عقیق‌های کلکسیونی: انگشتر عقیق کلکسیونی چه ویژگی‌هایی دارد!

برخی افراد تصور می‌کنند فراوانی عقیق در طبیعت نشانه فراوانی عقیق‌های با کیفیت و کلکسیونی است، در حالی که این طور نیست؛ چرا که بیشتر عقیق‌های استخراج شده از معادن، دارای رنگ یا الگوی خاصی نیستند تا در رده نمونه‌های کلکسیونی قرار گیرند و فقط به خاطر تخلخل مناسب و مقاومت بالای عقیق، به راحتی بهسازی شده و با قیمت و کیفیت مناسب در بازار تجارت سنگ‌های قیمتی به فروش می‌رسند.

بنابراین تا کنون برایتان این سؤال پیش آمده که: «چه عقیق‌هایی در رده عقیق‌های کلکسیونی قرار می‌گیرند؟» پیشنهاد می‌کنم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا علاوه بر بیان توضیحات اجمالی درباره تاریخچه عقیق، انواع عقیق‌ها و علت نامگذاری آنها، به بررسی عقیق‌های کلکسیونی بپردازیم.

تاریخچه عقیق

عقیق جواهری است که در بسیاری از فرهنگ‌های باستانی، از جمله: سومری‌ها، مصری‌ها، یونانی‌ها و رومی‌ها ارزش زیادی داشت و عموماً از آن برای ساخت مهره‌ها، نگین‌های جواهراتی و ظروف گوناگون، به ویژه ظرف آب استفاده می‌شد.

از قدیمی‌ترین ارجاعات نسبت داده شده به عقیق  و انگشتر عقیق می‌توان به تاریخی بیش از دو هزار سال پیش در نوشته‌های تئوفراستوس (Theophrastus On Stones) اشاره کرد. او در یافته‌های خود به ماده‌ای معدنی اشاره می‌کند که دارای سختی مناسبی است و تفاوتش با دیگر انواع آن، در شیوه نامنظم لکه‌ها، نوارها، ابرها و… است. وی معتقد است: «گرچه سنگ‌های عقیق غالباً خاکستری هستند، اما می‌توانند در رنگ‌های مختلفی دیده شوند.»

عقیق‌های قرمز با توجه به رنگشان با نام haemachates شناخته می‌شوند. پیشوند “haema” این نام از واژه یونانی خون گرفته شده است و نام آگات (achates) از نام رودخانه‌ای در سیسیل آمده که برای اولین بار عقیق در آنجا کشف شد. با این اکتشاف، تئوفراستوس نوشت: «عقیق‌ها تقریباً در همه ملت‌ها وجود دارد؛ فقط بعضی از آنها دارای الگوهایی شبیه درختان و بوته‌ها هستند و برخی دیگر از آنها با توجه به رنگ، بافت و قدرت‌هایشان، به شکل متفاوتی نامگذاری می‌شوند.»

عقیق چیست؟

عقیق از نظر علمی، میکروکریستال‌های کوارتز (کلسدونی) است که به صورت نیمه شفاف تا مات دیده می‌شود و چنانچه دارای کیفیت و رنگ مناسبی باشد، از آن به عنوان سنگ نیمه قیمتی تا قیمتی یاد می‌کنند.

این سنگ عموماً در نتیجه‌ی رسوبگذاری سیلیس از آب‌های زیرزمینی در میان حفره‌های سنگ‌های آذرین به وجود می‌آید. در این شرایط، رسوبگذاری به صورت لایه‌های متحدالمرکز از سمت دیواره حفره یا لایه‌های افقی در کف حفره انجام می‌شود و بدین ترتیب، ساختارهایی با الگوهای نواری شکل می‌گیرد که مشخصه بسیاری از عقیق‌ها است.

عقیق در طیف وسیعی از رنگ‌ها مانند، قهوه‌ای، سفید، قرمز، خاکستری، صورتی، سیاه، زرد و … وجود دارد. رنگ‌های عقیق حاصل نفوذ ناخالصی‌های موجود (یون‌های فلزی) در آب‌های زیرزمینی حاوی سیلیکات به درون حفره‌های سنگ‌های آذرین است که به صورت نوارهای متناوب در عقیق دیده می‌شود.

این نوارها در حقیقت نشان‌دهنده تغییر ترکیب شیمی آب‌های زیرزمینی در زمان تشکیل عقیق هستند و به بسیاری از عقیق‌ها، نقش‌های و رنگ‌های زیبایی می‌دهند که عامل اصلی تبدیل سنگ عقیق به سنگی قیمتی و محبوب در میان علاقه‌مندان به حوزه سنگ و نگین جواهراتی است.

برخی معتقدند فقط سنگ‌های کوارتزی که دارای بافت و ساختار لایه‌ای هستند، جزوِ دسته عقیق‌ها قرار می‌گیرند، در حالی که این طور نیست. عقیق‌های خزه‌ای و دندریتی از جمله عقیق‌هایی هستند که ساختار لایه‌ای ندارند و تنها دارای اجزای عجیب و غریبی به نام دندریت (شجر) هستند که در نتیجه رشد ناخالصی‌های آهن و منگنز در بافت سنگ به وجود آمده‌اند.

[su_highlight background=”#f81323″ color=”#ffffff”]بیشتر بخوانید:[/su_highlight] در انتخاب هدیه انگشتر زنانه اسپرت به این نکات دقت کنید…

دلایل انواع نامگذاری عقیق

اگرچه عقیق عموماً با نوارهای متحدالمرکز، منحنی یا زاویه‌ای شناخته می‌شود، اما عقیق ماده‌ای معدنی است که الگوهای عجیب و غریب و پیچیده را از خود به نمایش می‌گذارد. امروزه صدها نوع از عقیق در سراسر جهان یافت شده که بسته به محل استخراج یا رنگ و مشخصه آنها نامگذاری شده‌اند که در ادامه به معرفی برخی از این نامگذاری‌ها می‌پردازیم.

عقیق Fortification: این عقیق که نام آن از کلمه استحکامات برگرفته شده، گونه‌ای از عقیق است که در آن نوارها با زاویه‌های تیز دیده می‌شود، چرا که طرح ایجاد شده نوارها شبیه به استحکامات دیوار دفاعی (قلعه) است.

عقیق توری آبی (Blue lace) یا توری دیوانه (Crazy lace): این عقیق که رنگ زیبایی دارد، به دلیل تنوع بی‌نهایت باندهای رنگی با ساختارهای مداری و الگوهای توری شکل، با این نام خوانده می‌شود.

عقیق بوتسوانا (Botswana) و عقیق برزیلی: نام این دو عقیق، از محل اکتشافشان در بوتسوانا و برزیل گرفته‌ شده است.

عقیق آتشین: نام این عقیق از رنگ متمایز و پر تب و تاب قرمز آن می‌آید. رنگ این عقیق، محصول اضافه شدن ناخالصی هماتیت به عقیقی با طرح نقطه نقطه (Agate polka dot) است و در نهایت، تفاوت طرح نقطه نقطه عقیق polka dot باعث تنوع رنگی عقیق آتشین شده است.

حقایقی درباره عقیق

اهمیت پوشیدن انگشتر عقیق در اسلام به قدری است که روایت شده است حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) به امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) فرمودند:

«یا علی! همانا عقیق اولین کوهی است که به ربوبیت خدای متعال، نبوت من، وصی بودن تو، امامت فرزندانت، اختصاص داشتن بهشت به پیروان تو و اختصاص آتش به دشمنان تو شهادت داده است.»

عقیق در مکان‌های باستانی بسیاری دیده شده و این نشانه‌ی کاربرد وسیع آن در گذشته است؛ برای مثال بررسی‌های باستان‌شناسان سایتKnossos ، جایگاه عقیق را در عصر مفرغ نشان می‌دهد. از سوی دیگر بررسی شواهد از دوره نوسنگی تا حدود قرن نوزدهم نشان می‌دهد کنده‌کاری سنگ‌های نیمه قیمتی مانند عقیق، یشم یا … در میان فرهنگ‌های مختلف بسیار بوده است. این کار معمولاً به دلیل اهمیت مذهبی این سنگ‌ها و اعتقاد به نیروهای ماورای آن بوده است.

عقیق به طور طبیعی با رنگ سیاه، سفید و خاکستری تشکیل می‌شود و سایر رنگ‌های موجود در آن به دلیل حضور یون‌های فلزی کمیابی است که در زمان تشکیل سنگ در ترکیب شیمیایی آن جای می‌گیرد؛ برای مثال: رنگ قرمز روشن تا قهوه‌ای عقیق به دلیل حضور یو‌ن‌های آهن است، رنگ سبز تیره به دلیل حضور عنصر کمیاب کروم در زمان تشکیل سنگ است یا رنگ صورتی به دلیل حضور یون‌های منگنز در ترکیب شیمیایی سنگ عقیق به وجود می‌آید.

از آنجا که برخی از رنگ‌های عقیق در بازارهای تجاری جذابیت بیشتری دارند، گاهی اوقات متخصصین حوزه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی از خاصیت رنگ‌پذیری عقیق استفاده کرده و به رنگ کردن آنها با روش‌های مختلف دست زدند. رنگ‌هایی که تحت بهسازی ایجاد می‌شوند، گاهی آنقدر خوب است که تشخیص آن از نمونه‌ای با رنگ طبیعی دشوار است و تنها یک فرد خبره می‌تواند با درصد خطایی جزئی آن را تشخیص دهد.

علی رغم همه بررسی‌های انجام شده درباره عقیق، هنوز موارد بسیاری وجود دارد که در مورد این سنگ ناشناخته مانده است. فراوانی این گوهر باعث شده است، هیچ وقت شرایط تشکیل آن از ابتدا تا انتها در بازه زمانی زمین‌شناسی مورد بررسی قرار نگیرد و تولید آن در شرایط آزمایشگاهی انجام نشود.

فواید علمی عقیق

عقیق طبیعی سنگی پایه است که باعث تعادل احساسات جسمی و روحی می‌شود. این گوهر در مواقع درگیری و هرج و مرج به دارنده خود کمک می‌کند تا با آرامش و منطق بیشتر، تصمیمات بهتری بگیرد. عقیق با سرعت ملایم و قدرت بسیار، انرژی‌های مثبت و منفی را هماهنگ می‌کند و باعث تسکین و آرامش می‌شود.

از آنجا که عقیق سنگ درمانی قدرتمندی است، توانایی آن را دارد تا قدرت تجزیه و تحلیل را بهبود بخشد و به یافتن راه حل‌های عملی در شرایط دشوار کمک کند. همچنین این گوهر در بالا رفتن شجاعت و کاهش خشم و کینه هم بسیار ارزشمند است.

عقیق کلکسیونی

منظور از عقیق‌های کلکسیونی، عقیق‌هایی است که به ندرت در طبیعت یافت می‌شوند و معمولاً با خصوصیاتی چون: بافت مناسب، رنگ طبیعی با کیفیت و الگوهای جالب ابر و باد، لانه زنبوری و منظره‌ای شکل شاخص مانند، درختان، بوته‌ها، رودخانه‌ها و حتی حیوانات همراه هستند.

گذشته از انواع انگشتر دخترانه و مردانه عقیق کلکسیونی، در دنیا آثار و جواهراتی از عقیق وجود دارد که توسط مجموعه‌داران جمع‌آوری می‌شود؛ برای مثال: جواهرات عقیق اسکاتلندی در زمان سلطنت ملکه ویکتوریا؛ جواهرات، گلدان‌ها، مجسمه‌ها، سنگ نوشته‌ها و … که در موزه جواهرات برج آزادی به نمایش گذاشته شده است؛ شیشه عطر از جنس عقیق سلیمانی؛ حکاکی‌های چهره و منظره روی سارد اونیکس‌ها در روم؛ مهر عقیق متعلق به داریوش هخامنشی؛ گردنبند عقیق مربوط به ۷۱۶ تا ۱۰۷۵ قبل از میلاد در مصر و …  که هر یک نمونه‌هایی ارزنده از عقیق‌های کلکسیونی به شمار می‌روند.

سخن آخر

همان طور که گفته شد، آنچه بیش از هر چیز انگشتر زنانه و مردانه عقیق را در زمره جواهرات کلکسیونی قرار می‌دهد، رنگ‌های متنوع و با کیفیت عقیق، میزان شفافیت، بافت منحصر به فرد نواری که مانند اثر انگشت عمل می‌کند، طرح‌های منظره، اندازه و … است که هر یک می‌تواند تأثیر زیادی در میزان کلکسیونی بودن عقیق بر جای گذارد.

فروشگاه اینترنتی تراث TORATH، از جمله فروشگاه‌های معتبر عرضه انگشتر عقیق و زیورآلات کلکسیونی و ارزنده است که سند اعتبارش، فعالیت صادقانه گروهی از متخصصین است که با بیش از نیم قرن سابقه، تمام آثار فروشگاه را با ضمانت مادام‌العمر و گواهی اصالت در اختیار مشتریان قرار می‌دهند.

شما می‌توانید برای خرید انگشتر عقیق و دسترسی به برجسته‌ترین نمونه‌های کلکسیونی انگشتر عقیق، انگشتر عقیق تراث را گوگل کنید تا به این طریق به دنیای انگشترهای کلکسیونی فروشگاه اینترنتی تراث پای گذارید؛ انگشترهایی که هر یک گوشه‌ای از خاطرات ایران را یدک می‌کشند.

منبع: + + + +