برای مدت طولانی مردم اعتقاد داشتند که همه انسان با یک سطح هوش به دنیا می‌آیند و می‌توانند در طول زندگی شان از این هوش بالقوه بهره ببرند و چیزی به عنوان افزایش هوش معنا ندارد. اما امروزه دانشمندان ثابت کرده اند که ما می‌توانیم پتانسیل‌های بالقوه مان را افزایش دهیم. یعنی هوش مان قابل افزایش است و می‌توانیم از زندگی مان لذت ببریم.
امروزه ما می‌دانیم که با یادگیری مهارت‌های جدید می‌توانیم مسیرهای عصبی جدیدی در مغزمان ایجاد کنیم و کارایی و سرعت مغزمان را بالاتر ببریم.
در اینجا چند راه برای اینکه ذهنی فعال تر داشته باشید و هوشمندتر شوید را برای شما خواهیم گفت:
افزایش هوش
نواختن یک آلت موسیقی را یاد بگیرید
نواختن موسیقی موجب افزایش خلاقیت، مهارت‌های تحلیلی، یادگیری ریاضیات و زبان و افزایش قدرت انجام مهارت‌های حرکتی ظریف می‌شود. برخی از مردم معتقدند که بازی‌های دسته جمعی نیز باعث افزایش این مهارت‌ها می‌شود اما باید بدانیم که هیچ چیزی مانند نواختن آلات موسیقی باعث تقویت جسم پینه که در ارتباط با نیمکره‌های مغز ما است نمی‌شود.
تقویت جسم پینه‌ای موجب افزایش مهارت‌های حل مساله، یادگیری، مهارت‌های اجرایی و در کل باعث بهبود عملکرد مغز بدون در نظر گرفتن سن و سال می‌شود.
برای افزایش هوش مطالعه کنید
مزایای مطالعه کردن درست مثل زمانی است که شما از دیدن Game of Thrones ,Harry Potter, یا خواندن آخرین شماره Wall Street Journal لذت می‌برید. مطالعه کردن استرس را کاهش می‌دهد و موجب می‌شود تا شما احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید و از همه مهمتر اینکه موجب افزایش هر سه نوع هوش (هوش سیال، متبلور، عاطفی) می‌شود.
مطالعه باعث افزایش مهارت حل مساله، درک فرآیندها، فهم بیشتر احساسات و عواطف افراد دیگر و همچنین خود فرد، تشخیص الگوها و پاسخ مناسب به عواطف و احساسات افراد دیگر می‌شود. افزایش مهارت‌های مدیریتی و درک بهتر چگونگی روند‌های اداری در موفقیت کاری نقش به سزایی خواهد داشت.
به طور منظم ورزش کنید
ورزش منظم بسیار کار آمدتر از ورزش‌های سخت و هر از گاهی است. زمانی که شما به صورت منظم ورزش می‌کنید سلول‌های شما پروتئنی به نام BDNF می‌سازند که به افزایش به خاطر سپاری، تمرکز، یادگیری و درک کمک می‌کند. یعنی تمام خصایص یک فرد تیز هوش دانشمندان دریافته اند که نشستن طولانی مدت دقیقا برعکس ورزش منظم موجب پایین آمدن کارایی مغز می‌شود.
بر اساس گفته مجله Wealth of Science، ورزش کردن توانایی فکر کردن و هوش و حافظه مان را به طور قابل ملاحظه ای افزایش می‌دهد. سندی که از گذاشتن تاثیرات مثبت بر اساس روش های معمول پرورش هوش، نظیر تست‌های رایج هوش، حکایت دارد، نامطمئن است. نتایج مثبت در اغلب موارد بر روی افرادی بدست آمده است که فقط یک سری از بازی‌ها و تمرین های خاصی را انجام می‌دادند.
اما یک مطالعه جدید جالب که در نشریه Cognitive Neuroscience منتشر شد این قضیه را مطرح می کند که ادغام ورزش‌های سنگین با روش‌های متداول افزایش هوش ممکن است طی گذر زمان، تاثیرات هر دو را بر روی توانایی ذهنی‌مان بیفزاید، حتی در افرادی که ذهن‌شان خوب کار می کند.
اکثر ما از پیچیدگی نظام حافظه مغزمان مطلع نیستیم. حافظه‌ها انواع مختلفی دارند که نوعی از آنها شامل گردآوری جزئیات تصاویر اشیا و چهره‌های اشخاص، آزمون آنها با اشیا و چهره های مشابه و نوعی دیگر حافظه ای”متمایز” که به محل و زمان دیدن این موارد می‌پردازد، می‌باشد. این خاطره ها در هیپوکامپ، مرکز اولیه یادآوری مغزمان، ایجاد و ذخیره می‌شوند.
مطالعات قدیمی که بر روی نمونه‌های حیوانی صورت گرفت نشان داد که ورزش کردن سبب شکل گیری تعداد زیادی از سلول‌های جدید مغزی در هیپوکامپ می شود. مکانیسم عمل آن احتمالاً با به وجود آوردن مواد خام یا به اصطلاح “کانواهای توخالی” و نوشتن خاطره‌های جدید و قوی بر روی آنها باعث توسعه و افزایش هوش و حافظه خواهد شد.
برنامه هایی که به طور معمول برای پرورش و افزایش هوش و حافظه انجام می شوند بدیهی است که تاثیرات محدودتری دارند. تحقیق انجام گرفته در افراد تحت آزمایش، مشخص کرد که این دست از برنامه‌ها فقط آن بخش خاصی از حافظه را که می سنجد، تحت تاثیر قرار می دهند.
برای مثال، افرادی که روزانه جدول‌های کلمات متقاطع را حل می کنند شاید در حل تمرین‌های بیشتر از این دست موفق تر از سایر افراد عمل کنند اما این دلیل نمی‌شود که یادشان بماند مثلاً آخرین بار کیف پولشان را کجا گذاشته اند.
با یک پژوهش جالب توجه که بر روی یک حیوان صورت گرفت محققان دریافتند که هر نوع اقدام به یادگیری و تفکر، مثل موردی که طی افزایش هوش انجام شد، می تواند دوام و کارایی سلول‌های جوان مغز را بالا ببرد.
برای درک این مسئله، دانشمندان اقدام به مطالعه بر روی گروهی از دانشجویان جوان و سالم کردند که البته این افراد دارای حافظه‌های بسیار قوی بودند.
آنها در نهایت ۹۵ مرد و زن جوان را دعوت کردند که هیچ کدام تا آن زمان، تمرین‌های ذهنی و زیبایی اندام نکرده بودند. پژوهشگران حین گرفتن آزمون، از اشخاص خون می‌گرفتند و نوع ورزششان را کنترل می کردند.
سپس آنها افراد تحت مطالعه را به ۳ گروه تقسیم کردند: از یک گروه که گروه شاهد نامیده شد خواستند که به زندگی عادی شان ادامه دهند. گروه دیگر همزمان با ورزش‌های سنگین هوازی با دوچرخه ثابت، به آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه ۳ بار در هفته ارجاع داده می شدند و به مدت ۲۰ دقیقه از آنها گزارش تهیه می کردند. جنیفر هایز، استادیار دانشگاه مکمستر که این مطالعه را رهبری می کرد “نوع سنگین” ورزش را در نظر گرفت چرا که آن یک “تحریک فیزیکی قوی” است که به سرعت منجر به تناسب اندامشان خواهد شد.
گروه سوم همان برنامه ورزشی را انجام دادند مضاف براین که به مدت ۲۰ دقیقه قبل یا بعد از ورزش، یک تست طراحی شده توسط کامپیوتر دادند که اجرا آن هم توسط کامپیوتر بود. این نوع تست، شامل یک دسته چهره مشابه که باید آنها را به یاد می‌سپردند و با تصاویر درستی که به شکل تصادفی برای آنها روی صفحه نمایش قرار می گرفت، تطبیق می دادند.
این برنامه بایستی طبق نتایج قبلی، توانایی آنان را در به خاطر سپردن چهره‌ها افزایش می داد.
گروه ها به مدت ۶ هفته به تمرین‌های خود ادامه دادند و دریافت شد که آن هایی که تمرین‌های ورزشی کردند (چه افرادی که تست پرورش هوش داده بودند و چه کسانی که نداده بودند) در اغلب موارد در اجرای تست‌های حافظه موفق تر عمل کردند و همچنین لازم به ذکر است که این پیشرفت‌ها طیف وسیعی از انواع حافظه از قبیل تمیز دادن عکس‌های مشابه از هم (که اصلاً در گروهی که تست هوش دادند مطرح نبود)، را شامل می‌شد.
قابل توجه ترین پیشرفت‌ها در حافظه در افرادی دیده شد که اولاً به بالاترین سطح از تناسب اندام رسیده بودند و ثانیاً در کنار ورزش کردن، آزمون‌های پرورش توانایی ذهنی را انجام دادند.
در کل اگر بخواهیم اثرات ورزش را در حافظه بیابیم باید خاطر نشان کرد که هر چقدر بیشتر تمرین زیبایی اندام انجام دهیم به حافظه‌های قوی تری دست خواهیم یافت که این اثر با دادن تست‌های مربوط به ذهن تقویت خواهد شد. دکتر هایز می گوید تمامی انواع و اقسام حافظه، اعم از حافظه دیداری، شنیداری و…(حتی آن گروه از حافظه هایی که در آزمون‌های هوشی مطرح نبودند) طی این فرایند قوی تر می‌شوند.
اما نتایج بدست آمده برای همه افراد، یکسان نیست. با وجود تمرین‌های سخت، اصلاً برخی افراد به ندرت به موفقیت چشمگیری رسیدند. دکتر هایز و همکارانش، براین باورند که احتمالا”مقصر، سنگینی بیش از حد تمرینات بوده است که همین ویژگی باعث تولید مقادیر زیادی از هورمون‌های استرس در اشخاص خواهد شد. ترشح هورمون‌های استرس در مقادیر زیاد، تاثیرات منفی بر روی واکنش های طبیعی بدن و مغز، به فعالیت‌های مختلف خواهد شد.
او می گوید: این اشخاص احتمالاً با انجام دادن تمرین‌های متفاوت و سبک تر، قادر خواهند بود که به نتایج بهتری دست یابند.
به زودی دکتر هایز و همکاران، مطالعه ای را بر روی اثرات انواع و مقادیر مختلفی از تمرین‌های افزایش هوش و حافظه که افراد پیرتر را در بربگیرد شروع می کنند. آنها همچنین امیدوارند که وضعیت افراد تحت آزمایش را برای مدت طولانی تری پیگیری کنند تا مشاهده کنند، اثرات مثبت به دست آمده متوقف شده اند یا پیشرفت کرده اند!
دکتر می‌گوید: اما تاکنون، یافته‌ها حاکی از آن است که هم تمرین بدنی و هم تمرین ذهنی ممکن است باعث بیشترین میزان تقویت برای هوش و حافظه مان باشد. او در ادامه می افزاید: لازم نیست نوع تمرینمان خیلی سخت و پیچیده باشد؛ من به یاد سپردن جزئیات یک چهره دوست داشتنی یا تصویر یک منظره را قبل یا بعد از هر بار ورزش، پیشنهاد می‌کنم. این قضیه می‌تواند یک گستره‌ای از اثرات مثبت روی حافظه مان برجای بگذارد.
[su_label type=”important”]بیشتر بخوانید:[/su_label] هر آنچه که برای داشتن یک کودک باهوش باید بدانید
افزایش هوش با تغذیه
وقتی صبحت از فرزندان می‌شود والدین حساسیت زیادی در مورد سلامتی و بهره هوشی آنها به خرج می‌دهند و به دنبال راه هایی برای بالا بردن سطح سلامت و افزایش هوش و حافظه آنها دارند.
تحقیقات گوناگون بخصوص در سال‌های اخیر ثابت کرده است که تغذیه حتی می‌تواند بر ژن انسان تاثیر بگذارد و باعث بهتر یا بدتر شدن کارکردها و عملکردهای بدن شود. امروز اهمیت تغذیه بر روی عملکردهای شناختی مغز و افزایش هوش و حافظه را بررسی می‌کنیم که حتما برای شما هم جالب و هیجان انگیز است.
طی تحقیقات سال‌های اخیر محققان علوم تغذیه دریافته اند چربی‌های غیر اشباع موجود در انواع آجیل، روغن زیتون و آووکادو، روغن کانولا و انواع دانه‌های گیاهی مثل تخمه‌ها از نوع چربی هایی هستند که باعث سلامتی مغز، جلوگیری از سکته‌های قلبی و مغزی و کلسترول بد می‌شوند.
ولی آن چه طی یکی دو ماه گذشته توسط تیم محققان دانشگاه ایلیونر آمریکا به سرپرستی دکتر آرون باربی Aron K. Barbey و همکارانش ارائه شد از همه جالب تر است.
تیم تحقیق ۹۹ شرکت کننده سالم میانسال را برای آزمایشات انتخاب کردند. قبل و بعد از استفاده از اسیدهای ساده غیراشباع آزمایش خون از شرکت کننده‌ها گرفته و بررسی شد. علاوه بر آزمایش خون میزان شناخت و درک افراد با استفاده از دستگاه ام آر آی (MRI) قبل و بعد از آزمایش هم بررسی شد.
تجزیه و تحلیل آزمایش‌ها نشان داد که هوش عمومی افراد با ناحیه‌ای به نام خلفی Dorsal در مغز در ارتباط است. این ناحیه کار حل مساله و تمرکز بر روی رسیدن به هدف را به عهده دارد.
اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم این ناحیه مثل یک دنیای کوچک عمل می‌کند و طی شبکه هایی با کل مغز در ارتباط قرار می‌گیرد. هوش عمومی فرد تحت تاثیر کارآیی همین دنیای کوچک در شبکه خلفی و نحوه ارتباطات این بخش با دیگر قسمت‌های شبکه عصبی قرار دارد.
نتیجه جالب تر در این آزمایش این بود افرادی که در خون آنها اسیدهای غیراشباع بیشتری وجود داشت شبکه خلفی بزرگ تر بود و بهتر عمل می‌کرد. به طور کلی محققان به این نتیجه رسیدند که خوردن مواد حاوی اسیدهای چرب غیراشباع باعث کارکرد شناختی بهتر مغز می‌شود.
حالا این بخش در مغز آن قدر اهمیت یافته است که متخصصان علوم اعصاب و تغذیه باید تاثیر تغذیه را بر شبکه‌های عصبی و شناخت بهتر بررسی کنند. ولی آن چه مسلم است خوردن غذاهایی مثل آووکادو، آجیل، دانه‌های روغنی که حاوی چربی‌های مفید هستند بر عملکرد مغز بخصوص عملکردهای شناختی و افزایش هوش و حافظه تاثیر مثبت دارد. تمرکز فرد را بیشتر می‌کند و هنگام تجزیه و تحلیل برای حل مسائل بهتر و دقیق تر عمل می‌کند.
برای افزایش هوش یک زبان جدید یاد بگیرید
حل جدول را کنار بگذارید و اگر قصد دارید که کارایی مغزتان را بالا ببرید شروع به یادگیری یک زبان جدید کنید. تحقیقات نشان داده که افراد دو زبانه کارایی مغزی بالاتری نسبت به افراد یک زبانه دارند.
یادگیری زبان جدید قسمت‌های جدیدی از مغز را فعال می‌کند و موجب افزایش مهرت‌های حل مساله و قدرت برنامه ریزی در فرد می‌شود. همچنین یادگیری چندین زبان موجب افزایش تمرکز و قدرت نظارت فرد بر محیط اطراف خود می‌شود.
[su_label type=”important”]بیشتر بخوانید:[/su_label] ویژگی افراد باهوش: نشانه هایی که می‌گوید فردی باهوش هستید یا خیر؟
یادگیری تجمعی را امتحان کنید
یکی از دلایلی که یادگیری زبان تاثیر بسیار زیادی بر مغز دارد این است که برای یادگیری زبان نیاز به تکرارهای متوالی و روزمره داریم در غیر اینصورت گرامرها و لغاتی را که آموخته ایم را فراموش خواهیم کرد.
بسیاری از دانش آموزان باهوش و قوی دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها در ردز امتحان بسیار مسلط و آماده به نظر می‌رسند اما پس از امتحان به ندرت چیزی از مباحث امتحان را به یاد می‌آورند چرا که تکرار در یادگیری آن مبحث درسی وجود نداشته است. بنابراین یادگیری تجمعی را در زندگی روزمره خود برای بهبود وضعیت ذهنی خود به کار بگیرید.
مغزتان را ورزش دهید!
حل جدول، سودوکو، بازی تخته، بازی با ورق، شطرنج و بازی‌های ویدیویی و فعالیت هایی از این قبیل باعث افزایش انعطاف پذیری سیستم عصبی می‌شوند. نروپلاستیسیتى (Neuroplasticity)
شامل طیف وسیعی از تغییرات در مسیر سیناپس‌ها و عصب‌ها است که موجب می‌شود تا مغز بتواند بهتر خودش را سازماندهی کند.
زمانی که سلول‌های عصبی از راه‌های جدیدی به شرایط محیطی پاسخ می‌دهند باعث می‌شود تا مسیرهای عصبی جدید در مغز ایجاد شود و مغز فرد بتواند یک مساله را از جنبه‌های جدید بررسی و تفسیر کند و توانایی درک علل و اثرات یک رفتار و به طور کلی توانایی‌های شناختی بهبود پیدا کند.
اگر چه نروپلاستی سیتی شامل اختلالاتی نظیر وزوز گوش می‌باشد اما افراد با نروپلاستی سیتی بالا کمتر در معرض خطر افسردگی و اضطراب هستند در حالی که سرعت یادگیری و به خاطر سپاری بالاتری دارند.
افزایش هوش با مدیتیشن
در سال ۱۹۹۲ دالایی لاما از دانشمندی به نام ریچارد دیویدسون درخواست کرد که امواج مغزی او را در هنگام مدیتیشن بررسی کند. او می‌خواست ببیند که آیا دستوراتی که به مغز در هنگام مدیتیشن داده می‌شود امواج مرتبط را تولید می‌کند یا نه. در این آزمایش مشخص شد که زمانی که تمرکز بر روی ترحم و دلسوزی می‌کنند امواج مغزی آنها یک شفقت عمیق را منعکس می‌کند.
نتایج کامل تحقیقات در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم در سال ۲۰۰۴ و سپس در روزنامه وال استریت ژورنال به چاپ رسید و توجه خیلی‌ها را به خود جلب کرد. مدیتیشن مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفت چرا که ثابت کرد که انسان کاملا قادر به کنترل افکار خویش است و می‌تواند هر آن چه را که دوست دارد در لحظه احساس کند.
به عنوان مثال می‌توان قبل از یک مصاحبه کاری احساس اعتماد به نفس قوی را به خود تلقین کرد و یا احساس نیرومند بودن قبل از ورزش روزانه و انجام حرکات سنگین و یا یک مکالمه کاملا قانع کننده بازاریابی، هدفتان این باشد که روی قسمت‌های مختلف مغزتان کار کنید و کارکرد‌های مغزتان را توسعه دهید.
روی نقاط قوت‌تان تمرکز کنید و نقاط ضعف‌تان را بهبود ببخشید. افرادی که در کسب و کارشان حرفه‌ای هستند به این نتایج رسیده اند و همواره به دنبال بالفعل کردن پتانسیل‌های خود هستند.
[su_label type=”important”]بیشتر بخوانید:[/su_label] هوش هیجانی چیست؟
