ایمپلنت دندان: مزایا، معایب و نحوه کاشت دندان به روش ایمپلنت
سال‌های نه چندان دور قبل از استفاده از ایمپلنت دندان افراد می‌بایست با استفاده از دندان مصنوعی کمبود دندان‌های خود را جبران می‌کردند اما اکنون با روی کار آمدن این علم می‌توان بسیاری از معایب دندان مصنوعی را کنار گذاشت و هرگز از مشکلات نبود دندان رنجی نبرد.
کاشت دندان سبب تغییراتی پیشرفت در صنعت دندانسازی شده است که مزایای بسیار بهتر و بیشتری نسبت به دندان‌های مصنوعی دارد. بازار جهانی تا پایان سال ۲۰۱۸ استفاده از ایمپلنت دندان را ۱/۹ میلیارد دلار تخمین زده است. در این متن نت نوشت شما را با ایمپلنت یا کاشت دندان آشنا می‌کند.
ایمپلنت دندان چیست؟
کاشت دندان به روش ایمپلنت یعنی استفاده از یک پیچ تیتانیومی که در استخوان فک قرار می‌گیرد و دندان بر روی آن پیچ بسته شده و همانند یک دندان طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این روش پیچی که داخل فک قرار گرفته مشاهده نمی‌شود و تنها قسمتی که قابل روئیت است بخش تاج دندان است. این روش جایگزین بسیاری از روش‌های استفاده از دندان مصنوعی خواهد شد.
بستن دندان به پیچ تیتانیومی در این روش را osseointegration نام دارد. در این روش درمانی ابتدا دندانی که خراب شده و یا طبق نظر دندان پزشک باید حذف شود را می‌کشند بعد از ۲ الی ۳ ماه که از کشیدن دندان گذشت و لثه آماده شد، ایمپلنت دندان انجام می‌شود.
این روش هرگز نمی‌تواند جایگزین دندان واقعی شود ولی گزینه بسیار پیشرفته تر و سالم تری نسبت به دندان مصنوعی است.
نخستین مرتبه یک پادشاه مصری از دندان مصنوعی استفاده کردکه به کمک روش ایمپلنت دندان این کار انجام شد
تاریخچه ایمپلنت
در طول تاریخ تمدن بشر، اعضای بدن به خصوص دندان‌ها ارزش بسیاری داشته اند. چه از نظر زیبایی و چه از لحاظ سلامتی اهمیت بالایی داشتند.
این اهمیت سبب شد تا مردم در سراسر دنیا با هر میزان علم و دانشی که داشتند به فکر دندان‌های از دست رفته خود باشند. پس از پیشرفت علم در این زمینه انسان توانست کاشت دندان یا همان ایمپلنت را جایگزین بسیار مناسبی برای دندان‌های از دست رفته‌اش کند.
نخستین مرتبه در اوایل سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد مسیح بود که ایمپلنت دندانی در تمدن چین باستان مورد استفاده قرار گرفت. این ایمپلنت‌های دندانی از گیره‌هایی با جنس بامبو ساخته شده بودند که بسیار مقاوم بودند.
نخستین مرتبه یک پادشاه مصری از دندان مصنوعی استفاده کردکه به کمک روش ایمپلنت این کار انجام شد. به این ترتیب که یک میخ مسی در فک او قرار داده شد و به کمک چکش آن میخ ثابت قرار گرفت.
کاوش‌های باستان شناسی در فرانسه نیز نشان می‌دهد در این کشور هم در حدود ۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح از دندان‌های مصنوعی به روش ایمپلنت دندان استفاده می‌شده است که البته احتمالات زیادی برای استفاده از این روش در آن دوران آورده شده است که قوی ترین احتمال دلایل زیبا شناختی آن بوده است.
به طور معمول در دوران باستان از دندان‌های حیوانات و یا افراد فوت شده به عنوان دندان مصنوعی استفاده می‌شده است. تحقیقات به دست آمده نشان می‌دهد که گاهی نیز از سنگ‌های نادر و یا این که صدف‌های دریایی به این منظور استفاده می‌کردند.
امروزه روش ایمپلنت به روش کاشت هموپلاستیک انجام می‌شود. در حالی که روش ایمپلنت به کمک دندان حیوانات روش هتروپلاستیک است که خطر عفونت و آلودگی در آن به شدت بالا می‌باشد. در قرن هجدم برخی از محققان و دانشمندان با استفاده از طلا و دیگر آلیاژ‌ها توانستند گام بزرگی در کاشت دندان بردارند.
تا این که در سال ۱۸۸۶ یک پزشک توانست یک تاج از جنس چینی بر روی یک صفحه پلاتینی سوار کند و در مدت زمان طولانی جایگزین یک دندان در دهان انسان قرار دهد. البته این آزمایش نیز نتایج مثبتی در بر نداشت.
تا این که محققان دریافتند برای یک ایمپلنت کامل و بی نقص می‌بایست فرآیند Osseointegration را انجام دهند. این تحقیقات تا به آن جایی رسید که در سال ۱۹۵۲ یک جراح ارتوپد یک پیچ تیتانیومی را در استخوان فک قرار داد و این فرضیه را به اثبات رساند.
اولین کاشت دندان به روش ایمپلنت در سال ۱۹۶۵ توسط یک جراح ارتوپد به نام Branemark و یک فرد داوطلب صورت گرفت. این جراحی کاملا موفقیت آمیز بود و به سرعت این رشته درمانی جایگزین تکنیک‌های قدیمی شد.
تا این که در حال حاضر کاشت دندان به عنوان یکی از پیشرفته ترین راه حل‌ها برای دندان‌های از دست رفته می‌باشد و تا میزان ۹۷% موفقیت آمیز است.
در روش Endosteal ایمپلنت‌های دندانی در استخوان فک قرار می‌گیرند. معمولا جنس موادی که در این روش به کار برده می‌شود تیتانیوم است. پیچ‌ها و گیره‌ها همه از تیتانیوم ساخته می‌شوند.
انواع ایمپلنت دندان
دو نوع اصلی کاشت دندان وجود دارد:
- Endosteal
- Subperiosteal
در روش Endosteal ایمپلنت‌های دندانی در استخوان فک قرار می‌گیرند. معمولا جنس موادی که در این روش به کار برده می‌شود تیتانیوم است. پیچ‌ها و گیره‌ها همه از تیتانیوم ساخته می‌شوند. این روش اصلی ترین و رایج ترین روش کاشت دندانی به شمار می‌رود.
در روش Subperiosteal ایمپلنت‌های دندانی در زیر لثه قرار می‌گیرند. این روش برای افرادی که فاقد استخوان‌های طبیعی با تراکم بالا هستند، اصلا مناسب نیست. چرا که در صورت مستحکم نبودن استخوان نیاز به تقویت تراکم استخوان می‌باشد که یک راه بسیار دشوار است.
کاشت دندان به روش ایمپلنت یعنی استفاده از یک پیچ تیتانیومی که در استخوان فک قرار می‌گیرد و دندان بر روی آن پیچ بسته شده و همانند یک دندان طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای ایمپلنت یا کاشت دندان
کاشت دندان به طرق مختلف به فک و دهان کمک می‌کند تا در نبود یک دندان مشکلاتی پیش نیاید.
نبود دندان در هر قسمت از فک که باشد آسیب‌های بسیاری را به دیگر اعضا صورت وارد می‌کند. معمولا زمانی که دندانی کشیده می‌شود صورت از حالت اولیه خود تغییر شکل می‌دهد و دلیل عمده آن نیز این است که با کشیدن دندان فک و استخوان فک کم کم تحلیل می‌رود و شروع به کوچک شدن می‌کند.
این حالت بر روی استخوان‌های گونه و صورت تاثیر می‌گذارد و بعد از یک مدت مشاهده می‌کنید که صورت بسیار کوچک شده و تغییرات بسیاری در ظاهر چهره فرد بیمار ایجاد شده است. دندان‌ها به شکل و حفظ استخوان فک کمک می‌کنند و با نبودشان ساختار فک را بهم می‌ریزند.
ایمپلنت دندان کمک می‌کند زمانی که دندانی به هر دلیلی از دهان خارج می‌شود جای خالی آن پر شده و فک تغییر شکل ندهد.
راحت غذا بخورید
عمل جویدن کاری است که نیاز به تمامی دندان‌های دهان دارد و زمانی که حتی یک دندان در دهان نباشد غذا خوردن دشوار می‌شود. این مشکل با نبود بیش از یک دندان تشدید می‌شود.
ایمپلنت به فردی که دندان‌هایش را به هر دلیلی از دست داده کمک می‌کند به راحتی بتواند با دندان غذا بخورد و این بسیار قوی تر و راحت تر از دندان مصنوعی است.
کاشت دندان به روش ایمپلنت به قدری طبیعی است که اصلا نمی‌توان آن را با دندان طبیعی تشخیص داد.
نگران ظاهر دندان‌هایتان نباشید
یکی دیگر از مزایایی که کاشت دندان دارد این است که کاملا طبیعی است. شاید کمتر کسی متوجه دندان‌های ایمپلنت شود. کاشت دندان به روش ایمپلنت به قدری طبیعی است که اصلا نمی‌توان آن را با دندان طبیعی تشخیص داد.
در اثر مرور زمان نیز دندان‌های کاشته شده رنگ طبیعی تر پیدا کرده و تشخیص طبیعی و یا مصنوعی بودنشان کار دشواری می‌شود.
در روش دندان مصنوعی به کمک ایمپلنت خبری از قلاب‌های فلزی و رنگ طبیعی یا غیر طبیعی لثه نیست به همین دلیل دندان کاملا طبیعی به نظر می‌رسد.
طول عمر ایمپلنت دندان زیاد است
از دیگر مزایای ایمپلنت دندان مدت زمان کارکرد این دندان‌ها است. کاشت دندان به روش ایمپلنت ماندگاری بالایی دارد.
روش‌های ترمیم نیز برای این نوع دندان بسیار است و به همین دلیل بیشتر دندان‌هایی که به روش ایمپلنت کاشته می‌شوند تا ۹۸ % کاشت موفقیت آمیز داشته و بیشتر مواقع تا ۱۰ سال سالم باقی می‌مانند.
ممکن است که بعد از ۵ سال توانایی کارکرد بسیار عالی خود را از دست بدهند که آن هم با روش‌های ترمیمی قابل اصلاح می‌باشند.
معایب کاشت دندان به روش ایمپلنت
همان طور که هر روش درمانی می‌تواند مزایای بسیاری به همراه داشته باشد به همان میزان می‌تواند معایب گوناگونی نیز به همراه داشته باشد.
از جمله معایب کمی که ایمپلنت دندان دارد این است که هزینه این روش درمانی بسیار بالا می‌باشد. دیگر معایب ایمپلنت دندان عبارتند از:
جراحی خطرناک
جراحی ایمپلنت نیز یک جراحی تقریبا دشوار است که خطرات خاص خود را دارد. معمولا هر جراحی با عوارضی همراه است که ایمپلنت دندان نیز به همین منوال است.
برای کاشت دندان به روش ایمپلنت شخص بیمار می‌بایست یک جراحی ۴۵ دقیقه‌ای انجام دهد که معمولا تحت بیهوشی صورت می‌گیرد. معمولا پس از جراحی برای ایمپلنت درد و تورم و دیگر عوارض تا چند روز با شخص بیمار همراه خواهد ماند.
حتی گاهی نیز لازم می‌شود که برای ایمپلنت دندان یک سری جراحی‌های اضافی هم انجام شود. در صورتی که استخوان فک برای قرار گیری دندان کافی نباشد و یا استحکام کافی را نداشته باشد جراحی‌هایی که در ناحیه سینوس یا استخوان صورت است انجام می‌گیرد که علاوه بر خطرات ناشی از جراحی، هزینه‌های سنگین دیگر را نیز در بر دارد و همچنین طول دوره بهبودی هم افزایش پیدا می‌کند.
دوام ایمپلنت دندان مادام العمر نیست
از دیگر معایب ایمپلنت دندان این است که تمامی دندان‌هایی که به این روش کاشته می‌شوند نهایتا ۱۰ تا ۱۵ سال دوام دارند که البته می‌بایست در طول این دوره نیز به خوبی تحت مراقبت قرار گیرند و در صورت نیاز ترمیم شوند.
بعد از مدت ۱۰ تا ۱۵ سال دندان ایمپلنت شده می‌بایست حتما تعویض شود. کیفیت کاشت ایمپلنت به جراح متخصص این کار و همچنین مواد استفاده شده بستگی دارد.
دوره انتظار کاشت دندان زیاد است
از دیگر معایبی که روش کاشت دندان به روش ایمپلنت به همراه دارد این است که این روش شامل یک دوره انتظار است. معمولا پس از کشیدن دندان یا دندان‌ها به مدتی در حدود ۳ تا ۶ ماه زمان نیاز است تا فک و لثه برای جراحی ایمپلنت آماده و حاضر شود.
در این مدت شخص بدون دندان است و گاهی نیاز است که در این مدت از دندان مصنوعی نیز استفاده کند تا طول دوره انتظار را تکمیل کند.
همه استخوان‌ها برای ایمپلنت دندان مناسب نیستند
یکی دیگر از مشکلات درمان ایمپلنت استحکام و دوام استخوان است. استخوان فک در این روش می‌بایست کاملا قوی و مستحکم باشند که علاوه بر تحمل جراحی تحمل دندان مصنوعی جدید را برای مدت زمان زیادی داشته باشند.
به همین دلیل بسیاری از افراد استخوان محکمی برای انجام این کار ندارند و این خود یک عیب به شمار می‌رود. ریزش استخوان و تضعیف استخوان فک در اثر مرور زمان می‌تواند روش درمانی ایمپلنت را به طور کلی از بین ببرد.
آسیب‌هایی که کاشت دندان به اعضای اطراف دندان وارد می‌کند
یکی دیگر از مشکلات کاشت یا ایمپلنت دندان این است که این روش درمانی ممکن است به هر آن چه که در اطراف دندان از بین رفته، وجود دارد آسیب وارد شود.
سینوس‌ها، لثه، فک، استخوان صورت و استخوان دهان، اعصاب اطراف محل جراحی، دندان‌های اطراف و حتی بافتی که ایمپلنت در آن انجام می‌شود همه و همه در معرض آسیب‌هایی هستند که احتمال دارد از طرف این جراحی وارد شود.
گاهی به دلیل ضعف استخوان فک و یا تراکم کمی استخوان فک نیاز است که پیوند استخوان صورت گیرد
قبل از انجام کاشت دندان چه کارهایی باید انجام گیرد؟
برای شروع روش درمانی ایمپلنت می بایست متخصصان بسیاری فرد بیمار را ویزیت کنند. از جمله پزشک متخصص فک و صورت، دندان پزشک، پریودنتیست، متخصص پروتز و گاهی هم نیاز است که یک جراح و متخصص گوش و حلق و بینی هم فرد بیمار را کنترل کند.
از ان جایی که کاشت دندان در این روش نیاز به یک جراحی دارد می‌بایست از لحاظ پارامترهای اولیه جهت جراحی نیز کاملا سالم باشید. کنترل تاریخچه پزشکی، نسخه‌های دارویی که مصرف می‌کنید و سابقه بیماری‌های احتمالی از لحاظ پزشکان کنترل می‌شود.
بعد از این مرحله مکمل‌ها و داروهای ضد عفونت تجویز شده و شخص بیمار می‌بایست به دقت آن‌ها را مصرف کند. برنامه درمانی در این مرحله مشخص می‌شود.
این که شخص بیمار قابلیت جراحی کاشت دندان را دارد یا خیر مشخص شده و برنامه ریزی جراحی صورت می‌گیرد.
برنامه ریزی جراحی شامل تعداد دندان‌هایی است می‌بایست کشیده شوند، نوع بیهوشی مشخص می‌شود و خوردن و آشامیدن قبل از جراحی نیز کامل و دقیق برای فرد بیمار مشخص می‌شود.
مراحل روش ایمپلنت به این ترتیب است:
- آسیب دیدگی یک دندان یا تعدادی از دندان‌ها
- آماده سازی فک و استخوان فک در صورت نیاز پیوند استخوان به فک
- قرار دادن ایمپلنت دندان
- رشد و بهبودی استخوان فک
- قرار دادن Abutment
- کاشت دندان مصنوعی
تمامی این مراحل را می‌بایست طی کنید. بسیاری از پزشکان چند مرحله را با یکدیگر ادغام کرده و برخی دیگر تک به تک انجام می‌دهند. به طور کلی طی کردن تمامی این مراحل زمانی در حدود ۶ ماه نیاز دارد.
چه زمان به پیوند استخوان فک نیاز است؟
همان طور که گفته شد گاهی به دلیل ضعف استخوان فک و یا تراکم کمی استخوان فک نیاز است که پیوند استخوان صورت گیرد تا پیچ ایمپلنت به صورت دقیق تر و سالم تر در فک جا گذاری شود.
اگر استخوان فک به اندازه کافی قوی نباشد و انعطاف پذیری زیادی داشته باشد لازم است که قبل از انجام جراحی پیوند استخوان انجام شود.
این کار به این دلیل است که بعد از ایمپلنت فشار زیادی به استخوان فک وارد می‌شود که می‌بایست این استخوان بسیار مستحکم و قوی باشد.
یکی دیگر از مشکلات این روش این است که این روش درمانی ممکن است به هر آن چه که در اطراف دندان از بین رفته، وجود دارد آسیب وارد شود
روش‌های مختلف پیوند استخوان
چندین روش برای پیوند استخوان فک وجود دارد که همگی برای بازسازی استخوان فک انجام می‌شوند. گاهی پیوند استخوان فک به صورت کاملا طبیعی است.
یعنی از یک قسمت دیگر بدن بافت استخوانی برداشته می‌شود و پس از رشد کافی در فک جایگزاری می‌شود. گاهی هم بافت استخوان مصنوعی در فک استفاده می‌شود.
در صورتی که استخوان فک به یک پیوند استخوانی جزئی نیاز داشته باشد می‌تواند به صورت هم زمان با عمل جراحی ایمپلنت انجام گیرد. تمامی این حالت‌ها را دندان پزشک متخصص این کار از وضعیت فیزیکی فک و دهان و لثه تشخیص می‌دهد.
مرحله نخست کاشت دندان
بعد از بررسی‌های لازم فک و استخوان فک جراحی شروع می‌شود. در نخستین مرحله می‌بایست در فک محلی برای قرار گیری پیچ اصلی دندان مصنوعی ایجاد شود.
این محل در واقع همان محل ریشه دندان طبیعی است. فک سوراخ می‌شود و محل قرار گیری پیچ مشخص می‌شود.
همگام سازی فک با شی خارجی
در مرحله بعدی به دلیل این که استخوان فک سوراخ شده است این قسمت شروع به رشد کردن می‌کند.
رشد کردن فک سبب می‌شود تراکم استخوانی بیشتر شده و محل قرار گیری پیچ روز به روز مستحکم تر شود. به این ترتیب زمینه پایه و ریشه اصلی دندان مصنوعی قوی تر و مستحکم تر می‌شود.
قرار دادن abutment
مرحله بعدی قرار گیری abutment یا همان پیچ اصلی ایمپلنت دندان است. گاهی اوقات برخی از افراد قبل از قرار گیری abutment نیاز به یک جراحی اضافی دارند.
به دلیل این که استخوان فک تراکم خوبی ندارد و یا این که استخوان در حالت فیزیکی درستی قرار نگرفته است می‌بایست یک جراحی کوچک و سرپایی که معمولا به صورت بی حسی موضعی انجام می‌گیرد را انجام دهند تا استخوان فک برای قرار گیری abutment کاملا آماده و محکم شود.
رشد کردن فک سبب می‌شود تراکم استخوانی بیشتر شده و محل قرار گیری پیچ روز به روز مستحکم‌تر شود.
اتصال دندان به abutment
پس از این که پایه یا همان محل قرار گیری ریشه دندان مصنوعی در فک جا گذاری شد نوبت جا گذاری دندان فرا می‌رسد.
این مرحله معمولا بعد از گذشت حدود دو هفته بعد از مرحله قرار گیری abutment انجام می‌شود. یعنی زمانی که پیچ در فک قرار گرفت بیمار دو هفته زمان دارد تا استخوان سازی را تکمیل کند و بعد دندان مصنوعی به آن متصل شود.
در این مدت لثه و بافت اطراف پیچ نیز کاملا بهبودی پیدا کرده و ترمیم می‌شود و برای دندان مصنوعی جدید آماده می‌گردد. تاج دندان مصنوعی طبق اندازه‌ای که نیاز است و البته رنگ باقی دندان‌ها ساخته شده و بر روی پیچ سوار می‌شود.
عوارض احتمالی بعد از عمل ایمپلنت دندان
بعد از این که تمامی مراحل کاشت دندان مصنوعی به اتمام رسید می‌بایست منتظر یک سری عوارض کاملا عادی باشیم. این عوارض بی شک به سراغ تمامی افرادی که این روش درمانی را انتخاب می‌کنند خواهد رفت.
- تورم لثه و صورت
- کبودی پوست و لثه
- درد در محل کاشت دندان جدید
- خونریزی بسیار جزئی
بهتر است که بعد از کاشت دندان به روش ایمپلنت از داروهایی که پزشک تجویز می‌کند به صورت دقیق استفاده کنیم. این داروها شامل داروهای آنتی بیوتیک و مسکن‌های قوی هستند.
بخیه‌هایی که در این روش جراحی به کار برده می‌شوند معمولا به خودی خود حل شده و نیاز به کشیدن نخواهند داشت.
استفاده از غذاهای نرم و آبکی در چند روز نخست کاشت دندان به شما کمک می‌کند تا درد کمتری را احساس کنید و پس از آن قادر باشید همه نوع غذایی را با دندان ایمپلنت جدید خود بخورید.
عواملی که در یک کاشت دندان موفقیت آمیز تاثیر می‌گذارند
هر جراحی که بر روی بدن انسان صورت می‌گیرد تا حدود می‌تواند موفقیت آمیز و تا حدودی نیز می‌تواند با شکست مواجه شود. از جمله عواملی که در موفقیت آمیز بودن ایمپلنت دندان اختلال ایجاد می‌کند به این موارد اشاره می‌کنیم:
- عفونت‌ها و خون ریزی‌هایی که در طی جراحی و همچنین پس از جراحی صورت می‌گیرد می‌تواند در وضعیت این جراحی دندانی تاثیر داشته باشد و گاهی سبب شکست شود.
- استخوان فک یکی از مهم ترین پارامتر‌ها در این جراحی است. در صورتی که استخوان سازی فک به صورت کامل و سالم صورت نگرفته باشد و یا پس از جراحی نیز کامل انجام نشود سبب می‌شود که پس از مدتی این جراحی باشکست مواجه شود.
- عفونت‌هایی که در اطراف کاشت دندان رخ می‌دهد منجر به تحریک پذیری و آلوده شدن این قسمت و بافت‌های مربوطه می‌شود. این بیماری پریودنتال منجر به ریزش استخوان شده و سبب شکست این جراحی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دندان مصنوعی
صبا
۸ مهر ۱۳۹۸ at ۲۱:۲۹
تاریخچه ایمپلنت خیلی برام جالب بود