کتاب صوتی یا کتاب گویا متن کتابی است که توسط یک یا چند گوینده خوانده می شود و به صورت فایل صوتی در میآید. گاهی اوقات نویسنده با صدای خودش کتاب را می خواند و گاهی گویندگان حرفه ای این کار را انجام می دهند. در ادامه با نت نوشت همراه باشید تا راجع به اهمیت، ماهیت و چیستی کتاب صوتی برایتان بگوییم.
تاریخچه کتاب صوتی
پیشینهی کتاب صوتی در جهان به سال ۱۹۳۱ بر می گردد که در آن سال کنگرهی آمریکا، برنامهی کتاب سخنگو را در دستور کار قرار داد. این پروژه که کتاب برای نابینایان نام داشت، در ابتدا در راستای کمک به آنها برای مطالعه صورت گرفت. بنیاد نابینایان اولین بار کتاب سخنگو را در سال ۱۹۳۲ تولید کرد و سال بعد برای اولین بار تولید انبوه کتاب صوتی آغاز شد. در سال ۱۹۳۳ جی. پی هارینگتون John Peabody Harrington که در رشتهی مردم شناسی کار می کرد، آمریکای شمالی را پیمود تا تاریخ قبایل بومی آمریکایی را روی دیسکهای آلومینیومی با استفاده از گرامافونی که با برق اتومبیل کار می کرد ضبط کند.
کتاب سخنگو سنت قصه گویی را که هارینگتون سالها پیش تحقیقاتی دربارهی آن انجام داده بود، زنده می کرد. تا سال ۱۹۳۵ که کنگره تصویب کرد کتابهای سخنگو برای شهروندان نابینا به رایگان ارسال شود، پروژهی کتاب صوتی برای نابینایان بزرگسال به طور جدی دنبال می شد. ابتدا برخی از کتابهای آموزشی و درسی روی کاست پیاده شد و به دنبال آن کتابهای ادبی و داستان و حکایات ارائه شدند. به این ترتیب کتاب صوتی هر چه بیشتر جایگاه خود را میان مردم باز کرد و طرفداران بسیاری یافت.
بیشتر بخوانید: بهبود مهارت مطالعه و راههای افزایش درک مطلب
کتاب صوتی چیست ؟
امروزه کتاب صوتی به دلیل افزایش مشغلهی روزمرهی خوانندگان پدیده ای شناخته شده در کشورهای توسعه یافته است. شایان ذکر است که استفاده از آن مزایای بسیاری دارد که از آن جمله میتوان به استفادهی بهینه از زمانهای غیر کارآمد و امکان انجام همزمان کارها؛ خصوصاً ذر ترافیک طاقت فرسای کلان شهر هایی همچون تهران اشاره کرد. جالب است که بر اساس تحقیقات اخیر، هر شهروند آمریکایی حدوداً برای رفتن به سر کار و برگشتن از آن، حدود یک ساعت و سیزده دقیقه وقت صرف می کند که معادل چهارصد و چهل ساعت یا یازده هفته کاری در سال می شود.
در صورتی که از همین زمان برای گوش دادن به کتاب گویا استفاده شود، کتابهای بسیاری در طول سال به همین سادگی مطالعه خواهد شد. از دیگر سودمندیهای کتاب گویا، ایجاد علاقه به کتاب در کودکان و نوجوانانی که این روزها به شدت با انواع تلفنهای همراه هوشمند، تبلت ها، آی پد ها، آی پادها و … مشغول هستند. کتاب صوتی ابزاری ارزشمند برای یادگیری و آموزش محسوب می شود.
باید اضافه کرد که کتاب صوتی برای نابینایان و کسانی که اختلال بینایی دارند، یک موهبت محسوب می شود. کتاب صوتی به آنها این امکان را می دهد تا از انواع کتابهای مورد علاقه شان بهرهمند شوند، دانش و معلومات خود را افزایش دهند و زندگیشان را از جهت شخصی و حرفهای غنی تر کنند. موسسهی نوین کتاب گویا در سال ۱۳۸۶ با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با هدف تولید و تکثیر کتابهای گویا تاسیس شد و به عنوان اولین و تنها موسسه ای که به طور تخصصی در کشور، به کار تولید و انتشار کتاب گویا یا کتاب صوتی میپردازد، شروع به کار کرد.
کاری که سالهاست در کشورهایی همچون فرانسه، آلمان، انگلستان و بسیاری نقاط دیگر جهان به روالی مرسوم تبدیل شده است: این که به همراه نسخهی مکتوب، نسخهی صوتی آن نیز منتشر شود. این روزها صنعت نشر کتاب گویا در دنیا، صنعتی بزرگ با گردش مالی قابل توجه است که توجه شایسته به آن می تواند برای ارتقاء فرهنگ مطالعهی کتاب و همچنین تلفیق دنیای نشر سنتی با امکانات و الزامات نشر روز و بهره مندی از آن در ایران نیز مفید باشد.
