نقد رمان سورمه سرا نوشته‌ی رامبد خانلری؛ ترس و لرز

رمان سورمه سرا نوشته‌‌ی رامبد خانلری را با بیوگرافی مختصری از نویسنده‌‌ی رمان آغاز می‌کنیم. رامبد خانلری متولد ۱۳۶۲ در تهران است. او فارغ التحصیل مهندسی شیمی است. و نوشتن را از سال ۱۳۸۶ آغاز کرد و اولین مجموعه داستانش سرطان جن نام دارد که توسط نشر آگه در سال ۱۳۹۲ منتشر شد. این مجموعه داستان نامزد نهایی دریافت جایزه‌‌ی جلال شد. و البته موفق شد جایزه‌‌ی مهرگان بهترین مجموعه داستان را در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ از آن خود کند. او دومین مجموعه داستان خود را به نام آقای هاویشام در سال ۱۳۹۵ توسط نشر آگه منتشر کرد. در ادامه با بررسی و تحلیل رمان سورمه سرا با نت نوشت همراه باشید.

من، شما و تمام آدم هایی که می‌شناسیم در زندگی چیزهای با ارزشی را از دست داده ایم، گاهی با ارزش ترین چیزمان را. این چیزهای با ارزش بعدِ از دست رفتن به کجا می‌روند؟ به جایی به نام سورمه سرا. سه سال پیش همسرم را از دست دادم یعنی سه سال پیش همسرم خود را کشت. حالا بعد از سه سال نامه‌ای از او به دستم رسیده است. خط و ربط خودش است و نامه را همین دیشب یا پریشب نوشته است. روی پاکت نامه مهر اداره‌‌ی پست سورمه سرا است. می‌خواهم تا سورمه سرا بروم و ببینم که چطور جایی است؟ اگر شما هم ارزشمندترین چیز زندگیتان را از دست داده اید، شال و کلاه کنید با هم برویم.

بیشتر بخوانید: جای خالی سلوچ اثر محمود دولت آبادی؛ مرگان که سر از بالین برداشت سلوچ نبود.

رمان سورمه سرا نوشته‌ی رامبد خانلری

پاراگراف بالا از پشت جلد رمان سورمه سرا نوشته‌‌ی رامبد خانلری است که در سال ۱۳۹۶ در نشر آگه/نشر بان به چاپ رسیده است. نویسنده از ما دعوت می‌کند که به دنبال شخصیت اصلی داستان برویم اگر ارزشمندترین چیز زندگی امان را از دست داده ایم.

طرح داستان هم در پاراگراف بالا معلوم است. ایده‌‌ی که جذاب است و مخاطب را جذب می‌کند. و البته یک ایده‌‌ی متفاوت در فضای ادبیات داستانی ایرانی این روزها. جهان پس از مرگ و راز و رمز آن. اما داستان از پس ادعایی که کرده بر نمی‌آید و فاقد درونمایه و عمق است.

داستان‌های فانتزی، حکایت‌های جن و پری، ادبیات وهمناک تنها می‌توانند یک فرم و بستری برای طرح مسائل و دغدغه‌های عمیق انسانی هستند. در نقد رمان سورمه سرا نوشته‌‌ی رامبد خانلری باید گفت که تنها داستان همین است.

بیشتر بخوانید: نقد رمان بند محکومین اثر کیهان خانجانی؛ چه مملکتی است این زندان

مردی زنش را از دست داده و در سفری به ناکجا آبادی به نام سورمه سرا که به نوعی جهان بعد از مرگ است سفر می‌کند. بیشتر ماجراها در قبرستان می‌گذرد. مرده‌ای سر از خاک بیرون می‌آورد. سر و صدای مرده‌ها در تمام قبرستان شنیده می‌شود. آدم گرگ نما و ظاهر و غیب شدنش همه تنها نسخه‌‌ی ضعیفی از فیلم‌های ترسناک هالیوودی است و نه چیزی بیشتر از آن. و به هیچ موضوع و دغدغه‌‌ی انسانی اشاره ندارد به نوعی حتی می‌توان گفت که از درونمایه خالی است و رمان تنها در سطح یک ایده‌‌ی جذاب باقی می‌ماند.

رمانی که با توجه به دغدغه‌اش یعنی جهان بعد از مرگ می‌توانست و می‌بایست به رمانی روانکاوانه و یا مرگ اندیشانه تبدیل می‌شد تا سطحی بالاتر از تنها یک فضا پردازی‌های ترسناک و وهمناک می‌داشت.

در بررسی و تحلیل رمان سورمه سرا نوشته‌‌ی رامبد خانلری باید اشاره کرد که البته فضا پردازی و تصویرهایی که نویسنده می‌آفریند موفق است و البته تنها نقطه‌‌ی قوت رمان است و با همین تصاویر و فضاها تعلیق را در داستان می‌آفریند و خواننده را علیرغم پلات ساده و یک خطی تا آخر به دنبال خود می‌کشاند.

بیشتر بخوانید: نقد داستان از روزگار رفته حکایت اثر ابراهیم گلستان؛ سنت و مدرنیته

شخصیت اصلی هر رمان مهم ترین بخش رمان است. شخصیت اصلی رمان سورمه سرا به خوبی پرداخته نشده است و تنها یک وجه دارد دنبال همسر خود می‌گردد و نویسنده در راه شناساندن او و همسر مرده‌اش تنها به ماجراهایی از زندگی اشاره می‌کند که شناختی از وجوه مختلف درونی آن‌ها نمی‌دهد. و تنها رابطه‌‌ی خواننده با اثر در سطح همدردی با شخصیت‌های داستان است. که با توجه به تجربیات شخصی خواننده و نه درک و باور دنیای ساخته شده‌‌ی رمان اتفاق می‌افتد.

رامبد خانلری بعد از مجموعه داستان سرطان جن و آقای هاویشام، رمان سورمه سرا را به بازار نشر ارائه داد است.