیر گذار می‌گذارد.
این بخش از مغز ترس را کنترل می‌کند و همین امر سبب می‌شود که اضطراب اجتماعی در شخص تشدید شود. به طور کلی این بیماری روحی در حدود سن ۱۳ سالگی بروز پیدا می‌کند و مشکلاتی مانند زور گویی و اذیت و آزاد در دوران کودکی بر پیدایش آن موثر است.
کودکانی که مورد اذیت و آزار جسمی و یا روانی قرار می‌گیرند در معرض اضطراب اجتماعی خواهند بود و احتمالا خجالتی شدن در آنها بیشتر از سایر کودکان اتفاق می‌افتد.
افراد مضطرب چه حسی را درک می‌کنند؟
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد مادامی که ذهن یک انسان درگیر اضطراب است در حال بمباران هوش کلامی است.
این ترکیب با یک صفت به نام هوش نگهبان خوانده می‌شود. این به آن معنا است مردمی که حواس توسعه یافته دارند قادر به درک تهدیدات نامرئی از سوی دیگران هستند.
این تهدیدات را می‌توان یک نوع تهدیدات روانی به شمار آورد.
تاثیر اختلال اضطراب اجتماعی بر فرد
پیدایش افکار منفی
در بیماری اختلال اضطراب اجتماعی پیدایش افکار منفی یکی از حالت‌هایی است که برای فرد بیمار به وفور رخ می‌دهد. افراد مبتلا تمایل دارند که در مورد خودشان افکار منفی داشته باشند.
به عنوان مثال معمولا این افراد در جمع جمله “من حرفی برای گفتن ندارم ” را بیان می‌کنند و از صحبت کردن اجتناب می‌کنند. یا این که مدام با خود می‌اندیشند که دیگران در موردشان چه چیزی فکر می‌کنند.
زمانی که افکار منفی به افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی حمله می‌کند این افراد بر روی رفتار و عملکرد خود حساس می‌شوند و بر روی نگرانی و اضطراب تمرکز می‌کنند.
تاثیر اضطراب اجتماعی بر روی سلامت جسم
مشکل اضطراب اجتماعی یک بیماری روحی روانی به شمار می‌رود و همچنان می‌تواند مشکلات نه چندان کوچک بر سلامتی نیز ایجاد کند.
زمانی که فرد دچار اختلال اضطراب اجتماعی می‌شود در یک وضعیت استرس شدید قرار می‌گیرد که می‌تواند مشکلاتی مانند بالا رفتن ضربان قلب، تنش عضلانی، سرگیجه و منگی، مشکلاتی گوارشی از جمله اسهال، تاری دید، تشنج، تکرر ادار، خشکی دهان و عدم توانایی در تنفس را تجربه کند.
این علائمی دقیقا بعد از یک رویداد اجتماعی شروع می‌شود و سبب تشدید اضطراب در فرد بیمار می‌شود و حتی ممکن است روزها و هفته‌ها نیز ادامه پیدا کند.
تاثیرات اضطراب اجتماعی بر روی زندگی شخصی
فرد مبتلا به این بیماری بسیاری از موقعیت‌های عادی را که بیشتر افراد روزانه آنها را پشت سر می‌گذارند، از دست می‌دهد و قرار گرفتن در این موقعیت‌ها برایش تا حدی دشوار و گاهی امکان ناپذیر است.
این رفتار سبب می‌شود دیگران نیز رفتاری غیر معمول با او داشته باشند.
زمانی که فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی از موقعیت‌های اجتماعی خود دوری می‌کند و آنها را از دست می‌دهد بسیاری از روابط شخصی آن تحت تاثیر قرار گرفته و مشکلاتی از این قبیل برایش پیش خواهد آمد:
- پایین آمدن عزت نفس
- بروز و پیدایش افکار منفی
- ابتلا به افسردگی
- حساس شدن به انتقاد اطرافیان
- ضعیف شدن در مهارت‌های اجتماعی
تاثیر اختلال اضطراب اجتماعی در محل کار و یا مدرسه
فردی که دچار این بیماری باشد موقعیت هایی مانند مشکلاتی در مصاحبه‌های شغلی، ضعف در تعامل با کار فرمایان، عدم همکاری با دیگر افراد، مشکل داشتن در پرسیدن و جواب گرفتن، عدم توانایی در ارتباط برقرار کردن با دیگر شاگردان یا همکاران، امتناع از تبلیغات شغلی، عملکرد ضعیف در محل کار یا در کلاس درس و در نهایت کاهش لذت از محیط کار یا مدرسه را تجربه خواهد کرد.
تاثیر اختلال اضطراب اجتماعی در روابط با افراد دیگر
بیماری اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند بر روی روابط فرد با سایر افراد دیگر تاثیر منفی به جا بگذارد. از جمله مشکلاتی که این اختلال بر روی روابط ایجاد می‌کند دشواری در توسعه و حفظ دوستی و حتی روابط عاشقانه، مشکلات در صحبت کردن با افراد دیگر، عدم توانایی انتقاد پذیری می‌باشد.
تاثیر اختلال اضطراب اجتماعی در فعالیت‌های روزانه
فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی مشکلات بسیاری در فعالیت‌های بسیار ساده و عادی روزانه خود خواهد داشت. از جمله این مشکلات می‌توان به مشکل در یک خرید ساده مواد غذایی، مشکل در مراجعه به یک رستوران و خوردن غذا در جمع، گرفتن تاکسی، سوار شدن در مترو و اتوبوس و یا حتی پرسیدن یک نشانی از افراد دیگر اشاره کرد.
فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی مشکلات بسیاری در فعالیت‌های بسیار ساده و عادی روزانه خود خواهد داشت.
چه موقع اضطراب اجتماعی به مشکل جدی تبدیل می‌شود ؟
طبیعی است که هر از گاهی احساس اضطراب و استرس در برخی از موقعیت‌های اجتماعی دشوار برای سایر افراد رخ دهد.
موقعیت هایی مانند مصاحبه‌های شغلی یا سخنرانی‌های رسمی تا حدی با احساس ترس و اضطراب همراه است که این احساس در حد متعادل قابل قبول و درک است اما زمانی که این احساس بیش از حد و شدید باشد یا در صورتی که چندین مرتبه تکرار شود می‌توان آن را یک اضطراب اجتماعی درد سر ساز نامید که در واقع یک بیماری روحی به شمار می‌رود.
این زمان است که اختلال اضطراب اجتماعی جنبه‌های مختلف زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار داده و سبب مشکلاتی در زندگی شخصی و حتی جمعی خواهد شد.
از جمله مشکلاتی که اضطراب اجتماعی برای افراد پیش خواهد آورد در موقعیت هایی مانند کار، مدرسه، جمع خانوادگی و دوستان، روابط و فعالیت‌های سرگرم کننده است.
درمان اضطراب اجتماعی
زندگی با اختلال اضطراب اجتماعی تمام برنامه‌های روزمره، عملکردهای شغلی و زندگی اجتماعی را مختل می‌کند.
افراد مبتلا به این اختلال روانی در رفتن به مدرسه، انجام یک مصاحبه عادی یا حتی در یک رابطه عاشقانه مشکل دارند. غلبه بر این نوع اضطراب کار بسیار دشواری است. افراد مبتلا می‌بایست ابتدا احساسات مربوط به اضطراب اجتماعی را بشناسند.
کشف و رسیدگی به این حالات کار ساده‌ای نیست. این افراد عمیق ترین نوع اضطراب را دارند که در یادگیری، درک و پذیرش بسیاری از مسائل آنان را آزار می‌دهد.
هر چند که این موضوع یک نوع هدیه محسوب می‌شود چرا که درک و شناخت عمیق تری نسبت به دیگر افراد دارند. ولی بهتر است این افراد را وادار به شناخت یک مسئله مبهم نکنید. آنها را در آغوش بگیرید و صبر کنید تا شما را درک کنند.
چرا که شما کمتر می‌توانید احساسات آنها را درک کنید.
درک عمیق اضطراب اجتماعی
در صورتی که با اختلال اضطراب اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنید می‌بایست خود را با واقعیت این بیماری آشنا کنید. هر چه شناخت دقیق تر و کامل تری از بیماری خود داشته باشید راحت تر و سریع تر می‌توانید آن را بهبودی ببخشید.
زمان مضطرب شدن خود را پیدا کنید
برای شروع لازم است که بدانید چه زمانی به اضطراب اجتماعی مبتلا می‌شوید. یعنی این که در چه موقعیت هایی دچار اضطراب می‌گردید. برای این کار لازم است که کمی احساس خود را تحت کنترل بگیرید و کنکاش کنید که چه زمانی اضطراب را احساس کرده و عکس العمل نشان می‌دهید. مادامی که نقطه شروع اضطراب خود را پیدا کنید اولین قدم برای مدیریت آن را برداشته اید.
چه زمانی اضطراب به شکل یک معضل در می‌آید؟
اگر چه اضطراب گاهی می‌تواند ما را در برابر بسیاری از موقعیت‌های خطرناک واقعی در امان نگه دارد اما در بسیاری از مواقع اضطراب سبب تخریب موقعیت‌های اجتماعی و شخصی می‌شود.
پیدا کنید که چه زمانی اضطراب برای شما مشکل ساز است و سبب پریشانی و آشفتگی حال شما می‌شود. آن اضطراب برای زندگی شما مخرب است و می‌بایست برای رفع آن اقدام کنید.
انواع اضطراب اجتماعی را بشناسید
چندین نوع اضطراب اجتماعی وجود دارد که همگی با این اختلال مرتبط می‌باشند. برای رهایی از آن می‌بایست اضطراب اجتماعی خود را پیدا کنید و بشناسید.
متوجه شوید که چه نوع اضطراب اجتماعی دارید تا بتوانید آن را به نحوه صحیح مدیریت کنید. در محل کار دچار اضطراب اجتماعی می‌شوید یا در مدرسه یا وقتی با تعدادی افراد خاص هستید یا شاید هم هنگامی که می‌خواهید در جمع صحبت کنید.
تمامی این‌ها به خود شما بستگی دارد.
چارت درمانی تهیه کنید
چندین روش مرحله به مرحله برای درمان اضطراب اجتماعی وجود دارد که می‌توانید برای عملکرد و پاسخگویی بهتر، آنها را بر روی کاغذ بنویسید و هر زمان که دچار این اختلال شدید نگاهی به آن بیاندازید. نام و هویت اضطراب، از چه کسی یا کسانی می‌توانید کمک بگیرید، چه روشی شما را آرام می‌کند و این که چگونه مبارزه کنید.
تمامی این سوالات را پاسخ بدهید تا در موقع لزوم به راحتی با این بیماری مواجه شوید.
می بایست تمریناتی به کار ببرید که بتوانید بدن خود را به آرامش برسانید
چند استراتژی کاربردی موثر در برابر اضطراب اجتماعی
هیچ راه کار صد در صد مطمئنی نیست که بتوان گفت تمامی اضطراب‌ها را بر طرف می‌کند و شما می‌توانید از آن خلاص شوید.
اما برخی از راه کارها به شما کمک می‌کند که راه‌های آرامش پیدا کردن در برابر اضطراب اجتماعی خود را پیدا کنید و به کمک آنها به خود کمک کنید.
بدن خود را آرام کنید
شما زمانی که هر گونه اضطراب دارید بدنتان در برابر استرس دچار نوساناتی می‌شود. می‌بایست تمریناتی به کار ببرید که بتوانید بدن خود را به آرامش برسانید. گاهی یک تنفس عمیق می‌تواند احساسات ناخواسته را بر طرف کند و آرامش را به جسم بر گرداند.
تمرکز داشته باشید
ذهن انسان بر روی آن چه که در حال اتفاق می‌افتد به راحتی تمرکز می‌کند. سعی کنید تمامی انرژی ذهنی خود را بر روی لحظه فعلی و هدف خود بدون قضاوت تمرکز دهید. این کار می‌تواند ترس از آن چه که قرار است رخ دهد را کاهش دهد و اضطراب شما را کاهش دهد.
در مورد ترس هایتان صحبت کنید
افراد مضطرب زمان زیادی را صرف فکر کردن به تمامی اتفاقاتی که هنوز رخ نداده می‌کنند. این اتفاقات به قدری برای آنها وحشتناک است که مانند یک کابوس ذهن آنها را درگیر می‌کند.
کمتر پیش می‌آید که در مورد افکاری که واقعیت ندارند و تنها یک ترس در ذهنشان است با شخص دیگری صحبت کنند.
بهترین کار این است که در زمان اضطراب در مورد آن چه که شما را می‌ترساند با شخص دیگری صحبت کنید. حتی اگر این گفتگو راه کار خاصی برای فرد مضطرب نداشته باشد ولی تفکر را متعادل می‌سازد و یک گام بسیار مهم در مدیریت اضطراب به شمار می‌رود.
واقع بین باشید
بیشتر ترس‌های انسان یک تفکر و اندیشه غیر متعادل است. زمانی که ترس‌های خود را برای شخص دیگری بیان می‌کنید متوجه می‌شوید که چه اندازه اندیشه ناموزون در ذهن شما وجود دارد.
بهتر است که به جای پذیرش افکار غیر قابل باور آنها را به چالش بکشید و به خود ثابت کنید که بسیاری از آنها امکان ناپذیر است و تنها به صورت یک ترس در ذهنتان شکل گرفته است.
با ترس‌های خود مواجه شوید
یکی از قدرتمند ترین ابزار‌ها برای کاهش اضطراب اجتماعی مواجه شدن با بالاترین ترس‌ها است. این که بیاموزید چگونه در برابر ترس‌های خود عمل کنید کاری دشوار است ولی به شما در رفع آنها بسیار کمک خواهد کرد. روند مواجه شدن با ترس‌های خود را پیدا کنید و در مرور زمان آهسته آهسته با آنها مواجه شوید تا زمانی که احساس کنید اضطراب بسیار کمتری نسبت به گذشته دارید.
بسیاری از ترس‌ها تنها با مواجه شدن در برابر مشکل حل می‌شود. گاهی مشکل اضطراب اجتماعی به یک وسواس فکری تبدیل شده است که تنها با قرار گرفتن در آن وضعیت می‌توانید برطرفش کنید.
برای این کار می‌توانید از خانواده، دوستان و سایر افراد کمک بگیرید. نکته مهم در این اقدام این است که پس از مواجه شدن با اضطراب خود در این کار مداومت داشته باشید و با پشتکار آن ترس را از بین ببرید. گاهی به گذشته بر گردید و به کم رنگ شدن ترس‌های خود نگاه کنید.
[su_label type=”important”]بیشتر بخوانید:[/su_label] درمان استرس با راهکارهای مفید
میشه یه کتاب خوب در این مورد معرفی کنید