فیلم All About Eve ساخته‌ی Joseph L. Mankiewicz؛ دور باطلی در تمنای شهرت

فیلم All About Eve محصول ۱۹۵۰ و یکی از شاخص‌های سینمای آمریکا به شمار می‌رود. فیلمی به نویسندگی و کارگردانی جوزف ال. منکیه‌ویچ Joseph L. Mankiewicz، روایتگر بخشی دیگر از پدیده شهرت در سینمای آمریکاست. البته نه به ژرف نگری رقیب هم دوره‌اش یعنی سانست بولوار. هر دو فیلم در مراسم اسکار ۱۹۵۱ حضور داشتند و یکی از به یاد ماندنی ترین دوره‌های جوایز اسکار را  خلق کردند.

فیلم All About Eve

فیلم All About Eve داستانی سر راست دارد. بی تکلف و بدون زیاده خواهی در پیچش. اجرای دقیقی از اجزای یک ساعت که کنار هم به صدا در آمده اند تا در نهایت نُتی بنوازانند که برای هر گوشی آشنا باشد.

گزیده‌ای از داستان فیلم

مانند سانست بولوار این فیلم نیز با نریشنی آغاز می‌شود. رویدادی که یک مراسم تجلیل معرفی می‌شود و شخصی درحال توضیح دادن است. دوربین تمام سالن را طی می‌کند تا به اشخاصی برسد و توضیحاتی در مورد آن‌ها بدهد. چهره هایی ناراحت و گاها عبوس نظاره گر چیزی هستند که دلشان با آن نیست.

گویا زنی جوان قرار است برای دستاوردی که در تئاتر به عنوان بازیگر داشته است مورد تجلیل قرار گیرد. صحنه ثابت می‌شود و گوینده به مخاطب نکته هایی در مورد آن زن می‌گوید.

ایو Anne Baxter همان زن است. اما گوینده سوال می‌کند که چه چیزی در مورد ایو دانسته می‌شود و داستان به مدت‌ها قبل باز می‌گردد. درست همانند سانست بولوار پس از نمایش اندکی از فینال فیلم داستان کاملا به عقب باز می‌گردد تا شرح ما وقع دهد.

بیشتر بخوانید: نقد فیلم Sunset Boulevard ساخته بیلی وایدلر؛ این فیلم ها هستند که کوچک شده اند!

ابتدا داستان از زبان کارن ریچاردز Celeste Holm روایت می‌شود. زنِ نمایش نویس معتبری که شهرتش در سراسر آمریکا به واسطه نمایشنامه‌های پر فروشش بر سر زبان هاست. کارن مدت هاست که در هنگام ورد به تالار نمایش متوجه زنی می‌شود که هر شب نمایش را به نظاره نشسته و شیفته بازیگر بزرگ مارگو چنینگ Bette Davis است.

جرغه ابتدایی فیلم All About Eve  همینجا زده می‌شود که کارن آن دخترک که ایو است را به دیدار بُت محبوش می‌برد و ایو با چرب زبانی و تعریف داستانی تراژیک از خودش قلب حاضرین را به دست می‌آورد.

این که چه سرگذشت سختی داشته است و مدت هاست هیچ کدام از اجراهای آن‌ها را از دست نداده است. مارگو که شیفه ایو شده است، او را به نوعی ملازم خود می‌کند. ایو سخت کوش است و با هوش. جذاب است و نکته سنج.

بیشتر بخوانید: فیلم دزدان دوچرخه اثر ویتوریا دسیکا؛ تصویر این شکست سنگین است…

در مدت کوتاهی تمام زندگی مارگو را به دست می‌گیرد. اما همین ویژگی‌ها رفته رفته مارگو را بدبین می‌کند که نکند معشوقه‌اش یعنی بیل Gary Merrill تمایلاتی به ایو داشته باشد.

فیلم All About Eve در این جا وارد فاز جدیدی می‌شود. حالا تم حسادت نیز وارد فیلم شده است. بیل که کارگردان ماهری است مراوداتی با ایو دارد و همین رفت و آمد‌ها مارگو را تا حد تحمل ناپذیری کج اخلاق می‌کند. اما ایو کماکان متین و با وفاست.

گویی تنها برای فرمان برداری ساخته شده است و همین امر تمام اشارات، بدبینی و تقصیر را از طرف دوستان مارگو و حتی بیل به سمت خود مارگو بر می‌گرداند. و همین جولان دادن‌های ایو سبب آشفتگی می‌شود. آشتفتگی که تا مرز فرو پاشی جلو می‌رود.

بیشتر بخوانید: نقد فیلم روانی Psycho: چاقویی مردانه بر تنی عریان!

نقد و بررسی فیلم All About Eve

ایو سمبل جنون شهرت است. سمبل تمام شعارهایی که به یک نقطه می‌رسند. “هدف وسیله را توجیه می‌کند”. ایوِ مظلوم خودِ نفاق است که به جان دوستان می‌افتد و همین نفاق سبب پیشرفتش می‌شود.

ادیسون دوِت George Sanders نیز منتقدی است که نگاه‌های مهمی در فیلم دارد و در انتها تنها کسی که ذات ایو را می‌شناسد اوست. فریبندگی در پشت باور دروغ. سلاح  هر دو آن‌ها برای قدمی رو به جلو. دیالوگ‌های دوِت نشانگر طرفداران تو خالی و نگاه او نسبت به سو استفاده از این شرایط است.

” برای شما که کتاب نمی‌خونید، به تئاتر نمی‌روید، به رادیوهای سانسور نشده گوش نمی‌دهید و درباره دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم هیچ نمی‌دانید”

بیشتر بخوانید: فیلم Sunset Boulevard ساخته‌ی بیلی وایلدر؛ سوفله‌ی عاشق امیدوار و سوفله‌ی عاشق ناامید

فیلم All About Eve برخلاف هم دوره پُر غظمتش، یعنی سانست بولوار که داستان جنایت در بستر تو خالی هالیوود را روایت می‌کند، به دور تسلسل می‌ماند که در لحظه جریان دارد و قابل تعمیم به هر گروه و انسانی است.

طمع شهرت حیوانی است که در درون زنده است و افسارش اگر کمی آزاد شود خود افسار به دست بر صاحبش می‌تازد. آن بکستر شخصیتی از این طمع به نمایش می‌گذارد که خیلی واقعی است. نا خود آگاه مخاطبش را نیز همراه داستان فریب می‌دهد. با تمام نقاط قوتی که فیلم نامه منکیه‌ویچ دارد، اما این بازیگران هستند که با بازی فوق العاده خویش اتمسفر فیلم را در حالتی از سرگردانی نگه می‌دارند.

به خصوص بازی بتا دیویس در نق مارگو و آن بکستر در نقش ایو. هر دو مکملی برای هم هستند که در لحظه رشد و شکست می‌خورند. اما آن بکستر چنان فریبندگی و معصومیتی از ایو به تصویر می‌کشد که درخشانی آن از وصف خارج است.

زیبایی محصور کننده وی همراه با ژست‌های چهره‌ای که برای دلرابیی بیشتر به خود می‌گیرد همراه با تُن صدایی که مخاطب را دیوانه می‌کند، ایو را به تصویر می‌کشد که برای رسیدن به نقشی در تئاتری معروف مارگو را از معشوقه‌اش جدا می‌کند، کارن را به لوید ریچاردز بد بین می‌کند و مرزهای اخلاقی را پله پله در هم می‌شکند تا به چیزی بدل شود که همیشه دلش می‌خواست.

بیشتر بخوانید: فیلم La Strada جاده اثر فدریکو فلینی

مارگو! تا پُر طمطرق بر گوشه مبلی لَم دهد و نوشیدنی بنوشد و بد اخلاق باشد. همانند تمام پوچان مشهور. تا دیگر آن ایو پُر شور سرخال نباشد. تا به قول مارگو در سکانس ماشین به کارن می‌گویید تا دیگر زن بودن یادمان نباشد!

از طرفی فیلم All About Eve فیلم کارگردان است. توفیق اجباری سینمای سیاه و سفید باعث شده تا جزئیات نه تنها به چشم بیایند بلکه سنجیده و با دقت کار شوند. بر خلاف  حواس پرتی‌های پُر رنگ و لعاب کنونی هالیوود، فیلمی مانند فیلم All About Eve برای لحظه لحظه‌اش برنامه دارد.

از دیالوگ نویسی پُر کشش فیلم که طعنه‌هایی به کمدی می‌زند و لحنش همانند تئاتر است. کمی ثقیل و آهنگین. گزیده کلام هایی که پوچیِ که غُر زدن هایشان همانند شهرتشان است.

آنگاه که لوید در سالن به مارگو می‌گویید که بازیگران فکر می‌کنند تمام ژشت ها، کلام و کاراکتری که نشان می‌دهند خودشان هستند. درحالی که کسی آن‌ها را نوشته است و آن‌ها تنها پیانویی هستن که باید آهنگسازی آن‌ها را بنوازاند و به خود خود چیزی نیستند جز پوشالی برای طرفداران!

کارگردان Joseph L. Mankiewicz اکثر نماهای فیلم را مدیوم گرفته است که تمرکز را به صورت کلی در صحنه بخش می‌کند  و به طور کلی از نماهای واید و نزدیک خبر زیادی نیست.

به عنوان مثل سکانس نسبتا طولانی تولد بیل که دائما در حال مشاجره می‌گذرد، بدون تمرکز خاصی دائما بر روی مارگو و ایو سویچ می‌کند که همین هوشمندی سبب شده است که همین سکانس به یکی از سکانس‌های شاخص نه تنها این فیلم بلکه دوران سینما بدل شود.

بازی هایی عالی و کارگردانی حساب شده. همچنین مرلین مونرو نیز در این سکانس حضوری کوتاه دارد که  با توجه به شخصیت مونرو و نقشی که بازی می‌کند ، بی شباهت با ستاره‌های گمشده هالیوود نیست.

در نهایت باید اشاره داشت که فیلم All About Eve از به یاد ماندنی ترین فیلم‌های تاریخ سینماست. فیلم کلاسیکی که داستان تعریف می‌کند و این کار را با مهارت بالایی انجام  می‌دهد. داستان از ایو فراتر می‌رود. حتی گاها از جنسیت فراتر می‌رود به سوالی بدل می‌شود که  در پس نقش‌های ساختگی که همگان در حال ایفا هستند، خود فعلی تا چه حد قابل مقبولیت است.

سکانسی که مارگو می‌گوید بیل مارگوِ بازیگر را دوست دارد. اما اگر ۱۰ سال دیگر چنین مارگویی نباشد، بیل چه کسی را دوست خواهد داشت. همچنین ایو که  با صلابت و با وقار حیله می‌چیند اما هنگامی که خود واقعی‌اش می‌شود کاملا نحیف است. تسلط پذیر است و پوچی است که بدون نقشش چیزی برای ارائه ندارد.

فیلم All About Eve برنده ۶ مجسمه طلایی اسکار ۱۹۵۱، فیلمی است برای تمام فصول. نه آنقدر پیچیده است و نه بی مایه. شاهکاری کلاسیک وار از شکوهی پُر جزئیات است که هم خودش هم پیامش برای همیشه زنده هستند.

تمنای رسیدن به چیزیست که رسیدن به آن در هنگام وصول دیگر ارزش ندارد و باز هم طلب بیشتر می‌کند. آری انسان همیشه بیشتر می‌خواهد. آن قدر که هر چه از نردبانی بالاتر می‌رود روحش از طرف دیگر پله پله به قعر نزدیک و نزدیک تر می‌شود تا جایی که دستاوردی نمی‌ماند.

“نقش بازی کردن و وانمود کردن روز به روز زندگی مو پر کرد، کار به جایی رسید که نمی‌تونستم چیزهای واقعی را تشخیص بدم…”