اندروید ۱۰ یا Q: تاریخ انتشار، ویژگی‌های جدید و هر چیزی که باید راجع به آن بدانید!

در Google IO 2019، اطلاعات زیادی راجع به Android Q منتشر شد که بر بسیاری از شایعاتی که تاکنون درباره‌ی این سیستم عامل جدید گوگل می‌شنیدیم صحه گذاری کردند. به نظر می‌رسد که برای دریافت نسخه‌ی اصلی Android Q حداقل باید تا اواسط تابستان ۱۳۹۸ صبر کنیم، ولی نسخه beta 3 این سیستم عامل هم اکنون برای دانلود کردن موجود می‌باشد. در ادامه‌ی این مطلب با نت نوشت همراه باشید تا به بررسی دقیق اندروید ۱۰ یا Q بپردازیم.

اندروید ۱۰

ورژن beta 3 اندروید Q دارای ویژگی‌های بسیار جذاب تری نسبت به نسخه beta 2 می‌باشد، پس می‌توانیم امیدوار باشیم که نسخه‌ی اصلی این سیستم عامل که در آینده‌ای نزدیک منتشر می‌شود، سورپرایزهای زیادی را برای ما به همراه داشته باشد. البته ما هم اکنون بسیاری از ویژگی‌های جدیدی که اندروید ۱۰ به همراه دارد را می‌دانیم.

احتمالا بزرگترین تغییری که در اندروید ۱۰ یا  Q خواهیم دید، حالت سیستمی wide dark آن باشد که بزرگترین تغییر نسبت به  Android Pie محسوب می‌شود. همچنین جالب است که امسال، نسخه‌های بتای اندروید ۱۰ برای اسمارت فون هایی به جز گوگل پیکسل هم منتشر می‌شوند. در ادامه لیستی از ویژگی‌های این سیستم عامل جدید را بر اساس اطلاعات منتشر شده از Google IO و آنچه که در نسخه‌های بتای آن دیده ایم ارائه می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: شبیه ساز اندروید: کدام Emulator برای شما مناسبتر است؟

سوالات رایج راجع به اندروید ۱۰

• اندروید Q چیست: نسل جدیدی از سیستم عامل اندروید می‌باشد (اندروید ۱۰).
• نسخه‌ی بتای اندروید ۱۰ را چگونه نصب نماییم؟ اگر اسمارت فون شما در لیست دریافت کنندگان نسخه‌ی بتای Android Q باشد، می‌توانید نسخه‌ی beta 3 را هم اکنون دانلود و نصب نمایید.
• نسخه‌ی نهایی اندروید Q چه زمانی منتشر می‌شود؟ احتمالا آگوست ۲۰۱۹ (اواسط تابستان ۹۸)
• قیمت اندروید Q چقدر است؟ به احتمال بسیار بالا رایگان خواهد بود.

تاریخ انتشار نسخه‌های مختلف اندروید ۱۰

• ۱۳ مارس: اولین نسخه‌ی بتای این سیستم عامل منتشر شد.
• ۳ آپریل: با انتشار نسخه beta 2 بسیاریی از باگ‌ها رفع شد و شاهد ویژگی app bubbles بودیم.
• ۷ می: نسخه beta 3 در Google IO 2019 معرفی و منتشر شد.
• اوایل ژوئن: نسخه beta 4 را خواهیم دید.
• ژولای: Beta 5 و beta 6 که آخرین نسخه‌های بتای Android Q هستند معرفی و منتشر خواهند شد.
• آگوست: و در نهایت در اواخر مرداد یا اوایل شهریور ۹۸ شاهد نسخه‌ی اصلی و نهایی Android Q خواهیم بود.

بیشتر بخوانید: کند شدن اندروید راه حل دارد! ۶ راه ساده برای رفع کندی گوشی‌های اندرویدی

تاکنون ۲۴ اسمارت فون مختلف در لیست دریافت کنندگان نسخه‌ی بتای اندروید ۱۰ قرار گرفته اند که به غیر از ۸ اسمارت فون Google Pixel، بقیه از دیگر برندها مثل Xiaomi و OnePlus می‌باشند:

• Google Pixel 3
• Google Pixel 3 XL
• Google Pixel 3a
• Google Pixel 3a XL
• Google Pixel 2
• Google Pixel 2 XL
• Google Pixel
• Google Pixel XL
• Asus Zenfone 5Z
• Essential Phone
• Huawei Mate 20 Pro
• LG G8
• Nokia 8.1
• OnePlus 6T
• Oppo Reno
• Realme 3 Pro
• Sony Xperia XZ3
• Techno Spark 3 Pro
• Vivo X27
• Vivo Nex S
• Vivo Nex A
• Xiaomi Mi 9
• Xiaomi Mi Mix 3 ۵G
• OnePlus 7

همان طور که گفتیم، گوگل ۶ مرحله‌ی مختلف را برای به روزرسانی کامل اندروید ۱۰ در ۶ ماه درنظر گرفته است. پس از انتشار مقدماتی، ۳ به روزرسانی افزایشی، یک به روزرسانی با API‌های نهایی و SDK رسمی، و در پایان دو نسخه‌ی بتای نهایی با حذف تمامی باگ‌ها منتشر می‌شوند که آخرین مرحله قبل از انتشار رسمی این سیستم عامل در ماه آگوست خواهند بود.

بیشتر بخوانید: One UI چیست؟ همه چیز درباره رابط کاربری جدید سامسونگ

البته طبق این برنامه بندی ماهانه، حدس زده می‌شود که نسخه‌ی نهایی اندروید ۱۰ در ماه آگوست منتشر شود. همچنین با توجه به سابقه‌ی گوگل در معرفی نسخه نهایی اندروید در سال‌های گذشته، می‌توانیم از انتشار اندروید ۱۰ در ماه آگوست مطمئن باشیم، ولی به روزرسانی اسمارت فون‌های مختلف غیرگوگلی به این سیستم عامل در اواخر سال ۲۰۱۹ و حتی شروع سال ۲۰۲۰ صورت خواهد پذیرفت.

زیرا سازندگان نیاز به فرصت کافی برای افزودن ویژگی‌های مخصوص به خود و بروزرسانی رابط کاربری دستگاه‌های خود با نسخه‌ی جدید اندروید خواهند داشت و این کار حداقل چندین ماه به طول خواهد انجامید.

ویژگی‌های جدید اندروید ۱۰

با تشکر از نسخه‌ی beta 3 اکنون می‌توانیم درک درستی از ویژگی‌های نهایی Android Q داشته باشیم. البته انتظار می‌رود که در نسخه‌ی beta 4 باگ‌های کنونی رفع شده و حتی ویژگی‌های جدیدی هم به این سیستم عامل افزوده شوند.

بیشتر تغییرات موجود در اندروید ۱۰ نسبت به اندروید ۹ تاکنون تایید شده اند، اما برخی از آن‌ها هم فعلا فقط در حد شایعه می‌باشند. در ادامه تمامی فکت‌ها و شایعات معتبر پیرامون اندروید Q را برای شما بیان خواهیم نمود.

بیشتر بخوانید: افزایش سرعت اندروید: کنترل همه چیز را در اندروید بدست بگیرید!

اندروید ۱۰ دارای Android Beam نیست!

ویژگی Android Beam، ارسال فایل از طریق NFC برای دو اسمارت فونی است که از قاب پشتی آن‌ها را به یکدیگر چسبانده باشیم. حال در Google IO تایید شد که این ویژگی دیگر جایی در نسخه‌ی جدید اندروید نخواهد داشت. اما دلیل حذف آن نامشخص است و همچنین فعلا مشخص نیست که آیا گوگل جایگزینی برای Android Beam تعیین نموده یا نه. باید تا انتشار نسخه‌ی نهایی اندروید ۱۰ و یا زمان عرضه‌ی اسمارت فون Google Pixel 4 (احتمالا اکتبر ۲۰۱۹) منتظر بمانیم تا به جواب سوال فوق برسیم.

پشتیبانی Foldable

اندروید ۱۰ برای اسمارت فون‌های تاشو یا foldable phone‌ها در سال ۲۰۱۹ آماده می‌شود. پس از گلکسی فولد و هواوی میت X، به نظر می‌رسد که باید شاهد اسمارت فون‌های تاشوی بیشتری در آینده باشیم. برای توسعه دهندگان، نسخه‌ی beta 2 اندروید ۱۰ دارای یک ‘foldables emulator’ در Android Studio 3.5 بود.

مولتی تسکینگ حبابی در اندروید ۱۰

اگر از مسنجر فیسبوک استفاده کرده باشید، احتمالا با رابط کاربری حبابی آشنایی دارید. با استفاده از این ویژگی شما می‌توانید به سادگی چندین چت فعال خود را به صورت حباب‌های عکس دار در یک پروفایل کوچک بر روی صفحه نمایش ببینید، در حالی که در بقیه‌ی نمایشگر شما عملیات‌های عادی و روزمره‌ی اسمارت فونتان در حال اجرا و نمایش می‌باشند.

سپس با یک تپ بر روی هر کدام از حباب‌ها می‌توانید به چت خود با شخص مورد نظر ادامه دهید. این ویژگی مطلوب افرادی است که بسیار زیاد چت می‌کنند و دوست ندارند تا در صفحه‌ی چت افراد به صورت طولانی معطل بمانند. همچنین انتظار می‌رود تا این ویژگی برای اپ‌های گوناگون قابل اجرا باشد.

مثلا اگر شما با شخصی در واتس اپ، دیگری در تلگرام و سومی هم در دایرکت اینستاگرام چت می‌کنید، می‌توانید حباب هر سه نفر را بر روی نمایشگر خود ببینید و با تپ بر روی هرکدام وارد صفحه‌ی چت با او شوید.

بیشتر بخوانید: آموزش اندروید: مهمترین ترفندها و نکاتی کاربردی اندروید که باید بدانید!

تم مشکی: system-wide dark mode

یک حالت تم کاملا تاریک در اندروید ۱۰ وجود دارد که تم تاریک یا Dark Theme نامیده می‌شود. اگرچه هنوز این ویزگی در اول راه خود است و انتظار می‌رود که در به روزرسانی‌های آینده‌ی اندروید بهبود یابد، اما از همین الان می‌توان آن را مهم ترین تغییر در Android Q نامید.

شما از دو طریق مختلف می‌توانید حالت Dark Theme را فعال نمایید که البته فعلا هر دو راه از طریق نوار ناتیفیکیشن قابل انجام است. راه اول این است که به سادگی وارد تنظیمات اختصاصی Dark Theme شده و از تم نورانی پیش فرض خود به تم تاریک سوئیچ کنید. راه دوم هم فعال کردن حالت Battery Saver است. در این صورت به طور اتوماتیک گوشی شما به حالت Dark Theme سوئیچ می‌کند. در اسمارت فون‌های مجهز به نمایشگر OLED، بدین وسیله می‌توان مصرف باتری را تا حد زیادی کاهش داد، زیرا در نمایشگرهای اولد برای نمایش پیکسل تاریک، آن پیکسل خاموش می‌شود و خاموش شدن پیکسل‌ها هم مصرف کمتر باتری را در پی خواهند داشت.

ویژگی‌های جدید در حفظ حریم خصوصی

توسعه دهندگان می‌گویند که در اندروید ۱۰ حریم خصوصی شما بسیار بیشتر از گذشته تحت محافظت قرار خواهد گرفت. در Android Q، کاربران کنترل بسیار بیشتری بر روی دسترسی اپ‌ها به اطلاعات مکانی گوشی، فایل‌های منتشر شده، عکس ها، ویدیوها و دیگر اطلاعات شخصی شما خواهند داشت.

همچنین یک تغییر بسیار مثبت دیگر هم در این زمینه انجام پذیرفته است: به جای اینکه اپ‌های مشغول در پس زمینه‌ی دستگاه (مثل آلارم یا call) به طور ناگهانی بر روی نمایشگر شما ظاهر شوند، سازندگان اپ‌ها می‌توانند کاری کنند که اپ‌های مذکور قبل از نمایش ناگهانی، یک ناتیفیکیش با اولویت بسیار بالا برای شما ارسال نمایند.

در نسخه‌ی beta 3 از اندروید ۱۰ یک ویژگی جدید دیگر به نام Scoped Storage دیده شد. با این ویژگی، کاربران می‌توانند تعیین نمایند که هر اپ چگونه و تا چه اندازه بتواند از حافظه‌ی خارجی اسمارت فون (مثل MicroSD یا نانومموری) استفاده نماید.

این ویژگی همچنین می‌تواند کاربران را از شناسایی شدن به وسیله‌ی دسترسی محدود شده به علایم غیر قابل تنظیم مجدد دستگاه مثل شماره سریال گوشی یا IMEI، و رندومایز کردن آدرس MAC زمانی که به شبکه‌های وای فای گوناگون متصل می‌شوید، محافظت نماید.

بیشتر بخوانید: EMUI چیست؟ نگاهی نزدیک به رابط کاربری هواوی

پروژه‌ی Mainline: آپدیت‌های امنیتی در بکگراند اسمارت فون

یکی دیگر از تغییراتی که در اندروید ۱۰ شاهد خواهیم بود، این است که به روزرسانی بخش‌های مهم اندروید (ماژول ها)، بدون ارائه‌ی یک بسته‌ی نرم افزاری کامل صورت خواهد پذیرفت. در واقع دانلود بروزرسانی قسمت‌های مختلف اندروید از طریق گوگل پلی در بکگراند گوشی انجام شده و پس از ریست بعدی بر روی دستگاه شما اعمال خواهند شد. تمامی اسمارت فون هایی که Android Q را دریافت کنند، از مزایای پروژه‌ی Mainline بهره مند خواهند شد.

نسل پنجم اینترنت همراه

در اندروید ۱۰ ترفندهای جدیدی برای استفاده از ۵G وجود دارد. API‌های جدید اپ‌ها را در تشخیص سرعت و latency کانکشن کاربر، و همچنین تشخیص کانکشن‌های محدودیت گذاری شده (metered connection) قادر خواهند ساخت. بدین ترتیب توسعه دهندگان می‌توانند کنترل دقیق تری بر میزان داده‌های ارسال شده برای کاربران، مخصوصا زمانی که کاربر دارای اتصال ضعیفی بوده و یا دارای محدودیت دانلود می‌باشد، داشته باشند.

Live Caption

یکی از چندین ویژگی accessibility که در Google IO 2019 معرفی شد، Live Caption بود که اجازه‌ی کپشن گذاری بر روی ویدیو و صدا به طور زنده را می‌دهد. این ویژگی نیاز به اینترنت ندارد و از متن به وسیله‌ی تشخیص صدای خود دستگاه و NLP رونویسی می‌نماید.

در واقع با وجود این ویژگی، شما می‌توانید با یک تپ ساده، صدای پخش شده از ویدیوها، پادکست‌ها و پیام‌های صوتی را از هر اپی که باشد، به صورت متن بر روی نمایشگر گوشی خود ببینید. Live Caption برای افرادی که مشکل شنوایی داشته و یا به هر دلیلی در یک محیط پر سر و صدا به تماشای ویدیو می‌نشینند بسیار مفید خواهد بود. گوگل حتی می‌گوید که این ویژگی در ویدیوهای سلفی که از خودتان می‌گیرید هم قابلیت اجرا دارد. هوش مصنوعی اسمارت فون‌های جدید می‌تواند تقریبا به طور زنده صدا را برای شما به متن تبدیل نماید.

آخرین ویژگی accessibility موجود در اندروید ۱۰ پروژه‌ی Euphonia خواهد بود که تشخیص تحت اللفظی اندروید را برای پردازش بهتر کلمات ادا شده توسط کاربرانی که دارای موانع گفتاری هستند (مثل افرادی که لکنت زبان دارند)، بهبود خواهد داد.

ابزارهای توسعه دهنده برای اپ‌ها: تنظیمات سیستم، اتصالات، مدیا و غیره

در اندروید ۱۰ توسعه دهندگان قادر خواهند بود تا در برنامه‌های خود، تنظیمات سیستمی دارای محتوای مهم را نشان دهند، که مهاری برای ویژگی ‘Slices’ در اندروید ۹ خواهد بود. بنابراین مثلا به جای وارد شدن به تنظیمات گوشی و سوئیچ کردن در بین Airplane Mode یا روشن و خاموش کردن وای فای یا اینترنت دیتا، می‌توانید این کارها را از طریق مرورگر گوشی خود انجام دهید.

همچنین ترفندهای خاصی در قسمت اتصالات اندروید ۱۰ وجود دارد. مثلا ‘adaptive Wi-Fi’ که حالت‌های “عملکرد بالا، latency پایین” را برای شما فعال می‌کند و برای اجرای گیم‌های آنلاین و برقراری تماس ویدیویی بسیار مفید خواهد بود.

همانند تشخیص عمق و بلار تصویر که در نرم افزار دوربین اسمارت فون‌های گوگل اتفاق می‌افتد، در Android Q اپ‌ها می‌توانند اطلاعات عمق (JPEG + XMP metadata + نقشه‌های عمق و confidence) را درخواست دهند تا بدین وسیله مثلا “آپشن‌های تخصصی بوکه و بلار را در آن اپ ارائه کنند”. همچنین توسعه دهندگان می‌توانند از اطلاعات مذکور برای ساخت تصاویر سه بعدی یا پشتیبانی از تصویربرداری AR در آینده بهره ببرند.

اندروید ۱۰ همچنین از کدک‌های مالتی مدیای بیشتری پشتیبانی خواهد نمود: AV1 که به ارائه کنندگان رسانه‌های ویدیویی اجازه‌ی پخش ویدیوهای با کیفیت بسیار بالا را می‌دهد، Opus برای رمزگذاری صوتی، و +HDR10 برای ویدیوی با محدوده دینامیکی بالا در اسمارت فون هایی که از این ویژگی پشتیبانی می‌نمایند (مثل دستگاه‌های سری گلکسی S10).

برای بهبود تجربه‌ی گیمینگ با اسمارت فون هم، Android Q beta پشتیبانی از OpenGL را همراه با رفع اشکالات و قابلیت‌های بیشتر افزایش می‌دهد.

Permission (اجازه دسترسی)‌های بیشتر برای بهبود privacy (حریم خصوصی)

در اندروید ۱۰ اجازه‌های دسترسی یا Permission‌ها به شکل جدیدی دیده خواهند شد. در اندروید کیو، Permission‌ها از “عمومی تا خاص” متغیر خواهند بود و همچنین کاربران دید بهتر و درک درست تری از اطلاعاتی که به اشتراک گذاری می‌شوند خواهند داشت. شما می‌توانید permission‌های صادر شده برای هر اپ را به صورت مجزا ببینید و هر زمان که خواستید آن‌ها را on یا off کنید و یا فقط زمانی که اپ مذکور فعال است برای آن اجازه‌های دسترسی را فعال نمایید.

همچنین از توسعه دهندگان XDA شنیده می‌شود که در اندروید ۱۰ کاربران می‌توانند به طور گسترده‌ای از مضمون تک تک دسترسی هایی که برای هر اپ صادر کرده اند آگاه شوند. یک نوار سرچ هم وجود دارد که می‌توانید permission‌های مختلف را در آن جستجو کرده و مثلا متوجه شوید که کدام اپ‌ها به دوربین یا موقعیت مکانی شما دسترسی دارند.

ابزارهای توسعه دهنده (Developer tools)

طبق خبرهایی که از XDA Developers درز پیدا کرده، در اندروید ۱۰ ابزارهای توسعه دهنده‌ی جدید بسیار زیادی وجود خواهد داشت، اما همچنان کارکرد بسیاری از آن‌ها نامشخص می‌باشد. مثلا یک حالت force desktop وجود دارد که عملکردی مشابه Samsung DeX داشته و برای اتصال گوشی اندرویدی به یک نمایشگر خارجی استفاده خواهد شد.

احراز هویت به شکل Face ID برای لاگین و خرید

اخبار درز کرده از XDA Developers می‌گویند که اندروید جدید احتمالا از گوشی‌های دارای سخت افزار لازم برای استفاده از اسکن صورت برای احراز هویت (Face ID) پشتیبانی خواهد نمود، یعنی همان ویژگی که در iOS می‌بینیم. بنابراین شما می‌توانید از چهره‌ی خود برای باز کردن قفل گوشی، احراز هویت در خرید اینترنتی و یا ورود به اپ‌های مختلف استفاده نمایید. البته این که آیا تلفن‌ها قادر به استفاده از Face ID خواهند بود، یک داستان دیگر است: آنها نیاز به سخت افزار لازم نصب شده برای کارکرد این ویژگی خواهند داشت.

حذف دکمه‌ی back و استفاده از ژست‌های کنترلی

اگرچه در سال‌های گذشته در اسمارت فون‌های ساخت برندهای مختلف همواره از ژست‌های حرکتی متفاوتی استفاده شده است، اما در سیستم عامل اندروید شما همواره می‌توانید از همان نوار ناوبری سه دکمه‌ای قدیمی برای گوشی خود استفاده نمایید و در واقع این گزینه در همه‌ی اسمارت فون‌های اندرویدی موجود است.

حال به نظر می‌رسد که این دوران به پایان رسیده و دیگر زمان استفاده از ژست‌های کنترلی است. پس در اندروید ۱۰ خبری از ناوبری سه دکمه‌ای قدیمی اندروید نخواهد بود.

فعلا به نظر می‌رسد که ناوبری جدید اندروید ۱۰ به صورت پیش فرض، همان دکمه‌ی کپسولی مانند کوچک در پایین نمایشگر باشد که با کشیدن انگشت خود بر روی آن در جهات مختلف می‌توانید دستورهای back و مولتی تسکینگ و صفحه‌ی هوم را اجرا نمایید (ناوبری موجود در گوگل پیکسل ۳).

البته اندروید همیشه به برندهای مختلف اجازه‌ی شخصی سازی نحوه‌ی ناوبری مخصوص به خود را می‌دهد. مثلا همین الان گزینه‌های ناوبری مختلفی در ONE UI و EMUI وجود دارند. بنابراین باید منتظر بمانیم و ناوبری موجود در برندهای مختلف را در آینده‌ی نزدیک ببینیم.

و در آخر…

چندین ویژگی جالب دیگری از اندروید ۱۰ تاکنون فاش شده که از آن‌ها می‌توان به ۲ تنظیم accessibility جدید اشاره نمود. هر دوی این ویژگی‌ها مربوط به مدت زمان نمایش ناتیفیکیش‌ها و نحوه‌ی نمایش ناتیفیکیشن‌های مختلف می‌باشند. در اولی، شما می‌توانید زمان نمایش “پیام‌های ناتیفیکیشنی که از شما درخواست انجام کار خاصی را می‌کنند” را از ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه تغییر دهید. مورد دوم هم احتمالا مربوط به نحوه‌ی نمایش یادآورها (reminders) می‌باشد.

همچنین در اندروید ۱۰ ما شاهد پشتیبانی رسمی از +HDR10 می‌باشیم. این کدک جدید که برای اولین بار با اسمارت فون‌های سری گلکسی S10 معرفی شد، اکنون تبدیل به ترندی در دیگر پرچمداران ۲۰۱۹ شده است.

در این مطلب تمام آنچه که به طور رسمی از اندروید ۱۰ می‌دانیم، به علاوه‌ی تمامی اطلاعات درز کرده از این سیستم عامل را برای شما بیان نمودیم. البته مطمئنا اندروید Q دارای تغییرات بیشتری هم خواهد بود که در آینده‌ای نزدیک و با ارائه‌ی رسمی نسخه‌های بتای ۴ و ۵ و ۶ شاهد آن‌ها خواهیم بود.