نقد فیلم بدون تاریخ بدون امضاء ساخته‌ی وحید جلیلوند؛ این سکوت سرشار از ناگفته‌ها نیست!
بدون تاریخ بدون امضاء جدیدترین ساخته‌ی وحید جلیلوند است. او پیش از این فیلم سینمایی چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت را به عنوان کارگردان در کارنامه‌ی کاری خود دارد. بازیگری و کارگردانی چندین تئاتر، مجموعه‌ی تلویزیونی و رادیویی از دیگر آثار او است. فیلم نامه‌ی بدون تاریخ بدون امضاء نیز نوشته‌ی خود اوست. در ادامه با نقد فیلم بدون تاریخ بدون امضاء با نت نوشت همراه باشید.
برای آغاز نقد فیلم بدون تاریخ بدون امضاء به داستان این فیلم نگاهی می‌اندازیم, کاوه نریمان با بازی امیر آقایی پزشک متخصص پزشکی قانونی تهران است. شبی در بازگشت از محل کار به خانه با خانواده ای با بازی زوج نوید محمدزاده و زکیه بهبهانی تصادف می‌کند. این خانواده دو فرزند دارند. فرزند خردسال شیرخواره و پسری هشت ساله به نام امیر علی. فیلم با این تصادف آغاز می‌شود. و این آغاز حوادثی است که ماجراهای فیلم را رقم می‌زند.
نقد فیلم بدون تاریخ بدون امضاء ، این سکوت سرشار از ناگفته‌ها نیست!
ریتم فیلم بدون تاریخ بدون امضاء در آغاز و تا رسیدن به حادثه‌ی شروع و بزنگاه اول بعد از تصادف بسیار کند است. و ماجراهای فرعی این بین کمکی به شخصیت پردازی و یا محتوی فیلم نمی کند. معرفی شخصیت‌ها و نقش آن‌ها در فیلم به کندی صورت می‌پذیرد و به دلیل عدم شخصیت پردازی عمیق شناخت بیننده از آن‌ها سطحی و کم است.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم امیر کاری از نیما اقلیما ، روایت متقارن از شخصی نامتقارن و فرم گریز
از همین آغاز فیلم، ساخته نشدن شخصیت‌ها و روابط بین آن‌ها باورپذیری کنش و واکنش‌های شخصیت‌های داستانی را کاهش می‌دهد. و تا انتهای فیلم ما هنوز درگیر باور شخصیت ها، بخصوص شخصیت اصلی داستان و شناخت ابتدایی آن‌ها هستیم و در نقد فیلم بدون تاریخ بدون امضاء این مهم نباید از قلم بیفتد. دیالوگ‌های فیلم نقشی در پیشبرد داستان و یا شناخت کاراکترها ندارند. بیشتر شبیه بازجویی افراد از یکدیگر است. قسمت اعظم فیلم با سکوت و سیگار کشیدن‌های پی در پی به نشانه‌ی فکر کردن و در خود فرو رفتن شخصیت‌ها می‌گذرد. اعمال عینی که در نتیجه‌ی این تفکرات ایجاد می‌شود در فیلم وجود ندارد. یعنی بیننده باید سیر تفکرات و تحولات شخصیت‌ها را بیشتر حدس بزند. و برای پی بردن به انگیزه‌ها و واکنش‌های شخصیت‌ها به تجربیات خود در جهان واقعی رجوع کند. چون دلایل تصمیمات شخصیت‌ها فقط در دل آن هاست و ما به روشنی آن‌ها را نه می‌بینیم و نه می‌شنویم.
در هر روایتی چه فیلم، چه داستان یک پیرنگ مرکزی وجود دارد. و خرده پیرنگ هایی که وجود دارند باید در خدمت پیرنگ اصلی باشند. اما در این فیلم حضور خرده پیرنگ‌ها به عنوان مثال داستان پرستار و کتک خوردن خواهرش کمکی به شناخت شخصیت اصلی و یا سایر شخصیت‌های داستانی نمی کند. یکی دیگر از عواملی که به شناخت شخصیت‌های اصلی و پیش برد ماجرای فیلم بدون تاریخ بدون امضاء کمک خواهد کرد حضور شخصیت‌های فرعی است. یکی از این شخصیت‌های فرعی در فیلم بدون تاریخ و بدون امضاء، سایه با بازی هدیه تهرانی، همسر دکتر کاوه نریمان است. که خب مانند سایر شخصیت‌ها به خوبی و کافی پرداخته نشده است. ما از خود او هیچ چیز نمی دانیم. حتی رابطه‌ی او با کاوه نریمان هم مبهم است. بعد از اولین صحنه‌ی حضور او در فیلم مدتی طول می‌کشد تا بفهمیم که سایه همسر کاوه نریمان است. و در ادامه نیز حضورش به پرسش و پاسخ‌ها محدود است که پوشاننده نقطه ضعف‌های اجرایی فیلمنامه است. او مانند بازجوها از همسر خود سوال می‌کند و ما جواب سوالات خود در مورد شخصیت پردازی، کنش‌ها و واکنش‌های شخصیت‌ها به جای این که بصورت روابط علی و معلولی پیش برنده‌ی داستان ببینیم، از خلال این دیالوگ‌ها دریافت می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم چهارراه استانبول به کارگردانی مصطفی کیایی
بیشتر بخوانید: نقد فیلم شماره ۱۷ سهیلا ساخته محمود غفاری؛ من سهیلا شمارۀ ۱۷ هستم!
در نقد فیلم بدون تاریخ بدون امضاء باید اذعان کرد که ایده‌ی اصلی فیلم جذاب است. به این معنی که در خود ماجراهای بسیاری می‌تواند داشته باشد. و لااقل در سینمای ایران که بیشتر در مورد خیانت و روزمره گی است، ایده ای غیر تکراری است. و نیازی نبود که با سکوت بیش از حد بازیگران و نماهای خالی که کارکردی ندارند سعی در عمیق و پیچیده کردن ماجراها داشت. چون این شیوه پیچیده کردن بیشتر پنهان کردن اطلاعات و سوژه و داستان از بیننده است و بیشتر موجب مبهم و الکن ماندن داستان فیلم است. و ایجاد عمق و تعلیق و پیچیدگی نیست.
فیلم بستر مناسبی برای پرداختن به مساله فقر فرهنگی و مالی داشت. پدر خانواده با بازی نوید محمدزاده فردی شریف است که با وجود فقر مالی در تلاش برای حفظ شرافت و کیان خانواده است. و اتفاقا از معدود سکانس‌های تاثیرگذار ماحصل پرداختی هر چند اندک به این درونمایه است.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم عرق سرد کاری از سهیل بیرقی، زنانی که پیش تر از مردان دویده اند
جلیلوند با روایت سر راست و روشن و پرداختن بیشتر به درونمایه و این مساله‌ی انسانی می‌توانست فیلمی تاثیرگذار ارائه کند. اما بیشتر درگیر خلق و اجرای شخصیت هایی با سکوتی که سرشار از ناگفته‌ها باشد شده بود. همین سکوت باعث شده است که در بیشتر زمان فیلم هیچ اتفاقی نمی افتد. و این نکته کلیدی نقد فیلم بدون تاریخ بدون امضاء خواهد بود!
امیر آقایی، هدیه تهرانی، نوید محمد زاده، سعید داخ، زکیه بهبهانی از بازیگران این فیلم هستند. این فیلم محصول سال ۱۳۹۵ است. برنده‌ی سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی از سی و پنجمین جشنواره‌ی فیلم فجر شده است. و در رشته‌های چون فیلمنامه نویسی و بهترین فیلم نیز نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم من کاری از سهیل بیرقی؛ من نه منم،نه من منم
