بیماری جنون گاوی در انسان ها، بیماری خطرناکی به نام Creutzfeldt-Jakob
بیماری جنون گاوی ، بر روی سیستم عصبی گاوها تاثیر می گذارد. در موارد نادری، این بیماری در انسان ها نیز ظاهر شده است، بیمار در این حالت علائمی همچون جنون از خود بروز می دهد که بعد از مدتی به کما و مرگ می انجامد. برای پیشگیری، از مصرف گوشت گاو به خصوص آن دسته که در محیط های مستعد آلودگی و بیماری هستند؛ بپرهیزید. همچنین اطمینان حاصل کنید بیمارستانی که در آن هستید به استانداردها و قوانین بهداشتی پایبند است.
بیماری جنون گاوی ، بر روی سیستم عصبی گاوها تاثیر می گذارد. در موارد نادری، این بیماری در انسان ها نیز ظاهر شده است، بیمار در این حالت علائمی همچون جنون از خود بروز می دهد که بعد از مدتی به کما و مرگ می انجامد. برای پیشگیری، از مصرف گوشت گاو به خصوص آن دسته که در محیط های مستعد آلودگی و بیماری هستند؛ بپرهیزید. همچنین اطمینان حاصل کنید بیمارستانی که در آن هستید به استانداردها و قوانین بهداشتی پایبند است.
جنون گاوی توسط خوردن گوشت آلوده منتقل می شود
جنون گاوی در انسان ها
- این بیماری در انسان ها، تحت عنوان (variant Creutzfeldt-Jakob disease (vCJD نامیده شده و بیماری و آلودگی ار طریق گوشت گاو منتقل می شود.
- ممکن است علائم فوراً آشکار نشوند.
- علائم بیماری شامل تغییرات در رفتار و تغییرات روانی می باشند.
- تا کنون درمانی برای این مریضی یافت نشده است.
با گسترش مواردی از این بیماری کمیاب در سراسر جهان، طبیعی است که در خوردن گوشت گاو در شما نگرانی از بابت ابتلا به وجود آید. . هنگامی که هنوز افرادی هستند که با گوشت آلوده سر و کار دارند، دانستن اینکه بیماری در انسان ها چگونه عمل می کند و رعایت اقدامات کافی و ضروری، بهترین راهی است که می تواند شما را در برابر این بیماری لاعلاج مقاوم سازد. در این جا مواردی که لازم است در مورد این بیماری نادر و کشنده بدانید، آمده است. جنون گاوی باعث به وجود آمدن تلفات زیادی در میان احشام و با تعداد کمتری در انسان ها شده است.
ممکن است جنون گاوی به دلیل پروتئین های معیوبی به نام prions ایجاد شود
این بیماری اولین بار در سال ۱۹۸۶ در انگلستان در میان تعداد زیادی از گله گاوها آشکار شد.
Bovine spongiform encephalopathy، که به عنوان جنون گاوی رایج است، بیماریی است مربوط به سیستم عصبی که اصولاً در گاوها به وجود می آید. مغز آن ها حالت اسفنجی پیدا کرده و باعث کم شدن ارتباطات و هماهنگی ها می شود.
تا زمانی که دلیل قطعی بیماری واضح نباشد، prion ها به عنوان عامل بیماری شناخته می شوند. Prion یک پروتئین معمولی است که گاهی اوقات به دلایل نا معلوم شکلی غیر عادی پیدا می کند. می تواند پروتئین های هم نوع خود را هم درگیر کند و آن ها را مجبور به تغییر شکل کند. این واکنش زنجیره وار بیماری را در بدن گسترش می دهد و به دنبال آن دیگر مواد آلوده نیز به وجود می آیند.
جنون گاوی در انسان ها با نام (variant Creutzfeldt-Jakob disease) (vCJD) شناخته می شود.
انواع موانعی که از بیماری جنون گاوی در انسان ها جلوگیری می کند، دقیقاً بر روی گاو ها تاثیر می گذارد. اما ما مستعد ابتلا به گونه (variant Creutzfeldt-Jakob disease) (vCJD) این مریضی هستیم. در حقیقت scrapie, BSE, and Creutzfeldt-Jakob disease، تماماَ پروتئین های معیوب یا prion یا transmissible spongiform encephalopathies هستند. اگرچه scrapie به انسان ها منتقل نمی شود.
vCJD ( جنون گاوی) که کمیاب اما مهلک و کشنده است؛ مغز را فاسد می کند و علائمی همچون بی اختیاری در حرکات و تغییرات رفتاری را سبب می شود. وقتی انسان ها به این بیماری دچار شوند، پریون های معیوب بر روی پریون های سالم مغز اثر می کنند و آن ها را مجبور به عکس العمل های غیر عادی می کنند. همانند BSE، این فرآیند تدریجی و آرام است و در انتها حفره هایی را در بافت مغز ایجاد می کند که مغز یک حالت اسفنجی پیدا می کند.
افراد جوان اعم از مرد و زن بیشتر در خطر هستند
افرادی که زیاد گوشت گاو مصرف می کنند در خطر ابتلا به جنون گاوی هستند. اگر شما در محل هایی هستید که مستعد بیماری جنون گاوی است و یا مکان هایی که شمار قابل توجهی از موارد ابتلا به این بیماری در آن دیده می شود؛ ممکن است شما نیز در خطر باشید.
افراد جوان تر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند، تقریباً تمام مواردی که در اثر بیماری جان خود را از دست داده اند زیر ۵۵ سال بوده اند. تحقیقات نشان می دهند دلیل این که به چه دلیل در این سن بیماری گسترش پیدا می کند هنوز مشخص نیست، متوسط سن ابتلا در زنان ۲۶ و در مردان ۲۸ سال می باشد. پریون های معیوب در کودکان به شدت نادر هستند، از این رو vCJD در آنان کمیاب است.
در اوایل سال ۲۰۱۷، تعداد ۲۳۱ بیمار از ۱۲ کشور جهان مبتلا به جنون گاوی شدند. تعداد زیادی از آن ها از کشور انگلستان و پس از آن فرانسه، اسپانیا، ایرلند، آمریکا، ایتالیا، هلند، کانادا، پرتغال، تایوان، عربستان سعودی و ژاپن بودند.
خوردن گوشت گاو آلوده و مواد غذایی ناسالم باعث به وجود آمدن vSJD می شود.
خوردن گوشت گاو آلوده
پریون ها در انسان هایی به وجود می آیند که گوشت گاو آلوده مصرف کرده باشند. پریون ها بیشتر روی بافت سیستم عصبی و بافت لنفاوی حیوانات آلوده متمرکز می شوند؛ که میتواند شامل مغز، چشم ها، نخاع، طحال، استخوان، مغز استخوان و غدد لنفاوی شود. در صورت آلوده شدن این قسمت ها ممکن است در محصولات گوشت همچون سوسیس، شیرینی ها و شیرینی های گوشتی استفاده شوند. در قصابی ها ممکن است کل یک قطعه گوشت توسط بافت میکروبی آلوده شود. خوردن این گوشت هم باعث ایجاد بیماری جنون گاوی می شود. همچنین باید به بهداشت و سالم بودن شیر و دیگر محصولات شیر از گاوهای آلوده توجه کرد.
با این که شیر و دیگر فراورده های آن مضر نیستند، در خرید بقیه محصولاتی که از گاو تهیه می شود احتیاط کنید، دقت داشته باشید که پختن آن ها پریون ها را ازبین نخواهد برد.
انتقال خون یا استفاده از تجهیزات آلوده
گزارشات معدودی حاکی از آن هستند بیماری جنون گاوی در برخی موردها به دلیل انتقال خون بوده است. همچنین عامل بیماری می تواند از طریق تجهیزات پزشکی آلوده، محصولات خون، عضو یا بافت پیوندی منتقل شود. زیرا پریون ها به راحتی به وسایل فلزی متصل می شوند.
علائم بیماری ممکن است فوراً پدیدار نشوند
از آن جا که جنون گاوی بیماری تقریباً نوظهوری است و زندگی هر فردی که به آن مبتلا شده است به مرگ انجامیده، محققان هنوز نتوانسته اند دوره این بیماری را به طور قطعی مشخص کنند. هم چنین پریون ها به گونه ای هستند که ممکن است در بدن یک فرد تا ۵۰ سال نیز بمانند، بدون این که از خود علائمی بروز دهند!
علائم جنون گاوی تغییرات رفتاری و روان شناسی است
زمانی که علائم بروز پیدا کردند، بیماری به طور متوسط بین ۱۳ تا ۱۴ ماه به طول می انجامد و در آخر نیز به کما می انجامد.
- علائم اولیه جنون گاوی که شامل تغییرات خلق و خو و روانی می شود؛ شامل توهم و اختلال در حواس است.
- درد مزمن در اعضای بدن یکی دیگر از علائم است.
- زمانی که بیماری پیشرفت کند، قوه ادراک و شناسایی متزلزل می شود.
- در آخر بیمار در وضعیت کما قرار می گیرد، اما طول بیماری ممکن است در هر فردی متفاوت باشد.
جنون گاوی می تواند از طریق آزمایش خون و بیوپسی لوزه تشخیص داده شود. شناسایی بیماری در بسیاری از موارد ناشناخته است ولی در این جا تعدادی از آزمایشات اصلی آمده که برای انجام آن به دکتر مراجعه کنید.
آزمایش آسیب شناسی بافت مغز
معمولاً شناسایی این بیماری بعد از یک آسیب شناسی کامل از بافت مغز ممکن است. مهم است که بیماری زود شناسایی شود تا علت زوال عقل وتغییرات در بیمار مشخص شود. اگر به دلیل این که سر و کارتان با این حیوانات است و یا در کار گوشت هستید، مشکوک به علائم جنون گاوی در خود هستید لازم است که به دکتر مراجعه کنید.
غربالگری خون
در سال ۲۰۱۱، دانشمندان مرکز تحقیقات پزشکی Council آمریکا، توانستند به آزمایشی دست پیدا کنند که به وسیله آن جنون گاوی شناسایی شود. آزمایش به این گونه طراحی شده که روی پریون های خون هر شخصی انجام می شود. این تست ۱۰۰ هزار مرتبه قابل اطمینان تر از دیگر ابزار تشخیص بیماری است زیرا قبل از این که علائم آشکار شوند؛ آن را شناسایی می کند. این کار به طرز چشمگیری در معالجه زود هنگام تاثیر گذار است و حتی از منتقل شدن بیماری جلوگیری می کند زیرا بیمار را از انتقال خون به دیگران منع می کند.
بیوپسی لوزه
بیوپسی لوزه ۱۰۰ درصد موثر واقع می شود. زیرا بر این اساس است که ثابت کند vCJD prions در مقایسه با سایر پریون های معیوب در یک ناحیه بزرگ از بافت منتشره شده اند. از زمانی که بیوپسی لوزه راهی برای شناسایی عفونت حتی قبل از ظهور علائم شناخته شد، به عنوان یک روش شناسایی پیش بالینی امکان پذیر در نظر گرفته می شود.
فرآیند حذف
حذف دیگر شرایط نیز یکی از راه های شناسایی بیماری است. معمولاً شخص مبتلا به جنون گاوی است اگر:
- نشانه هایی از پیشرفت اختلالات روانی دیده شود.
- با علائم مشابه جنون گاوی، آزمایشات نشان دهنده بیماری دیگری نباشند.
- علائم ۶ ماه طول کشد.
- شواهد دیگری از بقیه پریون های معیوب در دست نباشد.
- EEG (electroencephalography) شکل های دیگری از CDG را نشان ندهد.EEG می تواند نرمال یا غیر معمول باشد.
درمان قطعی برای جنون گاوی وجود ندارد؛ پس بهترین راه، پیشگیری است:
متاسفانه، در حال حاضر این بیماری هیچ درمان قطعی ندارد. درمان معمولاً شامل داروهای هدفمند است که با توجه به علائم هر شخص و برای تسکین و کم کردن درد تجویز می شود. تنها راه، پیشگیری از بیماری است.
محصولات گوشتی را با نهایت دقت انتخاب کنید:
- افرادی که با این حیوانات و یا با گوشت آن ها سر و کار دارند باید بهداشت شخصی خود را به منظور جلوگیری از ابتلا به آلودگی رعایت کنند.
- کسانی که به محل هایی سفر کرده اند و یا زندگی می کنند که سابقه وجود این بیماری هست، باید در هنگام مصرف گوشت گاو بسیار احتیاط کنند.
- مطمئن ترین راه این است، در مکان هایی که در آن گزارشاتی در خصوص وجود این بیماری در میان گاو و انسان بوده است، گوشت گاو و سایر محصولاتش را استفاده نکنید. به خصوص در قسمت گوشت ماهیچه و محصولاتی که به مغز و بافت های عصبی مربوط می شوند.
بهداشت و استانداردهای غربالگری در طی روش های پزشکی رعایت شود:
برای جلوگیری از انتقال بیماری در طی روش های پزشکی، مطمئن شوید بیمارستانی که در آن هستید استانداردهای بهداشتی لازم را رعایت کرده و زائدات اتاق عمل، سوزن ها و دیگر تجهیزات را پس از یک بار استفاده به طرز سالم دفع می کند.
برای جلوگیری از انتقال بیماری در هنگام انتقال خون، افرادی با سابقه بیماری جنون گاوی در میان خانواده شان برای این کار واجد شرایط نیستند. همچنین این مورد شامل کسانی می شود که در سال ۱۹۸۰ میلادی در آمریکا خون دریافت کرده اند، و یا در سال های بین ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۶ در آمریکا می زیستند، در این زمان موج بیماری جنون گاوی به وجود آمد و همه گیر شد.
بیشتر کشورها قدم هایی را در جهت جلوگیری ورود بافت آلوده BSE در عرضه مواد غذایی برداشته اند. محدودیت های شدید بر روی محصولات حیوانات، نظارت بر سلامت گاوها، مقررات سخت گیرانه برای واردات گاو و محدودیت ها برای آن قسمت هایی که در غذا از آن استفاده می شود، از این دسته اند. اگر چه برای پیشگیری از بیماری ها، احتیاط در زندگی شخصی تان بهترین راه است.
نویسنده: زهرا اسلامی
