قرص افسردگی: هر آنچه که درباره این داروها و عوارض و جایگزین آنها باید بدانید

قرص افسردگی از جمله داروهای پرمصرف درمیان مردم کره زمین است. سالیان طولانی است که بشر برای خلاصی از این رنج روانی از این قسم داروها مصرف میکند و همچنان از مضرات آنها بر روی روحیه خود بی اطلاع است. افسردگی مشکلی ست جهانشمول، به گونهای که بر طبق آمار وزارت جهانی بهداشت حدود ۳۰۰ میلیون نفر در جهان به این بیماری دچار اند. از تبعات افسردگی همین بس که سالانه حدود ۸۰۰ هزار نفر در جهان بهواسطه خودکشی جان خود را از دست میدهند.
عوارض قرص افسردگی

ممکن است آمار شما را شگفت زده کند اما از هر ۶ آمریکایی یک نفر از داروهای مربوط به روانپزشکی استفاده میکند و بیشتر آنها قرص افسردگی است. داروهای ضد افسردگی برای افسردگی, اضطراب, PMS و بی خوابی استفاده میشوند. گرچه داروهای ضد افسردگی به بسیاری از بیماران کمک میکند اما سبب بروز علائمی نیز میشود.
به صورت کلی، مصرف داروهای ضد افسردگی با عوارضی همراه است. عوارضی همچون:
- اختلال در عملکرد جنسی
- حالت تهوع
- خشکی دهان
- افزایش وزن
- اختلالات خواب
تحقیقات نشان داده است که این داروها میتوانند بدن شما را خالی از مواد مغذی ضروری کنند. آنها دفع مواد مغذی را افزایش داده و باعث به وجود آمدن مشکلات گوارشی و کاهش جذب مواد مغذی میشوند که در نهایت عوارض جانبی قرص افسردگی را افزایش میدهد.
مصرف داروهای ضد افسردگی مشکل بزرگی را به همراه دارد. طبق یافتهها علمی کمبود مواد مغذی در بدن باعث به وجود آمدن بیماریهای ذهنی میشود. حال اگر کسی که دارای کمبود مواد مغذی است و از بیماریهای ذهنی نظیر افسردگی, استرس و اضطراب رنج میبرد شروع به مصرف داروهای ضد افسردگی کند باعث کاهش هرچه بیشتر مواد مغذی در بدن خود و وخیم تر شدن علائم بیماری میشود.
تخلیهی مواد مغذی زمان میبرد و این بدان معناست که بیمار ممکن است عوارض جانبی و نشانههای جدیدی را چندین ماه و یا چندین سال پس از شروع مصرف دارو متوجه شود.
ارتباط بین داروهای اولیه و علائم جدید تشخیص را دشوارتر میکند. علائم جدید منجر به تجویز نسخهی جدید میشود و دوباره داروها سبب دفع بیشتر مواد مغذی و بدتر شدن علائم بیماری میشود. این امر میتواند موجب وخیم تر شدن شرایط, تشخیص اشتباه و مصرف چندین دارو شود.
به همین دلایل در صورتی که فرد در حال استفاده از قرص افسردگی است بهتر است موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:
- حتی الامکان علاوه بر روان پزشک که دارو تجویز کرده است حتما با یک مشاور روانکاو هم صحبت کند. البته هزینههای روانکاوی بسیار زیاد است و شامل بیمه نمیشود. ولی اگر بتوانید علاوه بر دارودرمانی از مشاور هم کمک بگیرید خیلی درمان سریع تر انجام میشود. در بعضی از مراکز پزشکی خدمات مشاورهای ارزان یا بسیار ارزانی وجود دارد که میتوانید با جست و جو آنها را پیدا و مراجعه کنید. در این مراکز معمولا از هر دو شیوه درمان دارویی و صحبت تواما استفاده میشود.
- حتما داروها را زیر نظر یک پزشک متخصص و درست به همان طریقی که به شما توصیه کرده است مصرف کنید.
- از پزشک تان بخواهید به شما کمک کند تا کم کم وابستگی شما را به دارو کم کند و قطع کند. البته بیشتر پزشکان خودشان با بررسی وضعیت شما بی آن که شما هم بگویید این کار را انجام میدهند. وی گفتن شما به پزشک کمک میکند تا زودتر راه حل مناسب را پیدا کند.
- داروی تان را به هیچ وجه بدون نظر پزشک قطع یا کم نکنید.
- در صورتی که وضعیت بیماری تان به گونهای است که باید تا آخر عمر از دارو استفاده کنید مثل شیزوفرنی از روشهای دیگر برای سلامتی بیشتر مثل یوگا،پیلاتس، مدیتیشن، تغذیه سالم و ورزش کمک بگیرید.
- فعالیتی را که دوست دارید مثل یک کار هنری شروع کنید که شما را شاد و سرحال نگه میدارد.
بیشتر بخوانید: عوارض آلپرازولام: عوارض جانبی زاناکس این ضد افسردگی رایج شوکه تان خواهد کرد!
قرص افسردگی سبب دفع ۳ مادهی مهم از بدن میشود
کوآنزیم Q10
کوانزیم Q10 نقش اساسی را در تولید انرژی بدن بر عهده دارد و در تمام سلولها یافت میشود. این ماده همچنین آنتی اکسیدانی است که از مغز و بدن شما در برابر رادیکالهای آزاد دفاع میکند.
سطح بالای کیوتن خاصیت ضد افسردگی دارد این در حالیست که طبق تحقیقات انجام شده چندین داروی ضد افسردگی و مربوط به روانپزشکی سبب دفع این ماده میشود. کمبود کوانزیم کیوتن میتواند منجر به کمبود حافظه, خستگی ذهنی, خطای حافظه, افسردگی و کج خلقی شود.
علائم دیگر آن شامل: فشار خون, گرفتگی ماهیچه ها, قند خون بالا و کوتاهی تنفس میباشد.
بادام زمینی, دانههای کنجد, روغن سویا, پرتقال, توت فرنگی سرشار از کوآنزیم کیوتن میباشند.
منیزیم
منیزیم در بیش از ۳۰۰ عملکرد بیوشیمی بدن نقش دارد که شامل فعالیتهای هورمونی, فرارسانهای عصبی و آنزیم میباشد.
کمبود این ماده میتواند تاثیر شدیدی در کاهش عملکرد مغز داشته باشد چرا که این ماده سبب کاهش افسردگی, اضطراب و زودرنجی در افراد میشود. مصرف قرص افسردگی سبب دفع منیزیم میشود که این امر باعث افزایش بیماری هایی مانند: میگرن , بی خوابی, فشار خون بالا, حالت تهوع و ضربان قلب نامنظم میشود.
مواد غذایی غنی از منیزیم عبارتند از: اسفناج, بادام زمینی, لوبیا سیاه, آووکادو, موز, بادام .
ویتامین B
انواع ویتامین B مانند B2 ,B6 ,B12 و فولیت توسط داروهای روانپزشکی از بدن دفع میشوند. B12 نقش اساسی در متابولیسم انرژی در بدن را ایفا میکند و میزان پایین آن منجر به کاهش انرژی, افزایش وزن و مشکلات تیروئید میشود.
شما میتوانید ویتامین ب مورد نیاز خود را با مصرف این مواد غذایی تامین کنید: بادام, قارچ, اسفناج, گوجه فرنگی خشک شده.
مصرف کنندگان قرص افسردگی دو برابر بیشتر در معرض خودکشی هستند
در مجله پزشکی BMJ ایتالیا آمده است که در جلسات مشاوره ضد افسردگی معمولا داروهایی از قبیل ProzacCelexa، Lexapro، Zoloft، Paxil، Fetzima، Effexor تجویز میشود.
آیا داروهای ضد افسردگی Antidepressant قرار است میل به زندگی را در این بیماران پرورش دهد یا میزان خودکشی را افزایش دهد؟
چگونه این داروها هم مفید هستند و هم خطر خود کشی ایجاد میکنند؟
این یک اثر متناقص در این دسته داروها میباشد. بعد از آزمایشات پزشکان مشخص شد که داروهای ضد افسردگی میزان سرتونین را در مغز کاهش میدهند و این امر سبب تغییراتی در سطح سرتونین شده و یک واکنش معکوس در بدن انسان ایجاد میکند.
این روند سبب تغییرات در قوه احساس گشته و نوعی خشونت و میل به خودکشی را افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید: درمان افسردگی و هر آنچه که باید درباره علل و عوارض این بیماری رایج بدانید
تاثیر منفی قرص افسردگی بر مغز جنین
خانمهای باردار در طول دوران بارداری خود میبایست نسبت به مصرف هر گونه دارویی بسیار دقت کنند چرا که برخی از داروها تاثیرات جبران ناپذیری در بر خواهد داشت. قرص افسردگی از دسته داروهایی است که اگر توسط خانمهای باردار مصرف شود به شدت خطرناک خواهد بود. این داروها مغز جنین را دچار صدمات بسیار خطرناکی میکند رشد مغز را به خطر میاندازد.

اسکن مغزی از ۱۰۰ نوزاد تازه متولد شده نشان میدهد مادرانی که در حین بارداری از قرص افسردگی و سرتونین SSRI استفاده میکردند، مغز جنینشان به درستی رشد نداشته است.
مصرف داروهایی از جمله Zoloft، Lexapro، Celexa و همچنین Prozac صدمات جدی به مغز جنین وارد میکند. اسکن مغزی نوزادان تازه متولد شده که قبل از بارداری مادرانشان در معرض مصرف SSRI بوده اند، نشان میدهد که ماده خاکستری در دو ناحیه مغز با آمیگدال و همچنین انسولا همراه است.
استفاده از SSRI میتواند تداخل ماده سفید مغز در بین دو نیم کره را همراه داشته باشد. البته این موضوع تنها به این قسم تغییرات پایان نخواهد یافت. اختلالات روان پزشکی بسیاری را به همراه خواهد داشت.
ماده خاکستری مغز چه میکند؟
به صورت کلی ماده خاکستری مغز سبب تسهیل بیشتر سیگنالهای مغز میشود که این موضوع در ادراک بسیار حائز اهمیت است.
در حالی که ماده سفید مغز به صورت کلی یک فیبر عصبی است که ارتباط بین ناحیههای مختلف مغز را فراهم میآورد. این نواحی جهت پردازش احساسات به کار گرفته میشوند.
نوزادانی که در معرض قرص افسردگی SSRI قرار گرفته اند در قسمت آمیگدال و ماده خاکستری رنگ انسولا افزایش بسیار قابل توجهی داشتند. این در حالی است که طبق نظر پزشکان عوامل افسردگی بر روی نوزاد تاثیری نخواهد داشت. حتی اگر مادر از SSRI هم استفاده نکند عوامل بحرانی برای جنین پیش نخواهد آمد و سابقه بیماری افسردگی تاثیری بر روی جنین نخواهد داشت.
با افسردگی زنان باردار چه باید کرد؟
با این حال مصرف داروهای ضد افسردگی جهت مادران باردار یک خطر محسوب میشود که بیماریهای بسیار جدی برای نوزاد در آینده به دنبال خواهد داشت.
اما مادرانی که قبل از بارداری به افسردگی مبتلا بوده اند در صورتی که پزشک تأئید کند بهتر است داروی خود را قطع کنند در غیر این صورت شاید بتوان گفت آسیبهای افسردگیهای حاد دست کمی از مشکلات مغزی جنین ندارد و بهتر است طبق نظر پزشک دارو را مصرف و درمان را ادامه دهد.
بیشتر بخوانید: افسردگی بعد از زایمان: علل و راههای درمان آن
قرص افسردگی خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی را افزایش میدهد
بعضی از افراد به منظور رهایی از افسردگی و عوارض ناشی از آن، قرص های ضد افسردگی مصرف میکنند. کار درستی هم میکنند. این دسته از افراد در واقع نسبت به کسانی که افسردگی دارند و به پزشک مراجعه نمیکنند عاقلانه تر عمل میکنند.
ولی آن چه اهمیت بسیار دارد این است که بیمار تحت نظر پزشک سعی کند به تدریج داروهای ضد افسردگی را کم و حذف کند. چرا که تحقیقات اخیر نشان میدهد مصرف قرصهای ضد افسردگی خطر مرگهای ناشی از مشکلات قلبی – عروقی را افزایش میدهد.
در حال حاضر دو دسته از قرص افسردگی بیشتر استفاده میشود.
گروه اول به نام SSRI یا بازدارندههای بازجذب سروتونین نام دارد که داروهایی مثل فوکسیتین، سیتالوپرام، سرترالین از معروف ترین آن هاست.
گروه دوم به سه حلقهای یا Tricyclic یا انتقال دهندههای سروتونین و نوراپینفرین نامیده میشوند که مهم ترین آنها ایمی پرامین، آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین هستند.
طی ۱۷ تحقیق متعدد و گسترده درباره ارتباط مستقیم داروهای ضدافسردگی و افزایش خطر مرگ بر اثر بیماریهای قلبی – عروقی مشخص شد خطر مرگ ۳۳ درصد نسبت به افراد سالم بیشتر است. یعنی فرقی نمیکند که بیمار از کدام دسته از داروهای ضدافسردگی استفاده میکند. هر دو خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهد.
در مورد بیمارانی که بیماری قلبی – عروقی دارند و از داروهای ضدافسردگی استفاده میکنند خطر فقط یک درصد افزایش پیدا میکند. علت آن هم این است که در بیماریهای قلبی عروقی امکان لخته شدن خون بسیار زیاد است و داروهای ضد افسردگی در واقع به دلیل رقیق کردن خون مانع از لخته شدن و بروز سکته میشوند.
جایگزین قرص افسردگی
روغن ماهی
روغن ماهی سرشار از اسیدهای چرب ضروری و چربیهای امگا ۳ است و میتواند موجب تقویت سلامت بدن شود. این روغن نه تنها یک ضد التهاب طبیعی است بلکه بر روی شیمی مغز نیز مؤثر میباشد.
در واقع مصرف چربیهای امگا ۳ برای بدن جهت انتقال سینگالهای عصبی، بدون آنکه فرد دچار اضطراب و افسردگی شود، ضروری است. البته که میتوان مکمل امگا ۳ را به راحتی از داروخانهها تهیه کرد، اما بهتر است این مکمل را از منابع طبیعی همچون ماهی، گردو، جلبکها، تخمه کدو و دانه کنجد دریافت کرد.
ویتامین D جایگزین قرص افسردگی
ویتامین D از جمله مواد لازم برای فعالیت ذهن و بدن است. این ویتامین در ایمنی، سلامت استخوان، سلامت دندان و همچنین تقویت خلق و خو مؤثر میباشد. در کل بهتر است از پزشک خود دربارهی مصرف مکمل ویتامین D پرسش کنید. همچنین مقادیر مناسبی از این ویتامین را میتوانید با روزانه ۱۰ الی ۲۰ دقیقه در معرض آفتاب قرار گرفتن دریافت نمایید.
پروبیوتیکها
پروبیوتیکها فواید متعددی برای بدن به همراه دارند: فرآیند هضم را تقویت میکنند، موجب افزایش ایمنی میشوند و به جذب مواد مغذی کمک میکنند. روده بیش از ۱۰۰ میلیون نورون دارد و به همین دلیل آن را با نام «مغز دوم» میشناسند.
در واقع، بیش از ۹۰ درصد سروتونین بدن نه در مغز که روده تولید میشود. لذا برای مبارزه با استرس و داشتن احساسی خوب، حفظ فلور روده سالم، از جمله پروبیوتیکها، ضروری میباشد.
ویتامین B12
ویتامین B12 نیز از جمله مواردی است که میتواند در بهبود وضعیت روحی مفید و جایگزین قرص افسردگی باشد. این ویتامین را میتوان به صورت مکمل مصرف کرد. کمبود این ویتامین منجر به خستگی، منفیاندیشی و بیحوصلگی میشود.
تریپتوفان
هیدروکسی تریپتوفان به وسیلهی آمینو اسید تریپتوفان تولید میشود. این ماده به طور طبیعی در تخممرغ، مرغ، ماهی، دانهها و آجیل وجود دارد. البته آن را میتوان به صورت مکمل نیز مصرف کرد.
ال-تئانین
ال-تئانین یک اسیدآمینه است که عموماً آن را به عنوان یک جایگزین داروهای ضدافسردگی میشناسند، آرامشبخشی بدون عوارض جانبیای همچون خوابآلودگی. این ماده، که در چای سبز وجود دارد، با تأثیر بر روی سروتونین و دوپامین موجب بهبود روحیه و کاهش اضطراب میشود.
۴ گیاه قدرتمند برای درمان افسردگی و اضطراب، افزایش حافظه، تمرکز و دقت
استرسهای غیرقابل اجتناب و بمباران اطلاعاتی دنیای امروز باعث میشود تا گاهی مغز نیاز به دوپینگ داشته باشد و راهی به جز قرص افسردگی برای درمان افسردگی و حالات روحی نامناسب داشته باشیم. طبیعت راه حل را تدارک دیده است. درمانهای گیاهی بی نظیری که نه تنها باعث افزایش حافظه، تمرکز و دقت بیشتر میشود بلکه میتواند درمان افسردگی، اضطراب و آلزایمر نیز باشد.
جینکوبیلوبا (Ginko Biloba)

جینکوبیلوبا Ginkgo biloba یکی از گیاهانی که قرن هاست به عنوان تسریع گردش خون بیشتر در مغز و داشتن حافظه بهتر مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه با افزایش سطح اکسیژن در مغز از زوال عقل و افسردگی جلوگیری میکند.
همچنین این گیاه با حفاظت از سلولهای عصبی تاثیرات خوبی در جلوگیری از آلزایمر و حتی کنترل این بیماری در افراد مبتلا دارد. آنتی اکسیدانهای موجود در این گیاه رادیکالهای آزاد را از بین میبرد. دو ماده موثر دیگر در این گیاه به نامهای فلاوونوید (Flavonoid) و ترپنوید (Terpenoid) ابتلا به سرطان، آلزایمر و بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
رزماری

گیاهی که ثابت شده قدرت درک مغز را افزایش میدهد. بهتر شدن حافظه و تمرکز و کاهش خطر ابتلا به آلزایمر از دیگر خواص این گیاه است. رایحه خوش رزماری در کاهش استرس و بهتر شدن خلق و خو تاثیر شگرفی دارد و برای کسانی که از اضطرابهای دورهای و عدم تعادل هورمونی رنج میبرند استشمام رایحه رزماری درمان کننده خوبی است. کافی است مشتی از رزماری تازه را در دستان خود گذاشته بو کنید.
جنسینگ
مطالعات مختلف نشان داده این ریشه اعجاب انگیز در درمان حالات روحی، کاهش استرس و عملکرد مغز تاثیر بسیار خوبی دارد. جنسینگ ریشهای است که قدرت تحریک سلولهای مغز برای تمرکز بیشتر را دارد و از داروهای طبیعی درمان آلزایمر محسوب میشود. خواص بی نظیر این گیاه در از بین بردن سرطان و تومورهای ناشی از آن جنسینگ را به معالجه کننده طراز اول سرطان معرفی کرده است.
نعناع فلفلی

گیاهان جدای از ویتامینها و مواد معدنی مادهای به نام فیتونوترینت (Phytonutrient) دارند که در نعنا فلفلی مونوترپین (Monoterpene) نام دارد . وجود این ماده در نعناع فلفلی مانع رشد تومورهای کبد، پانکراس، پستان، روده بزرگ، ریه و پوست میشود.
تحقیقات نشان داده بو کردن این گیاه تاثیرات خوبی بر قوه درک و شناخت و عملکردهای مغز دارد. استفاده از این گیاه حافظه، هوشیاری، قضاوت و توجه را افزایش داده موقع حل مسایل هم به کمک شما میآید و میتواند بهترینجایگزین قرص افسردگی باشد. البته این نعنا همان نعنای با برگ کوچک و طعم کمی تند و تیزش است.