برداشتن کیسه صفرا: عوارض عمل برداشتن کیسه صفرا و هر نکته ای که باید بدانید
پیش از آن که به برداشتن کیسه صفرا و نکات مربوط به آن و عوارض عمل برداشتن کیسه صفرا در نت نوشت بپردازیم، لازم است ابتدا نیم نگاهی به کیسه صفرا داشته باشیم.
کیسه صفرا اندامی گلابی شکل است که در سمت راست و بالای حفره‌ی شکم و در زیر کبد قرار دارد و توسط دوازدهه پشتیبانی می‌شود.
این عضو از بدن وظیفه‌ی ذخیره و نگهداری مایع صفراوی، که توسط کبد ترشح می‌شود، را بر عهده دارد. این مایع از طریق مجرای صفراوی از کیسه صفرا به دوازدهه منتقل می‌شود.
در واقع در انتهای مجرای صفراوی، یک اسفنکتر وجود دارد که صرفاً برای عبور مایع صفراوی باز می‌شود. این مایع به همراه مایع لوزالمعده از طریق همین اسفنکتر به دوازدهه منتقل می‌شود.
نقش کیسه صفرا در بدن
مهم‌ترین کاری که کیسه صفرا انجام می‌دهد، ذخیره‌ی مایع صفراوی ترشح شده از کبد است. در یک وعده‌ی غذایی، مایع مورد نظر در مقداری مناسب به روده‌ی کوچک منتقل می‌شود.
همین مایع صفراوی در روده‌ی کوچک کمک می‌کند که چربی به قطعات کوچکتر تجزیه شده تا هضم آن آسان شود. در واقع یکی از عوارض برداشتن کیسه صفرا و بدون مایع صفراوی، هضم و جذب چربی ناقص است.
به طور کلی، کیسه صفرا چندین نقش دارد از جمله:
- هضم چربی و جذب آن توسط بدن
- جذب ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E و ویتامین K
- جذب مواد مغذی محلول در چربی مانند لوتئین، لیکوپن و کاروتنوئیدها
- حذف کلسترول اضافی از بدن
- حذف مواد زائد دفع شده توسط کبد
چنان که می‌بینید کیسه صفرا وظایف متعددی را بر عهده دارد و در صورت عمل برداشتن کیسه صفرا و نبودِ این عضو از بدن، جذب چربی‌ها و مواد مغذی در آن‌ها و همچنین دفع مواد سمی از بدن دچار اختلال می‌شود.
دلایل پیشنهاد پزشک مبنی بر انجام عمل برداشتن کیسه صفرا
پزشک ممکن است هنگامی که سلامت کیسه صفرا در خطر است دستور به عمل برداشتن کیسه صفرا دهد. در واقع به مانند سایر اعضای بدن، کیسه صفرا نیز ممکن است ملتهب و یا عفونی شود. اما شایع‌ترین دلیل برای عمل برداشتن کیسه صفرا تشکیل سنگ‌های صفراوی توسط این عضو است. رژیم غذایی نادرست و همچنین سبک زندگی از جمله عواملی هستند که موجب تشکیل سنگ‌های صفراوی می‌شوند.
همچنین افراد ۳۵ تا ۵۵ ساله به نسبت سایر سنین بیشتر در معرض سنگ‌های صفراوی هستند. افزون بر این، اختلالات کیسه صفرا در میان زنان بیشتر از اختلالات کیسه صفرا در میان مردان است.
به هر حال، وقتی علائم ناهنجاری‌های کیسه صفرا شدید باشند، پزشک دستور به عمل برداشتن کیسه صفرا می‌دهد. برخی از این علائم عبارت اند از:
- استفراغ و احساس ناراحتی در بالای شکم (خصوصاً پس از خوردن چربی یا برخی سبزیجات خاص همچون کلم)
- حملات دردناک در سمت راست و بالای شکم و احساس نیاز شدید به حرکت.
- زردی (زردی پوست زمانی رخ می‌دهد که سنگ صفراوی در مجرای صفراوی گیر کند و اینگونه مایع صفرا نتواند از کیسه صفرا به روده وارد شود و کار خود را انجام دهد. این امر علاوه بر تغییر در رنگ پوست، موجب تغییر در رنگ ادرار و مدفوع نیز می‌شود.)
در اینگونه مواقع است که عمل برداشتن کیسه صفرا تجویز می‌شود. اما با این حال درست است که برداشتن کیسه صفرا می‌تواند موجب متوقف شدن هر یک از علائم فوق شود اما در دراز مدت می‌تواند تبعاتی منفی به همراه داشته باشد.
به خاطر داشته باشید که: اگر به سبب سنگ‌های صفراوی کیسه صفرا برداشته شود اما تغییری در رژیم غذایی و همچنین سبک زندگی ایجاد نشود امکان آن که به زودی سنگ‌ها در کبد ایجاد شوند بسیار است. آیا در این زمان می‌بایست کبد را نیز برداشت؟
عوارض عمل برداشتن کیسه صفرا
بدون کیسه صفرا و در صورت عمل برداشتن کیسه صفرا بدن قادر به ذخیره‌ی مایع صفراوی نیست تا بتواند در مواقع نیاز از آن استفاده کند.
یکی از عوارض برداشتن کیسه صفرا این است که در نبود کیسه صفرا، و با خوردن یک وعده غذایی چرب، کبد قادر نیست میزان مناسبی از مایع صفراوی را به روده‌ها انتقال دهد و اینگونه بدن به سوءهاضمه دچار خواهد شد.
به این ترتیب یکی از عوارض برداشتن کیسه صفرا برای کسانی که کیسه صفرای خود را بر اثر کوله‌سیستکتومی جراحی کیسه صفرا از دست می‌دهند عموماً به مشکلات معده، اسهال، نفخ، تهوع و رفلاکس معده دچار می‌شوند.
ناتوانی در جذب مواد مغذی چربی به برخی کمبودها منتهی می‌شود از جمله:
- خشکی چشم و ضعف در بینایی
- ضعف در مو و ناخن
- ریزش بیش از اندازه‌ی مو
- خشکی پوست
- پیری زودرس
- احساس درد در مفاصل
افزون بر این، یکی از عوارض برداشتن کیسه صفرا و ناتوانی در جذب اسیدهای چرب ضروری این است که می‌تواند بر روی عملکرد مغز تاثیر بگذارد. تاثیراتی از جمله:
- ضعف در تمرکز
- اضطراب و افسردگی
- از کف دادن تدریجی حافظه
- اختلال در خلق و خو
[su_label type=”important”]بیشتر بخوانید[/su_label]: درمان سنگ صفرا: بدون دارو و جراحی کیسه صفرا را پاکسازی کنید
کارهایی که در صورت برداشتن کیسه صفرا می‌بایست انجام داد
درست پس از عمل برداشتن کیسه صفرا
هنگامی که کیسه صفرا برداشته می‌شود، کبد به ترشح مایع صفراوی ادامه می‌دهد. اما این مایع، به سبب نبود کیسه صفرا، به روده وارد می‌شود. لیکن بدون کیسه صفرا هیچ فضایی برای نگهداری مایع صفراوی وجود ندارد و به این ترتیب هیچ کنترلی بر روی میزان ورود این مایع به روده وجود ندارد. یکی از عوارض برداشتن کیسه صفرا این است که این امر می‌تواند اسهال را در پی داشته باشد،خصوصاً پس از انجام عمل جراحی. بنابراین فرد می‌بایست با توجه به اسهال بر روی مصرف غذاهای حاوی فیبر رژیمی تمرکز کند. در هر صورت اسهال به سرعت از میان می‌رود چرا که بدن خود را با شرایط جدید سازگار می‌کند. اما با این حال، در برخی موارد اسهال به زودی از میان نمی‌رود و به این ترتیب می‌بایست مورد رسیدگی واقع شود.
عادات غذایی در بلند مدت
برخی تغییرات در عادات غذایی بعد از برداشتن کیسه صفرا می‌بایست اعمال شوند تا بتوانند غیاب کیسه صفرا را تا حدی کمرنگ کنند. نخستین کار و یکی از مهم‌ترین کارها محدود کردن مصرف چربی است.
برای این کار می‌بایست از مصرف سس‌ها، کرم‌ها و همچنین غذاهای سرخ شده اجتناب گردد و در عوض بایستی به کباب کردن و یا پختن مواد غذایی روی آورده شود. افزون بر این، حتماً می‌بایست مصرف فرآورده‌های گوشتی نیز قطع شود.
در مصرف گوشت نیز محدودیت‌هایی لازم است اعمال شود، از جمله این‌که می‌بایست از گوشت‌های با ۱۵ درصد چربی و یا کمتر استفاده گردد.
اما در کل بهتر است برای تامین پروتئین نه از گوشت که از پروتئین گیاهی استفاده شود. برای دریافت پروتئین گیاهی می‌توان از توفوی خمیر شده، کفیر، لوبیا و عدس بهره برد. حتی هویج و سبزیجات سبز برگ نیز می‌توانند در تامین پروتئین بدن مفید باشند.
اما نکته‌ای که می‌بایست به آن توجه شود این است که با مصرف کمترِ چربی، خیلی دیر احساس سیری و پری به انسان دست می‌دهد.
به همین سبب می‌بایست مصرف فیبرهای رژیمی افزایش یابد. برای دریافت بیشترِ فیبرهای رژیمی می‌توان مصرف میوه‌جات، سبزیجات و غلات کامل را افزایش داد.
نکته‌ای دیگر که ذکر آن لازم می‌نماید این است که برخی بیماران پس از عمل برداشتن کیسه صفرا اظهار می‌کنند که قادر به هضم لبنیات نیستند. بنابراین کسانی که کیسه صفرای آن‌ها برداشته شده است، بهتر است از مصرف لبنیات اجتناب کنند.
محافظت از کیسه صفرا بدون عمل جراحی
برخی کارها و روش‌ها وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان بدون عمل برداشتن کیسه صفرا از آن محافظت کرد. این روش‌ها عموماً بر روی عملکرد کبد تأثیر می‌گذارند اما سایر روش‌ها هدف شان تأثیر بر سطح کلسترول بدن است، چرا که عموماً سنگ‌های صفراوی از کلسترول ساخته می‌شوند.
رایج‌ترین توصیه‌ها بدین قرارند:
- ماندن در وزن مناسب (جلوگیری از افزایش وزن)
- توجه به میزان چربی در رژیم غذایی
- مصرف سرکه سیب
حتما بخوانید: درمان سنگ مثانه : چگونه سنگ مثانه را با مواد طبیعی درمان کنیم؟
مطلب درباره کیسه صفرا بسیار عالی بود. دست نویسنده ویژه درد نکنه. خیلی اطلاعات به من داد. ممنون