مفاهیم اقتصادی به زبان ساده؛ تورم چیست؟
طبق تعریف، تورم عبارت است از افزایش در سطح عمومی قیمت ها. اگر به این تعریف دقت شود می بینیم که چند نکته در آن نهفته است. اول این که تعبیر عمومی قیمت ها در این تعریف مورد استفاده قرار گرفته است. دلیل آن این است که افزایش قیمت یک کالا به تنهایی دلالت بر تورم ندارد. ممکن است در بازار یک کالا تقاضا برای آن کالا به دلایلی افزایش یافته باشد اما عرضه آن کالا تغییر نکرده باشد.
در ادامه بیان مفاهیم اقتصادی به زبان ساده، امروز نوبت به مفهوم تورم می رسد. طبق تعریف، تورم عبارت است از افزایش در سطح عمومی قیمت ها. اگر به این تعریف دقت شود می بینیم که چند نکته در آن نهفته است.
اول این که تعبیر عمومی قیمت ها در این تعریف مورد استفاده قرار گرفته است. دلیل آن این است که افزایش قیمت یک کالا به تنهایی دلالت بر تورم ندارد. ممکن است در بازار یک کالا تقاضا برای آن کالا به دلایلی افزایش یافته باشد اما عرضه آن کالا تغییر نکرده باشد.
در این صورت قیمت آن کالا بالا می رود. به عنوان مثال فرض کنید با توجه به جو روانی این روزها مردم به دلیل هراس از وقوع زلزله برای خرید اتومبیل به بازار خودرو هجوم ببرند. در این شرایط بدون این که عرضه تغییر کرده باشد، تقاضای خودرو زیاد می شود. لذا قیمت خودرو به طور طبیعی بالا می رود. چنین شرایطی که در آن تنها قیمت یک کالا افزایش یابد و قیمت کالاها و خدمات دیگر ثابت بماند شرایط تورمی دانسته نمی شود.
همچنین اگر چند کالا قیمت شان افزایش یابد و هم زمان چند کالای دیگر قیمت شان کاهش یابد به طوری که سطح عمومی قیمت ها تغییر نکند تورمی وجود نخواهد داشت. در هر اقتصادی چنین تغییر و تحولاتی وجود دارد و به دلیل شوک های ناشی از تغییرات تکنولوژیک، شوک های قیمت نفت، شوک های سیاسی و … قیمت برخی اقلام افزایش و برخی اقلام کاهش می یابد. این تغییرات لزوما منفی نیست بلکه بر پویایی و انعطاف بازارها دلالت دارد.
دوما تورم را برای یک فاصله زمانی (معمولا یک ساله) می سنجند به این معنی که رشد سطح عمومی قیمت ها شاخصی از تورم در فاصله زمانی مذکور خواهد بود. گاه به دلیل برخی هراس های جمعی و یا شوک هایی که به اقتصاد وارد می شود همه قیمت ها در یک مقطع کوتاه زیاد می شوند ولی پس از مدتی به جای خود باز می گردند. اگر بازه زمانی مورد نظر طولانی تر از دوره تغییرات مذکور باشد، مشاهده می شود که تورم تغییر نکرده است. بسیاری از تغییرات در متغیرهای اقتصادی در طول یک سال ایجاد و سپس حذف می شوند و چون معمولا تورم را برای فاصله زمانی یک ساله می سنجند این تغییرات نادیده گرفته می شود.
