نگاهی به مجسمه آزادی الهام گرفته شده از منشور کوروش ، به طراحی سِسیل بلموند

همزمان با روز چهارم جولای و جشنهای استقلال در آمریکا گروهی از ایرانیان مقیم ایالات متحدهی مجسمهی آزادی را به شهر لس آنجلس ایالت کالیفرنیا هدیه کردند. این مجسمه در درگاه بورلی هیلز به عنوان بزرگترین مرکز ایرانیان در آمریکا با حدود بیش از نیم میلیون شهروند ایرانی- آمریکایی در سه راهی پر رفت و آمد محل تقاطع بلوار سانتامونیکا و خیابان سنچری پارک برافراشته شده و شامل استوانههای نقرهای به عنوان ویترینی برای یک استوانهی طلایی دیگر و نمادی از گنج پیام کوروش کبیر برای دوران معاصر به منظور ترویج فرهنگ مدارا و همزیستی در این روزگار است.
قدمهای اولیه برای ساخت این تندیس از چهار سال پیش در سال ۲۰۱۳ میلادی زمانی که بازدید از منشور کوروش در موزهی گِتی لسآنجلس رکورد شکست توسط بنیاد ایرانی- آمریکایی فرهنگ یعنی موسسهی مطالعات هنر و فرهنگ ایران به عنوان نماد فرهنگی ایران آغاز شد. بنیاد فرهنگ یک موسسهی غیرانتفاعی واقع در لسآنجلس است که در زمینهی ترویج فرهنگ و هنر ایرانی فعالیت میکند، طرح تندیس آزادی با حمایت این بنیاد در شهرداری این شهر تصویب و اجرا شد. بیش از ۱ میلیون و ۱۵۰ هزار نفر از بیش از ۵۰ ملیت مختلف از سراسر جهان در کمپین کمکهای مردمی برای ساخت این تندیس با هزینهای بیش از ۲٫۵ میلیون دلار مشارکت کردند تا اجرای این چنین طرح نمادینی در انحصار یک یا دو سرمایهگذار ثروتمند قرار نگیرد و طرحی نسبتاَ همگانی به حساب بیاید. بنیاد فرهنگ در وب سایت خود در مورد این مجسمه این چنین نوشته که اکنون این اثر حکم «مجسمهی آزادی ساحل غربی» آمریکا را دارد. گفتنی است که این مجسمه با مجسمهی آزادی نیویورک مقایسه شده است، اگر چه این مقایسه به جد قیاسی معالفارق حساب می شود.
گفتنی است منشور کوروش به عنوان ایدهی اصلی این تندیس هنوز هم پس از گذشت سالهای بسیار طولانی، یکی از مهمترین آثار تمدن و تاریخ بشر محسوب میشود. این استوانهی سفالین در سال ۵۳۹ قبل از میلاد به فرمان کوروش دوم هخامنشی ساخته شده و دور تا دور آن شرح وقایع و مجموعه ای از سخنان و دستورات او در حدود ۴۰ خط به زبان اکدی و خط میخی بابلی نوشته شده و پس از گشوده شدن شهر بابل به عنوان سنگ یادبودی در پایه های این شهر قرار داده شده است.
این استوانهی ارزشمند ۹ اینچی در ۲۳ سانتیمتر طول و ۱۱ سانتیمتر عرض و از جنس گلرس که در اواخر قرن نوزدهم در سال ۱۸۷۹ میلادی در شهر باستانی بابل (بینالنهرین) در معبد مردوک کشف شد، کهنترین بیانیهی حقوق بشر است و نشان دهندهی همزیستی آشتی جویانه هنگام بنیانگذاری نخستین امپراطوری جهان بوده چرا که دنیای باستان همواره از آتش جنگها و یورشهای بیپایان در رنج بوده است. منشور کوروش نخستین بیانیهی حقوق بشر که در گروه سنتها و نمودهای شفاهی شاخهی سنت نوشتار میراث فرهنگی ناملموس تقسیمبندی میشود که در فهرست ملّی میراث فرهنگی ناملموس با گسترهی جغرافیایی ملّی به ثبت رسیده است.
گفتنی است که اهمیت تاریخی و ارزش معنوی منشور کوروش نه تنها برای ایرانیان بلکه برای مردم جهان نیز شناخته شده است. مردم جهان، امروز پس از گذشت ۲۵۵۰ سال منشور کوروش را همچنان یک بیانیهی حقوق بشر میدانند و آرزوی گسترش آن را در تمامی دنیا در سر میپرورانند. این منشور که بر قانون اساسی بسیاری از کشورها تأثیرات شگرفی نهاده در سال ۱۹۷۱ میلادی توسط سازمان ملل به ۶ زبان رسمی منتشر شد.
حال “سِسیل بلموند” معمار سریلانکا – بریتانیایی طراح تندیس آزادی با وزنی بیش از ۲۰ هزار پوند معادل حدود ۹ کیلوگرم است، طرح وی از میان ۳۰۰ طرح دیگر برگزیده شده است. او در این طرح برای جلوگیری از آسیب دیدگی و زنگ زدگی تندیس از نوعی آلیاژ فولادی استفاده کرده که بر اثر مرور زمان زنگ نمیزند. این تندیس یادبود نقرهای – طلایی بر روی پایهای از جنس سنگ تراورتن قرار گرفته و همهی قسمتهای آن به طور کامل در ایالات متحده ساخته شده است. بلموند با طراحی و ساخت بزرگترین و بلندترین برج هنری لندن برای المپیک لندن شهرت جهانی دارد. وی همچنین طرحهای بزرگی را در شهرهایی مانند شیکاگو، نیویورک، تورنتو و … در دست ساخت دارد.
به گفتهی او زیگزاگهای درون آن بر اساس اعداد اول طراحی شدهاند. اعدادی مانند ۵، ۷، ۱۱،۱۳، ۱۷ و … که نمیتوان آنها را به هیچ عدد دیگری جز عدد ۱ و خودشان تقسیم کرد. به گفتهی او این ها مثل اتمهای اعدادند، از اسرار بزرگ جهان و اساسیترین چیزهایی که وجود دارد نمادی از پیام کوروش و ایده ی حقوق بشر که این چنین بدیهی، اساسی و بخشناپذیر است.
بلموند اعتقاد دارد منشور کوروش طلسم جادویی بخش همهی مردم جهان است و آرزو میکند اثرش ارزشهای عمیق این منشور را برای تمام مردم جهان منعکس کند. مجسمهی آزادی او بهگونهای طراحی شده که کسانی که با خودرو از بلوار سانتا مونیکا میگذرند با نگاه به این اثر هنری اشکال روی آن را به صورت نوشتههایی در حال حرکت و تغییر میبینند. بدین ترتیب این مجسمه قرار است روزها با تلالوی خورشید بر سطح نقرهای خود و شبها با نورپردازی روی سطح طلاییاش چشمنواز باشد.