رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان نوشته‌ی مارگریت دوراس
مارگریت دوراس Marguerite Duras در ۴ آوریل ۱۹۱۴ در خانواده‌ای فرانسوی به دنیا آمد. او در رشته‌ی علوم سیاسی در دانشگاه سوربن تحصیل کرد و فارغ التحصیل شد. او در مدت تحصیلش در این رشته مطالعات ادبی گسترده‌ای داشت. دوراس در سال ۱۹۴۱ اولین رمانش با عنوان برشرمان را برای چاپ به انتشارات گیلمار سپرد که در سال ۱۹۴۳ به چاپ رسید. نام کامل دوراس، مارگریت ژرمن ماری دونادیو بود که بعدها نام فامیل دوراس را برای خود برگزید و به همین نام مشهور و شناخته می‌شود. دوراس نام منطقه‌ای است که پدر او در آن جا مرده بود. وی در تمام طول عمر خود در کنار نویسندگی به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی می‌پرداخت. او در سال ۱۹۸۴ جایزه‌ی ادبی گنکور را برای رمان عاشق دریافت کرد. او در تاریخ ۳ مارس ۱۹۹۶ در ۸۲ سالگی در پاریس درگذشت. رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان Ten-Thirty on a Summer Night اثری از این بانوی نویسنده است که بسیاری از منتقدان به او لقب بانوی داستان نویسی مدرن داده اند.
بیشتر بخوانید: رمان عشق نوشته‌ی مارگریت دوراس؛ مردی مسافر در جزیره‌ی اس تالا
رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان
زنی به نام ماریا به همراه همسرش پیر، دختر کوچکش ژودیت و دوستش کلر برای تعطیلات تابستانی عازم مادرید هستند. آنها در راه این سفر گرفتار رعد و برق و رگبار بسیار تندی می‌شوند و مجبور می‌شوند که در سر راه خود در دهکده‌ای توقف کنند. یکی از اهالی به نام رودریگو مائسترا مردی به نام تونی پرز و زن نوزده ساله‌ی خود را به قتل رسانده و متواری است. ماجرای رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان داستان اقامت آنها در این شب عجیب در این دهکده و ادامه‌ی سفر آنها با مادرید است.
بیشتر بخوانید: رمان عاشق اثر مارگریت دوراس
طرح جلد رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان با نام اصلی Dix heures et demie du soir en été
این رمان با نام اصلی Dix heures et demie du soir en été در هشت فصل مجزا از هم روایت می‌شود. راوی رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان دانای کل نامحدود است. که هم درون شخصیت‌ها و هم بیرون را روایت می‌کند. شخصیت‌های اصلی ماریا، همسرش پیر و دوستش کلر هستند. اما در بین این شخصیت‌ها تنها به شخصیت ماریا بیش از همه پرداخته شده است. و ما از درونیات و حال و هوای او بیشتر از بقیه مطلع می‌شویم و داستان البته به نظر می‌رسد که داستان اوست. اما بهرحال به دلیل حضور پررنگ دو فرد دیگر در تمام طول رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان و شانه به شانه‌ی او شاید بهتر می‌بود که انگیزه‌های پیر و کلر و درونیات و شخصیت آنها بیشتر پرداخته می‌شد.
عشق، ملال زده گی عشق و زندگی از درونمایه‌های رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان هستند که در دل یک مثلث عشقی روایت می‌شوند. همه‌ی شخصیت‌های اصلی رمان برای فرار و نجات خود از ملال به چیزهای مختلفی پناه می‌برند، گاه به عشق، به فرزند، به سفر و گاهی تنها به تماشا کردن گذر زندگی و اتفاقات روزمره می‌پردازند. هر یک از آنها شاید به نوعی خود باعث ایجاد ملال و سرگشتگی در خود و دیگری شده باشد اما به نظر می‌رسد که راه چاره را در نمی‌یابد و فقط گاهی پناهگاه‌هایی برای فرار می‌یابند.
در فصل ابتدای رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان به خوبی با فضا و شخصیت ها، و همانطور که گفته شد بخصوص با شخصیت اصلی به خوبی آشنا می‌شویم. هم فضای بیرون و هم درون شخصیت‌ها با ریتمی مناسب با جزییات پرداخته می‌شود. و این شیوه در تمام طول رمان ادامه می‌یابد. البته دوراس Marguerite Duras به پرداخت شخصیت‌ها و فضا با جزییات تا جایی که کارکرد دارد می‌پردازد. و از زیاده گویی و پرداخت جزییات بیهوده خودداری کرده است. البته این جزیی نگاری موجب تعلیق و کشش بسیار در لحظات تعیین کننده و بزنگاه داستانی شده است. و این لحظات داستانی بسیار نفس گیر و پر دلهره و تعلیق از آب در آمده است. و خواننده را با خود به دنبال می‌کشد.
بیشتر بخوانید: رمان مُدراتو کانتابیله اثر مارگریت دوراس
مارگریت دوراس ۱۹۹۶-۱۹۱۴
بیشتر بخوانید: آشپزخانه مارگریت نوشته‌ی مارگریت دوراس
در بسیاری از لحظات فضاپردازی بیرونی ما به ازای از درون شخصیت است. و در خدمت پررنگ کردن حال و هوای درون شخصیت‌ها است. رگبار تند، طوفان، باد و یا تابش آفتاب مانند حال و هوای شخصیت‌ها است. یکی از تفاوت‌های ادبیات و سینما در به تصویر کشیدن حس‌هایی چون لامسه و بویایی است. در سینما برای انتقال این حس‌ها در صحنه چاره‌ای جز گفتار متن و یا دیالوگ وجود ندارد. اما در این رمان در بسیاری لحظات بوی باران و بوی نم و بوی درختان کاج را از لا به لای سطور می‌توان حس کرد. و یا مزه‌ی غذاهایی که در متن آورده شده است. دوراس برای حس آمیزی و فضا پردازی در داستان از هر پنج حس استفاده کرده است. و هر پنج حس چشایی، بویایی، لامسه، شنوایی و بینایی خواننده را به کار می‌گیرد.
زبان دوراس در تمام طول رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان زبانی شاعرانه و پر از حس آمیزی است. و این شاعرانگی به دلیل ساختار جمله و یا استفاده از صفت نیست. بلکه به دلیل استفاده از حس‌های مختلف و توصیفات دقیق و ساخت آمبیانس فضا و به خصوص حضور پر رنگ طبیعت و عناصر چهار گانه‌ی آب، باد، خاک، آتش است. رخوت و ملال زده گی درون آدم‌ها به خوبی با ریتم و زبان داستان هماهنگ است.
دغدغه‌های دوراس در مورد زنان، پیچیدگی‌های روحی آن ها، رابطه‌ی زنان با عشق، عشق به معشوق، همسر، فرزند نیز مانند بسیاری از دیگر آثارش در این اثر دیده می‌شود.
رمان ساعت ده و نیم شب در تابستان در سال ۱۹۶۰ توسط انتشارات گالیمار به چاپ رسیده است. گالیمار ناشر اکثر کارهای مارگریت دوراس است.
