احساس کرختی هیجانی چیست؟ همه آن­چه حتما باید بدانید!

اکثر افراد کرختی هیجانی (Emotional Numbness) را حداقل یک ­بار در طول عـمر خود معمولاً بعد یا در هنگام وقوع یک حادثه پر استرس تجربه کرده ­اند. برای اکثر مردم این احساس یک احساس موقت یا جداشدن از بدن و جهان خارج است. اگرچه همه افراد کرختی هیجانی را به شکل­های متفاوتی تجربه می­کنند اما علائمی هم وجود دارند که به­ عنوان نشانه­ های بیماری شناخته می­ شوند. هنگامی که این علائم شدید، مداوم و مکرر باشند ممکن است نشانه­ای از DD یا depersonalization-derealization disorder باشد. در ادامه با نت نوشت همراه باشید.

در حال حاضر اکثر پزشکان احساس کرختی هیجانی را به­ عنوان یک عارضه جانبی از چندین اختلال جسمی و روحی مختلف درنظر می­ گیرند. در اغلب موارد، کرختی هیجانی با مراقبت شخصی، حمایت احساسی و گذشت زمان ازبین می­رود.

حقایقی ساده درباره­ احساس کرختی هیجانی :

• سوءمصرف دارو یک علت رایج در ­نظر گرفته می­شود.
• علائم آن شامل قطع ارتباط با دیگران و انزوا می­باشد.
• درمان کرختی هیجانی به بهترین روش، وابسته به دانستن علت آن است.

طبقه ­بندی احساس کرختی هیجانی و DD

اگر­چه بسیاری از مردم کرختی هیجانی را تجربه می­کنند اما بین ۰٫۹۵ تا ۲٫۴ درصد از مردم این عارضه را شدید­تر نشان می­دهند. و این اختلال در­حال­ حاضر به ­عنوان یک وضعیت سلامت روانی طبقه­ بندی می­شود.

راهنما­ی تشخیصی و آماری اختلالات روانی(DSM)، در سال ۲۰۱۳، حالت­ هایی از قبیل غمگین بودن طولانی­ مدت، داشتن احساس ناخوشایند و قطع ارتباط را به ­عنوان اختلال DD طبقه­ بندی کرد.

علائم کرختی هیجانی و DD چیست؟

علائم و نشانه­ های مشترک مربوط به کرختی هیجانی و DD شامل:

• پریشانی
• احساس جدا­ شدن از بدن یا افکار خود (گسستگی)
• احساس جدا­ شدن از دنیای بیرون (دگرگونی)
• احساس غریبی ­کردن یا بیگانه بودن در زندگی خود (زوال شخصیت)
• احساس تحریف­ شدن یا گیج­ کننده بودن زمان
• احساس مرده یا غیرزنده بودن
• احساس پوچی و توخالی بودن
• احساس بی­ معنی، بی­ ارزش یا ناامید بودن
• احساس متوقف ­شدن فعالیت­های روزمره
• اختلال در عملکرد اجتماعی یا خارج­ شدن از محیط­ های اجتماعی
• عدم داشتن حس­های عاطفی، پردازش­ کردن و پاسخ به آن­ها
• عدم داشتن حواس بدنی، پردازش سیگنال­های داخلی و پاسخ به آن­ها
• تغییرات در ادراک بدن
• احساس عدم کنترل بر حرف­ها یا اعمال
• احساس از ­دست ­دادن حافظه یا فراموشی خاطرات
• تغییر در بینایی، به­ طوری که اشیاء کم­ نور­، بی­ روح، مسطح، مصنوعی و بزرگ­تر یا کوچک­تر از حدمعمول ظاهر می­شوند.
• تغییر در شنوایی، به­ طوری که صدا­ها بلند­تر یا ملایم­تر از حدمعمول شنیده می­شوند.
• احساس دیوانگی یا داشتن ذهنی ناپایدار
• بررسی برای اطمینان از واقعی بودن اجسام خارجی و ادراک
• احساس ناخوشایند، خستگی و از پا درآمدن بدون توجه به تمرین یا میزان خواب
• عدم لذت­ بردن از فعالیت­ها و سرگرمی­ها

علل بروز بیماری کرختی هیجانی و DD چیست ؟

وضعیت­ ها متفاوت­ اند، اما معمولاً افرادی که کرختی هیجانی و DD را تجربه کرده ­اند، به­ شدت با استرس، مواد شیمیایی بیرونی یا داروهایی که پاسخ­ های احساسی دارند اذیت می ­شوند. محققان هنوز در­ حال بررسی دقیق علل زیست­ شناسی، شیمیایی و تغییرات مغزی هستند که باعث ایجاد DD یا کرختی هیجانی می­شوند.

بیش­تر مطالعات در این زمینه نشان­ داده ­اند که افراد مبتلا به کرختی هیجانی یا DD کم­تر به نشانه­ های احساسی پاسخ می­دهند،  فاقد درک اجتماعی و عدم­ آگاهی عاطفی هستند.

با این­ حال تصویربرداری عصبی نشان می­دهد که مواد شیمیایی مغز و زمینه مغز در پردازش هر یک از ویژگی­های مشترک این وضعیت دخیل هستند.

عوامل فیزیکی و روانی

اختلال DDبه ­تازگی طبقه ­بندی شده ­است تا دامنه­ وسیع­ تری از علائم را شامل شود و مواردی را که ناشی از شرایط پزشکی و داروها بود حذف کند.

بنابراین محققان هنوز سعی دارند به­ طور دقیق، چگونگی، علت و زمان وقوع DD را تشخیص دهند. در حال حاضر راهنما­ی تشخیصی و آماری اختلالات یک علت خاص را تعریف نمی­کند. به­ جای تشخیص آن پیشنهاد می­ شود که به حذف علل شناخته­ شده، مانند مصرف داروهای خاص و همچنین دیگر شرایط روحی و جسمانی بپردازیم.

عوامل ایجاد کرختی هیجانی موقت، که باعث بروز DD نمی­ شوند عبارتند از:

• مصرف بیش از حد مواد به ­ویژه ماری­جوانا، LSD و کتامین
• تشنج، به­ ویژه آن­هایی که ناشی از صرع، دارو یا مصرف بیش از حد دارو هستند.
• وحشت و یا حملات شدید اضطرابی
• افسردگی شدید، به ­ویژه به علت اختلال عمده افسردگی.
• اضطراب شدید
• اختلال استرس پس از ضربه

داروهای رایج که باعث ایجاد کرختی هیجانی می­شوند عبارتند از:

داروهای ضداضطراب: مطالعه سال ۲۰۱۴ نشان داد که ۶۰ درصد از، بیش از ۱۸۰۰ نفر فرد بالغ که در ۵ سال گذشته از داروهای ضدافسردگی استفاده کرده ­بودند، به کرختی هیجانی مبتلا شده بودند.

داروهای ضدافسردگی: مطالعه سال ۲۰۱۵ نشان می­دهد که یکی از عوارض غالب و طولانی مدت استفاده از داروهای ضد افسردگی در بالغین جوان، کرختی هیجانی است.

 ضربه روانی و استرس

در سال ۲۰۱۶ مقاله­ای در زمینه روان­شناسی رشد، نتایج یک مطالعه ۶ ساله را که در آن نزدیک به ۳۵۰۰ کودک که در معرض خشونت بوده ­اند، منتشر شد. این تحقیق نشان می­دهد که جوانان بدون در ­نظر گرفتن سن یا جنس، در طول زمان، به­ طور فزاینده­ای احساس ناخوشایند یا کرختی هیجانی می­ کنند.

علل کرختی هیجانی که ممکن است به­ طور بالقوه باعث ایجاد DDشوند عبارتند از:

• تجربیات تهاجمی مانند سقوط ماشین، تجربه نزدیک به مرگ، آتش ­سوزی یا حمله تروریستی
• حوادث ناخوشایند عمیقاً احساسی مانند از دست دادن ناگهانی یک دوست یا معشوق
• سوء­استفاده فیزیکی
• سوء رفتار عاطفی یا غفلت به­ ویژه در دوران کودکی
• داشتن یک والد یا همسر مبتلا به بیماری روانی یا معلول فیزیکی
• برخورد شدید میان­ فردی یا استرسی معمولاً با همسر، دوست صمیمی، اعضای خانواده، همکار یا رئیس
• بحران مالی یا استرس

 راه­های درمان و استراتژی­های مقابله

برای بسیاری از افراد در معرض استرس، ضربه روحی و اندوه، تغییرات پزشکی حرفه­ای و شیوه زندگی، می­ توانند به کاهش و در نهایت حل علائم کرختی کمک کنند.

تغییر در سبک زندگی

استراتژی­ های مقابله­ ای رایج برای درمان کرختی هیجانی عبارتنداز:

کاهش استرس

ورزش ­کردن

استفاده از رژیم­ غذایی سالم

داشتن خواب کافی

شناسایی علل، عوامل استرس زا و تلاش برای اجتناب از آن­ها و یا تجدیدنظر در درک آن­ها

صحبت کردن با دوستان،خانواده یا هم اطاقی درباره احساسات و کمک به آن­ها در صورت نیاز

تلاش برای مشغول کردن یا منحرف کردن ذهن

سعی ­کنید به ­خاطر داشته ­باشید که غالباً حس کرختی موقت است و ممکن است استرس یا نگرانی باعث احساس بدتر یا طولانی­ تر شود

مشورت و صحبت با یک روان­شناس درباره ­ احساسات و بحث درمورد مکانیزم مقابله با رفتار

روان­ درمانی

متدهای معمول روان ­درمانی عبارتند از:

• معالجه شناختی
• معالجه روان­ درمانی
• تکنیک­ های رفتاری
• ردیابی لحظه به لحظه و برچسب زدن علت و تفکیک

یک روان­شناس ممکن است از یک یا چند نوع درمان و تکنیک های مختلف برای کمک به بیمار استفاده کند.

 دارو درمانی

برای بعضی از افراد ممکن است توقف یا شروع تجویز دارو، مانند داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب لازم باشد به­ویژه هنگامی که علت بیماری ناشناخته باشد.

در کرختی هیجانی و DD، تشخیص اولیه یک پزشک برای تجویز دارو ضروری است. پزشکان تنها در مواردی که علائم زیر را مشاهده­ کنند دارو تجویز می­ کنند. مانند:

• طاقت ­فرسا بودن بیماری
• مختل شدن زندگی روزمره برای مدت طولانی
• داشتن علائم اغراق­آمیز
• بروز اشکال طبقه­ بندی شده DD
• بروز وضعیت خاص از اختلالی دیگر

درحال حاضر شواهدی مطمئن برای نشان­ دادن این­که هر دارو به­ طور مساوی کرختی هیجانی یا DD را درمان می­کند نیست مگراینکه نشانه ه­ای از اختلال دیگری باشد.