رمان لولیتا اثر ولادیمیر ناباکوف؛ عشق یا هوس مساله این است!

ولادیمیر ولادیمیرویچ ناباکوف Vladimir Nabokov متولد ۲۲ آوریل ۱۸۹۹ در سن پترزبورگ است. که در ۲ ژانویه‌‌ی ۱۹۷۷ در مونتروی آمریکا درگذشت. او در طول زندگی خود ۱۸ رمان، ۸ مجموعه داستان کوتاه، ۷ کتاب شعر و ۹ نمایشنامه منتشر کرده است. او به همراه خانواده‌اش در سال ۱۹۱۷ روسیه را ترک کردند و به انگلستان مهاجرت کردند. در ادامه با تحلیل و بررسی رمان لولیتا Lolita با نت نوشت همراه باشید.

او در دانشگاه کمبریج به مطالعه زبان‌های رومی و اسلواکی پرداخت. ناباکوف به سه زبان فرانسه، انگلیسی، روسی آشنایی کامل دارد و بسیاری از آثارش را خود به انگلیسی ترجمه می‌کرد. رمان لولیتا Lolita اثر این نویسنده‌‌ی مشهور روسی – آمریکایی است که در سال ۱۹۵۵ به زبان انگلیسی منتشر شد. بعدها ناباکوف خود این رمان را به روسی منتشر کرد.

بیشتر بخوانید: رمان خنده در تاریکی اثر ولادیمیر ناباکوف

رمان لولیتا: عشق یا هوس مساله این است

در آغاز معرفی رمان لولیتا به خلاصه و طرح رمان باید اشاره‌ای کرد. هامبرت یک استاد زبان است. او عاشق دلورس هیز، دختر بچه‌‌ی ۱۲ ساله می‌شود. هامبرت او را لولیتا می‌نامد. راوی داستان رمان لولیتا خود هامبرت است که از داخل زندان زندگی خود را برای هیات منصفه‌ای که بعداً با آنها مواجه خواهد شد شرح می‌دهد.

هامبرت در کودکی عاشق دختری به نام آنابل لی است. آنابل لی در همان دوران کودکی در اثر بیماری از بین می‌رود. و هامبرت مدعی است که به دلیل عشق ناکام خود به آنابل لی حالا به دختر بچه‌های ۹ تا ۱۴ ساله که آن‌ها را نیمفت‌ها می‌نامد گرایش دارد.

بیشتر بخوانید: تحلیل رمان چشم نوشته‌ی ولادیمیر ناباکوف، همگی پوچی و بی حوصلگی است!

با بررسی رمان لولیتا در می‌یابیم که با یک اثر روانشناختی سر و کار داریم. و این رمان تنها یک رمان با درونمایه‌های عشق و جنسیت نیست. البته در طول مدت زمانی که از انتشار این رمان می‌گذرد این رمان همواره از سوی منتقدان به عنوان رمانی اروتیک شمرده شده است.

اما این تمام این اثر نیست. حرکت و تغییر تضادهای درونی و بیرونی شخصیت‌ها کاملا پرداخته شده است. و این رمان از شخصیت پردازی قوی برخوردار است. و در آن به تضاد بین عشق و هوس پرداخته شده است.

کلمات و مفاهیمی که تفاوت و شباهتشان همواره دغدغه‌‌ی بسیاری از افراد و اندیشمندان بوده است. در لولیتا، ناباکوف به خوبی مرز باریک بین عشق و هوس رانشان می‌دهد. نشان می‌دهد که تقسیم بندی مشخص و مرز قطعی بین این دو وجود ندارد. هامبرت خود نیز به شدت در مورد خود دچار این وسواس است.

هامبرت هم زمان که عشقی نامتعارف دارد اما جرات ابراز آن را ندارد. و در ابراز آن به دلیل قواعد اجتماعی ناتوان است. و در نهایت تن به ازدواجی ساختگی می‌دهد و مانند سایر افراد زندگی عادی را در ظاهر پیش می‌گیرد.

همین تضاد بین درون و بیرون باعث می‌شود که با احساسات متضاد و کشمکش‌های بسیاری در شخصیت‌ها و ماجراهای رمان مواجه باشیم. کشمکش هایی که گاه انسان با انسان‌های دیگر در سطح جامعه، قوانین و باورها و از سوی دیگر کشمکش‌های درونی است.

بیشتر بخوانید: رمان شاه بی بی، سرباز نوشته ولادمیر ناباکوف

استنلی کوبریک از روی رمان لولیتا فیلمی در سال ۱۹۶۲ و چندین سال بعد در سال ۱۹۹۷ آدریان لین اقتباسی انجام داده اند. اما زوایا و ابعاد مختلف که در رمان لولیتا می‌توان به آن رسید در این فیلم‌ها به آن صورت وجود ندارد.

رمان لولیتا در لیست ۱۰۰ رمان برتر قرن بیستم بعد از اولیس جیمز جویس، گتسبی فیتز جرالد و سیمای هنرمند در جوانی جیمز جویس در رتیه‌‌ی چهارم قرار گرفته است. در سال‌های ابتدایی انتشار رمان در آمریکا و انگلیس به دلیل محتوی اروتیکش ممنوع بوده است.

ناباکوف علاوه بر رمان نویسی و سایر آثار ادبی که خلق کرده است در حوزه‌‌ی نقد ادبی هم از جمله منتقدان مهم و مشهور قرن بیستم است. او نقد‌های ادبی مشهوری بر آثار ادبی شناخته شده‌ای همچون داستان مسخ اثر کافکا نوشته است که بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

از ناباکوف آثار بسیاری به فارسی ترجمه شده است که داستان چشم، مجموعه داستان‌های کوتاه، ناتاشا( مجموعه داستان کوتاه)، اختراع والس (نمایشنامه) بخش کوچکی از این آثار هستند.