تاریخچه جشن نوروز آداب و رسوم این جشن باستانی را بهتر بشناسیم
نوشدگی زندگی متقارن با جشن رستاخیز یا همان عید نوروز که در ایران بسیار کهن و دیرین است. جشن نوروز تاریخچه ای جالب و خواندنی دارد دانستن اطلاعات در مورد این رسم قدیمی خالی از لطف نخواهد بود.
هر ساله با فرا رسیدن بهار در ایران و چندین کشور دیگر عید باستانی نوروز را جشن می گیریم.
فرا رسیدن بهار متقارن با این جشن کهن است که همان طور که از اسمش پیدا است روز را نو می کنیم.
دکتر عبدالعظیم رضایی در کتابش به نام “تاریخ نوروز” از این عید باستانی به این ترتیب می نویسد:
« گاهشماری به صورت کنونی در ۷۳ سال پیش در ایران پدیدار گشت وسال شمسی، سال رسمی ایرانیان قرارگرفت یعنی گردش سال را از آغاز فرارسیدن بهار حساب کرده و کبیسه را در هر سال قرارداده و نوروز را که در گردش بود، پابرجا و در آغاز نخستین روز بهاربنا نهادند.»
سال جدید در ایران با شروع فروردین ماه که همگام با گامهای جوانه های طبیعت است شروع می شود.
این جشن باستانی با سنت ها و آئینی خاص هر ساله در کشورمان بر گزار می شود.
این بار در نت نوشت شما را با رسوم فرا رسیدن عید نوروز آشنا می سازیم.
خانه تکانی
نظافت و پاکیزه نگاه داشتن خانه و زندگی مسئله ایست که در ذوق و سلیقه هر زن ایرانی وجود دارد.
اما خانه تکانی مخصوص شب عید یک سنت دیرینه است که از هیچ خانه ای دور نمی ماند.
شستشو و رفت و روب تمام قسمت های خانه و دور ریختن وسایل اضافه و یا بخشیدن آنها به مستمندان از رسوم خانه تکانی است.
پیاله ها و کاسه های ترک خورده و لب پر یا چراغ موشی هایی که نشتی داشته را به دور گرد می دادند و اسباب اثاثیه جدیدی را جایگزین آنها می کردند.
با این کار گرد کهنگی یک ساله را دور می کردند و نوروز را به خانه می آوردند.
سبزه سبز کردن
سبزه از هر نوع دانه ای که باشد یکی از پایه های هفت سین به شمار می رود.
قدیم رسم بر این بود که دست سبز کننده می بایست سبک باشد، این نشانی از شگون و یمن جاری در آن سال می شد.
از ده الی بیست روز مانده به عید نوروز این کار صورت می گرفت.
به تعداد اعضای خانواده مشت گندم، عدس، ماش یا هر دانه دیگر را سبز می کردند.
در قدیم کوزه سبز کردن نیز رسم بوده است و تنوع و زیبایی خاص خود را داشته است.
دانه های سبز کرده را پای کرسی می گذاشتند تا نزدیک عید جوانه ها سبز می شد و هفت سین کامل می گشت.
در نهایت روز سیزده به در سبزه را به آب می انداختند و قبل از آن دختران دم بخت گره ای بر آن می زدند.
گره زدن سبزه عید به نیت گشوده شدن بخت دختران بود.
خوراکی های نوروزی
شب عید همیشه دکانهای شیرینی فروشی، آجیل فروشی، خیاط خانه ها و ماهی فروشها شلوغ بوده است.
دوره گردهای سبزی فروش در کوچه و بازار راه می افتادند و ورود بهار را به مردم بشارت می دادند.
عطر نعناع و پونه تازه در کوچه بازارها می پیچید و مردم سبزی تازه برای سبزی پلو ماهی شب عید تهیه می کردند.
کشمش پلویی تازه یکی از خریدهای شب عید برای رشته پلو آخر سال محسوب می شد.
سیر تازه و همچنین سنجد تازه یک پای هفت سین محسوب می شد.
چهارشنبه سوری
از ایام بسیارقدیم در ایران چهار شنبه سوری یکی از رسوم بسیار زیبا و دلنشین شب عید محسوب می شد.
در چهارشنبه سوری آب حوض و حوضچه های خانه ها خالی می کردند.
به این صورت که زنان خانه از قبل ظروف دم دست و البسه کثیف را در حوض آبکشی می کردند.
به این صورت آب حوض بسیار آلوده می شد و اشخاصی که در این کار مهارت داشتند به منازل آمده و آب حوض را تعویض می کردند.
بعد حبه نباتی یا حبه قندی در آب حوضچه می انداختند چرا که اعتقاد داشتند عمو نوروز دست به آب روشنایی می زند و صفا و تازگی به خانه می آورد.
سپس آجیل چهار شنبه سوری تهیه می کردند که آجیلی شیرین بود و رسم بود که در این شب از این آجیل میل کنند.
بو ته ای خار در حیاط خانه آتش می زدند و تک تک افراد به نشان سرخی و گرمی آتش از روی آن می پریدند.
در پایان شب نیز زنان و دختران چادر به سر می کردند و قاشقی بر پیاله مسی که در دست داشتند می زدند و در خانه ها می رفتند.
همسایگان نیز به نیت کامروایی تکه خوراکی شیرین در کاسه آنان می گذاشتند.
حاجی فیروز
درهر آئین و فرهنگی شخصی وجود دارد که نماد ورود سال نو می باشد.
این شخص می تواند بسیاری از شادی های سال جدید را برای افراد آن فرهنگ توصیف کند.
در فرهنگ ایران حاجی فیروز شخصی است که با سیاه کردن چهره و پوشیدن لباسی قرمز رنگ نماد نوروز است.
رسم بر این بوده است چیزی که بعد از خرید صاحبان به خاطر شگون لقب می دادند « فیروز» می نامیدند.
حاجی فیروز نیز نمادی از شگون و خوش یمن بودن فرا رسیدن عید نوروز است.
سفره هفت سین نیز معمولا شب عید در خانه ها پهن می شد.
هنگام تحویل سال نو همه اعضا خانواده دور آن می نشستند و دعا تحویل سال را قرائت می کردند.
نوروز سالیان درازی است که در فرهنگ ایرانیان و چندین کشور دیگر دنیا بر گزار می شود.
رسوم این عید باستانی از ابتدا تا به امروز به همان منوال انجام می شود.
