آیا کار در بانک در گروه مشاغل سخت و زیان‌آور قرار می‌گیرد؟
یکی از جذاب‌ترین گزینه‌های استخدامی برای بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و به طور ویژه‌تر دانش‌آموختگان رشته‌های مرتبط با بانکداری، استخدام بانک است. این افراد مزایایی همچون امنیت شغلی بالا، میزان درآمد، امکان دریافت وام‌های گوناگون و احتمال پیشرفت شغلی را دلیل علاقه‌مندی خود به این شغل مطرح می‌کنند. باوجود مزیت‌های عنوان شده، بسیاری از شاغلین در این حوزه، کار در بانک را جزو مشاغل سخت و خسته‌کننده می‌دانند.
اما آیا واقعا کار در بانک در گروه مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرد؟ در این مقاله قصد داریم با بررسی انواع مشاغل سخت و زیان آور و ویژگی‌های آن‌ها به این سوال پاسخ دهیم. پس اگر قصد دارید در آینده به این فعالیت بپردازید و یا در این حوزه مشغول به کار هستید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مقاله را از دست ندهید.
معرفی شغل کارمند بانک
از جمله وظایف و مسئولیت‌های یک کارمند بانک می‌توان به تحویل یا دریافت پول، اوراق بهادار یا ارز و دادن اطلاعات درباره حساب‌های مختلف، تسهیلات و خدمات دیگر بانک اشاره کرد. برای افراد علاقه‌مند به استخدام بانک، فرصت‌های شغلی مختلفی در بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری دولتی و خصوصی سراسر کشور وجود دارد. می‌توانید برای بررسی بیشتر فرصت های شغلی اخیر در بانک ها از سایت معتبر جاب ویژن دیدن کنید.
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، از جمله مزایای استخدام بانک می‌توان به امنیت شغلی نسبی، امکان پیشرفت و ارتقای شغلی، حقوق بالا و امکان استفاده از تسهیلات مختلف اشاره کرد.
برای افرادی که در بانک‌های کشور به‌ویژه بانک‌های خصوصی مشغول به کار هستند، امکان ارتقا و پیشرفت شغلی فراهم است؛ به‌گونه‌ای که می‌توانند از تحویلداری به سمت سرپرست ارشد، معاونت و ریاست شعبه برسند. علاوه بر این، کارمندان بانک می‌توانند هر چند سال یکبار از تسهیلاتی همچون وام کم‌بهره برای خرید خودرو و مسکن استفاده کنند.
کار در بانک، علاوه بر مزایای گفته شده، معایب قابل‌توجهی نیز دارد که در قسمت بعدی به آن خواهیم پرداخت.
سختی‌ها و چالش‌های کار در بانک
اگر قصد شرکت در آزمون استخدام بانک را دارید یا می‌خواهید برای یکی از آگهی‌های استخدام کار در بانک، رزومه ارسال کنید، باید علاوه بر مزایای کار در بانک، با سختی‌ها و چالش‌های این شغل نیز آشنا شوید.
یکی از چالش‌های این شغل، یکنواخت بودن آن است؛ چرا که کارمندان بانک باید تقریبا هر روز، کارهای تکراری و مشابهی انجام دهند که این موضوع می‌تواند برای بسیاری از افراد خسته‌کننده باشد. همچنین کار در بانک نیاز به تمرکز و دقت زیادی برای پیشگیری از اشتباهات بانکی و مالی دارد که حساسیت این شغل را بالا می‌برد.
علاوه بر این، یک کارمند بانک ارتباط مستقیمی با مشتریان دارد و می‌توان گفت اولین فردی است که مشتریان به‌محض واردشدن به بانک، با او روبه‌رو می‌شوند. به همین دلیل باید در برخورد با مشتری دقت بسیاری داشته، از روابط‌عمومی و اخلاق مناسبی برخوردار بوده و در گفتار و رفتارش بسیار محتاط باشد. همچنین در صورت به‌وجودآمدن هر مشکل یا اعتراضی از سمت مشتری نیز باید بتواند آرامش خود را حفظ کند.
باتوجه به توضیحات گفته شده، این شغل به صبر و تحمل بسیاری نیاز خواهد داشت. به همین دلیل، در فراخوان‌ها و آگهی‌های استخدام بانک نیز به داشتن این ویژگی تاکید می‌شود.
از دیگر ویژگی‌هایی که به‌عنوان چالش‌ها و سختی‌های کار در بانک مطرح می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حجم بالا و پراسترس بودن کار در این حوزه
- سروکار داشتن با مبالغ هنگفت پول نقد و صادرکردن انواع مدارک و اسناد بدون کوچک‌ترین اشتباه
- چندبرابر بودن مدت‌زمان کار مفید کارمندان بانک نسبت به مشاغل دیگر
- تعطیل نبودن کارمندان این حوزه حتی در شرایط بحرانی مانند دوران کرونا
همان‌طور که مشاهده کردید، کار در بانک، علاوه بر مزایای قابل‌توجه، معایب و چالش‌هایی نیز دارد. بنابراین، پیش از شرکت در مصاحبه‌های شغلی مرتبط با استخدام بانک، این نکات را نیز باید در نظر بگیرید.
ویژگی‌های شغلی که ذکر گردید، به‌مرورزمان باعث فرسایش جسمی و روحی کارکنان بانک می‌شود. همچنین امکان دارد در صورت فشار کاری مداوم، در طولانی‌مدت موجب بروز علایمی مانند پیری زودرس، ناراحتی‌های عصبی و افسردگی شود.
در نتیجه، بسیاری از افراد از جمله کارکنان این حوزه، معتقدند که این شغل باید در گروه مشاغل سخت و زیان‌آور قرار بگیرد. اما آیا از نظر قانونی امکان این کار وجود دارد؟ در ادامه در این باره بیشتر توضیح خواهیم داد.
انواع مشاغل سخت و زیان‌آور
در قانون جدید سختی کار، مشاغل سخت و زیان‌آور در قالب دو گروه الف و ب طبقه‌بندی می‌شوند:
گروه الف
مشاغلی در این گروه قرار می‌گیرند که سختی آن‌ها با به‌کارگیری تمهیدات ایمنی توسط کارفرما، قابل حذف باشد. در واقع اگر کارفرما تمهیدات ایمنی و بهداشتی موردنیاز را فراهم کند، سختی آن کار از بین خواهد رفت. از جمله مشاغل گروه الف می‌توان به جوشکاری و تراشکاری اشاره کرد.
گروه ب
مشاغلی در گروه ب قرار می‌گیرند که سختی و زیان آور بودن آن‌ها در صورت فراهم شدن تمهیدات بهداشتی و ایمنی و تدابیر مناسب نیز به طور کامل حذف نمی‌شود؛ بلکه تنها شدت سختی و زیان‌آوری آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. غواصی و کار در معدن از جمله مشاغل این گروه محسوب می‌شوند.
لیست مشاغل سخت و زیان‌آور
طبق قانون کار، مشاغل سخت و زیان‌آور شامل موارد زیر هستند:
- کار در معدن
- کار در مخازن سربسته مانند حفر قنات، چاه و فاضلاب
- کار استخراج
- کار مداوم در نزدیکی کوره‌های ذوب و همچنین تخلیه و حمل مواد مذاب از این کوره‌ها
- کار در کارگاه‌های سختی همچون کارگاه سالامبورسازی و روده پاک کنی
- کار در واحدهای دامداری و طیوری که به‌صورت مداوم به جمع‌آوری، جابه‌جایی و انبار کود می‌پردازند
- کار مستمر در ارتفاع‌های بیش از ۵ متر و فضاهای باز مانند داربست و دکل
- کار بر روی خطوط و پست‌های انتقال برق با فشار ۶۳ کیلوولت و بیشتر
- کار در مشاغل مرتبط با آسفالت خیابان‌ها از جمله پخت آسفالت دستی، قیرپاشی و شن‌پاشی
- کارهای مرتبط با عملیات جوشکاری در مخازن
- کار با مواد رادیواکتیو و یا کارهایی که به دلیل قرارگرفتن مداوم در معرض اشعه، امکان ابتلا به بیماری وجود دارد
- کار در مکان‌هایی با فشار زیاد مانند غواصی
- کار در آتش‌نشانی
- کار با مواد شیمیایی مانند سم‌پاشی مزرعه‌ها، ضدعفونی مرغداری‌ها و طویله‌ها و یا اشتغال در زمینه تولید حشره‌کش و سموم شیمیایی
- کار در محیط‌های پر سروصدایی که امکان ایجاد بیماری‌های گوش و یا ازدست‌دادن شنوایی وجود داشته باشد
- کار در محیط‌های پرارتعاش
- خبرنگاری
- کار در ندامتگاه‌ها و زندان‌ها در صورت ارتباط مستقیم با زندانیان
- کار در مراکز روان‌درمانی در صورت ارتباط مستقیم با بیماران روانی
- رانندگان مسافربری درون‌شهری و برون‌شهری، حمل‌ونقل بار و رانندگان وزارت راه و شهرسازی در جاده‌ها
- افراد شاغل در زمینه علوم آزمایشگاهی، فوریت‌های پزشکی، مامایی و هوشبری و زیرمجموعه آن‌ها
همان‌طور که مشاهده کردید، در حال حاضر، طبق قانون کار، استخدام بانک و کار در آن، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب نمی‌شود.
قوانین تامین اجتماعی در زمینه مشاغل سخت و زیان‌آور
در این قسمت به برخی از شرایط شغلی و قوانین سازمان تامین اجتماعی که به اشتغال در کارهای سخت و زیان آور اختصاص دارد، اشاره خواهیم کرد.
ساعت کاری
بر اساس ماده ۵۲ قانون کار، ساعت کاری این‌گونه مشاغل نباید بیشتر از ۶ ساعت در روز (۳۶ ساعت در هفته) باشد. این ماده قانونی در راستای حمایت از سلامت کارگران در طول اشتغال ایجاد شده است. در همین راستا، اضافه‌کاری هم در مشاغل سخت و زیان‌آور ممنوع است.
میزان مرخصی سالیانه
برای این نوع مشاغل، امکان پنج هفته مرخصی سالیانه وجود دارد. بهتر است که استفاده از مرخصی در دو نوبت و در صورت امکان در هر شش ماه یکبار انجام شود.
حق بیمه
برای فردی که در یکی از مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به کار است، به‌ازای هر سال سابقه بیمه، ۱.۵ سال سابقه بیمه در نظر گرفته می‌شود.
شرایط بازنشستگی پیش از موعد
بیمه‌شدگانی که در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به کار هستند، با ۲۰ سال سابقه کار متوالی و یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب در مشاغل ذکر شده، می‌توانند برای بازنشستگی اقدام کنند. برای این کار، شرط سنی خاصی هم در نظر گرفته نشده است. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، به‌ازای هر سال پرداخت حق بیمه این‌گونه مشاغل، برای فرد، ۱.۵ سال سابقه بیمه در نظر گرفته می‌شود.
شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور برای مردان
- داشتن ۵۰ سال سن و ۳۰ سال سابقه
- داشتن ۶۰ سال و ۲۰ سال سابقه
- داشتن ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون محدودیت سنی
شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور برای زنان
- ۴۵ سال سن و ۳۰ سال سابقه
- ۵۵ سال سن و ۲۰ سال سابقه
- ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون محدودیت سنی
- ۲۰ سال سابقه کار و ۴۲ سال سن که با ۲۰ روز حقوق بازنشسته می‌شوند.
درصورتی‌که افراد شاغل در کارهای سخت و زیان‌آور، باتوجه به جنسیت، یکی از شرایط ذکر شده قانون بازنشستگی را داشته باشند، می‌توانند برای تقاضای بازنشستگی اقدام کنند.
آیا کار در بانک در گروه مشاغل سخت و زیان‌آور قرار می‌گیرد؟
اگر قصد شرکت در آزمون استخدام بانک را دارید، پاسخ این سوال برایتان مهم خواهد بود. باتوجه به ویژگی‌ها و لیست مشاغل سخت و زیان‌آور که در قسمت‌های پیش توضیح داده شد، در حال حاضر کار در بانک جزو مشاغل سخت نیست. اما بسیاری از کارمندان بانک معتقدند که این شغل باتوجه به دلایل ذکر شده در ابتدای مقاله، باید در این لیست قرار بگیرد. برای این درخواست، راهکار قانونی در نظر گرفته شده است که در ادامه، درباره آن توضیح خواهیم داد.
بر اساس ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی که به تایید دیوان عدالت اداری رسیده است، وظیفه تطبیق و تشخیص مشاغل سخت بر عهده کمیته های بدوی و تجدیدنظر استانی است. در نتیجه، اگر فردی مشغول به فعالیت در شغل سخت و زیان‌آوری است که در لیست این مشاغل وجود ندارد، باید به اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی استان مراجعه و درخواست خود را از طریق تکمیل فرم، مطرح سازد تا پرونده او مطابق قانون در کمیته استانی بررسی گردد.
این راهکار برای کارکنان بانک نیز صدق می‌کند. اما برای این کار دو شرط اساسی وجود دارد. اولین شرط این است که کارمند بانک باید مشمول قانون کار باشد. دومین شرط نیز این است که فرد موردنظر باید مشمول بیمه تامین اجتماعی نیز باشد.
بنابراین، درصورتی‌که کارکنان بانک، تابع قانون کار و پوشش تامین اجتماعی باشند، می‌توانند درخواست خود مبنی بر سخت و زیان‌آور بودن شغلشان را مطرح نمایند. اگر این موضوع مورد تایید کمیته مربوطه قرار بگیرد، شغل آن‌ها از آن تاریخ به بعد جزو مشاغل سخت به‌حساب می‌آید و می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
جمع‌بندی و سخن پایانی
در این مقاله به این موضوع پرداختیم که استخدام بانک به دلیل مزایای آن، یکی از جذاب‌ترین گزینه‌های استخدامی برای بسیاری از افراد است. اما کار در بانک، معایب و چالش‌های قابل‌توجهی نیز دارد که ممکن است از چشم دیگر افراد جامعه دور بماند.
به همین دلیل، اکثر کارکنان بانک اعتقاد دارند که این شغل باید در گروه مشاغل سخت و زیان‌آور قرار بگیرد. البته تا به امروز این کار عملی نشده است. اما کارکنان بانکی که مشمول قانون کار و بیمه تامین اجتماعی هستند، می‌توانند به اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی استان، مراجعه و درخواست خود را مطرح کنند تا مورد بررسی قرار بگیرد.
