نگاهی به تئاتر نفر دوم کاری از مهین صدری ؛ همیشه باید یه نفر دومی باشه…
نویسندگی چیزی نیست جز توانایی به یادآوردن زخم‌ها….
چهارشنبه ۲۷ ام دی ماه آخرین روز از اجرای تئاتر نفر دوم جدیدترین تولید گروه تئاتر مهر کاری به نویسندگی و کارگردانی مهین صدری با بازی بازیگرانی چون الهام کردا، ستاره اسکندری، مریم حسینی و مهین صدری در سالن استاد ناظر زاده‌ی کرمانی تماشاخانه‌ی ایرانشهر بود. محمدرضا حسین‌زاده مدیر تولید، روح‌الله زندی‌فرد دستیار کارگردان و برنامه ریز، شیما میرحمیدی طراح صحنه، غزاله معتمد طراح لباس و مهرداد متجلی طراح پوستر، آنونس و عکاس این پروژه‌ی نمایشی هستند.
بیشتر بخوانید: تئاتر رامشدگی کاری از پویان باقرزاده ؛ “گپی دوستانه در باب مهاجرت”
تئاتر نفر دوم کاری از مهین صدری
مهین صدری که در کارنامه‌ی هنری‌اش نویسندگی نمایشنامه‌هایی چون “هم‌هوایی” و “از زیر زمین تا پشت بام” و … را دارد، در آثاری چون “شنیدن”، “سالگشتگی” و “ایوانف” کارهایی از همسرش “امیررضا کوهستانی” در صحنه‌ی نمایش حاضر بوده است. او چندی پیش در نمایش “پرونده مورسو، یک واکنش” به کارگردانی کوهستانی در مونیخ روی صحنه رفت و تنها بازیگر ایرانی این نمایش بود. از همین رو او از جمله بازیگران ایرانی است که به زبانی غیر از فارسی هم ایفای نقش کرده است.
بیشتر بخوانید: نگاهی به سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر ؛ ” نور، صحنه، حرکت”
در تئاتر نفر دوم او قبل از بالا رفتن پرده‌ی نمایش همراه با کردا و اسکندری روی صحنه می‌رود، مخاطب را غافلگیر می‌کند و از قفل شدن ذهن‌اش در نوشتن این نمایشنامه می‌گوید. صداقت مهین صدری در ابتدای نمایش اتفاقی جالب است. تماشاگر در آن لحظه نمی‌تواند تشخیص دهد که این گفتگو بخشی از نمایش است یا نه. خودش می‌گوید این دغدغه را داشته که خیلی‌ها تصور کنند بخش اول جزو نمایش نیست به همین دلیل نور سمت تماشاگر را نگرفته است.
ستاره اسکندری پس از چند سال بار دیگر بازی در تئاتر را این بار هم با مهین صدری تجربه کرده و از پس ایفای نقش‌اش در تئاتر نفر دوم به خوبی برآمده است. به گفته‌ی او این نمایشنامه برای او چالش برانگیز است و تا به حال تجربه‌ی بازی در چنین اثری را با مضمونی به این شکل نداشته و نفر دوم برای او اتفاقی تازه در بازیگری است.
بیشتر بخوانید: خرس های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوست دختری در فرانکفورت دارد
او اخیراً “خانه‌ی فرهنگ و هنر مانا” را افتتاح کرده تا به قول خودش به دلایل چرایی گم شدن تئاتر معاصر بپردازد. اسکندری تا کنون دو تندیس جشنواره‌ی بین‌المللی تیاتر فجر یک بار برای “سعادت لرزان مردمان تیره‌روز” نوشته علیرضا نادری و کارگردانی محسن علیخانی در سال ۱۳۷۹ و دیگری برای “هم‌هوایی” نوشته‌ی مهین صدری و کارگردانی “افسانه ماهیان” در سال ۱۳۹۳ را به خانه برده است.
“نفر دوم” سی سال از زندگی دو خواهر در خانه‌ای قدیمی از زمان موشک باران زمستان ۶۶ تا زمان امروز را روایت می‌کند. اثر زندگی نسل متولد اواخر دهه‌ی پنجاه و اوایل دهه‌ی شصت را نشان می‌دهد. ساختار روایی این نمایش گاه شمارانه است. این که چگونه اتفاقات پر فراز و نشیب سیاسی اجتماعی جامعه، ارکان زندگی شخصی افراد تحت تاثیر قرار می‌دهد حائز اهمیت است.
موضوع کاملاً به کلیت یک جامعه ارتباط دارد. “نفر دوم” زخم‌ها را می‌کاود. زخم‌هایی که جامعه بر مردمانش وارد کرده است. به گفته‌ی صدری نفر دوم کار جدید و نویی در کارنامه‌ی کاری‌اش محسوب می‌شود. او در این کار از ساختار مونولوگ به دیالوگ رسیده و رویکرد مستند هم در این نمایش دیده نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: تحلیل نمایشنامه پادشاه می میرد اثر اوژن یونسکو، چنگ اندازی به بودن و وجود
تئاتر نفر دوم فضایی ذهنی دارد و این فضا از ناخودآگاه صدری شکل گرفته است. اینجا، یک بار دیگر ماجرای عشق‌ها و امیدهای از دست رفته در میان است. آدمیزادی که به دنیا می آید از خاطراتش مدام پر و پرتر می‌شود. در حالی که فکر می‌کند خیلی‌ها از آن‌ها را فراموش کرده اما همه‌ی این مشاهدات و تجربیات در ذهن و روح‌اش حک شده است. اثر برای تماشاچی کمی آشنایی‌زدایانه است و بالطبع کمی تأمل او را می‌طلبد. همین مسئله سبب شده استقبال از اثر آن چنان که شایسته و بایسته‌ی اثر است اتفاق نیافتد. با این حال این جمله از “ژان کوکتو” به ذهن متبادر می‌شود که “قلت حاضران از کثرت غایبان خبر می‌دهد.”
مخاطب بعد از دیدن تئاتر نفر دوم با تردیدها و درگیری‌های ذهنی زیادی سالن را ترک کند و این دقیقاً خواسته‌ی صدری است چون معتقد است هنر چیزی نیست به جز سوال طرح کردن و نشان دادنش به مخاطب.
بیشتر بخوانید: تحلیل نمایشنامه اولئانا نوشته‌ی دیوید ممت، همان جایی که ترجیح می دهم آنجا باشم
