بررسی سمفونی پاستورال رمانی از آندره ژید؛ یک عاشقانه‌ی آرام

تحلیل و بررسی رمان سمفونی پاستورال La Symphonie pastorale نوشته‌ی آندره ژید André Gide را با بیوگرافی این نویسنده‌ی مشهور فرانسوی آغاز می کنیم. او با نام کامل پل گیوم آندره ژید در سال ۱۸۶۹ متولد و به سال ۱۹۵۱ درگذشت. آندره ژید در سال ۱۹۴۷ برنده‌ی جایزه‌ی نوبل شد. از آثار ژید می توان به مائده های زمینی، ضد اخلاق، سکه سازان، سفر به کنگو و بازگشت به چاد و دخمه های واتیکان اشاره کرد. سفر به کنگو و بازگشت از چاد دو اثر او هستند که بر ضد استعمار نوشته است. او با نوشتن رمان سکه سازان شیوه ای نو در رمان فرانسوی بنیان نهاد. در ادامه با نقد رمان سمفونی پاستورال اثر آندره ژید با نت نوشت همراه باشید.

نقد رمان سمفونی پاستورال اثر آندره ژید

سمفونی پاستورال یا شبانی نام سمفونی شماره‌ی شش بتهوون است. بتهوون در این سمفونی سعی دارد صداهای طبیعت و زیبایی هاش را با کمک صداهایی طبیعی چون صدای پرندگان، جویبارها به گوش انسان برساند.

در ابتدای نقد و بررسی رمان سمفونی پاستورال به سراغ خلاصه ای از اثر می رویم. شخصت اصلی داستان یک کشیش پروتستان که متاهل و دارای پنج فرزند است. کشیش بر بالین پیرزنی در حال احتضار فراخوانده می شود و پس از مرگ پیرزن دخترک نابینا و لالی را که فرزند برادر پیرزن است و نزد پیرزن زندگی می کرد را به فرزندی می پذیرد. در ابتدا نیت کشیش آن است که طبق وظیفه‌ی دینی خود دخترک را از فقر و فلاکت نجات دهد.

«قصد دارم همه چیز را درباره‌ی پیدایش و پرورش آن روح پرهیزکار بنویسم. چنین می نماید که او را تنها برای پرستش و عشق از لبه‌ی تاریکی بیرون آوردم. سپاس خداوند را که این وظیفه را به عهده‌ی من نهاد.»

او با ملایمت و سختکوشی تمام، به دخترک آموزش می دهد. مرجع او برای آموزش طبیعت و ذات انسانی و موسیقی است. اما او در این راه هر روز بیش از پیش به دختر علاقمند می شود و این در حالی است که پسر جوان کشیش نیز دلبسته‌ی دخترک شده است. و در نتیجه در کنار سایر خطوط داستانی شاهد یک مثلث عشقی هستیم.

در بررسی رمان سمفونی پاستورال باید به درونمایه‌ی اثر اشاره کنیم که مذهب، و عشق و خصایص والای انسانی در آن مطرح می شود. داستان ایجاد و بالیدن عشقی ناب و به دور از هوس است. در این اثر مایه های از طنز نیز مشاهده می شود. کشیشی که گاه آموزه های دینی را در تقابل با عشق خود می بیند، و در این راه دست به تعابیر و تفسیری از دین به نفع خود است. شاید همین دلیل و دلایلی مشابه این در این کتاب و سایر آثار او که همواره اشاره هایی به مذهب داشته است، باعث شده است که آثار آندره ژید در لیست آثار ممنوعه‌ی کلیسای کاتولیک قرار داشته باشند.

کشیش با پنهان کردن حقایق و ارائه‌ی حقیقتی دروغین اما شیرین زندگی سعی می کند او را از تلخی های زندگی دور نگه دارد. چون او به خوبی می داند واقعیات با خیال و تصورات تقابل بسیار دارد. و به نوعی این اثر نشان دهنده‌ی همین تضاد و تقابل نیز است. و در واقع می توان گفت به نوعی کوری دخترک که در ابتدا یک کوری جسمی است به نوعی کوری روانی منجر می شود.

در ادامه بررسی و تحلیل رمان سمفونی پاستورال اندکی به شیوه‌ی روایت این داستان می پردازیم. راوی داستان خود کشیش است که در دفتر خاطرات خود را می نویسد. در ابتدای هر فصل تاریخی به عنوان تاریخ اتفاقات عنوان فصل را تشکیل می دهد. سبک داستان شبیه داستان های کلاسیک و رومانتیک قرن نوزدهمی است. توصیف های زیبا و فضا پردازی از جمله مشخصات متن این اثر است. اما این توصیف ها اندک است و نمی تواند قوه‌ی تخیل و تصویر خواننده را به کار بیندازد.

بیشتر بخوانید: نقد کتاب دیوار گذر نوشته‌ی مارسل امه، مجموعه داستان کوتاهی فانتزی و تلخ

از این اثر فیلمی به همین نام در سبک درام به کارگردانی ژان دولانوا Jean Delannoy کارگردان فرانسوی در سال ۱۹۴۶ ساخته شده است. این فیلم برنده‌ی جایزه‌ی بزرگ جشنواره فیلم کن در همان سال شد.
در پایان نقد رمان سمفونی پاستورال باید اشاره کنیم که از این اثر چندین ترجمه‌ی مختلف در بازار کتاب ایران وجود دارد. که هریک از این ترجمه ها با عناوین مختلفی ترجمه شده اند. آهنگ عشق، سمفونی کلیسایی، آهنگ روستایی از سایر عناوین این داستان هستند.