معرفی کتاب: «خانه دایی یوسف» مولف: اتابک فتح‌الله زاده
کتاب خانه دایی یوسف توسط اتابک فتح‌الله‌زاده نوشته شده و به کوشش علی دهباشی در ایران چاپ شد . این کتاب به سرگذشت وحشتناک فداییان اکثریت در مهاجرت می پردازد و حکایت از حوادثی بسیار نزدیک به زمان ما دارد. « دایی یوسف» در واقع نام مستعار کشور شوروی و رهبرش استالین است. که مأمن معتقدان این مکتب به شمار می رفته است.نویسنده کتاب اتابک فتح الله زاده از مبارزان قدیمی جنبش چپ ایران است ، قبل از انقلاب در خانه های تیمی می زیسته و سپس در جریان حوادث انقلاب و پس از آن بسیار جدی و صمیمی فعالیت سیاسی می کرده است.در طی ما جراهای سیاسی و حوادثی که پیش می آید به ناچار و برای نجات خود از مرز می گذرد و دوره ای دیگر از زندگی او آغاز می شود. دوره ای که با هولناک ترین تجربیات انسانی عجین شده است. اتابک فتح الله زاده، عضو سازمان فدائیان خلق ماجرای مهاجرت خود و اعضای این سازمان را از ایران به شوروی شرح می دهد. ولی پس از مهاجرت درمی یافتند که مرتکب چه اشتباه بزرگی شده اند. چون بهشتِ ذهنی ایشان جز جهنمی آکنده از زجر و زحمت و درد نبود. اینها نه تنها به امنیت و آرامش نمی رسیدند بلکه زیستن و مردنِ دردناکی را تجربه می کردند و راه بازگشت هم نداشتند. اگر چه رهبران «احزاب برادر»، آنها که در امتحان سرسپردگی و فرمانبرداری نمره ی قبولی گرفته بودند، فی الواقع به یک زندگی امن و راحت دست می یافتند، ولی طبع انبوه مبارزانِ مهاجر به هیچ روی اطاعت کور و نوکری را بر نمی تافت. به همین سبب اغلب گریختگان از وطن گرفتار سازمان جهنمی کا. گ. ب. می شدند. بازجویهای غیر منتظره و غیردوستانه، و به دنبال آن حبس و زجر و سیاه چال اردوگاههای کار اجباری، گرسنگی، بیماری و سرانجام مرگی تلخ و دردناک در انتظارشان بود.
وی می گوید« من در این کتاب تا آنجایی که امکان داشت سعی کردم سخنی از روی حقیقت گفته باشم و همواره منافع کشورم را با اهمیت تر از هر مصلحت دیگر در مد نظر قرار دهم…» وی همچین با نگاهی کاملا انتقادی به زندگی سیاسی خود و سازمان فدائیان اکثریت نگاه می کند و این در نوع خود قابل توجه است.
نویسنده در بخشی از این کتاب تصویری بسیار هولناک از زندگی فاجعه بار نسلی از مهاجرین ایرانی در شوروی به دست می دهد. بدون تردید این بخش از کتاب از قوی ترین و در عین حال از تکان دهنده ترین بخش های خاطرات اتابک فتح الله زاده است.
کتاب از لحاظ فرم و قالب ناشیانه است، نثر ادیبانه ای ندارد، اما محتوایی صادقانه و صمیمانه دارد. از سَرِ سوز دل قلمی شده و به دل می نشیندما، طبیعی است،که این گونه نگرشهای احساسی و عاطفی، گرچه بسیار لازم و مفیداند، هرگز نمی توانند تحلیل جامعی از وضعیت جنبش چپ ایران را ارایه کنند. فقط بیان این چنین عینیّات می تواند مصالح خوبی برای نگارش آن چنان تحلیلی فراهم آورد.
