همه آن چیزی که باید درباره سم بوتاکس بدانید، سم یا معجزه؟!
بوتاکس، ماده تزریقی ساخته شده از سم بوتولینوم است. سم بوتاکس به دلیل قابلیتی که برای کم کردن و از بین بردن چروک و خطوط صورت دارد، معروف است.
با بالا رفتن سن، بسیاری از مردم تمایل به انجام کارهایی دارند که در طی آن باعث شوند پیر شدن با روند کندتری صورت بگیرد. به خصوص صورت که در نگاه اول به چشم می آید و شاید چین و چروک و خطوط روی پیشانی و اطراف لب ها خوشایند هر کسی نباشد. یکی از راه های از بین بردن این خطوط، سم بوتاکس است که استفاده از آن چند سالی رواج پیدا کرده است. اما آیا این ماده بی خطر است یا عوارضی هم به دنبال دارد؟ با نت نوشت همراه باشید تا موارد لازم را در باره سم بوتاکس بدانید.
بوتاکس چیست؟
سم بوتاکس ، ماده تزریقی ساخته شده از سم بوتولینوم است. این سم از طریق Clostridium botulinum تولید می شود. اگرچه این ماده همان سمی است که باعث به وجود آمدن بوتولیسم (یکی از گونه های خطرناک مسمومیت غذایی) می شود، اما تاثیرات مفید سم بوتاکس زمانی مشخص می شوند که مقدار و نوع استفاده مناسب آن رعایت شود. بوتاکس تنها باید در دوزهای کم و مشخصی تزریق شود.
پس از تزریق، سم بوتاکس پیام های فرستاده شده از اعصاب به ماهیچه ها را مسدود می کند و از منقبض شدن ماهیچه های آن قسمت خودداری کرده که به دنبال آن چین و چروک ها و خطوط را بهبود بخشیده و ظاهر آن نواحی، نمود بهتری پیدا می کند.
استفاده از سم بوتاکس خطری ندارد؟
گرچه سموم بوتولینوم برای سلامتی خطرناک است، اما برای کسانی که دوزهای کم از آن را زیر نظر پزشک تزریق می کنند، تقریباً خطری ندارد.
در حقیقت طی سال های ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۳، تنها ۳۶ مورد به دلیل اثرات نا مطلوب به وجود آمده در اثر استفاده از لوازم آرایشی به سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) گزارش شد که ۱۳ مورد آن به دلیل استفاده بیش از حد و غیر استاندارد از این مواد بوده است.
با این حال یک سری از محققان بر این عقیده اند که استفاده از لوازم آرایشی و زیبایی جهت محو کردن و از بین بردن چین و چروک ها بهتر از تزریق سم بوتاکس (حتی در دوزهای پایین) است.
اما با وجود خطرات کمی که در این زمینه وجود دارد، از بوتاکس به عنوان روشی امن یاد می شود.
برای انجام تزریقات بوتاکس حتماً باید به یک متخصص پوست با تجربه و یا جراح پلاستیک مراجعه کنید. اگر این کار طبق استانداردهای لازم FDA نباشد و یا تزریق را زیر نظر دکتر بی تجربه ای انجام دهید، احتمالاً در آینده دچار خطرات و عوارض جانبی خواهید شد.
تزریق بوتاکس برای بانوان باردار و شیرده اصلاً توصیه نمی شود.
سم بوتاکس چطور استفاده می شود؟
بوتاکس به دلیل قابلیتی که برای کم کردن و از بین بردن چروک و خطوط صورت دارد، معروف است. به خصوص با اثر بر روی ماهیچه های قسمت های تزریق شده توانایی از بین بردن خطوط عمیق صورت را هم دارد. برای مثال:
- خطوط پنجه کلاغی و چروک های اطراف لایه های بیرونی کنار چشم
- خطوط اخم بین دو ابرو
- چین های روی پیشانی
همچنین از سم بوتاکس برای درمان یک سری از مشکلات دیگر نیز استفاده می شود. مانند:
- تنبلی چشم
- جمع شدگی پوست اطراف چشم
- سردردهای مزمن
- اسپاسم گردن (cervical dystonia)
- مثانه بیش از حد فعال
- تعرق زیاد (hyperhidrosis)
- آسیب های مربوط به دستگاه اعصاب مانند فلج مغزی
احتمال چه عوارض جانبی در تزریق سم بوتاکس وجود دارد؟
گرچه تزریق بوتاکس نسبتاً ایمن و بدون خطر ارزیابی می شود اما احتمال به وجود آمدن یک سری عوارض جانبی نیز وجود دارد به عنوان مثال:
- احساس درد، متورم و کبود شدن ناحیه ای که در آن سم بوتاکس تزریق شده باشد.
- سردرد
- تب و لرز
بعضی از عوارض جانبی در محدوده ای که بوتاکس انجام داده اید، پدیدار می شوند؛ مثلاً اگر در اطراف چشم از این ماده استفاده کرده باشید، احتمالاً دچار این حالات خواهید شد:
- افتادگی پلک چشم
- ابروهای نامتقارن
- خشکی چشم
- آبریزش شدید چشم
تزریق در اطراف لب ها نیز می تواند باعث کج شدن دهان در هنگام لبخند زدن و یا جاری شدن بی اختیار آب دهان شود.
بیشتر این عوارض، موقتی بوده و بعد از گذشت چند روز از بین می روند.
عوارضی مانند پریدن پلک چشم، جاری شدن آب دهان و عدم وجود تقارن در نواحی درگیر بوتاکس، به این دلیل به وجود می آیند که سم، ماهیچه های اطراف نواحی تزریق را احاطه کرده و این ناهماهنگی ها را پدید می آورد. بهبود این عوارض ممکن است هفته ها طول بکشد؛ تا زمانی که سم بوتاکس به تدریج تحلیل رفته و اثرش کم تر شود.
در موارد نادر، ممکن است بوتولیسم همانند یک بیماری در بدن شما گسترش یابد. اگر این نشانه ها را در خود مشاهده کردید، سریعاً پیگیری های درمانی را انجام دهید:
- به سختی صحبت کردن
- به زحمت بلعیدن غذا
- تنفس مشکل و دشوار
- مشکلات مربوط به بینایی
- ناتوانی در کنترل ادرار
- خستگی مفرط
آیا سم بوتاکس عوارض بلند مدت نیز دارد؟
علاوه بر وجود یک سری عوارض موقتی و زود گذر، گزارشاتی نیز مبنی بر وجود عوارض بلندمدت و طولانی تر نیز وجود دارند. گرچه گزارشات مربوط به اثرات بلند مدت محدود است.
در سال ۲۰۱۵، پژوهشی انجام شد تا اثرات سم بوتاکس را برای کسانی که هر ۶ ماه یک بار از آن جهت معالجه مشکلات مربوط به مثانه بهره می گیرند، ارزیابی کنند. محققان، این پژوهش را تا دو سال پیگیری کردند.
در نهایت آن ها نتیجه گرفتند که عوارض مخرب و ناسازگار ناشی از بوتاکس مرتباً پس از هر بار تزریق افزایش پیدا نمی کند. افرادی که به طور مکرر تزریق را انجام می دادند، در طولانی مدت درمان روی آن ها بهتر جواب داده بود.
با این حال طبق این تحقیق، عوارض مخرب معمولاً از جلسه های ۱۰ یا ۱۱ تزریق ظاهر می شوند.
به عنوان مثال، محققان در یک پژوهش، ۴۵ نفر شرکت کننده را طی ۱۲ سال تحت نظر قرار دادند. این افراد به طور منظم و دوره ای تزریقات بوتاکس انجام می دادند. در طی این مدت، ۲۰ مورد از اثرات مخرب به وجود آمده گزارش شد، که شامل این موارد بوده است:
- مشکلات در بلعیدن غذا
- افتادگی پلک چشم
- احساس ضعف و سستی در گردن
- دل پیچه
- حالت تهوع
- کم شدن وضوح در بینایی
- ضعف و خستگی شدید
- ناتوانی در جویدن غذا
- خرخر کردن
- ورم و التهاب
- مشکلات در صحبت کردن
- تپش قلب
سخن پایانی
اگر شما مایل هستید که از روش های درمانی بوتاکس استفاده کنید، حتماً باید تزریقات را در حضور یک پزشک متخصص انجام دهید. اگر چه انجام تزریقات نزد افرادی که متخصص نمی باشند، به صرفه و ارزان تر است، اما انجام این کار عوارضات ناخوشایند سم بوتاکس را نیز به همراه دارد. به خاطر داشته باشید که این سم ۳ الی ۶ ماه باقی می ماند و پس از آن باید جلسات بیشتری را برای پیگیری درمان ادامه دهید.
بدون هیچ گونه جهت گیری، احتمال پدیدار شدن اثرات جانبی وجود دارد. با دکترتان در مورد عوارض های مورد انتظار (بسته به شناخت هر فرد درباره خودش) در طول فرآیند تزریق و متعاقباً در دوره ریکاوری مشورت کنید. آن ها می توانند به خوبی شما را راهنمایی کرده و فواید و خطرها را برایتان روشن نمایند.
نویسنده: زهرا اسلامی
منبع: www.healthline.com
