زلزله امری نیست که همواره و به کرات اتفاق افتد، اما یک بار اتفاق افتادن آن کافی است تا صدمات و آسیب‌های جانی و مالی بسیاری بر انسان‌ها وارد شود. زلزله‌ی اخیری که متاسفانه غرب کشور ما را دربرگرفت، نشان از آن داشت که انسان‌ها کنترل ناچیزی بر بلایای طبیعی دارند. در ادامه با هم مروری بر اقدامات لازم هنگام زلزله و راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن را برای شما در نت نوشت آماده ارائه کرده ایم، با ما همراه باشید.
در عین آن که می‌بایست دیدگاهی خوشبینانه نسبت به طبیعت داشت، اما می‌باید در برابر زلزله، که امری‌ست پیش‌بینی ناپذیر، آماده بود. در این نوشته از نت نوشت قصدِ آن داریم که به اقدامات لازم هنگام زلزله و برخی نکات ایمنی در باب زلزله بپردازیم. نکاتی که تمامی انسان‌ها، خصوصاً کسانی که در مناطق زلزله خیز می‌زیند، می‌بایست آن‌ها را همواره در نظر داشته باشند.
بیشتر بخوانید: آیا رخداد زلزله‌های کوچک تاثیری در کاهش زلزله بزرگ دارد ؟ از شایعه تا واقعیت
اقدامات لازم هنگام زلزله:
۱- از اولین اقدامات لازم هنگام زلزله اینکه به نزدیک‌ترین جای امن بروید. به خاطر داشته باشید که این نزدیک‌ترین جای امن باید فاصله‌ی کوتاهی با شما داشته باشد. در اکثر زلزله‌ها، اغلب کسانی که زخمی می‌شوند برای سرپناه گرفتن در یک جای امن، بیش از ۵ قدم را طی می‌کنند. همچنین در حین زلزله، سعی نکنید که ساختمانی که در آن به سر می‌برید را ترک کنید، این امر بسیار خطرناک است چرا که اشیاء ممکن است بر اثر لرزش بر روی شما سقوط کنند.
۲- اگر در رختخواب بودید، در صورت وقوع زلزله، همان‌جا بمانید و سر خود را با بالش محافظت کنید. در واقع، در آن‌جایی که هستید، یعنی در رختخواب، کمتر احتمال دارد که دچار آسیب شوید. در مرور اقدامات لازم هنگام زلزله نباید از قلم انداخت که عموماً کسانی دچار آسیب می‌شوند که از جای برخاسته و درصدد قرار گرفتن در چارچوب در بوده‌اند.
بیشتر بخوانید: ارتباط وضعیت ماه و زلزله ؛ یک ایده خرافی و بی اساس برای پیش بینی زمین لرزه ؟
۳- در صورتی که خارج از منزل بودید، سعی کنید یک نقطه‌ی امن را به دور از ساختمان‌ها، تیرهای چراغ برق و درختان پیدا کنید. روی زمین بنشینید و تا پایان زلزله، آن‌جا را ترک نکنید. عموماً برای کسانی که در بیرون از منزل به سر می‌برند، آسیب‌ها ناشی از سقوط درختان، دیوارهای ساختمان‌ها و یا تیرهای چراغ برق هستند.
۴- در صورتی که در اتومبیل بودید، در یک منطقه‌ی امن و به دور از درختان، ساختمان‌ها و تیرهای چراغ برق توقف کنید و با استفاده از کمربند ایمنی، تا زمانی که زلزله پایان می‌یابد، همان‌جا بمانید. در اقدامات لازم هنگام زلزله به خاطر داشته باشید که احتمال سقوط درختان، تیرهای چراغ برق و موارد از این قبیل بسیار است.
در راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن باید گفت در صورت اتمام زلزله، با احتیاط به حرکت ادامه دهید و سعی کنید از روی پل‌ها عبور نکنید.
بیشتر بخوانید: انواع یکای زلزله ؛ صحیح ترین روش تشخیص بزرگای زلزله چیست ؟
۵- همواره در هر مکانی در هنگام زلزله به دور از پنجره‌ها باشید.
۶- اگر در مناطق ساحلی زندگی می‌کنید، به زمین‌های مرتفع‌تر بروید چرا که در اینگونه مکان‌ها به سبب زلزله احتمال بروز سونامی وجود دارد.
۷- در ادامه لیست اقدامات لازم هنگام زلزله ؛ راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن اگر در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنید، اگر محل سکونت‌تان نزدیک به کوه، صخره و موارد از این قبیل است، در مورد سقوط سنگ و صخره آگاه باشید. در نظر داشته باشید که سقوط صخره‌ها معمولاً پس از زلزله اتفاق می‌افتد.
بیشتر بخوانید: زلزله و نور های عجیب آسمان ! زمین لرزه ها می‌توانند نورهایی عجیب در آسمان منتشر کنند!
کارهایی که می‌بایست پس از زلزله انجام داد:
۱- در ادامه اقدامات لازم هنگام زلزله حتما توجه داشته باشید که پس از وقوع زلزله، بررسی کنید که آیا صدمه‌ای دیده‌اید یا خیر. اغلب، انسان‌ها خود را از لحاظ آسیب‌های وارد آمده چک نمی‌کنند و در عین حال می‌خواهند به دیگران کمک کنند!
۲- پس از وقوع زلزله، برای پیشگیری از بروز آسیب‌های احتمالی، حتماً از شلوار بلند، تی‌شرت آستین بلند، کفش‌های محکم و دستکش استفاده کنید.
۳- پس از انجام دو توصیه‌ی پیشین، سعی کنید به افراد آسیب دیده کمک کنید.
۴- در اقدامات لازم هنگام زلزله باید گفت به خاطر داشته باشید که نمی‌بایست افراد زخمی را جا به جا کنید، مگر آن که در مکان بسیار خطرناکی باشند.
۵- آتش سوزی از جمله خطراتی است که ممکن است پس از زلزله رخ دهد. کوچک‌ترین آتش سوزی را نیز از بین ببرید. به خاطر داشته باشید که آتش سوزی پس از زلزله‌ی سال ۱۹۰۶ در سان‌فرانسیسکو، بیشتر از خودِ زلزله آسیب و صدمه وارد کرد.
بیشتر بخوانید: خلاصه گزارش زمین لرزه ۲۱ آبان کرمانشاه از پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله
۶- پس از زلزله حتماً شیر اصلی گاز را ببندید.
۷- حتماً داروها، بنزین، گازوئیل و سفیدکننده‌های ریخته شده را پاک کنید. این مواد، اشتعال‌زا بوده و خطر آتش سوزی را به همراه دارند.
۸- در ادامه مرور اقدامات لازم هنگام زلزله و راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن درِ کمدها و کابینت‌ها را با دقت و احتیاط باز کنید. چرا که محتویات آن‌ها ممکن است در اثر زلزله جابه‌جا شده و در صورت باز کردن در، سقوط کنند.
۹- وضعیت خانه‌ی خود را حتماً بررسی کنید. در صورتی که خانه‌تان نا امن است، همه‌ی افراد خانه را بیرون ببرید، چرا که احتمال وقوع پس لرزه‌ها وجود دارد.
۱۰- در اقدامات لازم هنگام زلزله و راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن این نکته نباید از قلم بیفند که پس از زلزله به همسایگان خود، به افراد معلول، به سالمندان و به هر کس که گمان می‌کنید به کمک نیاز دارد کمک کنید. به خاطر داشته باشید که خانواده‌های پر جمعیت در این وضعیت ممکن است به کمک‌های اضطراری بیشتری نیاز داشته باشند.
۱۱- سعی کنید از طریق تلویزیون‌هایی که با باتری کار می‌کنند و یا حتی رادیو، از وضعیت منطقه و در کل از اخبار مطلع شوید.
بیشتر بخوانید: آیا پیش بینی زلزله ممکن است ؟! امواج گرانشی دانشمندان را به پیش بینی زلزله نزدیک خواهد کرد!
۱۲- از ساختمان‌های آسیب دیده دور بمانید و تنها در صورت تأیید مسئولین، به آن مکان‌ها نزدیک شوید چرا که احتمال ریزش اینگونه ساختمان‌ها زیاد است.
۱۳- از فانوس‌های نفتی، مشعل، شمع و موارد از این قبیل برای بازرسی خانه‌ها استفاده نکنید چرا که احتمال آتش سوزی با آن‌ها وجود دارد. در عوض می‌توانید از چراغ قوه‌هایی که با باتری کار می‌کنند استفاده کنید.
۱۴- در این وضعیت، حتماً از سیگار کشیدن اجتناب کنید زیرا احتمال آتش سوزی وجود دارد.
۱۵- در ادامه مرور اقدامات لازم هنگام زلزله و راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن به هنگام ورود به ساختمان احتیاط ورزید چرا که ممکن است هر لحظه از هر قسمتی از ساختمان، آسیب ببینید. پله‌ها، پنجره‌ها، دیوارها و حتی کف ساختمان را به دقت بررسی کنید که مبادا احتمال ریزش وجود داشته باشد.
۱۶- در اینگونه مواقع خطوط تلفن اشغال می‌شوند و مانع از آن می‌گردند که مردم به راحتی بتوانند با اورژانس در تماس باشند. لذا فقط در مواقع ضروری از تلفن استفاده کنید و اجازه دهید خطوط تلفن آزاد بمانند.
کارهایی که می‌بایست پیش از زلزله انجام داد:
۱- همواره به میزان خطر توجه کنید. از این مورد آگاهی حاصل کنید که منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید نزدیک به گسل زلزله هست یا نه. بدانید که تا چه میزان آن منطقه می‌تواند مستعد زلزله باشد.
۲- همواره خانه‌ی خود را بازسازی و تقویت کنید. به خاطر داشته باشید که هر اندازه که خانه‌ی شما مستحکم‌تر باشد بهتر است. تمامی لوازم منزل را نیز به گونه‌ای بچینید که در هنگام زلزله، احتمال سقوط آن‌ها بر روی شما اندک باشد.
۳- یک بار هم که شده با خانواده‌ی خود در این باب صحبت کنید و به توافق و هماهنگی برسید که به هنگام وقوع زلزله چه کارهایی را می‌بایست انجام دهید و چه مکان‌هایی از خانه برای محافظت مناسب و ایمن هستند. همچنین یک مکان امن برای دیدار خارج از منزل پس از زلزله تعیین کنید.
۴- یک جعبه کمک‌های اولیه در منزل و در مکانی قابل دسترس داشته باشید. این جعبه می‌بایست حاوی مواد غذایی فاسدنشدنی، آب، وسایل کمک‌های اولیه، چراغ قوه، وسایل کمپینگ، پتو و سایر لوازم شخصی ضروری باشد.
بیشتر بخوانید: زلزله ستاره ای پدیده ای به شدت خشن و پیچیده !
چگونگی محافظت از اموال و دارایی
۱- در ادامه مرور لیست اقدامات لازم هنگام زلزله و راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن همواره اشیای سنگین منزل خود، همچون تلویزیون، کامپیوتر، کتاب‌خانه و …، را محکم ببندید. این اشیاء اگر سقوط کنند هم خود از میان می‌روند و هم آسیب بیشتری به نسبت سایر اشیاء وارد می‌آورند.
۲- اشیای سنگین و شکننده را در پایین‌ترین قفسه‌ها قرار دهید. بدیهی است که هر چه ارتفاع آن‌ها از سطح زمین کمتر باشد به هنگام زلزله احتمال شکستن آن‌ها کمتر است.
۳- آفت‌کش‌ها و سایر اشیای قابل اشتعال را در قفسه‌های پایین نگاه داشته و در آن‌ها را قفل کنید. این موارد می‌توانند موجب آتش سوزی شوند و ضررهای مالی و جانی بسیاری را به همراه داشته باشند.
۴- اقلام سنگین، همچون قاب عکس‌ها و آینه‌ها را به دور از تختخواب، مبل و در کل جاهایی که می‌نشینید نصب کنید.
۵- در ادامه مرور لیست اقدامات لازم هنگام زلزله و راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن لوسترها را محکم ببندید. در هنگام زلزله، لوسترها در اغلب موارد سقوط می‌کنند و موجب آسیب می‌گردند.
۶- به طور کلی از یک شخص حرفه‌ای در امور ساختمان، همچون مهندس سازه و یا مهندس معماری، برای ارزیابی وضعیت خانه و در کل تقویت آن، کمک بگیرید. این شخص می‌تواند توصیه‌های مفیدی برای کاهش آسیب‌های احتمالی داشته باشد.
البته که امید است هیچ زمان شاهد زلزله‌ای مهیب در هیچ کجای جهان نباشیم. اما در صورت وقوع، هر یک از ما می‌بایست حتماً توصیه‌های فوق را که تحت عنوان در ادامه مرور لیست اقدامات لازم هنگام زلزله و راهنمای زنده ماندن حین زلزله و پس از آن نقدیم شما شد در ذهن داشته باشد.
