فیلم BlacKkKlansman جدیدترین ساخته کارگردان شهیر آمریکایی اسپایک لی Spike Lee در هم آمیختگی نگاههایی است که جهان آمریکایی به واقع از نزدیک درک و در آن زندگی کرده است. علاوه بر لی سه فیلمنامه نویس دیگر نیز وی را همراهی میکنند. سوژهای که در دهه ۷۰ روایت میشود و اثری شدیدا جدی است که ته مایههایی از کمدی، که گاها شکلی هجو پیدا میکند. در ادامه با تحلیل و بررسی فیلم BlacKkKlansman با نت نوشت همراه باشید.
فیلم BlacKkKlansman ساختهی Spike Lee
در نقد فیلم BlacKkKlansman باید نکات زیادی را مد نظر داشت. ابتدا باید توجه داشت لی از سالها قبل به عنوان فیلمسازی شناخته میشود که آثارش ته مایهای نژادی و مخصوصا مسائل سیاسی را در بر میگیرد.
اما فیلم BlacKkKlansman را میتوان سرگرم کنندهترین آنها دانست. فیلمی که سعی میکند در دل محتوایی که برای نشان دادن آن برنامه دارد، داستان سر راستی برای تعریف کردن داشته باشد، که از این لحاظ گه گاه دچار لغزش میشود اما خود را در نهایت سر پا نگه میدارد.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم نبراسکا Nebraska ساختهی الکساندر پین؛ بر باد رفته …
بیشتر بخوانید: تحلیل فیلم A Star Is Born از بردلی کوپر؛ زن اگر بالا نشیند…
اسپایک لی در فیلم BlacKkKlansman سراغ سوژهای فوق العاده جدی و خشن رفته که سراسر تاریخ آمریکا و گَه گاه دیگر نقاط جهان را درگیر خود کرده است. نژاد پرستی، همان بخشی از تاریخ معاصر آمریکا که تا به حال از زوایای مختلفی بارها و بارها بررسی شده است. اما حساسیت موضوع آنجا عیان میشود که لی دست روی گروه کو کلاکس کلن و شیوههای افراطی آنها در مقابله با سباه پوستان و یهودیها میگذارد.
بررسی و تحلیل فیلم BlacKkKlansman را با داستان فیلم و آغاز آن پی میگیریم جایی که لی با یک نمای سه در چهار کوچک شده از بازسازی جنگهای داخلی آمریکا آغاز میکند و زنی را در میان انبوه مجروحین نشان میدهد که در پی فردی میگردد.
صحنهای جدی که باید بار روانی سنگینی داشته باشد، به ناگاه با موسیقی ترکیب میشود که از اصلا جدی نیست و در ادامه با نطق خوانی فردی نژاد پرست Alec Baldwin همراه میشوم که درباره دلایل نفرت و آمریکایی جدید صحبت میکند و باز با هجمه کمدیهای کات خوردهای از سوتیهای وی در حین اجرا مواجه میشویم که کل پرده آغازین را به یک غمنامه فکاهی مانند بدل میکند.
پس از این افتتاحیه چند دقیقهای با ران استالورث John David Washington فردی سیاهپوست همراه میشویم که به مقر پلیس کلورادو میرود تا در پلیس استخدام شود. اتفاقی که قرار است نا معمول باشد و ران را به اولین پلیس رنگین پوست بدل کند و همین سر آغاز ماجرا و اهانتهایی است که به او میشود.
پس از کش و قوس اولیه فیلم ران به عنوان مأمور تحت پوشش وارد گردهمایی سیاه پوستهایی میشود که مخفیانه جلساتی برگذار میکنند و برای حقوق برابر خود جلساتی تشکیل داده و در میان خود درخواست انقلاب دارند.
اما این ماجرای اصلی نیست و با آگهی برای عضوگیری در سازمانی، ران نا خواسته به گروهی که سازمان(کلن) نامیده میشوند نفوذ میکند. گروهی نژاد پرست سفیدپوست که دشمن خود را سیاه پوستان و یهودیها میدانند و از راههایی سعی بر تحقیر و تشدید فشارها بر آنها هستند.
ران که خود سیاه پوست است و نمیتواند به انجن آنها راه یابد، بنابراین همکار سفید پوست خود آدام درایور Adam Driver که از قضا یهودی نیز هست را با نام خود به آن جمع میفرستد. پوششی مخفی که در نهایت منجر به شناختی عمیق از سازمانی پنهانی میشود.
بیشتر بخوانید: فیلم Loveless بی عشق اثری از آندری زویاگینتسف
نقد و بررسی فیلم BlacKkKlansman را نوع نگاه اسپایک لی به موضوع اصلی فیلم پی میگیریم. او فیلمی ساخته که بی پرده و گاها خشن با مخاطب سخن میگوید و حتی با اشاراتی که در فیلم به فیلمهایی نظیر تولد یک ملت و برباد رفته دارد سعی میکند برای ادعای خود پیرنگهای فرهنگی نیز بیاورد.
لی بارها و بارها تمسخر، آزار و تبعیض علیه سیاهان را در فیلم مرور میکند، گویی برای فرو رفتن افکارش در ذهن مخاطب نه تنها هیچ عجلهای ندارد بلکه آن را به زور به به مخاطب میقبولاند. همین امر سبب گشته کمی فیلم طولانی به نظر آیند و خط داستان کمی گم شود.
دیگر نکتهای در نقد فیلم BlacKkKlansman شدیدا مشخص است. عدم شخصیت پردازی درست اکثر اعضای انجمن KKK است. لی به نظر با نفرت شخصی عمدا آنها را موجوداتی کودن و گاها کودک نشان میدهد، درحالی که گاها استدلالهای دینی و قویِ دهن پرکنی در جلسات خصوصی و عمومی خود برای اثبات ادعای خود دارند(درحالی که اساس آن زیر سوال است).
همین آنتاگونیستهای به ظاهر مخوف اما در کمدی ابله فیلم سبب میشوند کُنش فلسفی خاصی برای نتیجهای معقولتر وجود نداشته باشد و صرفا نمایش سیاهی درونی بعضی سفید پوستهای سادیسم شکلی باشد که پیشتر هم در سینما نمودهای فراوانی داشتهاند.
بیشتر بخوانید: فیلم The Guilty از گوستاو مولر؛ تنهایی با تنهایی
اما نکتهای که فیلم لی را سرپا نگاه میدارد و اندکی بار معنایی فیلم را از هم طیفانش جدا میکند، سکانس مراسم مذهبی kkk است که با تدوینی هوشمندانه با سکانس تعریف خاطره انجمن سیاهان از تراتژدی هولناک شارلوتسویل در هم ادغام میشود.
مانیفستی که از یک طرفه به میدان رفتن لی میکاهد و هوشمندانه در ناخودآگاه پیامی منتقل میکند که خود برتر بینی سفیدها به هم آن اندازه کثافت است که توهم فقط و فقط قدرت سیاهان نیز میتواند آلوده به همین حرص باشد.
سکانس طولانی و اوجی که با پایان بدنی نه چندان قوی فیلم اندکی از شور آن کاسته میشود. اما لی با جسارت کاتهایی به اشارات ترامپ در نطق ریاست جمهوریاش میزند و هشداری در باب زمینه تولد kkk جدیدی میدهد.
فیلم BlacKkKlansman از مهمترین آثار ساخته شده در سال ۲۰۱۸ میباشد که از فاجعه سخن میگوید و کمافی السابق مانند دیگر آثار Spike Lee هشدار میدهد. لی توانست اسکار فیلم نامه اقتباسی را برای این فیلم به خانه ببرد و همچنین جایزه ویژه هیئت جشنواره کن را نیز تصاحب کند. فیلمی که در مجموع در شش دسته نامزد اسکار بود وتنها یک مجسمه را تصاحب کرد.
