سریع و خشن ۷: سفری مخاطره آمیز به اعماق ناشناختهها

سریع و خشن ۷ یا Furious 7 یک ریسینگ اکشن پرهیجان است که در بستری از درام و توجه به کانون خانواده شکل میگیرد. در ادامه با تحلیل فیلم سینمایی سریع و خشن ۷ یا همان Furious 7 همراه نت نوشت باشید.
دامینیک تورتو (Vin Diesel) که برگزار کنندهی ریسینگهای خیابانی است، با گروه و خانواده اش، در لس آنجلس زندگی میکنند. آنها حوادث زندگی پیشین خود بعنوان قانون شکنان بین المللی را پشت سر گذاشته اند؛ در حالیکه برایان (Paul Walker)، مأمور سابق FBI و تورتو تلاش میکنند با زندگی خانوادگی خود کنار بیایند و مشغول احیای روابط شخصی خود در خانواده هستند، دکارد شاو با بازی جیسون استاتهام Jason Statham که یک مأمور سابق و خطرناک نیروهای ویژه است، تصمیم میگیرد انتقام برادر کوچکتر خود را از دام و خانوادهاش بگیرد و به این ترتیب شروع به کشتن اعضای گروه دام و تهدید خانوادهاش میکند.
سریع و خشن ۷
پیدا کردن شاو که یک زندگی مخفی دارد و با وجود سکانسهای محدودی که از شخصیت به نمایش گذاشته میشود، اما حضور سایه وارش در جریان کلی فیلم تأثیر زیادی دارد، برای گروه تورتو تا اندازهای دشوار به نظر میرسد؛
اما آنها به زودی متحدی غیر منتظره با نام مستر نوبادی (Kurt Russell) پیدا میکنند. یک مأمور رسمی و مرموز دولت امریکا که با مطرح کردن معامله ای، نقش حمایتگرایانهی خود را در گروه تثبیت میکند.
او از گروه تورتو میخواهد تا یک دستگاه قوی هک را قبل از افتادن به دست تروریستها بازیابی کنند. در مقابل، آنها اجازه خواهند داشت از دستگاه مورد نظر برای ردیابی و دستگیری شاو استفاده کنند. مستر نوبادی این طور استدلال میکند که برای نمایان شدن یک سایه و داشتن تجسمی عینی از آن به داشتن و تاباندن نور به اعماق تاریکی آن نیاز است.
بیشتر بخوانید: فیلم The Double Life of Veronique اثر کریستف کیشلوفسکی

سایه استعارهای از شاو است که بخش ناپیدای شخصیت و زندگی سایه وار او را روایت میکند و این منبع نور چیزی نمیتواند باشد جز همان دستگاه هکی که به نام چشم خدا معروف است. استعارهای از وجود موجودی مطلق که هیچ چیز در مقابل نگاه نافذش پنهان نخواهد ماند.
خرده پیرنگها و تصادفات حادثهای بعدی فیلم در گرو پیدا کردن و حفظ چشم خدا و سازندهی نخبهی آن، دختر جوانی به اسم رمزی (Nathalie Emmanuel) است که یک هکر اینترنتی است.
در این قسمت از سری فیلمهای سریع و خشن Furious 7 با یک پلات اصلی و خرده پیرنگهای فرعی روبرو هستیم که با گره افکنیها و تصادفات به هم پیوسته با تقارنهای زمانی تعریف شده، زمینهای مساعد برای پیشبرد داستان در قالب اشتراکات بیانی و بصری، رویکردهای زیبائی شناختی و نمودهای ایدئولوژیکی اثر را فراهم میآورند.
آنچه در پیرنگ اصلی اکثر فیلمهای اکشن مطرح میشود، جدال میان دو قطب مثبت و منفی ماجراست. جدال خیر و شر، خوبی و بدی، درستکار و تبهکار، هم بخشهائی از شکل و ساختار بصری اثر را شامل میشود و هم قسمتی از ایده و درونمایهی اصلی را.
در اینجا هم جدال میان پروتاگونیست (تورتو) و آنتی پروتاگونیست (شاو) آغاز میشود. شخصیت پردازی این دو شخصیت در صحنههای مبازره و رو در رو شدن در صحنههای خیابانی فیلم، کارکردی پایاپای از هر دو به نمایش میگذارد و به لطف بازی حساب شده، گزیده و استاندارد استاتهام، این صحنهها از ریتم و ضرباهنگی تند و بالا و فضائی تأثیرگذار برخوردار هستند.
بیشتر بخوانید: سریال سرگذشت ندیمه The Handmaid’s Tale بر اساس داستان ندیمه از مارگارت آتوود

یکی از وجوه اصلی سینمای اکشن، وجوه اساطیری آن است. مبتنی بر چنین رویکردی، شخصیتهای اکشن به لحاظ قد و قامت و ورزیدگی و کارکرد عضلانی، به غایت از فیزیک و جسمانیت طبیعی انسانهای عادی، تنومندتر و قوی تر نمایانده میشوند.
همانطور که در این فیلم نیز با فضائی تعدیل شده روبرو هستیم. همچنانکه که هابز و تورتو از چنین ویژگیای برخوردارند و استاتهام چه به لحاظ فیزیک و چه به لحاظ اجرای کاراکتر، یک بدمن متفاوت را به نمایش میگذارد.
عکس العملهای حیرت آور و دردسر آفرینی غیرعادی آدمها در مواجهه با دشمنان و حوادث غیر مترقبه نیز بسیار با شکوه تر و دامنه دارتر و بسی چشم گیرتر از انواع کنشها و رویدادهای انسانی متناظر زندگی واقعی، به نظر میرسد.
همان طور که در صحنههای هیجان انگیز و نفس گیر تعقیب و گریز، پیاده روی روی ماشین ها، دریفتها و پرواز ماشینها در آسمان نیز دیده میشود.
بیشتر بخوانید: تحلیل فیلم The Lives of Others زندگی دیگران کاری از فلوریان هنکل فون دونرسمارک

به نظر میرسد، فضای فانتزی فیلم در مواجهه با این رویدادها، تا اندازهای روال منطقی فیلم نامه را به خطر میاندازد اما همیشه پرمخاطب ترین آثار اکشن، اغلب فیلمهائی هستند که به لحاظ شکل اجرائی قادرند، عناصر واقعی و خیالی روایت را با بهره گیری به جا و بهینه از امکانات ذهنی-تکنولوژی (جلوههای بصریCGI )، به بخشهائی از تجارب طبیعی و همگانی تماشاگران نزدیک نمایند.
این جلوهها و دیگر تمهیدات خیال پردازانه از جمله ایدهی خوب پرواز ماشینها در آسمان در سریع و خشن ۷ ، با چنان میزانسن و ترکیب مناسبی در پیرنگ و ضرباهنگ روایت، در هم آمیخته و درونی شده اند که کارگردان، با تبحر توانسته است با بکارگیری مناسب دیگر اجزای مؤثر از جمله اجزای بصری فیلم شامل نورپردازی، فیلمبرداری و موسیقی مناسب، فضای باورپذیرانهای از فرم و ایدهی اثر را به مخاطب بقبولاند.
وقوع این نوع رویدادها و حوادث غیر قابل حدس بر اساس تصادفات و یا ظهور ناگهانی شخصیتهای کلیدی فیلم در لحظههای حساس مثل حضور شاو در صحنهی نجات رمزی از دست گروه تروریستی، یا صحنهی حضور هابز در مواجه با پهپادهای گروه تروریستی، اگرچه در آغاز با کمترین احتمال باورپذیری از طرف تماشاگر روبه رو میشود اما بعنوان عامل گسترش دهندهی بافت پیرنگ روایت و پیوند دهندهی فضاهای تعلیقی بسیار مؤثر است.
تماشاگر اغلب بیشتر از آنکه در صدد جنبههای مسلم و مناسبات ضروری روایت فیلم باشد، در جستجوی اموری است که به نوعی قوهی تخیل و میل حدس پردازانهی او را برانگیزد.
بیشتر بخوانید: تحلیل فیلم Finding Neverland در جستوجوی ناکَجا آباد کاری از مارک فورستر

آنچه خلاف انتظار ماست، همواره نشانههائی از تصادف با خود دارد و ما را با جاذبه، دافعه و بایدها و نبایدهای عدم قطعیتی که از خصلتهای ذاتی عنصر تصادف است، آشنا میکند.
جاستین لین فیلمهای قبلی سریع و خشن Furious 7 را کارگردانی کرده بود، اما این جیمز ون بود که سکان Furious 7 را به دست گرفت. ون، با وجود تازه وارد بودن به دنیای پروژههای پر بودجه، موفق شد تا نشان هنری خود را بر روی این اقدامات بر جای گذارد. با ترکیب تکنیکهای بصری (فیلمبرداری زوم، حرکت عمودی دوربین Tilt) و همچنین سبک شناسی (فست موشن، کاتهای زرق و برق دار) که کارهای قبلی او بر روی فیلمهایی در ژانر وحشت مانند Saw را به یاد میآورد.
سکانسهای مبارزه تن به تن چه به لحاظ هنری و به خدمت گرفتن هنرهای رزمی و چه به لحاظ نوع میزانسن و چرخش دوربین، جذاب و خوب طراحی و خلق شده است.
از دیگر وجوه اساطیری مورد توجه سینمای اکشن اغلب در برگیرندهی شخصیتهائی مرگ ناپذیر در جدال با موجوداتی فراطبیعی یا موقعیتهائی مخاطره آمیز و صعب است که با گذشتن از حادثه یی خارق العاده و گرفتار آمدن در رویدادی عجیب تر، جان سخت تر میشوند.
همان طور که در این فیلم هم با درگیری در مأموریتهای پی در پی و پیچیده تر، شخصیتها هم به لحاظ فکری و تمرکزی هم به لحاظ قوای بدنی آب دیده تر میشوند و هر کس به تنهائی با موقعیتهای مخاطره آمیز روبه رو میشود و به خوبی از پس ادارهی بحرانها بر میآید.
فیلمهای اکشن با تجسم بصری این شخصیتها و اتفاق ها، غبار توهم و انگارههای افسانه را از آنها میزدایند و آنها را در قالب انسانهای امروزی و رویدادهای روزمره عرضه میکنند.
مبارزه با دشواری ها، میل به کشف ناشناخته ها، خون خواهی و انتقام جوئی، رنج جست و جوهای تحمل شکن را بر خود هموار کردن، یکه و تنها به استقبال خطر رفتن و درگیری با متجاوز از جمله صورتهای ازلی ذهن بشر هستند که نهفته در آرزوهای روانی و خواستههای درونی تماشاگر است که انسانهای هر زمان و هر مکان آنها را با خود داشته اند و دارند و فیلمهای اکشن با قابلیتهای فوق العادهی بصری و زیبائی شناختی خود به آنها جامهی عمل میپوشانند.
بیشتر بخوانید: تحلیل فیلم It’s a Wonderful Life این یک زندگی شگفت انگیز است ساختهی فرانک کاپرا
به کارگیری خلاقیت و استفاده از پیش پا افتاده ترین وسایل برای رسیدن به هدف در صحنههای اکشن فیلم سریع و خشن ۷ ، از نقاط مثبت فیلم تلقی میشود. در یکی از صحنههای پایانی، زمانی که برایان در سولهای متروک، با رقیب آسیایی خود در گروه تروریستی، در حال کشمکش و رویارویی با مرگ است، استفاده از تختهای چهار چرخ که شاید کاملاً بی فایده به نظر برسد، میتواند برایان باهوش را از مهلکه نجات دهد.
در انتهای مبارزهی این دو وقتی برایان، قلاب دستگاه طناب آسانسور را به لباس حریف میبندد و او را به ته آسانسور خالی و مرگ هدایت میکند و با جملهی کلیدی دیر جنبیدی، صحنه را به نتیجه میرساند؛
از جمله صحنههای درخشان و تأثیرگذاری تلقی میشود که در آن با کاردانی و به کارگیری چند عنصر هوش، خلاقیت و قدرت بدنی در کنار هم میتوان به یک مبارزهی موفق دست یافت. کارکرد دیالوگ به لحاظ شخصیت پردازی کاراکترها و نفوذ به دنیای شخصی و لایههای پنهان زوایای شخصیتی تا اندازهای عقیم میماند و بیشتر در پیشبرد داستان فیلم نامه مؤثر است.
سریع و خشن ۷ در بسیاری از جهات، سرگرمی با ارزشی از چندین ژانر فیلم را ارائه میدهد که تنها در یک بسته جمع آوری شدهاند. بخش اولیه فیلم (معرفی شخصیتها و داستان) بیشتر مانند یک فیلم هیجانی دهه ۶۰/۷۰ میلادی است، که با جلوههای بصری بهتر شکوفا شده است.
بخش دوم و میانی فیلم به محدودهی عملیاتهای مخفیانه وارد میشود و در زمانی که بخش سوم فیلم در جریان است، ما در یک فیلم اکشن/هیجانی هستیم. در بخش پایانی فیلم با فضائی پرنور و آدمهائی که با پوشش سفید ظاهر میشوند، در کنار دریایی آبی و بی انتها مواجهیم.

بیشتر بخوانید: نگاهی به فیلم By the Sea کنار دریا به کارگردانی آنجلینا جولی ۲۰۱۵
در واقع با دنیایی که از سرانجامی روشن و شیرین در کنار خانواده خبر میدهد. رانندگی دو نفرهی تورتو و برایان به روابطی درون شخصی اشاره میکند که آنها را به مثابهی دو برادر به هم متصل میکند.
دو برادری که با وجود تمام همفکریها و کششهای درونی و بیرونی، اما میتوانند مسیری متفاوت در پیش گیرند و هر کدام در پیچ جادهها و مسیرهای شخصی خود محو میشوند.
فیلم با تیلت آرامی در آسمان روشن پایان میگیرد و پایان خوشی ملایم را به نمایش میگذارد و به این ترتیب پایانی آبرومندانه برای وداع پل واکر از سینما به جا میگذارد.
مرگ ناگهانی پل واکر فقید که در نیمههای فیلمبرداری بر اثر تصادف رخ میدهد، تا اندازهای سایهی سرد و خاطره انگیز خود را در فیلم به جا میگذارد، اما خشن و سریع ۷ یک اکشن سرگرم کننده با صحنههایی پرزرق و برق است که با فیلمبرداری در چند لوکیشن متفاوت، ابوظبی امارات، ایالتهای کالیفرنیا و جورجیای امریکا و انتاریوی کانادا، میتواند لحظات عجیب، جالب و سرگرم کنندهای را برای مخاطب بیافریند.