آزمایش ویتامین دی: همه چیز درباره تست ویتامین D و تفسیر آن

بهتر است هر چند وقت یک بار آزمایش ویتامین دی بدهید تا سطح ویتامین D بدن‌تان کنترل شود. میزان ویتامین D بدن نباید از عدد شاخص ۲۵ کمتر باشد. علت این توصیه این است که آلودگی هوا و از بین رفتن لایه اوزون باعث شده تا مردم با پوشاندن خود و استفاده از کرم‌های ضد آفتاب و علاوه بر آن در زمستان‌ها نور خورشید کمتری دریافت کنند. اشعه‌ای که منبع اصلی ویتامین D مورد نیاز بدن است. کمبود این ویتامین عواقب بسیار بد و گاها جبران ناپذیر برای سلامتی بدن به همراه خواهد داشت. بنابراین با انجام یک آزمایش ویتامین دی از وجود کافی این ویتامین حیاتی در بدن‌‌تان مطمئن شوید تا بیماری‌های ناشی از کمبود این ویتامین گریبان گیر سلامتی‌تان نشود. در ادامه با نت نوشت همراه باشید تا به بررسی و تفسیر کامل این آزمایش بپردازیم.

آزمایش ویتامین دی

• Deficiency یا کمبود شدید ویتامین D عددی بین ۱ تا ۱۰ دارد.
• In sufficiency یا حد مناسب ویتامین D عدد بین ۱۱ تا ۲۹ را نشان می‌دهد.
• Sufficiency یا حد متعادل این ویتامین بین ۳۰ تا ۱۵۰ است.
• بالاتر از ۱۵۰ شاخص سمی بودن بدن یا Toxicity است.

هنگام مراجعه به پزشک موقع آزمایش خون حتما از پزشک خود بخواهید آزمایش کاملی که شامل آزمایش ویتامین دی باشد حتما برایتان تجویز کند.

گاهی نتیجه این آزمایش می‌تواند نشان دهنده مشکلات و یا بیماری‌هایی در کبد یا کلیه شخص باشد. در برخی مواقع نیز وجود بیش از حد ویتامین دی می‌تواند سبب آسیب به رگ‌های خونی در بدن شود.

آزمایش ویتامین دی هیدروکسی ۲۵

آزمایش ۲۵hydroxyvitamin D برای غربالگری یا نظارت بر اختلالات استخوانی استفاده می‌شود. همچنین گاهی اوقات برای بررسی میزان ویتامین دی در افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم، پسوریازیس و برخی بیماری‌های خود ایمنی استفاده می‌شود. برای انجام این آزمایش نیاز است که به مدت چهار تا هشت ساعت چیزی خورده نشود. برای این آزمایش هم یک [su_label type=”success”]نمونه برداری از خون[/su_label] انجام می‌گیرد.

باید بدانیم که ویتامین هیدروکسی به  جذب کلسیم کمک فراوانی می‌کند و در داشتن استخوان‌های محکم بسیار موثر است و نیز به ضعف استخوان و ناهنجاری موجود در آن کمک می‌کند.

نتایج حاصل از آزمایش ویتامین دی چگونه ارزیابی می‌شود؟

• کمبود: کمتر از ۳۰ نانومول در لیتر (۱۲ نانوگرم در میلی لیتر)
• کمبود بالقوه: بین ۳۰ نانومول در لیتر (۱۲ نانوگرم در میلی لیتر) و ۵۰ نانومول در لیتر (۲۰ نانوگرم در میلی لیتر)
• سطح طبیعی: بین ۵۰ نانومول در لیتر (۲۰ نانوگرم در میلی لیتر) و ۱۲۵ نانومول در لیتر (۵۰ نانوگرم در میلی لیتر)
• سطوح بالا: بالاتر از ۱۲۵ نانومول در لیتر (۵۰ نانوگرم در میلی لیتر)

به طور کلی با توجه به اینکه بسیاری از افراد کمبود ویتامین دی دارند، چه این کمبود شدید باشد و چه کم با ایجاد تغییر در سبک زندگی می‌توان این کمبود ویتامین را به راحتی جبران نمود.

ویتامین دی چیست؟

این ویتامین یک ماده مغذی و مفید است که برای تامین سلامت دندان و استخوان ضروری می‌باشد. ویتامین دی به تنظیم میزان کلسیم، فسفر و منیزیم در خون کمک می‌کند. نقش اصلی و حیاتی ویتامین دی رشد و سلامت استخوان است. بدون آن استخوان‌ها نرم و ناقص خواهند شد و نیز قادر به ترمیم خود به طور عادی نخواهند بود، در نتیجه بیماری‌هایی به نام راکت در کودکان و پوکی استخوان در بزرگسالان ایجاد می‌شود. همچنین نشان داده شده است که ویتامین دی بر رشد و تمایز بسیاری از بافتهای دیگر تأثیر می‌گذارد و به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

انواع ویتامین D

ویتامین D هفت نوع از ۱ تا ۷ دارد که از میان آن‌ها ویتامین D2 و ویتامین D3 بیشتر مورد نیاز بدن است. [su_label type=”success”]مهمترین منبع این ویتامین نور خورشید است[/su_label] که پس از تابش به پوست بخشی از انرژی آن به ویتامین D تبدیل می‌شود. این ویتامین سپس به کبد و کلیه‌ها منتقل شده و به ویتامین D فعال مورد نیاز تبدیل می‌شود.

علائم کمبود ویتامین D قبل از آزمایش ویتامین دی

این ویتامین از نوع ویتامین‌های محلول در چربی است. فشارخون، پوکی استخوان، راشیتیسم، دیابت نوع ۲، بی‌حوصلگی، بیحالی، افسردگی، اضافه وزن بدون علت، اختلالات هورمونی، عدم تحمل بعضی از مواد غذایی، اختلالات تیروییدی، پوست مات، تنگی نفس یا به اصطلاح نفس کم آوردن، استخوان درد بدون دلیل، عرق کردن سر، مشکلات گوارشی، تسریع پیر شدن بافت استخوان‌‌ها، درد و ضعف ماهیچه‌ها از جمله نشانه‌های کمبود ویتامین دی در بدن است.

به همین علت در صورتی که یکی از این نشانه‌ها را دارید یا بیماری خاصی دارید که مزمن شده و هر از گاهی سرو کله‌اش پیدا می‌شود آزمایش ویتامین دی بهترین روش تشخیص کمبود ویتامین D بدن است.

از دیگر علائم جدی کمبود ویتامین دی شامل افزایش خطر مرگ بر اثر بیماری‌های قلبی و عروقی، آسم شدید در کودکان و سرطان می‌باشد.

دلایلی که سبب عدم جذب ویتامین دی می‌شود

علاوه بر بی توجهی افراد نسبت به سطح ویتامین‌های مورد نیاز در بدن دلایل دیگری نیز وجود دارد که باعث می‌شود جذب ویتامین دی چه از طریق نور خورشید و یا چه با مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین کاهش یابد.

از این موارد می‌توان به افزایش سن، انجام برخی از جراحی‌ها، مصرف داروهایی خاص به مدت طولانی، افراد مبتلا به بیماری روده، ایجاد شکستگی یا ترک در استخوان، افزایش وزن و چاقی، داشتن پوست تیره در افراد، مشکل در جذب ویتامین محلول در چربی به سبب رژیم غذایی نامناسب و در نهایت عدم رسیدگی به نوزادان شیرخواره به سبب مصرف نکردن مکمل ویتامین اشاره کرد.

باید توجه داشته باشیم که تنها شیر مادر برای تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن کافی نیست. تحقیقات نشان می‌دهد پوست تیره توانایی کمتری نسبت به پوست روشن در جذب نور خورشید دارند. افراد مسن نیز به سبب کهولت سن کبد و کلیه آنها قادر به تبدیل ویتامین دی به حالت فعال نیستند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت افراد مسن که پوست تیره‌ای نیز دارند باید مراقب میزان ویتامین دی و دیگر ویتامین‌های محلول در چربی خود باشند.

از موارد مهم کمبود ویتامین عدم قرار گیری در معرض نور خورشید، ورزش کردن و نیز افزایش بی رویه وزن می‌باشد و عدم رعایت این موارد که اصول زندگی سالم نیز محسوب می‌شود می‌توانند دست به دست هم داده و در نهایت منجر به کمبود ویتامین دی شود.

بنابراین بهتر است مدتی در طول روز را به ورزش کردن اختصاص دهید، حتی اگر قادر به انجام هر ورزشی نیستید پیاده روی هم بسیار موثر و مفید می‌باشد. کمتر در خانه بمانید و خود را از نور خورشید محروم نکنید. باید بدانیم عدم رعایت این موارد خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد.

تاثیر ویتامین D بر بدن

ویتامین D باعث تنظیم جذب کلسیم و فسفر در بدن می‌شود که نتیجه آن استحکام استخوان‌ها، بهبود عملکرد دستگاه تنفسی، بهبود عملکرد قلب و عروق، بهتر شدن عملکردهای شناختی مغز، رفع بی حوصلگی، تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. در واقع اگر بدن ویتامین D دریافت نکند هر چقدر هم غذاهای حاوی کلسیم و فسفر بخورید ذره‌ای از آن‌ها جذب بدن نمی‌شود.

افرادی که افسردگی دارند یا دچار بیماری‌های گوارشی و بی‌حوصلگی هستند با مصرف ویتامین D شاهد تغییرات مثبت و خوبی در بدن شان خواهند بود. تحقیقات نشان داده است مصرف به اندازه ویتامین D به میزان زیادی مانع از ابتلا فرد به بیماری پارکینسون می‌شود.

بروز سکته‌های قلبی و مغزی، بیماری‌های قلبی، سرطان و شکستگی استخوان در افرادی که ویتامین D به اندازه کافی دریافت می‌کنند به میزان زیادی کاهش می‌یابد. مصرف ویتامین D در دوران بارداری باعث تقویت قدرت عضلانی جنین تا پایان عمرش می‌شود.

منابع ویتامین D

بهترین منبع ویتامین D خورشید است که به اندازه ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قرار گرفتن حتی بخش کوچکی از بدن در معرض نور مستقیم کافی است تا ویتامین مورد نیاز بدن شما را تامین کند.

غذاهایی مثل زرده تخم مرغ، غلات و حبوبات، سیب زمینی پخته، موز، لوبیا، جودوسر، ماهی قزل آلا، تخمه آفتابگردان، گردو، سویا، گل کلم، کرفس، قارچ، کرم بروکلی، روغن ماهی یا همان امگا ۳، گوجه فرنگی، اسفناج، بامیه، انواع لبنیات به ویژه شیر، آب پرتقال و جگر از جمله سوپر غذاهایی است که حاوی ویتامین D است.

راه دیگر تامین این ویتامین استفاده از مکمل‌های دارویی است که این ویتامین را به تنهایی یا همراه با سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی به همراه دارد.

فراموش نکنید که کمبود این ویتامین عواقب ناگواری برای سلامتی در‌‌ی خواهد داشت لذا پیشنهاد ما به شما این است که حتما یک آزمایش ویتامین دی انجام دهید.

ویتامین D خورشید یا ویتامین D خوراکی؟

بهترین روش افزایش سطح ویتامین دی این است که هر روز در هوای آزاد باشید. وقتی پوست تان در معرض نور خورشید قرار می‌دهید، ویتامین دی سولفاته تجزیه شده و به شکلی در می‌آید که در آب به راحتی حل می‌شود.

در نتیجه ویتامین D قابل حل گرفته شده از خورشید بوسیله جریان خون در تمام بدن سفر می‌کند. در صورتی که ویتامین D خوراکی غیر سولفاته بوده و به کلسترول نیاز دارد تا جذب بدن شود. شما می‌توانید با آزمایش ویتامین دی سطح ویتامین D3 بدن‌تان را با استفاده از کیت‌های خانگی یا مراجعه به دکتر مشخص کنید.

اگر به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیرید و مجبور هستید ویتامین D خوراکی استفاده کنید توصیه متخصصان ۳۵ واحد ویتامین دی خوراکی به ازای هر پوند وزن بدن‌تان است (هر پوند برابر است با ۴۵۳/۵۶گرم) تا میزان مصرف موردنیاز بدن خود را به ویتامین دی تعیین کنید. هر چند توصیه می‌شود برای تعیین دقیق میزان مورد نیاز خود به ویتامین دی [su_label type=”success”]حتما با یک پزشک مشورت نمایید‌[/su_label].

میزان مصرف ویتامین D

با توجه به سن و نوع رژیم غذایی‌تان مصرف روزانه بین ۴۰۰۰ تا ۰۰۰ر۱۰ واحد IU ویتامین D برای همه توصیه می‌شود. قبل از شروع زمستان بخصوص اگر در آب و هوایی زندگی می‌کنید که نور خورشید کمتری وجود دارد حتما از مکمل‌های غذایی یا کپسول‌های ویتامین D استفاده کنید و با انجام یک آزمایش ویتامین دی از وجود مقادیر کافی این ویتامین در بدن‌تان مطلع و مطمئن شوید.

خوشبختانه سمی شدن بدن با این ویتامین فقط با دوزهای بالا اتفاق می‌افتد. یعنی زمانی که مثلا هر روز ۰۰۰ر۴۰ واحد IU را به مدت چند ماه استفاده کنید. بیشتر کپسول‌های موجود این ویتامین در بازار ۰۰۰ر۵۰ واحد است که می‌توان هر هفته تا هر ماه یک بار یک عدد از آن را بعد از غذایی که همراه با روغن زیتون تهیه کرده اید میل کنید.

به طور کلی بدون ابتلا به بیماری خاصی یعنی در حالت طبیعی کودکان و بزرگسالان روزانه به ۶۰۰ واحد، افراد بالای ۷۰ سال به ۸۰۰ واحد و نوزادان به ۴۰۰ واحد ویتامین D نیاز دارند. هر چند اگر بیماری خاصی دارید یا بدن‌تان به شدت با کمبود ویتامین D مواجه است، حتما در مورد میزان مصرف این ویتامین با پزشک خود مشورت کنید چون ممکن است حتی نیاز به تزریق این ویتامین داشته باشید تا کمبود آن به سرعت در بدن جبران شود.

ساده ترین توصیه این است که حتما هر هفته حداقل ۳ بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بدون آن که از کرم ضد آفتاب استفاده کرده باشید قسمتی از پوست دست یا پای خود را در معرض نور خورشید قرار دهید.

جذب ویتامین D از طریق خورشید یا ویتامین D خوراکی؟

بهترین روش افزایش سطح ویتامین دی این است که هر روز در هوای آزاد باشید. وقتی پوست تان در معرض نور خورشید قرار می‌دهید، ویتامین دی سولفاته تجزیه شده و به شکلی در می‌آید که در آب به راحتی حل می‌شود.

در نتیجه ویتامین D قابل حل گرفته شده از خورشید بوسیله جریان خون در تمام بدن سفر می‌کند. در صورتی که ویتامین D خوراکی غیر سولفاته بوده و به کلسترول نیاز دارد تا جذب بدن شود. شما می‌توانید با آزمایش ویتامین دی سطح ویتامین D3 بدن‌تان را با استفاده از کیت‌های خانگی یا مراجعه به دکتر مشخص کنید.

اگر به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیرید و مجبور هستید ویتامین D خوراکی استفاده کنید توصیه متخصصان ۳۵ واحد ویتامین دی خوراکی به ازای هر پوند وزن بدن‌تان است (هر پوند برابر است با ۴۵۳/۵۶گرم) تا میزان مصرف موردنیاز بدن خود را به ویتامین دی تعیین کنید. هر چند توصیه می‌شود برای تعیین دقیق میزان مورد نیاز خود به ویتامین دی [su_label type=”success”]حتما با یک پزشک مشورت نمایید‌[/su_label].

چه زمانی آزمایش ویتامین دی ضروری است؟

آزمایش ویتامین دی یک ضرورت است مخصوصا در ماه‌های فصل زمستان، زمانی که پرتوهای خورشید شدت کافی را برای تولید ویتامین D مورد نیاز بدن ندارند (این زمان در مناطقی مانند آمریکای شمالی سه تا پنج ماه در هر سال طول می‌کشد، به طور کلی در هر فصلی از سال که نتوانید آفتاب بگیرید حتی در صورت قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض پرتوهای خورشید، سطح ویتامین D کاهش می‌یابد).

مکمل‌ها و روش‌های بی خطر برنزه مصنوعی می‌تواند در صورت قرار گرفتن در معرض کمبود این ویتامین مفید و یا حتی ضروری باشد.

اگر سبک زندگی‌تان طوری است که بیشتر وقت خود را در خانه می‌گذرانید یا در صورت مشاهده نشانه‌هایی مبنی بر مشکلاتی که ذکر شد، باید به طور مرتب آزمایش ویتامین دی داده و سطح ویتامین D خون خود را چک کنید.

(توجه داشته باشید که حتماً باید ۲۵-vitamin D یا Serum 25(OH)D چک شود. هنگام مراجعه به پزشک اصرار کنید تا آزمایش مذکور حتماً آزمایش ویتامین D را در بر گیرد چرا که متاسفانه معمولاً این تست انجام نمی‌شود.)

[su_label type=”important”]بیشتر بخوانید:[/su_label] کمبود ویتامین D: علائم و عوارض جدی این کمبود در بدن که باید بدانید

منبع + + + +