فیلم کوپال از کاظم ملایی؛ احمد بی یال و کوپال

فیلم کوپال اولین ساخته‌‌ی بلند سینمایی کاظم ملایی کارگردان ۳۸ ساله‌‌ی فیلم‌های کوتاه «لطفا از خط قرمز فاصله بگیرید»، «منها»، «دیلیت» و یکی از آخرین بازی‌های زنده یاد لوون هفتوان در مقام بازیگر است. بازیگر ارمنی که در اواخر سال ۱۳۹۶ در آرامستان ارامنه آرام گرفت. برای نقد فیلم کوپال با نت نوشت همراه باشید.

فیلم کوپال از کاظم ملایی

پیش از آنکه به نقد فیلم کوپال بپردازیم بد نیست اشاره‌‌ی کوتاهی به زندگینامه‌‌ی زنده یاد لوون هفتوان داشته باشیم. لوون هفتوان اوایل سال ۱۳۴۵ در خانواده‌ای ارمنی متولد شد. لوون خانکلدیان هفتوان دوران ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه‌‌ی ساهاکیان و متوسطه را در دبیرستان فیروز بهرام گذراند.

او در سال ۱۳۶۳ در رشته‌‌ی هنرهای نمایشی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۶۹ نمایش اسب نوشته‌‌ی محمد چرمشیر را به عنوان پایان نامه‌‌ی خود در رشته‌‌ی بازیگری و کارگردانی به اجرا درآورد. بازی در نقش کوتاهی در فیلم در کوچه‌های عشق ساخته‌‌ی خسرو سینایی از دیگر کارهای او در این دوران محسوب می‌شود.

او فوق لیسانس خود را در رشته‌‌ی کارگردانی تئاتر از آکادمی هنرهای نمایشی روسیه دریافت کرد. لوون در سال ۱۳۷۴ به کانادا مهاجرت کرد و با تأسیس کمپانی تولیدات هنری لماز و گروه تئاتری ریرا در شهر تورنتو نمایشنامه‌های متعددی را کارگردانی و اجرا کرد که از جمله می‌توان به :«آهای کی اونجاست؟» (ویلیام سارویان)، «عاشق» (هارولد پینتر)، «دارم خواب می‌بینم. نمی‌بینم ؟» (لوئیجی پیراندلو)، «مرغ دریایی» (آنتوان چخوف)، «شاید رؤیا» (لوئیجی پیراندلو) و «یکشنبه» (هارچ تارونیان) اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: من دیوانه نیستم فیلمی از علیرضا امینی؛ قصه‌ای در حد یک خط

هفتوان به عنوان بازیگر در فیلم «صدای تاریک» ساخته‌‌ی بهروز افخمی نیز حضور داشته است. او در ایران نیز به عنوان کارشناس تئاتر همکاری هایی با جشنواره‌‌ی بین المللی تئاتر فجر در زمینه‌‌ی داوری و انتخاب نمایشنامه‌های ایرانی و غیر ایرانی را آغاز کرد و در همین زمان پیشنهاد بازی در فیلم لرزاننده‌‌ی چربی و سپس پرویز را دریافت کرد. پرویز، درامی به کارگردانی مجید برزگر که اکران موفقی در گروه سینمایی هنر و تجربه داشت. متاسفانه دیری نپایید که لوون هفتوان در اواخر اسفند ماه سال ۱۳۹۶ بر اثر سکته‌‌ی قلبی درگذشت.

نقد فیلم کوپال را این چنین آغاز می‌کنیم که در این فیلم بازیگرانی نازنین فراهانی، پوریا رحیمی سام و … به ایفای نقش پرداخته اند. کوپال که به عنوان بهترین فیلم سینمایی جشنواره‌‌ی بین‌المللی هانتینگتون بیچ آمریکا انتخاب شد، در بهار و تابستان سال گذشته در گروه سینمایی هنر و تجربه به نمایش در آمد و نه سینمای بدنه که این خود حاوی این است که ما با فیلمی مواجهیم که مورد پسند همه نیست.

بیشتر بخوانید: فیلم کاتیوشا ساخته‌ی علی عطشانی؛ تضاد نسل ها

در این گروه سینمایی، اکثر فیلم‌های اکران شده موضوعات و سوژه‌های ناب و تازه را با اجراهایی متمایز و برجسته دنبال می‌کنند. کوپال اثر کارگردان سبزواری که دانش‌آموخته رشته‌‌ی کارگردانی سینماست و پیش از این، هشت فیلم کوتاه دیگر ساخته است نیز فضایی فانتزی و انتزاعی دارد.

فیلمی که جذابیت بصری، طراحی صحنه‌‌ی با جزییات بسیار، تدوین مناسب، کادربندی‌ها و حرکت دوربین زیبایی شناسی بالایی را برای مخاطب حرفه‌ای سینما رقم زده است.

فیلم کوپال روایت دکتر احمد کوپال تاکسیدرمیست معتاد به شکاری است که مرگ نا به هنگام فرزند خردسالش او را به چنان انزوالی رسانده که در غیاب همسرش فیروزه در ویلایی عجیب و غریب در خارج از شهر با سگش هایکو مسخ زندگی خاص خودش اشت.

دکتر احمد کوپال به ناگهان در کارگاه تاکسیدرمی‌اش محبوس می‌شود و لاجرم برای بقا، گندیده‌های پیرامونش را هم می‌خورد. در این میان او اشتباهات زندگی‌اش را مرور کرده و متوجه می‌شود که باید از غار تنهایی‌اش بیرون بیاید و با دنیای پیرامون خود ارتباط برقرار کند و بدین ترتیب او این تهدید را به فرصت تبدیل می‌کند با این وجود بهایش را هم می‌پردازد.

راجع به فیلم کوپال باید بگوییم که به راستی فیلم مصداق این عبارت است: چرا کشتی تو را کشتند. کوپال عمری را در قربانی کردن حیوانات زبان بسته گذرانده و حالا خودش قربانی همان اتفاق است. او خانه‌اش را با تکنولوژی بسیار مجهزی کرده است و حال اسیر تمام آن چیزی می‌شود که خودش برای دیگران به وجود آورده است.

بیشتر بخوانید: فیلم لازانیا ساخته‌ی حسین قناعت؛ کمدی به مثابه‌ی رسانه‌ای عقیم

فیلم در لحظات مختلف‌اش نگاه انتقادی به مصرف گرایی که پیامد مدرنیته است دارد. البته که فیزیک و بازی زنده یاد لوون هفتوان به جذابیت و باورپذیری شخصیت اصلی فیلم کمک شایان توجهی می‌کند. احمد کوپال برای خود قلعه‌ای مستحکم ساخته که در جای جای خانه نامش حک شده است.

در نقد فیلم کوپال ذکر این مهم نباید از قلم بیافتد که فیلم نگاه عمیقی به محیط زیست دارد، محیط زیستی که امروزه در سراسر دنیا ترند اخبار است. خصوصاَ در ایران ما روز به روز شاهد نابودی دو چندان محیط زیست به دلایل مختلف شامل شکار بی رویه‌‌ی حیوانات در معرض انقراض هستیم.

این موضوع خود حاکی از دغدغه‌‌ی این کارگردان دارد که او فقط به دنبال ساخت یک فیلم نبوده است بلکه دغدغه‌‌ی محیط زیستی نیز داشته است. با همه‌‌ی آنچه گفته شد می‌توان در پایان نقد فیلم کوپال این چنین نتیجه گرفت این فیلم می‌تواند نوید بخش مسیر درخشانی برای کاظم ملایی باشد.

بیشتر بخوانید: خانم یایا فیلمی از عبدالرضا کاهانی؛ این فیلم غم انگیز و سیاسی است!