فیلم آرگو Argo فیلمی به کارگردانی بن افلک Ben Affleck و محصول سینمای امریکا در سال ۲۰۱۲ است. داستان فیلم آرگو ماجرای یکی از جنجالی ترین اتفاقات تاریخ معاصر ایران است. خلاصهی این فیلم که بر اساس واقعیت است به این صورت است که فیلم آرگو ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در تاریخ ۴ نوامبر ۱۹۷۹ میلادی (۱۳ آبان ۱۳۵۸ شمسی) است. در ادامه با بررسی و تحلیل فیلم آرگو Argo با نت نوشت همراه باشید.
فیلم آرگو ساختهی بن افلک
محمدرضا شاه پهلوی از ایران فرار میکند و به آمریکا پناه میبرد و در آنجا اقامت میکند همین موضوع خشم مردمی را به همراه دارد که تازه انقلاب کرده اند. مردم ایران میخواهند که دولت آمریکا شاه را برای محاکمه به ایران باز پس دهد که که موافقت نمیشود و همین امر موجب میشود که در روز راهپیمایی ۱۳ آبان ۱۳۵۸ عدهای از دانشجویان پیرو خط امام به سفارت آمریکا در ایران حمله میکنند.
بیشتر بخوانید: فیلم Manchester by the sea ساختهی کنت لونرگان؛ مثل پر کاه در هوای طوفانی
کارمندان سفارت که متوجه وخامت اوضاع میشوند سعی در نابودی اسناد محرمانه میگیرند. که البته به طور کامل موفق نمیشوند. مردم وارد سفارت میشوند و مراجعان و کارمندان سفارت را به گروگان میگیرند.
اما در این بین شش کارمند موفق میشوند که از در دیگری از سفارت فرار کنند و به خانهی سفیر کانادا در ایران پناه میبرند. آنها دو ماه پر التهاب را در خانه سپری میکنند. دولت آمریکا و سیا تصمیم میگیرند که آنها را نجات دهند و پس از بررسی گزینههای مختلف تصمیم میگیرند که ماموری از سازمان سیا به نام تونی مندز با بازی بن افلک برای فراری دادن آنها بفرستد. آنها در قالب گروه فیلم سازی در میآیند. فیلمی علمی و تخیلی به نام آرگو.
فیلم آرگو بر اساس یک ماجرای واقعی ساخته شده است. اما اینکه چقدر در جزییات این فیلم به واقعیت نزدیک است شاید کسی کاملن به درستی نداند. هر چند بعد از نمایش فیلم اعتراضات زیادی در مورد واقعیت جزییات مختلف صورت گرفته بود. از جمله اینکه این شش نفر ابتدا در سفارت بریتانیا به آنها پناه میدهد اما چون مکان امن نبوده و امکان لو رفتن وجود داشته به منزل سفیر کانادا در ایران انتقال پیدا میکنند.
یا همسر سفیر کانادا بلیطها را تهیه کرده بود نه سازمان سیا. و بن افلک به این انتقادها این طور جواب داده است که این فیلم یک برداشت آزاد از این اتفاق تاریخی است و بسیاری از جزییات به دلیل ایجاد هیجان در فیلم تغییر داده و یا به داستان اضافه شده اند.
شاید هنوز هم جزییاتی وجود داشته باشد که کسی از آن باخبر نباشد چون این ماموریت کاملن سری بوده است و همانطور که در طی فیلم و در پایان فیلم گفته میشود مامور سیا تونی مندز برای این ماموریت مدال شجاعت طی مراسمی دریافت میکند و در همان مراسم از او پس گرفته میشود چون ماموریت قرار است که برای همیشه مخفی باقی بماند.
بیشتر بخوانید: فیلم Arrival ساختهی دنی ویلنوو
جان چمبرز چهره پرداز برندهی اسکار برای همراهی در این ماموریت جایزهی اطلاعاتی سیا را دریافت کرد. یعنی عالی ترین افتخار شهروندی این سازمان. اما سرانجام این ماموریت لو میرود و این فیلم هم ساخته میشود. و پس از خارج شدن موضوع عملیات آرگو از محرمانه بودن در سال ۱۹۷۹ توسط رئیس جمهور کلینتون نشان شجاعت تونی مندز به او برگردانده شد.
دانستن واقعیت تاریخی این فیلم برای ما ایرانیها حتمن بیشتر اهمیت دارد تا یک غیر ایرانی. برای یک غیر ایرانی شاید بیشتر وجه ماجرایی فیلم یعنی نجات گروگانها اهمیت داشته باشد. در همان زمان که فیلم به نمایش در آمد همه جا صدای اینکه هالیوود فیلمی ضد ایرانی ساخته است بلند شد.
Ben Affleck کارگردان فیلم آرگو موضع گیری خود را از همان اول فیلم مشخص کرده است. در کنار دولت آمریکا و مردم کشورش ایستاده است. همانطوری که ما ایرانیها اگر این فیلم را میساختیم ماجرا به گونهای روایت میکردیم که حق با ماست.
بیشتر بخوانید: فیلم Inception اثر کریستوفر نولان؛ من به تمام رفتارهای تو فکر کردم…
اینکه حمله به سفارت و به گروگان گرفتن آمریکاییها چقدر کار درست یا غلطی بود کاری ندارم. چون هنوز هم نظرات و تحلیلها در این زمینه دو دسته است. هنوز هم با وجود گذشت سالیان سال عدهای مخالف و عدهای موافق این اتفاق هستند. اما تصویری که بن افلک در فیلم آرگو از مردم ایران میدهد تصویر درستی نیست.
شاید حتی در به تصویر کشیدن واکنشها موفق باشد اما با توجه به اینکه مردم ایران را به شکل دستهای مخالف عصبانی به تصویر کشیده است فرصت کاراکتر پردازی را ندارد و به همین دلیل ریشهی این عصبیتها و رفتارها معلوم نیست. دلیل ناراحتی مردم ایران از آمریکا معلوم نیست. و همین امر باعث میشود که تصویری که ارائه میدهد کاملن متعصبانه است.
فضا پردازیها واقعی نیست با وجود اینکه در تیتراژ پایانی میبینیم که بسیاری از سکانسهای این فیلم از روی تصاویر واقعی شبیه سازی شده است. اما تصویر ایرانیها همان تصویر کلیشهای این سال هاست. به جز ریش، عینک، نحوهی حجاب خانومها تلاش دیگری برای نزدیک شدن به فضای آن سالها نشده است.
بیشتر بخوانید: فیلم نور زندگی من Light of My Life: عشق، رساترین نمود جهان واقع
ماجرای فیلم بسیار پر از تعلیق و هیجان انگیز روایت میشود و در مدت ۱۲۰ دقیقهی این فیلم این هیجان لحظهای فروکش نمیکند. علیرغم اینکه فیلم آرگو یک تریلر جاسوسی است اما از صحنههای تیر اندازی و کشت و کشتار خبری نیست.
هیجان فیلم بیشتر همپای هیجانات و اضطرابهای شخصیت اصلی و گروگانها است که آیا موفق به فرار میشوند یا نه. و در نیم ساعت پایانی فیلم به شدت ریتم تندی دارد و روایت فیلم در دقایق پایانی بسیار نفس گیر است.
بیشتر بخوانید: فیلم Boyhood اثر ریچارد لینکلیتر؛ تو میخوای چی باشی میسون؟
در قسمت هایی از فیلم آرگو با شوخی با ساختار سینمای هالیوود و نظام سیاسی کشور لحظاتی طنزی هم وجود دارد. سکانس هایی که به لحظات خصوصی هر یک از کاراکترهای آمریکایی میپردازد تنها لحظاتی است که کمی کرکترهای فیلم شخصیت پردازی شده اند. و از لحظات احساسی فیلم است. لحظاتی که فارغ از هر مرده باد و زنده باد تماشاچی با انسانهای دربند و مستاصلی که به نظر میرسد راه نجاتی ندارد و مرگ دردناکی را پیش روی خود میبیند همدردی میکند.
بازیها در این فیلم از جمله نقاط قوت آن است. بن افلک در نقش تونی مندز یکی از بهترین هاست. فیلم آرگو اولین بار در سی و هفتمین جشنوارهی فیلم تورنتو به نمایش درآمد و اکران آن در سینماهای آمریکا از اکتبر ۲۰۱۲ آغاز شد.
در هشتاد و پنجمین دورهی جایزهی اسکار نامزد دریافت هفت جایزهی در زمینههای مختلف بوده است. و اسکار بهترین فیلم، بهترین فیلمنامهی اقتباسی و بهترین تدوین را کسب کرد. همچنین فیلم آرگو برای بن افلک جایزهی فیلم سال بنیاد فیلم آمریکا، جایزهی انجمن کارگردانان آمریکا را به ارمغان آورده است.
کارگردان این فیلم همانطور که در ابتدا گفتیم بن افلک هنرپیشه، کارگردان و فیلم نامه نویس آمریکایی است. او متولد سال ۱۹۷۲ است. قبل از آرگو فیلم های The Town و Gone را کارگردانی کرده بود که این فیلمها هم مورد توجه قرار گرفته بود.
