خسرو شکیبایی: زندگی و معرفی آثار آقای بازیگر

خسرو شکیبایی هفتم فروردین ماه ۱۳۲۳ در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد. پدرش احمد شکیبایی سرگرد ارتش و مادرش فریده خاتمی بودند. او در چهارده‌ سالگی پدرش را از دست داد. شکیبایی پیش از حضور در تئاتر در حرفه‌‌هایی جون خیاطی، کانال‌ سازی و خدمات آسانسور کار می‌کرد. او دو بار ازدواج کرد. همسر اول او مهر آزاد (تانیا) جوهری بازیگر بود و شکیبایی و جوهری یک فرزند به نام پوپک دارند اما این ازدواج به طلاق ختم شد. همسر دوم مرحوم شکیبایی پروین کوشیار بود، پوریا شکیبایی فرزند مشترک خسرو شکیبایی و پروین کوشیار است. در ادامه‌ی این متن مقاله به بررسی آثار و زندگی خسرو شکیبایی خواهیم پرداخت، با نت نوشت همراه باشید.

خسرو شکیبایی

خسرو شکیبایی برای اولین بار در ۱۹ سالگی روی صحنه‌ی تئاتر پنجه به کارگردانی حسین افشار حاضر شد و پس از مدتی به عباس جوانمرد، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر معرفی شد و از آن پس به عنوان یک بازیگر حرفه‌‌ای در تئاتر مشغول به فعالیت شد.

نمایش‌‌های بیا تا گل بر افشانیم، همه پسران من و شب بیست و یک از جمله نمایش‌‌هایی هستند که او به بازی در آن‌‌ها پرداخت. مرحوم شکیبایی تحصیلات خود را در رشته‌ی بازیگری در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران ادامه داد و در همین رشته هم فارغ التحصیل شد. او پس از ۵ سال از آغاز فعالیتش در تئاتر یعنی در سال ۱۳۴۷ وارد حرفه‌‌ی دوبله شده شاخص‌ ترین دوبله‌‌ی او صداپیشگی در فیلم شعله است.

خسرو شکیبایی برای اولین بار در سال ۱۳۵۲ در فیلم کوتاه و ۱۶ میلیمتری کتیبه به کارگردانی فریبرز صالح جلوی دوربین رفت. اولین تجربه‌‌ی فیلم سینمایی او اما با مسعود کیمیایی رقم خورد. او در نمایش شب بیست و یکم مورد توجه مسعود کیمیایی قرار گرفت و پس آن نقش کوتاهی در فیلم خط قرمز داشت. شکیبایی تا سال ۱۳۶۸ در فیلم‌‌هایی مانند دزد و نویسنده، ترن و رابطه ظاهر شد. اما نقطه‌‌ی آغاز شناخته شدن او به سال ۱۳۶۸ و بازی در فیلم هامون به کارگردانی داریوش مهرجویی باز می‌گردد. او برای بازی در این نقش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را در هشتمین جشنواره‌ی فیلم فجر دریافت کرد.

دومین سیمرغ او از سیزدهمین جشنواره‌ی فیلم فجر با بازی در فیلم کیمیا و همکاری با احمد درویش همراه شد. خسرو شکیبایی سومین سیمرغ دوران حرفه‌‌ ای‌‌اش را برای بازی در فیلم سالاد فصل به کارگردانی فریدون جیرانی دریافت کرد. این بازیگر توانمند آخرین جایزه‌‌اش را هم در ششمین جشن ماهنامه‌ی دنیای تصویر برای بازی در فیلم کاغذ بی خط دریافت کرد. در دومین جشن منتقدان سینمایی در سال ۱۳۸۷، خسرو شکیبایی به عنوان یکی از برترین بازیگران سی سال سینمای ایران لقب گرفت.

خسرو شکیبایی در زمینه‌ی بین‌ المللی یک جایزه کسب کرد؛ او برای بازی در فیلم خواهران غریب موفق به کسب جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول از جشنواره‌ی بین المللی فیلم پیونگ یانگ شد. او همچنین سه بار برای بازی در فیلم‌‌های کاغذ بی خط، سالاد فصل و حکم از طرف سایت ایران اکتور جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.

در ادامه‌ی زندگینامه شکیبایی باید گفت که قاب تلویزیون هم از حضور او بی بهره نبود. اولین حضورش در تلویزیون به دومین سال فعالیتش یعنی ۱۳۵۴ باز می‌گردد. او در سال ۱۳۵۴ برای اولین بار در تلویزیون حاضر شد و در سریال سمک عیار ایفای نقش کرد. کوچک جنگلی، لحظه، مدرس، روزی روزگاری، خانه سبز، کاکتوس، آواز مه، تفنگ‌ سرپر و در کنار هم دیگر مجموعه‌‌هایی بودند که شکیبایی در آن‌‌ها ایفای نقش کرد. خانه‌ی سبز یکی از سریال‌‌های درخشان کارنامه‌ی خسرو شکیبایی فقید محسوب می‌ شود. این بازیگر در فیلم‌‌های تلویزیونی مانند پیوند و آشیانه‌‌ای برای زندگی به ایفای نقش پرداخته است.

شکیبایی  در زمینه‌ی شعر و دکلمه‌ خوانی هم فعال بود. او به واسطه‌‌ی صدای بی‌نظیرش اشعار شاعران معاصر مانند فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، سید علی صالحی و محمدرضا عبدالملکیان را باز خوانی کرده است. او مجموعه‌‌های دکلمه و شعر مختلفی منتشر کرده است؛ مجموعه‌‌هایی مانند حجم سبز، پری‌ خوانی و آلبوم سهراب از نمونه کار‌های مرحوم شکیبایی به حساب می‌آیند.

خسرو شکیبایی جمعه ۲۸ تیر ماه ۱۳۸۷ در سن ۶۴ سالگی به دلیل عارضه‌ی قلبی در گذشت. در سال ۱۳۸۹ کتاب خسرو شکیبایی به تالیف الهام قره خانی با نگاهی به زوایای گوناگون این هنرمند توسط انتشارات خانه‌ی فرهنگ و هنر گویا منتشر شد. در این کتاب به اصول بازیگری خسرو شکیبایی از نگاه افرادی چون اکبر عالمی، جمشید مشایخی، مهران مدیری، هدیه تهرانی و هفتاد هنرمند دیگر پرداخته می‌شود. همچنین در این کتاب هنرمندان مختلف درباره‌ی خسرو شکیبایی سخن گفته‌ اند.

یاد و راهش عموی خسروی سینمای ایران سبز …