مثل آب برای شکلات رمانی از لورا اسکوئیول

رمان مثل آب برای شکلات Like Water for Chocolate نوشته‌ی لورا اسکوئیول Laura Esquivel نویسندهٔ مکزیکی که نقشی اثر گذار در ادبیات آمریکای لاتین ایفا کرده‌ است. رمان مثل آب برای شکلات در سال ۱۹۸۹ نوشته شد و سه سال بعد فیلمی بر اساس آن ساخته شده است. در ادامه با معرفی و تحلیل رمان مثل آب برای شکلات با نت نوشت همراه باشید.

مثل آب برای شکلات اثر لورا اسکوئیول

رمان مثل آب برای شکلات در زمان خود سر و صدای زیادی به پا کرد و نظر منتقدان بسیاری را نیز به خود جلب کرد. می‌توان گفت که مثل آب برای شکلات داستانی در سبک و سیاق “رئالیسم جادویی” است.

اما آنچه که این رمان را متمایز و منحصر به فرد می‌کند تنها سبک و فرم آن نیست زیرا ادبیات لاتین آثار بسیار بزرگی را در این سبک به قلم نویسندگانی چون “مارکز” داشته است. پس احتمالا” علاوه بر سبک و فرم، این اثر جذابیت هایی دیگر نیز در خود دارد.

“تیتا” شخصیت اصلی رمان مثل آب برای شکلات است. او به هنگام به دنیا آمدنش پدرش را از دست داده و به دلایلی به همراه یکی از خدمتکاران در آشپزخانه بزرگ شده است. کتاب دارای ۱۲ فصل است که هر فصل با یک دستور غذا و یا دارو آغاز می‌شود. تیتا آشپز ماهری است. او مدام در گوشه‌‌ی آشپزخانه پخت و پز می‌کند اما همه چیز را به دقت نظاره می‌کند.

او ظلم و استبدادی که سنت‌های قدیمی بر علیه زنان سرزمینش روا داشته است را می‌بیند و می‌شناسد. نکته‌‌ی جالب اینجاست که تیتا که همه چیز را می‌بیند، می‌بیند و می‌داند چرا قیامی بر علیه آن‌ها نمی‌کند؟ این اتفاق شاید یکی از نکات قوت رمان باشد زیرا شخصیت پردازی به شیوه حتما پخته تری به نظر می‌رسد.

بیشتر بخوانید: رمان فرانی و زویی نوشته‌ی جروم دیوید سالینجر؛ ما دو تا هیولاییم. هر دو تامون

رمان Like Water for Chocolate به احتمال زیاد به نظر همه‌‌ی مخاطب‌های خود رمانی عاشقانه است. اما این عشق چگونه است. عشق تیتا به پدرو حالتی جادویی دارد. انگار که همه‌‌ی عناصر به شکلی به هم مربوط هستند.

عشق، غذا، دارو و حتی بیماری و مصیبت نیز به شکلی با دستورهای عجیب و غریب تیتا و آشپز قدیمی خانواده مانند معجزه می‌ماند. تقریبا می‌شود اطمینان داشت که “تیتا” عاشق پدرو است اما پدرو چی؟ آیا او هم به تیتا علاقه‌ای دارد؟ شاید عشق او را باید از لابلای دیالوگ‌های پدرو پیدا کنیم و کشف کنیم. این کشف مخاطب رمان را هر چه بیشتر با “تیتا” همراه می‌کند.

“تیتا” که شاید اگر قربانی سنت‌ها و ظلم‌های مادرش نبود، زندگی متفاوتی را تجربه می‌کرد. اما نیروی عشق در وجود “تیتا” شاید همان قیامی است که مخاطب انتظار دارد.

عشق او سنت‌های غیرعقلانی و انسانی جامعه‌‌ی خود را از بین ببرد. مصداق چیزی که گفته شد شاید در این جمله‌‌ی تیتا نیز پدیدار شده است. “تیتا آرزو کرد‌ای کاش بذر ساده می‌بود بی‌آنکه اجبار داشته باشد به کسی توضیح دهد در درونش چه چیزی رشد می‌کند و یا شکم برآمده خود را به عالم و آدم نشان دهد، بی‌آنکه لازم باشد در معرض قضاوت ناخشنودانه‌ یِ جامعه قرار گیرد”.

بیشتر بخوانید: رمان فِرمین موش کتابخوان ، ماجراهای یک شهرنشین غربتی

بیشتر بخوانید: رمان هویت کاری از میلان کوندرا

رمان مثل آب برای شکلات به صورت سوم شخص روایت می‌شود اما مخاطب می‌تواند با شخصیت اصلی چنان رابطه‌‌ی خصوصی برقرار کند که انگار روایت‌های نویسنده مستقیم از مکنونات قلبی تیتا نشات می‌گیرد.

نکته‌‌ی دیگری که در این رمان جلب نظر می‌کند، همان رئالیسم جادویی است که این رمان از آن به شکل عمیق و تاثیر گذاری در روایت خود استفاده کرده است و آن را از آثار متوسط این سبک به صورت جدی متمایز می‌کند.

در آخر تحلیل رمان مثل آب برای شکلات شاید لازم است به این نکته اشاره کرد که زبان و لحن زنانه داستان را محدود نکرده است. این بدین معناست که این رمان احتمالا توانایی آن را دارد که دورترین مخاطب از دنیای زنان را نیز به خود جذب کند.

“مثل آب برای شکلات” با اقتباس تیاتری آن در ایران به کارگردانی ابراهیم پشت کوهی روی صحنه رفته است که این شاید گواه نقاط مشترکی است میان فرهنگ ایران و آمریکای لاتین. این رمان توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان در ایران منتشر شده است.