وودی آلن پیر مرد پر کار و ماجراجوی سینمای جهان پس از اتمام تور فیلم های اروپایش ویکی کریستینا بارسلونا ، نیمه شبی در پاریس و از رم با عشق ) به آمریکا بازگشته و این بار سراغ بحران وجودیت رفته است. فیلم Irrational Man یا مرد غیر منطقی فیلمی است که نه آنقدر خودش را جدی می گیرد و نه در ورطه لودگی و کمدی غرق می شود. در ادامه با تحلیل و بررسی فیلم Irrational Man یا مرد غیر منطقی با نت نوشت همراه باشید.
فیلم Irrational Man مرد غیر منطقی
Irrational Man مرد غیر منطقی داستان مقطعی از زندگی “ایب” با بازی خواکین فنیکس Joaquin Phoenix است که نقش استاد فلسفه ای را ایفا می کند که برای تدریس در ترم تابستانی وارد محیط جدیدی می شود.
ایب غرق در تفکرات فلسفی خودش به فردی با چالش های بی حِسی و بی معنایی روبرو شده است که بی گمان بیشتر ظاهری سطحی از اگزیستانسیالیسم را به نمایش می گذارد.
آلن در فیلم Irrational Man رَگه های تاثیر پذیری از آثار داستایوفسکی کمابیش به چشم می خورد، سعی در انجام یک آزمون و خطا را دارد. یقینا فیلم با یک ایده زیرکانه شروع به نوشتن شده است؛
جایی که شخصیت ایب کد های مخفی از خوان پابلو کاستل (شخصیت رمان تونل اثر ارنستو ساباتو) به بیننده منتقل می کند. ایب و کاستل جهان و دنیای پیرامون شان را با فیلترهای خاصی به نظاره نشسته اند.
بیشتر بخوانید: تحلیل Midnight in Paris فیلمی از وودی آلن
تونلی که ایب را در خود می کشاند او را سرشار از اطلاعات کرده است. داده هایی که وقتی بیان شان می کند در ذهنش به حقایقی نخ نما شده می مانند و چنین هستند که نشان می دهد ایب دچار کلافگی از استنتاج هایی است که دیگر برایش رنگ و بویی ندارند.
به گفته کانت، منطق ها با سوالاتی به چالش کشیده می شوند که نمی شود از بینشان برد و همچنین جوابی برایشان نیست. کاراکتر ایب نیز از همین بی جوابی ها رنج می برد. ایب آدمی به ظاهر درون گراست که تحمل جمع را ندارد. حتی تعریف و تمجید های منتقدانش را به سخره میگرید و حتی در مقامی بالاتر فلسفه را خود ارضایی زبان می پندارد.
این گرداب ها، وهم ها و کلافگی های ایب خوره ایست که زندگیش را همچون خون خواری می مکد، زَهریست که مدام دنبال مرهم اش است. هنگامی که ایب به دنبال رهایی می گردد پاسخش را در راهی چنان پیچیده می جوید که شخصیت وی را وارد مرحله روحی جدیدی می کند.
بیشتر بخوانید: فیلم Vicky Cristina Barcelona جستاری در بابِ عشق به روایت وودی آلن
یقینا وودی آلن یکی از جسور ترین کارگردانان و نویسندگان حوزه سینما در به تصویر کشیدن احوالات فلسفی و روانشناختی است. او در فیلم Irrational Man مرد غیر منطقی سعی می کند بیان دکارت (من فکر می کنم پس هستم) را در مقابل آلبر کامو که می گوید ( من طغیان میکنم پس هستم ) قرار دهد.
در پایان متن تحلیل فیلم Irrational Man را با جمله ای از سورن کیرکگور به پایان می برم که در نامه ای خطاب به پیتر ویلهلم لند در سال ۱۸۳۵ می نویسد:
“آنچه که در فکرم برایم نامشخص می‌نماید این است که چه باید بکنم، نه آنچه باید بدانم، مگر دانشی که مقدم بر هر عملی است. باید بفهمم که خداوند واقعاً از من چه می‌خواهد تا انجام دهم: آن چیز آن است که حقیقتی را که برای من حقیقت است بیابم، آن معنی ای که برایش می‌توانم زندگی کنم و بمیرم را بیابم…
مسلماً انکار نمی‌کنم که هنوز ضروریت دانش و اینکه توسط آن کسی می‌تواند فراتر از باقی انسان‌ها عمل کند را، درک میکنم؛ اما دانش باید در زندگی من بکار آید، و هم اکنون این مهم‌ترین چیز از دید من است“.
کار ناموفق و نادلپسندی بود.البته چندیست دیگر از الن انتظار کاری با لول بالا ندارم .خواهش میکنم تفکرات البر کامو را با این کارگردان تاریخ مصرف گذشته یکسو سازی نکنید..
خاک تو سرت با اون نظر دادنت
جناب مهدی شما ببخش وودی آلن رو ، شاید هیچ وقت فکر نمیکرده فیلسوف و کارگردان بزرگی مثل شما فیلمشو میبینه مگر نه نمیساخت ، یه اصطلاحی هست به اسم یَلِ گوزو که به امثال تو میگن ،
ممنون بابت تحلیل.
چرا احساس میکنم یک ترس یا ناراحتیِ یک ژرف از فلسفه، در وودی آلن وجود دارد؟ نمی دانم، شاید وودی آلن از این که فلاسفه، بیشتر از او جامعه، جهان و انسان را میفهمند ناراحت است. وودی آلن خیلی تلاش کرد که خود را در کسوت یک فیلسوف و روشنفکر سینمایی نشان دهد اما نشد. خوب تقصیری هم ندارد. هنوز که هنوز است آثار روبر برسون، برگمان و … فهم ژرف تری را از انسان و جهان به نمایش میگذارند، و وودیِ کوچولوی ما خیلی از این قافله عقب است.
ببخشید غلط داشت. تصحیح کردم. لطفاً این متن را بگذارید
ممنون بابت تحلیل.
چرا احساس میکنم یک ترس یا یک ناراحتیِ ژرف از فلسفه، در وودی آلن وجود دارد؟ نمی دانم، شاید وودی آلن از این که فلاسفه، فهم بهتر و دقیق تری از او نسبت به جامعه، جهان و انسان دارند ناراحت است. وودی آلن خیلی تلاش کرد که خود را در کسوت یک فیلسوف و روشنفکر سینمایی نشان دهد اما نشد. خوب تقصیری هم ندارد. هنوز که هنوز است آثار روبر برسون، برگمان و … فهم ژرف تری را از انسان و جهان به نمایش میگذارند، و وودیِ کوچولوی ما خیلی از این قافله عقب است.
فیلم خوبیه بخصوص اگر احاطه ای نسبی در باب سینما و ادبیات و فلسفه داشته باشید