اختاپوس یا هشت پا عجیب‌ترین حیوان کره‌ی زمین است. با شنیدن چنین جمله‌ای احتمالاً با خود می‌گویید این امر به خاطر آن است که رنگ خون این حیوان آبی است، یا آن که می‌تواند رنگ خود را تغییر دهد، یا آن که این امر به سبب آن است که اختاپوس از سه قلب برخوردار است. البته این موارد برای اختاپوس صادق اند، اما صرفاً آغاز کار اند. با این نوشتار در نت‌نوشت همراه باشید تا از موردی عجیب در ارتباط با این حیوان خارق‌العاده برای‌تان بگوییم.
اختاپوس به مثابه‌ی حیوانی که قادر به تغییر RNA خود است
سوای موارد بالا، موردی که در اختاپوس وجود دارد و موجب تمایزِ قاطع او از سایر حیوانات می‌شود توانایی این حیوان در تغییر مقدار قابل توجهی از RNA خود است. جالب آن که این حیوان برای مدت‌های بسیار است، چیزی حدود ۲۰۰ هزار سال، که این کار را انجام داده و می‌دهد.
با وجود آن که دانشمندان هنوز متوجه نشده‌اند که چرا و البته چگونه اختاپوس‌ها در ابتدا چنین کاری کرده‌اند، اما آن چه که مسلم است این است که تحقیقات نشان می‌دهند که در حال حاضر اگر اختاپوس‌ها اقدام به تغییر RNA خود می‌کنند بدان سبب است که می‌خواهند با تغییرات دمای محیط سازگار شوند.
RNA ترکیبی ست در بدن که ساختار شیمیایی‌اش شباهت بسیاری به ساختار شیمیایی DNA دارد.
در همین راستا، پروفسور الی ایزنبرگ (Eli Eisenberg) می‌گوید:
شما می‌توانید آن را به مانند چک کردن اِسپِل یک واژه در نظر بگیرید. مثلاً اگر بخواهید یک واژه را تغییر دهید، یکی از حروف آن را انتخاب کرده و حرفی دیگر را جایگزین آن می‌کنید.
اما چیزی که موجب تفاوت مابین RNA و DNA می‌شود، اثرات بلند مدت است. در واقع DNA شما در هر یک از تریلیون سلول‌های بالغ‌تان یکسان است. لذا تغییر کد حتی در یک سلول، موجب تغییر همیشگی آن شده و اساساً تغییر ژنوم را به همراه دارد، که می‌تواند به فرزندان‌تان و تمامی نسل‌های بعدی شما مناقل شود.
اما قضیه برای اختاپوس به گونه‌ای دیگر است. این نوع حیوان، چنان‌که در بالا نیز گفته شد، امکان تغییر RNA را دارد تا خود را برای کوتاه‌مدت با دمای محیط انطباق دهد، بدون آن که تأثیری بر نسل‌های بعدی بگذارد.
پروفسور ایزنبرگ می‌گوید:
در این زمینه، جهش‌های RNA بسیار کم‌تر خطرناک اند. شما می‌توانید با RNA بازی کنید، و هم‌چنین می‌توانید بسیاری از امکان‌های مختلف را بدون هیچ‌گونه آسیبی به نسخه‌ی اصلی اطلاعات ژنتیکی خود تست کنید.
در واقع، برخلاف DNA، تغییراتِ RNA ارثی نیستند. این به معنای آن نیز هست که شما می‌توانید بخش‌های مختلفی از بدن‌تان را نشانه رفته و RNA را در آن‌ها به صورت جداگانه تغییر دهید.
اما جالب اینجاست که اختاپوس‌ها بیش‌تر تمایل دارند RNA را در مغز تغییر دهند. بر این اساس، برخی از کارشناسان بر این فرض رفته‌اند که چراییِ آن که اختاپوس‌ها یکی از باهوش‌ترین بی مهرگانِ کره‌ی زمین اند در اینجا نهفته است.
در حال حاضر اکثر ارگانیسم‌ها، از جمله ارگانیسم انسان، از یک آنزیم ضروری جهت تغییر RNA برخوردار اند، اما نکته اینجاست که این آنزیم به تنهایی ارزش‌مند نیست. مثلاً در انسان حدود ۱۰ جا برای تغییر RNA وجود دارد و این در حالی است که ده ها هزار جا برای تغییر RNA در اختاپوس وجود دارد.
منبع:
