علائم کم خونی: هر آنچه که راجع به علل و علائم و درمان کم خونی باید بدانید
علائم کم خونی در بدن بسیار است و باید جدی گرفته شود و فرد مبتلا درمان را در اسرع وقت آغاز کند. این بیماری در بین زنان بیشتر رواج دارد. آهن جهت تولید هموگلوبین و پروتئین در سلولهای قرمز خون استفاده میشود. این عنصر اکسیژن را از ریهها به تمامی بدن حمل کرده و برای رشد طبیعی و عملکرد مناسب سلولی و همچنین سنتز هورمونهای خاص بسیار ضروری محسوب میشود.
در ادامه به بررسی علل و علائم و درمان کم خونی خواهیم پرداخت و به شما خواهیم گفت که چرا باید این بیماری را جدی بگیرید.
سلولهای خون دقیقا چه کاری انجام میدهند؟
بدن شما سه نوع گلبول خون ایجاد میکند – گلبولهای سفید برای مبارزه با عفونت ها، پلاکتها برای کمک به لخته شدن خون و گلبولهای قرمز برای حمل اکسیژن در بدن
گلبولهای قرمز حاوی هموگلوبین است که هموگلوبین یک پروتئین غنی از آهن است که رنگ قرمز آن را به خون میدهد.
اگر بدن شما هموگلوبین کافی نداشته باشد، بافت و عضلات شما اکسیژن کافی دریافت نمیکند که این امر باعث میشود فعالیت اکسیژن رسانی کارآمد نباشد. که در نتیجه منجر به بیماری کم خونی میشود.
هموگلوبین سلولهای قرمز خون را قادر میسازد تا اکسیژن را از ریههای شما به کلیه قسمتهای بدن خود حمل کنند و دی اکسید کربن را از سایر قسمتهای بدن به ریههای شما منتقل کنند.
بیشتر سلولهای خونی، از جمله گلبولهای قرمز، بطور منظم در مغز استخوان شما تولید میشوند. برای تولید هموگلوبین و گلبولهای قرمز بدن به آهن، ویتامین B12، فولات و مواد مغذی احتیاج دارد.
چرا بدن به آهن نیاز دارد؟
اگرچه انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد ولی کم خونی ناشی از فقر آهن در سراسر جهان بسیار شایع است.
فقر آهن میتواند منجر به علائم ناخوشایندی شود و بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. تمرکز و بهره وری مناسب در کاراها را از شما بگیرد.
از علل کمبود آهن میتوان به مصرف ناکافی آهن به دلیل رژیم غذایی نامناسب یا رژیمهای محدود کننده غذایی، بیماری التهابی روده ، افزایش نیاز به آهن در دوران بارداری و خونریزی شدید بر اثر عادت ماهیانه سنگین یا خونریزی داخلی اشاره کرد.
سطح پایین آهن میتواند عملکرد منظم بدن را به بی نظمی تبدیل کند. کمبود آهن به خصوص اگر به صورت ناگهانی و یکباره رخ دهد سبب فقدان اریتروپوئز یا فقدان آهن آنمی میشود.
آنمی نوعی فقر آهن است که سطح هموگلوبین را تحت تاثیر قرار میدهد. در صورتی که فقر آهن دارید، بدن شما گلبولهای قرمز بسیار کمتری تولید میکند و در مرور زمان خون شما کاهش پیدا کرده و بیماریهای بسیاری را به همراه میآورد.
سطح پایین آهن ممکن است در ابتدای امر هیچ گونه علامتی به همراه نداشته باشد اما کم کم که این بیماری حاد تر میشود علائم کم خونی که در ادامه آمده است بروز پیدا میکند.
علت کم خونی چیست؟
یکی از علل کم خونی در زنان از دست دادن حجم خون در زمان قاعدگی و در هنگام زایمان است که منجر به کم خونی میشود.
به طور کلی زنانی که یائسگی را تجربه نکرده اند در مقایسه با مردان و زنان یائسه خطر بیشتری از آنمی فقر آهن دارند. به این دلیل که قاعدگی باعث از بین رفتن گلبولهای قرمز میشود.
در شرایط خاص پزشکی که منجر به خونریزیهای داخلی میشود فرد دچار کم خونی میگردد.
برخی بیماریهای خاص و حتی برخی جراحیها که رودهها را تحت تاثیر قرار میدهند موجب اخلال در عملکرد جذب آهن در بدن میشود.
کم خونی فقر آهن بسیار شایع است و هم در مردان و هم در زنان و در هر گروه سنی دیده میشود.
بیشترین کسانی که در معرض خطر کم خونی فقر آهن هستند زنان باردار، افراد گیاهخوار که به جای گوشت قرمز از جایگزینهای دیگری استفاده میکنند، افرادی که رژیم غذایی نامناسب دارند و کودکان و نوزادان هستند.
انواع کم خونی و علائم آن ها
اشکال مختلفی از کم خونی وجود دارد که هر کدام علت خاص خود را دارند. کم خونی میتواند موقت یا طولانی مدت باشد و میتواند از خفیف تا شدید باشد.
علائم کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12
- احساس سوزن سوزن شدن در دستها و پاها
- تحلیل رفتن حس لامسه در بعضی نقاط بدن مانند بازوها و پاها
- حتی ممکن است برخی از افراد به میزان کافی ویتامین B12 مصرف کنند، اما بدن آنها قادر به جذب و پردازش این ویتامین نیست.
- این مشکل که باعث ایجاد کم خونی میشود به آنمی خطرناک معروف است.
- احساس ناخوشایند و سفتی در عضلات
علائم کم خونی ناشی از مسمومیت مزمن به سرب
- یک خط آبی-سیاه روی لثه که از آن به عنوان خط سرب یاد میشود
- درد شکم
- یبوست
- استفراغ
از قرار گرفتن در معرض محیط آلوده به سرب به مدت طولانی خودداری کنید.
علائم کم خونی ناشی از تخریب مزمن سلولهای قرمز خون
- زردی پوست و چشم ها
- ادرار قهوهای یا قرمز
- ایجاد زخم در پا
- عدم رشد نوزاد
- سنگ کیسه صفرا
علائم کم خونی سلولهای داسی شکل
- خستگی
- حساسیت به عفونت
- تأخیر در رشد کودکان و نوزادان
- درد شدید به خصوص در قسمت مفاصل، شکم و اندامهای دیگر بدن
اگر شما سابقه خانوادگی کم خونی مانند کم خونی سلول داسی را داشته باشید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری باشید.
علائم کم خونی ناشی از نابودی ناگهانی گلبولهای قرمز
- درد شکم
- ادرار قهوهای یا قرمز
- ایجاد زردی در پوست
- کبودیهای کوچک روی پوست
- تشنج
- علائم نارسایی کلیه
کم خونی آپلاستیک
این کم خونی نادر و تهدید کننده زندگی هنگامی اتفاق میافتد که بدن شما به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمیکند.
علل کم خونی آپلاستیک شامل عفونت ها، داروهای خاص، بیماریهای خود ایمنی و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی است.
برخی بیماریها مانند ایدز، سرطان، بیماری کرون، بیماریهای کلیوی و ساید بیماریهای التهابی مزمن میتواند در تولید میزان گلبولهای قرمز خون نقش داشته باشد.
کم خونی همولیتیک
این گروه از کم خونی هنگامی ایجاد میشوند که گلبولهای قرمز خون سریع تر و زود تر از بین میروند و مغز استخوان نمیتواند با همان سرعت آنها را جایگزین کند.
برخی از بیماریهای خونی باعث از بین رفتن گلبولهای قرمز میشود. کم خونی همولیتیک یک بیماری ارثی نیز میباشد.
چندین شکل دیگر از کم خونی وجود دارند مانند که شامل تالاسمی و کم خونی مالاریا است.
کم خونی ناشی از بیماری مالاریا
کم خونی میتواند عارضه مالاریا باشد. اگر قصد سفر به مکانی را دارید که مالاریا شایع است، در مناطقی که مالاریا شایع است، پیشگیری شامل کاهش قرار گرفتن در معرض پشهها است، مثلا میتوانید از حشره کشهای قوی استفاده کنید تا سفر بدون خطری داشته باشید!
علائم کم خونی
نشانههایی از فقر آهن و کم خونی وجود دارد که ممکن است شما را شگفت زده کند.
خستگی مفرط و غیر معمول به همراه از دست دادن انرژی
زمانی که بدن دچار فقر آهن میشود اکسیژن کافی به سلولهای بدن نمیرسد و این مساله در سطح انرژی بدن تاثیر میگذارد و سلول هارا از داشتن سطح لازم انرژی محروم میکند.
اینگونه افراد در اغلب موارد احساس ضعف و خستگی دارند و نمیتوانند تمرکز کافی داشته باشند. این نوع از خستگی با استراحت و خوابیدن برطرف نمیشود.
خستگی مداوم، تحریک پذیر شدن، عدم تمرکز معمولا از اولین علائم کم خونی است.
خستگی در ادامه کم خوابی یا استرس طولانی یک حالت کاملا طبیعی است اما خستگیهایی که ناشی از کمی انرژی باشد مانند خستگی پس از بالا رفتن از پله ها، خستگی پس از فعالیتهای بدنی میتواند شما را به فقر آهن مشکوک کند.
از آن جایی که افرادی مبتلا به کم خونی و فقر آهن هموگلوبین کافی در بدن ندارند، جهت انجام فعالیتهای روزانه شان با کمبود اکسیژن مواجه میشوند و به این ترتیب بیشتر از سایر افراد دچار خستگی میشوند
بنابراین یکی از شایع ترین علائم کم خونی احساس خستگی بسیار زیاد و مداوم است که بیش از نیمی از افراد مبتلا را درگیر میکند.
از آنجا که خستگی اغلب به عنوان یک بخش عادی از زندگی شلوغ و مدرن امروزه در نظر گرفته میشود ، تشخیص کمبود آهن به تنهایی با این علامت ممکن نخواهد بود.
عفونت دائمی
وجود آهن برای سالم نگه داشتن دستگاه ایمنی بدن ضروری است. سطوح پایین آهن در بدن موجب مستعد شدن فرد به ابتلا به عفونت میشود و ابتلا به عفونت یکی از علائم کم خونی است.
سلولهای قرمز خون اکسیژن را به غدد لنفاوی بدن که شامل گلبولهای سفید که برای مبارزه با عفونت ضروری هستند، حمل میکنند.
حال اگر فردی که دچار فقر آهن است مبتلا به عفونت شود از آن جایی که گلبولهای سفید کافی برای مبارزه با این عفونت ندارد با مشکل مواجه میشود چرا که سلولهای او به قدر کافی اکسیژن دریافت نکرده اند.
پوست رنگ پریده
هموگلوبین پوست را گلگون میکند و کمبود آن موجب رنگ پریدگی پوست میشود.
هموگلوبین موجود در خون باعث قرمزی رنگ خون است، بنابراین کمبود آهن باعث میشود تا هموگلوبین خون کاهش یافته در نتیجه پروتئین قرمز کننده رنگ خون کاهش مییابد.
به همین دلیل پوست میتواند رنگ سالم و گلگون خود را در افراد مبتلا به کمبود آهن از دست بدهد.
زمانی که فرد مبتلا به کم خونی Anemia است سلولهای خونی او کوچک و کم رنگ هستند و این امر در پوست او قابل مشاهده است.
روشن بودن پلک پایین از علائم کم خونی
یکی از علائم کم خونی روشن بودن بیشتر از حد نرمال منطقه داخل پلک پایین چشم و داخل دهان است.
اگر پلک پایین خود را به سمت پایین بکشید، لایه داخلی باید به رنگ قرمز پر جنب و جوش باشد. اگر یک رنگ صورتی یا زرد بسیار کم رنگ است، میتواند نشانگر کمبود آهن باشد.
بیشتر افراد مبتلا به کم خونی همیشه رنگ پریده و زرد چهره هستند دلیل آن هم کاملا مشخص است، گلبولهای قرمز کم هستند و به همین دلیل رنگ دانه کافی در صورت وجود ندارد.
رنگ پریدگی بیشتر در موارد آنمی متوسط یا شدید مشاهده میشود.
این رنگ پریدگی در مبتلایان به کمبود آهن ممکن است در تمام بدن ظاهر شود و یا ممکن است فقط به یک ناحیه از بدن محدود شود.
مانند پوست صورت، لثه ها، داخل لب ها، داخل پلکهای پایین و حتی ناخن ها.
از میان علائم کم خونی بررسی رنگ پریدگی قسمتهای ذکر شده اغلب اولین مواردی است که پزشکان به عنوان نشانهای از کمبود آهن به دنبال آن میگردند. اما در نهایت باید با آزمایش خون تأیید شود.
تورم و درد زبان و دهان
هنگامی که اکسیژن کافی به عضلات نرسد، عضلههای بدن متورم و دردناک میشوند و این تورم بیش از همه جا در عضلات زبان دیده میشود.
ترک و زخم در گوشه دهان و زبان متورم و ملتهب و یا کم رنگ در افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن بسیار شایع است. پایین بودن هموگلوبین در اثر فقر آهن میتواند باعث لکه دار شدن زبان نیز شود.
کمبود آهن همچنین میتواند باعث خشکی دهان، ترکهای قرمز رنگ در گوشههای دهان یا زخمهایی در داخل دهان شود.
پیکا (Pica) از علائم کم خونی
هرزهخواری یا پیکا به خوردن مواد بدون ارزش غذایی همچون خاک، گچ، یخ و رنگ گفته میشود که حداقل به مدت یک ماه ادامه داشته باشد.
این اختلال دلایل مختلفی مانند کم خونی فقر آهن، اختلالات روانی، کمبود روی و… دارد. همچنین این هوسها در دوران بارداری نیز به وجود میآید..
افراد مبتلا به فقر آهن معمولا اشتیاق به خوردن یک سری مواد غذایی عجیب و غریب دارند. موادی مانند خاک، یخ از این جمله است.
حتی گاهی استشمام بوی رنگ، بنزین نیز در این افراد مشاهده میشود. محققان هنوز علت ارتباط کم خونی فقر آهن و پیکا را نمیدانند اما این مساله باید جدی گرفته شود چرا که حتی میتواند تهدید کننده زندگی فرد باشد.
ریزش مو از شایع ترین علائم کم خونی
یکی از علائم کم خونی که بسیار شایع است ریزش مو میباشد. زمانی که اکسیژن کافی به علت کم خونی فقر آهن به فولیکولهای مو نرسد، فرد دچار ریزش مو میشود و تا زمانی که این فقر آهن درمان نشود موهای از دست رفته رشد نخواهند کرد.
همه مردم هر روز تعدادی از موهایشان میریزد اما مقادیر بیش از اندازه ریزش و عدم رشد مجدد آنها یکی از علائم فقر آهن است.
سردرد و سرگیجه
این عامل اگر چه خیلی معمول و رایج نیست و دلایل زیادی برای سردرد وجود دارد اما سردردهای مکرر میتواند یکی از علائم کم خونی در بدن باشد.
سردردهای خفیف و گاهی متوسط میتواند از نارسایی اکسیژن به اندامها به خصوص مغز سرچشمه گرفته شده باشد.
در فقر آهن ، سطح هموگلوبین کم در گلبولهای قرمز به معنای عدم وجود اکسیژن کافی در سلولهای مغز است. در نتیجه رگهای خونی در مغز متورم شده و باعث سردرد شوند.
مشکلات پوست و ناخن میتواند از علائم کم خونی باشد
زمانی که آهن کافی در بدن وجود نداشته باشد و پوست از میزان کافی اکسیژن محروم شده باشد دچار مشکلاتی میشود و ضعیف و خشک خواهد شد.
ممکن است احساس خارش در پوست داشته باشید، ناخن هایتان به سرعت بشکند و یا حالت گود و قاشقی پیدا کند.
ناخنهای شکننده یا قاشقی شکل کمتر در میان افراد مبتلا مشاهده شده است.
این یک عارضه جانبی نادر است و معمولاً در موارد شدید فقر آهن مشاهده میشود.
قاشقی شدن ناخنها ابتدا با ناخنهای شکننده آغاز میشود که به راحتی تراشیده میشوند و ترک برمی دارند.
تپش قلب
افراد مبتلا به فقر آهن به دلیل خون کمی که در بدن دارند نمیتوانند اکسیژن کافی به اعضا برسانند این عامل سبب میشود که قلب با سرعت بیشتری پمپاژ خون را انجام دهد.
سطح هموگلوبین پایین به معنای این است که قلب برای حمل اکسیژن باید به سختی کار کند و در آخر به ضربان قلب نامنظم منجر شود و احساس میکنید قلب شما به طور غیر طبیعی سریع میزند که در نهایت تپش قلب نیز میتواند به سرگیجه، بزرگ شدن قلب و حتی نارسایی قلبی منجر شود.
در بین علائم کم خونی این علامت در موارد شدید بیماری رخ میدهد و بسیار دیرتر از دیگر علائم در طی پیشرفت کم خونی ظاهر میشود.
تنگی نفس میتواند از علائم کم خونی باشد
اگر گاهی احساس میکنید نفس تان به خوبی بالا نمیآید و راحت تنفس نمیکنید به خصوص در هنگام ورزش و بالا رفتن از پلهها یا بلند کردن وسایل و . . . یک نشانه از نبود اکسیژن کافی در خون دارید که البته معمولا این تنگی نفس همراه با احساس ضعف و سرگیجه است.
هموگلوبین خون را قادر میسازد تا اکسیژن را به قسمتهای مختلف بدن منتقل کنند.
بنابراین هنگامی که میزان هموگلوبین در بدن شما کم تر از حد نرمال باشد، اکسیژن نیز به خوبی در سراسر بدن منتقل نشده این بدان معنی است که ماهیچههای شما اکسیژن کافی برای انجام فعالیتهای طبیعی مانند پیاده روی و غیره دریافت نمیکنند.
در نتیجه سرعت تنفس شما افزایش مییابد زیرا بدن شما سعی میکند اکسیژن بیشتری بدست آورد.
اضطراب
معمولا هر فرد ممکن است یک سری اضطرابهای صحیح و منطقی داشته باشد. اما وجود استرس و اضطراب نا به جا یا بی دلیل از علائم کم خونی است.
بی حسی از علائم کم خونی
به دلیل کمبود خون در اندام ممکن است احساس سوزش یا بی حسی ایجاد شود به خصوص این حس در دستها و پاها بیشتر به حالت سرد شدن اتفاق میافتد
سردی دست و پا نیز با گردش خون و عدم اکسیژن رسانی به بافتهای بدن در ارتباط است.
مدفوع سیاه از علائم کم خونی
تیره رنگ شدن مدفوع، وجود خون در مدفوع یا خونریزی از ناحیه رکتوم میتواند از علائم کم خونی باشد.
در عین حال نیز با مطمئن شدن از عدم وجود بیماریهای دستگاه گوارش مانند کرون یا سرطان روده بزرگ میتوانید این علائم را از علائم کم خونی بدانید
سندرم پای بی قرار از علائم کم خونی
سندرم پای بی قرار باعث ایجاد احساس سوزش و گز گز شدن در پاها شده و یا حتی باعث ایجاد خارش ناخوشایند و عجیب در پاها شود.
معمولاً شبها این احساس ناخوشایند بیشتر میشود، تا جایی که مبتلایان به کم خونی ممکن است به سختی بخوابند.
تحقیقات نشان میدهد که ۲۵٪ از افراد مبتلا به سندرم پای بی قرار، فقر آهن دارند.
برخی از افراد علائم واضحی دارند، در حالی که برخی دیگر هیچ کدام را تجربه نمیکنند. این مسئله بستگی به شدت کم خونی دارد.
در خیلی از موارد نیز بدن توانایی جالبی در جبران کم خونی خفیف دارد و علت عدم حضور علائم کم خونی نیز همین است.
به طور کلی در دیگر علائم کم خونی که کمتر بروز میدهد شامل:
- گاستریت
- بواسیر
- مدفوع خونی
- سرطان روده بزرگ
- درد قفسه سینه
افراد بالای ۶۵ سال در معرض خطر کم خونی هستند.
درمان کم خونی
در صورتی که آزمایش خون شما نشان داد که تعداد گلبولهای قرمز خونتان کمتر از حد عادی است، برای افزایش گلبولهای قرمز و درمان کم خونی میبایست تغییراتی در شیوه زندگی و رژیم غذایی خود اعمال کنید.
کم خونی معمولا به دلیل مصرف کم مواد مغذی ضروری پیش میآید. مصرف غذاهای مغذی ضروری تا حدی میتواند این عارضه را درمان کند. ویتامینها و مواد معدنی حتی به صورت مکمل نیز تا حدی میتوانند کمبود گلبول قرمز را جبران کنند.
برای بالا بردن هموگلوبین و درمان علائم کم خونی غذاهای خون ساز بخورید
برای بالا بردن هموگلوبین و درمان کم خونی رژیم غذایی فرد باید سرشار از آهن باشد.
از آن جا که آهن در بدن تولید نمیشود، هر شخص بالغ حداقل به ۱/۸ میلیگرم آهن به طور روزانه نیاز دارد. غذاهای زیر به فرد کمک میکند تا آهن بدن تامین و کم خونی برطرف شود.
شخص میتواند با توجه به میزان مورد نیاز بدن یعنی ۱/۸ میلیگرم دو تا سه تا از این سوپر غذاها را در برنامه غذایی روزانه خود بگذارد.
ماده غذایی اندازه میزان آهن – میلیگرم
- اسفناج پخته نصف فنجان بین ۲/۰ تا ۳/۴ میلیگرم
- جو پرک پخته سه چهارم فنجان بین ۴/۵ تا ۶/۶ میلیگرم
- سویا نصف فنجان بین ۱/۹ تا ۲/۴ میلیگرم
- آب آلو نصف فنجان ۱/۶ میلیگرم
- گوشت اردک ۷۵ گرم ۱/۸ تا ۲/۴
- گوشت گاو یا گوساله ۷۵ گرم ۱/۴ تا ۳/۳
- جگر مرغ – بوقلمون و گوسفند ۷۵ گرم ۶/۲ الی ۹/۷
- گوشت خرچنگ ۷۵ گرم ۳/۳ الی ۹/۰
- عدس پخته سه چهارم فنجان ۴/۱ الی ۴/۹
- لوبیای پخته سه چهارم فنجان ۲/۴ الی ۴/۹
- تخم مرغ ۲ عدد بزرگ ۱/۲ الی ۱/۸
ویتامین B9 یا فولات
ویتامین B9 یا با نام دیگر اسید فولیک یا فولات نیز از دیگر پارامترهای موثر در درمان کم خونی میباشد. اسیدفولیک جهت سیستم عصبی و همچنین غدد آدرنال و ایجاد سلولهای جدید بسیار ضروری محسوب میشود.
افراد مبتلا به سطح پایین فولات ممکن است دچار کم خونی شوند. مواد غذایی همچون عدس، مارچوبه، اسفناج و نان و غلات غنی شده میزان زیادی فولات یا اسیدفولیک دارند.
حتما بخوانید: اسید فولیک : فولات و منابع ویتامین b 9 برای دوران بارداری را بهتر بشناسید
برای درمان کم خونی حتما ویتامین C مصرف کنید
برای جذب بهتر آهن و درمان کم خونی بهتر است این ماده معدنی را به همراه غذاهایی میل کنید که حاوی ویتامین C است.
با این روش میزان جذب آهن را بین ۱۰ تا ۳۰ درصد از همان میزان ماده غذایی افزایش داده اید. غذاهای حاوی ویتامین C که میتوانید با غذاهای حاوی آهن میل کنید به شرح زیر است.
ماده غذایی اندازه میزان ویتامین C به میلیگرم
- فلفل قرمز شیرین خام نصف فنجان ۹۵
- آب پرتقال تازه ( نه صنعتی) سه چهارم فنجان ۹۵
- پرتقال یک عدد متوسط ۷۰
- آب گریپ فروت نصف فنجان ۷۰
- کیوی یک عدد متوسط ۶۴
- بروکلی پخته نصف فنجان ۵۱
- توت فرنگی تازه حلقه شده نصف فنجان ۴۹
- کلم بروکسل پخته نصف فنجان ۴۸
- آب گوجه فرنگی سه چهارم فنجان ۳۳
مس
مس یک ماده معدنی بسیار ضروری برای بدن انسان و برطرف کننده علائم کم خونی است. مس به بدن کمک میکند تا از آهن موجود در جریان خون استفاده شود.
مس را میتوانید در این چند عنصر غذایی به وفور پیدا کنید: جگر گاو، میگو، بادام هندی، دانه آفتابگردان و عدس.
برای درمان کم خونی ویتامین B6 را فراموش نکنید
شخصی که بدنش کمبود ویتامین B6 دارد همیشه کم خون است.
در واقع این ویتامین ارتباط مستقیمی با سطح هموگلوبین خون دارد. میزان مورد نیاز روزانه یک فرد بالغ به ویتامین B6 حدود ۱/۳ میلی گرم است. غذاهای زیر حاوی این ویتامین خون ساز است:
ماده غذایی اندازه میزان ویتامین B6 به میلیگرم
- لوبیا چشم بلبلی پخته یک فنجان ۱
- جگر گاو ۷۵ گرم ۰/۹
- ماهی تن پخته ۷۵ گرم ۰/۹
( منظور خود ماهی تن است نه کنسرو آن)
- ماهی سالمون پخته ۷۵ گرم ۰/۶
- سیب زمینی پخته یک فنجان ۰/۴
- گوشت بوقلمون کبابی ۷۵ گرم ۰/۴
- موز یک عدد متوسط ۰/۴
ویتامین B12 حتما مصرف کنید
ویتامین B12 به اندازه ویتامین B6 برای خون سازی مهم است. در صورت کمبود این ویتامین سلولها یا گلبولهای قرمز خون ساخته نمیشود و در نتیجه آهن خون کاهش پیدا میکند.
میزان مورد نیاز یک فرد بالغ ۲/۴ میکروگرم، زنان باردار ۲/۶ میکروگرم و زنان شیرده ۲/۸ میکروگرم به طور روزانه میباشد. این غذاها حاوی ویتامین B12 است
ماده غذایی اندازه میزان به میکروگرم
- انواع جگر ۷۵ گرم ۷۰/۷
- غلات غنی شده یک فنجان ۶
- ماهی سالمون ۷۵ گم ۴/۹
- ماست یونانی کم چرب ۱۵۰ گرم ۱/۳
- شیر کم چرب یک فنجان ۱/۲
- تخم مرغ یک عدد بزرگ ۰/۶
برای از بین بردن علائم کم خونی ورزش کنید
بله باورش سخت است ولی ورزشهای هوازی باعث بالا بردن هموگلوبین و خون سازی و درمان کم خونی میشود.
ورزشهایی مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری، دویدن آهسته یا پیاده روی تند از جمله ورزشهایی است که باعث افزایش سطح هموگلوبین خون میشود.
سبزیجات و مواد غذایی حاوی آهن برای درمان کم خونی
- مویز : سرشار از آهن و ویتامین C و برای درمان کم خونی بسیار مفید است، ویتامین C توانایی بدن برای جذب آهن را افزایش میدهد و در نتیجه سلولهای قرمز و هموگلوبین افزایش مییابند. به این منظور ۱۰ تا ۱۲ عدد مویز را به مدت یک شب در آب بخیسانید. روز بعد پیش از صبحانه مویزها را میل کنید. این درمان را به مدت چند هفته ادامه دهید.
- انار : سرشار از آهن و مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم است. همچنین حاوی ویتامین C است که در جذب آهن کمک میکند. یک فنجان آب انار را با یک چهارم قاشق چایخوری پودر دارچین و دو قاشق چایخوری عسل مخلوط و صبحانه میل کنید.
- ملاس نیشکر یا چغندر : ملاس حاوی آهن، ویتامین ب و دیگر مواد معدنی ضروری است که به افزایش سلولهای قرمز خون کمک میکند. یک قاشق غذاخوری ملاس تقریباً ۱۵ درصد نیاز روزانه را به آهن برطرف میکند. به این منظور، یک قاشق ملاس را با یک فنجان آب گرم یا شیر مخلوط کنید و دو بار در روز بنوشید. این نوشیدنی برای زنان باردار بسیار مفید است. هر چند زنان باردار باید حتما با پزشک خود در هر مورد مصرف هر گونه داروی گیاهی مشورت کنند.
اسفناج و سایر سبزیهای تیره برگ
نصف فنجان اسفناج جوشیده دارای ۲/۳ گرم آهن است- حدود ۱۷% DV است.
برخی از سبزیجات تیره برگ، مانند اسفناج از غذاهای سرشار از آهن هستند. آنها طعم ویژه یک دستی را به سوپ میبخشند، به سیب زمینی سرخ کرده، پاستا و یا حتی سالاد نیز میتوان آن را اضافه کرد.
به عنوان مثال، نصف فنجان اسفناج آب پز شده حاوی ۲/۳ میلی گرم آهن میباشد که حدود ۱۷ درصد DV است.
سایر سبزیجات مانند گل کلم و برگ چای سبز نیز دارای آهن هستند که حاوی ۳٫۳ تا ۶ درصد DV میباشند. نصف فنجان گل کلم دارای ۵۹/۰ میلی گرم و همین مقدار از چای سبز دارای ۰۷۵/۱ میلی گرم آهن است.
نخود فرنگی
نصف فنجان نخود فرنگی جوشانده شامل ۲۳/۱ میلی گرم آهن معادل ۸/۶ درصد DV است.
نوع دیگری از مواد غذایی حاوی آهن که برای درمان کم خونی بسیار مناسب است و برای مردم بیشتر خوشایند، نخود فرنگی است. این گیاه شیرین و آبدار میتواند هر نوع غذایی را زیبا و خوش طعم کند. نخود در سوپ نیز خوشمزه میشود، اما شما میتوانید از افزودن آنها به جوز هندی همراه سیب زمینی و گوجه فرنگی، کیک سیب زمینی سرخ شده با پیاز، و یا حتی سس خامهای برای پاستا یا ماکارونی لذت ببرید. نصف فنجان نخود سبز جوشانده حاوی ۲۳/۱ میلی گرم آهن یا ۸/۶ درصد DV است.
مارچوبه برای درمان کم خونی
نصف فنجان مارچوبه جوشانده دارای ۸۲/۰ میلی گرم آهن یا حدود ۵ درصد DV است.
مارچوبه از غذاهای حاوی آهن است. علف خوشمزه مارچوبه در صورت طبخ شدن با فلفل تازه و نمک در فر به طرز شگفت آوری در بازگرداندن حس چشایی موثر است.
سوپ خامهای مارچوبه، مارچوبه آسیایی و سالاد توفو، مارچوبه با کوفته و…؛ موارد بی شماری وجود دارد. اگر میخواهید روز خود را به خوبی آغاز کنید، یک فریتاتا را با مارچوبه مخلوط کنید یا در کنار یک تخم مرغ پخته شده یا سرخ کرده سرو کنید.
نصف فنجان مارچوبه جوشانده حاوی ۸۲/۰ میلی گرم آهن یا تقریباً ۵ درصد DV است. حتی اگر فقط ۴ برگ از آن را در هر وعده مصرف کنید، ۵۵/۰ میلی گرم آهن یا ۳ درصد DV دریافت خواهید کرد.
قارچ خوراکی
یک فنجان قارچ خوراکی حاوی ۰۴/۸ میلی گرم آهن یا حدود ۴۵ درصد DV است.
قارچها یک سبزی خوشمزه و گوشتی هستند که اگر گیاهخوار و یا خام گیاهخوار شده اید و به شدت میل به مصرف گوشت دارید، بسیار میتوانند ایده آل باشند.
شما میتوانید آنها را به همراه یک کره و سیر یا انواع ادویه جات به عنوان یک غذای ساده بخورید یا حتی مخلوط کنید تا میزان دریافت آهن آن بیشتر شود.
Risottos، کیک ها، پیتزاها همه با افزودن قارچ بهتر میشوند. اگر به دنبال درمان کم خونی هستید، قارچ خوراکی یک انتخاب عالی است؛
بسیار بهتر از دیگر فرآوردههای حاوی آهن. یک فنجان قارچ خوراکی حاوی ۰۴/۸ میلی گرم آهن است که با یک فنجان قارچ سفید حاوی ۳۵/۰ میلی گرم آهن متفاوت میباشد.
این مقدار تقریباً معادل ۴۵ درصد DV است. فقط نصف فنجان قارچ ۲۲ درصد DV دارد.
سیب زمینی با پوست
یک سیب زمینی متوسط پخته شده “۲۹۹ گرمی” همراه پوست ۲۳/۳ میلی گرم آهن ۱۸ درصد DV دارد.
سیب زمینی از مواد غذایی حاوی آهن است، به شرطی که پوست را از بین نبرید. اکثر آهن موجود در سیب زمینی در پوست آن تجمع یافته است، بنابراین آن را خیس کرده و سپس یا با پوست طبخ کنید تا آهن موجود در آن را دریافت کنید.
خوردن یک سیب زمینی بزرگ پخته شده با پوست “۲۹۹ گرمی” به شما ۲۳/۳ میلی گرم آهن و ۱۸ درصد DV میدهد، در حالی که سیب زمینی متوسط ۱۷۳ گرمی” دارای ۸۷/۱ میلی گرم آهن و ۴/۱۰ درصد DV است.
پوست آن را کنار بگذارید، خواهید دید که مقدار آهن دریافتی به حدود ۵۵/۰ میلی گرم یا فقط ۳٪ DV از یک سیب زمینی متوسط ۱۵۶ گرمی کاهش مییابد.
خمیر بلوط
نصف فنجان خمیر پخته شده بلوط دارای ۹۵/۰ میلی گرم آهن و ۵ درصد DV است.
خمیر بلوط زمستانی به خوبی در طیف وسیعی از دستور العملها به کار گرفته میشود. فقط آن را بپزید و از آن به عنوان یک غذای مکمل یا افزودنی به یک پوره یا سوپ همراه سبزیجات طبخ شده برای درمان کم خونی استفاده کنید.
خمیر نیز خود را به سالاد یا چاشنی برنج و سبزیجات وفق میدهد. شما حتی میتوانید وعده غذایی خود را با یک قاشق غذاخوری بلوط طبخ شده با شکر با گردو و سیب زمینی سرخ شده به پایان برسانید.
نصف قاشق سوپ خوری بلوط پخته حاوی ۹۵/۰ میلی گرم آهن است که حاوی حدود ۵٪ DV میباشد و این، مقداری است که میتوانید آن را در کنار دیگر مواد غذایی مصرف کنید.
اگر از آن لذت میبرید، میتوانید از آن به عنوان غذای اصلی برای افزایش بیشتر مصرف آهن استفاده کنید.
تره فرنگی
یک عدد تره فرنگی شامل ۶/۷ درصد DV است.
یک تره فرنگی حاوی ۳۶/۱ میلی گرم آهن است، به طوری که شما به مقدار ۶/۷ درصد DV آهن دریافت خواهید کرد.
دستورالعمل سوپ سیب زمینی و تره فرنگی را اجرا کنید، اما همچنین سعی کنید آنها را با افزودن پنیر و آجیل خوشمزه تر نمایید؛ یا با افزودن چند قارچ به روش آبگوشت آسیایی. زیرا برخی از سبزیجات وسیله خوبی برای بهبود طعم هستند.
شما حتی میتوانید آنها را با گوشت مخلوط کنید و یا قبل از کباب کردن طعم آن را با روغن زیتون بهتر نمایید.
لوبیا سبز
نصف فنجان لوبیا سبز دارای ۹۶/۰ میلی گرم آهن معادل ۳/۵ درصد DV است.
اگر از خوردن این گیاه لذت میبرید، هیچ چیز مانند لوبیا سبز کرهای یا جوشیده برای شما رضایت بخش نیست.
مقداری لیمو ترش به همراه این گیاه در سالاد ماکارونی نیز عالی است. سعی کنید آنها را به راحتی با گوجه فرنگی پخته یا به همراه فلفل سبز سرخ کنید. اما در هر صورت بدانید این لوبیا به پخت و پز زیادی نیاز ندارند.
آنها را در مایکروویو قرار داده و به خوبی حرارت دهید. نصف فنجان لوبیا حاوی ۹۶/۰ میلی گرم آهن است. این مقدار معادل ۳/۵ درصد DV میباشد.
کلم بروکلی
نصف فنجان کلم بروکلی ۵۲/۰ میلی گرم آهن دارد که حدود ۳ درصد DV میشود.
یکی دیگر از سبزیجاتی که بر میزان آهن بدن و درمان کم خونی تاثیر خوبی میگذارد، بروکلی است. نصف فنجان از این گیاه دارای ۵۲/۰ میلی گرم یا تقریباً ۳ درصد DV از آهن است.
اگر از آن لذت میبرید، میتوانید کمی بیشتر مصرف کنید. شما میتوانید به سادگی مقداری از آن را بخار پز کرده و با برخی ادویههای سالاد، به عنوان چاشنی استفاده کنید.
می توانید آن را دودی کرده یا در یک کاسه چینی سرخ کنید. استفاده کلم بروکلی در شیرینیها و ماکارونی نیز بسیار مطلوب است.
گوجه فرنگی
یک فنجان گوجه فرنگی خرد شده دارای ۴۵/۴ میلی گرم آهن یا حدود ۲۵ درصد DV است.
گوجه فرنگی را به لیست مواد غذایی حاوی آهن اضافه کنید. در حالی که گوجه فرنگیهای خام، آهن زیادی ندارند، رب گوجه فرنگی و گوجه فرنگیهای خشک شده از جهت تغذیه غنی هستند، بنابراین شما در نهایت مقدار زیادی از آهن را از مصرف کم آن به دست میآورید.
به عنوان مثال، یک فنجان پوره گوجه فرنگی دارای ۴۵/۴ میلی گرم آهن است که تقریبا ۲۵ درصد DV از آهن را شامل میشود. از رب گوجه فرنگی به عنوان پایه برای سس پاستا یا بخور استفاده کنید.
اگر شما از گوجه فرنگیهای خشک استفاده میکنید، نصف فنجان از آن ۵/۲ میلی گرم آهن معادل ۱۴ درصد DV دارد.
وقتی راجع به آهن موجود در گوجه فرنگی صحبت میکنیم، مسئله دیگری به ذهن میآید. اگرچه محتوای آهن آن ممکن است با سبزیجات سبز برگ قابل مقایسه نباشد، اما مقدار زیادی ویتامین C را در خود دارد.
این ویتامین نقش کلیدی را در میزان جذب آهن مواد غذایی توسط بدن شما و درمان کم خونی ایفا میکند. هر فنجان گوجه فرنگی که شما استفاده میکنید دارای ۵/۲۶ میلی گرم ویتامین C است، که به شما این امکان را میدهد تا بیشتر محتوای آهن گوجه فرنگی و همچنین سایر غذاهای غنی از آهن را جذب کنید.
گوجه فرنگی خشک شده نیز حاوی ۶/۱۰ میلی گرم ویتامین C در هر نیم فنجان است.
گیاهانی مانند جعفری و علف لیمو
یک چهارم فنجان جعفری خرد شده به شما ۹۳/۰ میلی گرم یا ۵ درصد DV آهن میدهد.
گیاهانی مانند جعفری از مواد غذایی حاوی آهن هستند و برای درمان کم خونی در بدن بسیار موثر هستند. یک فنجان جعفری خرد شده حاوی ۷۲/۳ میلی گرم آهن است، بنابراین مصرف حدود یک چهارم از این مقدار در وعده غذایی ۵ درصد DV آهن به شما میدهد. این گیاه در غذاهای تازه و سسها بسیار خوشمزه است.
جعفری همچنین در انواع سالاد یا غذاهای سنگین نیز قابل استفاده است. این سبزی را به یک فریتاتا، سالاد یا هوموس اضافه کنید، یا با یک سالسای سرخ کرده مصرف کنید تا متوجه شوید در کنار هر غذایی مناسب است و خواهید دید که افزودن آن به زندگی سخت نخواهد بود.
یک چهارم فنجان علف لیمو حاوی ۳۶/۱ میلی گرم یا ۷ درصد DV است.
علف لیمو یکی دیگر گیاهان حاوی آهن میباشد که یک جزء اصلی در پخت و پز تایلندیها و ویتنامیها است و به طور گسترده در غذاهای جنوب شرق آسیا استفاده میشود.
یک فنجان گیاه لیمو حاوی ۴۷/۵ میلی گرم آهن است. بنابراین با استفاده از یک چهارم این مقدار در یک وعده، شما ۷ درصد DV از آهن را دریافت خواهید کرد.
آهن مورد نیاز خود را با رعایت بیشتر این نکات مصرف کنید.
از آنجایی که منابع گیاهی آهن به راحتی توسط بدن شما قابل استفاده نیستند، برای اطمینان بیشترین حد ممکن را مصرف کنید. برخی غذاها میتوانند آهن قابل جذب را از دسترس خارج کنند.
مواد غذایی حاوی آهن را با مواد غذایی غنی از ویتامین C مصرف کنید
مشخص شده است که مواد غذایی غنی از ویتامین C به افزایش جذب آهن از مواد غذایی و درمان کمبود آهن بدن کمک میکنند، به همین دلیل کارشناسان توصیه میکنند که غذاهای غنی از آهن را با مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند مرکبات، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، کتانوپا و توت فرنگی ترکیب کنید.
این کار به بدن شما کمک میکند تا از آهن غیر هم دریافتی از گیاهان به خوبی استفاده کنید.
مواد غذایی غنی از کلسیم سبب اختلال در جذب آهن میشود
اگر به دنبال درمان کم خونی هستید بهتر است از مصرف مواد غذایی حاوی آهن همراه با غذاهای غنی از کلسیم پرهیز کنید. مطالعهای در این رابطه نشان داده است که کلسیم میتواند ۵۰ تا ۶۰ درصد با جذب آهن تداخل ایجاد کند.
هنگام مصرف آهن، چای و قهوه را کنار بگذارید.
اگر شما چای یا قهوه زیاد مینوشید، قبل از غذا یا بعد از غذاهای غنی از آهن، از خوردن آن بپرهیزید. زیرا پلی فنولهای موجود در آنها جذب آهن غیر هم را مختل میکنند.
همانطور که محققین اثبات کرده اند، بهتر است که چای خود را بین وعدههای غذایی و نه در طول آنها مصرف کنید.
برای درمان کم خونی و جلوگیری از علائم کم خونی چگونه زندگی کنیم؟
علاوه بر تغذیه و مصرف مواد غذایی یک سری عادات نادرست نیز وجود دارد که با ترک آنها و تغییر در شیوه زندگی میتوان از بروز کم خونی جلوگیری به عمل آورد.
کاهش مصرف الکل، ورزش روزانه، پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا کردن و در کنار همه اینها استفاده از یک رژیم غذایی سالم میتواند تا حد زیادی از بروز کم خونی جلوگیری کند.
برای درمان کم خونی چه وقت به پزشک مراجعه کنیم ؟
توصیههای زیر را جدی بگیرید:
اگر علائم کم خونی را در خود مشاهده میکنید، باید به پزشک مراجعه کنید و انجام یک آزمایش خون ساده تأیید میکند که آیا شما کم خونی دارید یا خیر.
برخی مواقع تغییراتی در شیوه زندگی و رژیم غذایی برای از بین بردن کم خونی کافی نیست و این گونه است که میبایست به پزشک مراجعه کرد تا با درمان قطعی از این بیماری رهایی پیدا کنیم.
اگر پزشک تأیید کرد که فقر آهن دارید، احتمالاً با تغییر رژیم غذایی و استفاده از غذاهای غنی از آهن و یا مصرف مکملهای دارویی به راحتی کم خونی را درمان میکنید.
به خاطر داشته باشید که برخی از این مکملها ممکن است عوارض ناخوشایندی به همراه داشته باشد این موارد شامل درد معده، یبوست یا اسهال، سوزش قلب، حالت تهوع و مدفوع سیاه است.
بنابراین حتما زیر نظر پزشک مصرف شود.
اگر شایع ترین علائم کم خونی مثل خستگی غیر معمول دارید و هیچ علت دیگری برای این خستگی ندارید به پزشک مراجعه کنید.
در حالت دیگر نیز وقتی که برای اهدای خون مراجعه میکنید. اگر به شما گفته شد به دلیل هموگلوبین کم نمیتوانید خون اهدا کنید، به پزشک مراجعه کنید.
زمانی که شما به علت کم خونی به پزشک مراجعه میکنید داروهایی جهت تحریک گلبولهای قرمز خون تجویز میشود. و یا اینکه ممکن است از طریق درمان هورمون ها، کم خونی را بر طرف کنند.
گاهی کم خونی ناشی از سرطان، بیماری کلیوی، دیابت و یا هر اختلال دیگر در بدن است. که این عوامل میتوانند سبب تخریب هورمونها در بدن شوند.
نکات مهم
گوشت قرمز، گوشت مرغ، سبزیجات به رنگ سبز تیره، سبزیهای برگدار، مانند اسفناج و کلم، میوههای خشک مانند کشمش و زردآلو، آجیل، نخود فرنگی، لوبیا و غذاهای دریایی
بدون مکمل آهن، کم خونی در بسیاری از زنان باردار رخ میدهد. همچنین سرطان و استفاده از برخی داروهای تسکین دهنده بدون نسخه به خصوص آسپرین باعث ایجاد نوعی از کم خونی خواهد شد.
نکته مهم این است که ویتامین C از جمله موادی است که به جذب بیشتر آهن به بدن کمک زیادی میکند. بنابراین اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی غذاهای سرشار از این ویتامین مصرف میکنید.
اگر مکمل آهن مصرف میکنید، سعی کنید به همراه آن آب پرتقال بنوشید تا به جذب آهن کمک کند.
آب مرکبات، فلفل، کلم بروکلی، گوجه فرنگی، خربزه و توت فرنگی از مواردی هستند که به افزایش جذب آهن کمک میکنند.
همچنین از خوردن غذاهایی خاص که میتوانند مانع از جذب آهن در بدن شوند اجتناب کنید. این غذاها شامل چای، قهوه و غذاهای پر کلسیم مانند لبنیات و غلات سبوس دار است.
رژیمهای غذایی مناسب برای افراد مبتلا به فقر آهن
بیش از نیمی از زنان دچار این بیماری میشوند البته آقایان نیز ممکن است فقر آهن داشته باشند. آهن مورد نیاز برای افراد به این ترتیب است.
- مردان بین ۱۹ تا ۵۰ سال ۸ میلی گرم
- زنان ۱۹ تا ۵۰ سال ۱۸ میلی گرم
- زنان و مردان بالای ۵۱ سال ۸ میلی گرم
- زنان باردار ۲۷ میلی گرم
- کودکان بین ۶ ماه تا ۱۸ سال ۷ تا ۱۵ میلی گرم
- افراد گیاه خوار به میزان یک هشتم گروههای سنی نام برده.
پیشگیری از کم خونی
بسیاری از انواع کم خونی قابل پیشگیری نیست. اما کم خونی فقر آهن و کم خونی فقر ویتامین با داشتن رژیم غذایی که شامل انواع ویتامینها و مواد مغذی است قابل جلوگیری میباشد:.
فولات این ماده مغذی کمک زیادی به پیشگیری خواهد کرد، اسید فولیک در میوهها و آب میوه ها، نخود سبز ، لوبیای کلیوی، بادام زمینی و محصولات غنی شده غلات مانند نان ، غلات، ماکارونی و برنج یافت میشود.
اگر کم خونی ارثی در خانواده شما وجود دارد، قبل از فرزند آوری حتما به مشاوره ژنتیک بروید.
قبل از شروع بارداری، مصرف مکمل ها، به خصوص فولات (فولیک اسید یا همان ویتامین B9)، را شروع کنید. این مکملها هم برای مادر و هم برای کودک مفید هستند.
نتایج آزمایشات را چگونه متوجه شویم؟
تعداد گلبولهای قرمز خون به صورت طبیعی بین ۷/۴ تا ۱/۶ میلیون سلول در هر میکرو لیتر (μL) برای مردان میباشد.
برای زنان نیز این میزان متغیر است. شمار گلبولهای قرمز خون برای کودکان نیز بین ۰/۴ تا ۵/۵ میلیون سلول در هر میکرو لیتر است. البته این میزان در هر فرد میتواند متغیر باشد.
تعداد گلبولهای قرمز خون به دلایل مختلفی میتواند کاهش پیدا کند از جمله این عوامل میتوان به خونریزی، سوء تغذیه، بیماری کلیوی، بارداری، پوکی استخوان و . . . اشاره کرد.
همان طور که کمبود گلبولهای قرمز میتواند مشکل ساز باشد، تعداد بالای این عنصر نیز میتواند به مشکلاتی همچون بیماریهای قلبی، بیماریهای مغز استخوان، مشکلات کلیوی و کاهش آب بدن منجر شود.
حسین
۱ مرداد ۱۳۹۶ at ۲۲:۱۳
اگریکی ازاین نشانه هاراداشته باشیم بازهم به کم خونی دچاریم یابایدهمه علیم بروزکند
شکوفه آزادگان
۲ مرداد ۱۳۹۶ at ۱۰:۲۷
دوست عزیز، مسلما بروز یکی از علائم دلیل بیماری نخواهد بود
با مشاهده چندی از این حالات احتمال کم خونی بالا می گیرد که در آن صورت نیز می بایست تحت نظر پزشک قرار گرفت.
دکتر کمال ناطق
۶ بهمن ۱۳۹۷ at ۱۰:۴۱
ممنون واقعا مقاله خوب و مفیدی بود
نیلوفر
۱۱ بهمن ۱۳۹۷ at ۱۸:۰۱
من چند روز گذشته آزمایش دادم و متوجه شدم که دچار کم خونی شدید هستم و چند مورد از علائم بالا رو هم دارم.خیلی نگران شدم.
آیا کم خونی قابل درمان هستش؟؟
زهره خانی
۱۶ بهمن ۱۳۹۷ at ۱۵:۲۰
سلام
دوست عزیز جای نگرانی نداره
کم خونی قابل درمانه
فقط حتما به دنبال درمان باشید
فاطمه
۶ خرداد ۱۳۹۸ at ۱۳:۴۶
سلام من چند روزی یه ک تپش شدید قلب دارم همراه با استرس بیجا بی اشتهایی و سرگیجه های شدید آیا این علاعم هم از علاعم کمخونی یه واقعا حالم بده میشه سریع ار جواب بدین?♀️
هدی
۲۷ مرداد ۱۳۹۸ at ۲۲:۲۶
تره زیاد بخورید برای کم خونی حرف نداره