سیر تکامل ۵۷ ساله لباس فضانوردی و مدل های جدیدی که به زودی از فضانوردان ناسا محافظت خواهند کرد!
فضا برای مدت های طولانی مرزی دست نیافتنی بود و در نهایت توسط انسان فتح شد، اما ورود به این محدوده بدون داشتن لباسی مناسب غیرقابل دسترس و مرگبار است. به مدت ۵۷ سال، ناسا و سایر شرکت های ایالات متحده در حال تلاش برای محافظت از فضانوردانی بوده اند که به منظور اکتشافات فضایی زندگی خود را در معرض خطر قرار داده اند. در ادامه با نت نوشت همراه باشید تا با نحوه تکامل لباس فضانوردانی در طی شش دهه گذشته بیشتر آشنا شوید.
در حالی که در آستانه تحویل سال ۹۷ قرار داریم و مردم در حال خرید لباس های شب عید خود می باشند، در این پست قصد داریم به جنس دیگری از لباس ها بپردازیم: لباس فضانوردی . فضا برای مدت های طولانی مرزی دست نیافتنی بود و در نهایت توسط انسان فتح شد، اما ورود به این محدوده بدون داشتن لباسی مناسب غیرقابل دسترس و مرگبار است. به مدت ۵۷ سال، ناسا و سایر شرکت های ایالات متحده در حال تلاش برای محافظت از فضانوردانی بوده اند که به منظور اکتشافات فضایی زندگی خود را در معرض خطر قرار داده اند. در ادامه با نت نوشت همراه باشید تا با نحوه تکامل لباس فضانوردی در طی شش دهه گذشته بیشتر آشنا شوید.
لباس فضایی مرکوری / (Mercury Suit /(1961-1963
در برنامه فضایی Mercury ایالات متحده برای نخستین بار توانست فضانوردان خود را در مدار زمین قرار دهد. برای محافظت اولین فضانوردان در برابر افت ناگهانی فشار، ناسا از لباس خلبانان جنگنده نیروی هوایی در ارتفاع بالا الگو گرفته و با ایجاد تغییراتی در آن، این لباس را بهینه سازی کرده بود. برای حفظ دمای داخلی لباس در شرایط سخت، داخل این لباس فضایی از یک لایه نایلون پوشیده شده از نئوپرن استفاده شده است و همچنین در لایه خارجی آن از نایلون آلومینیوم کاری شده برای بازتاب نور خورشید به کار رفته است. پیش از این که ناسا این لباس فضانوردی را کنار بگذارد، شش فضانورد آن را در مسافرت های فضایی پوشیده بودند.
لباس فضایی جمینای/ (Gemini Suit /(1965-1966
Gemini دومین برنامه فضایی ناسا و با اهداف بلندپروازانه تری نسبت به قبل بود. کپسول Gemini دو فضانورد را به فضا فرستاد و شامل ماموریتی طولانی بود که دو هفته طول کشید.
شرکت دیوید کلارک لباس فضانوردی Gemini را طراحی کرد تا زمانی که در معرض فشار قرار می گیرد انعطاف پذیرتر باشد. همچنین اقدامات بیشتری برای راحتی آنها نسبت به لباس های سابق فضانوردان انجام شد. به عنوان مثال، این لباس ها به یک سیستم تهویه مطبوع قابل حمل متصل می شدند تا فضانوردان را خنک نگه دارند. این لباسها ۱۶-۳۴ پوند وزن داشتند.
لباس راهپیمایی فضایی جمینای/(۱۹۶۵-۱۹۶۶) /Gemini Spacewalk Suit
یک نوع از لباس فضانوردی Gemini، به نام G4C، به منظور انجام اولین راهپیمایی فضایی فضانوردان ناسا طراحی شده است. فضانوردان باید برای کار در فضا، طی عملیاتی مخاطره آمیز دریچه سفینه را باز می کردند و از وسیله نقلیه ایمن خود خارج می شدند.
این لباس فضانوردی از طریق یک شلنگ به فضاپیما متصل می شد تا اکسیژن مورد نیاز فضانوردان را تامین کند. با این حال، در صورت بروز مشکل، این لباس ها تا ۳۰ دقیقه قادر بود از حیات پشتیبانی نمایند. سنگین ترین این لباس ها در حدود ۳۴ پوند وزن داشت.
لباس راهپیمایی فضایی آپولو / (۱۹۶۷-۱۹۷۵)/ Apollo Spacewalk Suit
برنامه فضایی آپولو، مهمترین پروژه فضایی ناسا در زمان مسابقه فضایی میان شوروی و آمریکا بود و هدف نهایی این ماموریت فرود انسان بر روی سطح کره ماه بود. بنابراین فضانوردان به چیزی بیش از لباس های قبلی نظیر Gemini و یا Mercury نیاز داشتند.
نخستین افرادی که بر روی ماه قدم می زدند، نیاز به یک محافظ خوب در برابر رگولیت (گرد و غبار فضایی که مانند شیشه تیز است) داشتند. همچنین این لباس باید دربرابر نوسان شدید دما در ناحیه تحت تابش نور خورشید نسبت به سایه، از فضانوردان محافظت می کرد. همچنین این لباس می بایست برای انجام کارهایی نظیر برداشتن سنگ های ماه به قدر کافی انعطاف پذیر می بود و درنهایت باید به مدت چند ساعت به دور از فضاپیما حیات فضانوردان را حفظ می کرد.
این لباس فضانوردی با دوازده لایه مختلف پارچه، چکمه های ضخیم و یک سیستم قدرتمند پشتیبانی حیات ارائه شد. وزن این لباس بیش از ۱۸۰ پوند بر روی زمین بود، اما به علت میدان جاذبه ضعیف تر ماه، آنجا تنها یک ششم آن احساس می شد.
لباس فضایی اولین شاتل /(۱۹۸۱)/ First Space Shuttle Flight Suit
اولین پرواز مداری برنامه شاتل فضایی ناسا، ماموریتی به نام (STS-1 (Space Transportation System-1 ، سیستم حمل و نقل فضایی -۱ بود.
در این پروژه، Columbia، اولین مدارگَرد ۱۰۰ تنی ناسا شامل دو فضانورد به فضا پرتاب شد و پیش از آنکه دوباره به جو زمین بازگردد، ۳۷ بار به دور زمین چرخید. در این پروژه نیازی به خارج شدن فضانوردان از سفینه نبود، بنابراین آنها لباسی مانند پروژه مرکوری پوشیدند که یک نسخه اصلاح شده از لباس خلبانان نیروی هوایی ایالات متحده بود.
لباس هایی فضایی تحرک پذیر/ Extravehicular Mobility Unit / ۱۹۸۳-present/
فضانوردان عصر شاتل های فضایی به طور منظم برای تعمیر ماهواره ها و همچنین ساخت و نگهداری ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) در مدار زمین کار می کردند.
آنها برای انجام چنین کارهایی نیاز به لباس فضانوردی مناسب برای راهپیمایی های فضایی داشتند، بنابراین سازمان فضایی، لباسی مناسب برای خارج از سفینه با نام Extravehicular Mobility Unit طراحی کرد. این لباس فضایی مجهز به ۱۴ لایه تحت فشار، می توانست شرایط فضایی خشن را تحمل کند و فضانوردان را مستقلاً برای بیش از هشت ساعت زنده نگه دارد. این لباس که به طور کامل به لوازم ضروری تجهیز شده بود، بر روی زمین چیزی حدود ۳۲۰ پوند وزن دارد.
ناسا همچنین برای جابه جایی فضانوردان یک دستگاه جت پک با نام EMU (واحد تغییرپذیری گردونه‌ای -Extravehicular Mobility Unit) را نیز آزمایش کرد که به فضانوردان اجازه داد تا بتوانند به صورت آزادانه و بدون اتصال به سفینه در اطراف فضاپیما پرواز کنند. امروزه فضانوردان حاضر در ISS برای تعمیر و نگه داری ایستگاه فضایی از یک نسخه پیشرفته EMU استفاده می کنند.
لباس فضایی شاتل /(Space Shuttle Flight Suit /(1988-2011
لباسی که فضانوردان در طول برنامه شاتل فضایی پوشیدند به خاطر رنگ نارنجی روشن آن گاهی اوقات ” کدو تنبل” (pumpkin suit) نیز نامیده می شد. این لباس فضانوردی ها مجهز به دستکش هایی دارای حلقه هایی در مچ دست می باشد که در هم قفل می شوند، همچنین از خنک کننده مایع و سیستم تهویه بهبود یافته تر و لایه های عایق بیشتری برخوردارند.
لباس فضایی روسی سوکول / Sokol Launch and Entry Suit /present/
لباس فضانوردی سفید رنگ با خطوط آبی که که امروزه فضانوردان زیادی از آن استفاده می کنند، در واقع لباس فضایی روسی است که سوکول یا فالکون نامیده می شود.
این لباس ۲۲ پوندی بسیار شبیه به لباس خدمه شاتل های فضایی است و برای محافظت از خدمه ای که داخل فضاپیمای روسی Soyuz پرواز می کنند استفاده می شود (که ناسا به خاطر آن مبلغ گزافی را برای جابه جایی فضانوردان خود به ایستگاه فضایی هزینه می کند) .
لباس فضایی شرکت/ SpaceX SpaceX Crew Dragon Flight Suit
/Est. 2018/
در حال حاضر ناسا برای انجام هر سفر به ایستگاه فضایی بین المللی و یا بازگشت از آن بیش از ۸۰ میلیون دلار هزینه می کند. اما امیدوار است که با سرمایه گذاری در شرکت های تجاری ایالات متحده برای تأمین خدمات “تاکسی فضایی” هزینه های این سفرها را کاهش دهد.
یکی از این شرکت ها، فضاپیماهای شرکتSpaceX می باشد. این شرکت همچنین به تازگی لباس فضایی جدیدی را طراحی کرده است تا از فضانوردان در پرواز به ISS (و شاید سفر به ماه) محافظت کند.
ایلان ماسک مدیر عامل این شرکت در فوریه ۲۰۱۸ گفت: ” سه سال طول کشید تا این لباس فضایی را طراحی کنیم تا مناسب و کارآمد باشد. ” وی پیش از این در فوریه ۲۰۱۸ یکی از این لباس ها را با خودروی برقی تسلا، ساخت شرکت دیگر خود، به سوی مریخ فرستاد.
لباس فضایی شرکت بوئینگ/Boeing CST-100 Starliner Flight Suit /Est. 2018/
بوئینگ دومین شرکتی است که ناسا برای سرویس تاکسی فضایی روی آن سرمایه گذاری کرده است. لباس آبی روشن ۱۲ پوندی آن برای فضاپیمای CST-100 Starliner طراحی شده و دارای ویژگی هایی است که تحت فشار، راحت و تحرک پذیر باشد. این لباس فضانوردی فاقد حلقه های گردن سنگین و بزرگ مانند لباس های شاتل است و به جای آن دارای یک کلاهی است که با یک زیپ ضخیم به لباس متصل می شود.
بوئینگ امیدوار است که اولین فضانوردان خود را در اکتبر ۲۰۱۸ به فضا بفرستد و سیستم خود را برای استفاده منظم تا ژانویه ۲۰۱۹ به صورت کامل راه اندازی نماید.
لباس فضایی سیاره ای /۲۰۳۰ / Z-2 Planetary Surface Spacesuit
ناسا همچنان مرزهای اکتشافات فضایی را گسترش می دهد و در آخرین پروژه خود در حال برنامه ریزی برای سفر به مریخ در سال ۲۰۳۰ می باشد. این سفر نیاز به لباس های پیشرفته ای دارد که بتواند در داخل و خارج از فضاپیماها پوشیده شود.
بدین منظور لباس فضایی Z-2 توسط آژانس فضایی برای کار بر روی ماه یا مریخ طراحی شده است که سبک و بادوام می باشد. به کمک این لباس، فضانوردان می توانند اکتشاف، جمع آوری نمونه ها، و مانور در داخل و خارج از زیستگاه ها و سفینه ها را به راحتی انجام دهند و پوشیدن آن نیز راحت تر از نمونه های قدیمی است.
ناسا درباره قابلیت های آن گفته است: ” اندازه شانه و کمر این لباس قابل تنظیم می باشد و بنابراین این لباس فضایی می تواند برای هر کدام از خدمه سفینه مورد استفاده قرار گیرد.”
لباس فضایی عنکبوتی / Spider Flyer-Walker Spacesuit
/Date- unknown/
سیاره ها تنها مکان هایی نیستند که فضانوردان قصد دارند به آن جا پرواز کنند: در برنامه ای که توسط شرکت لاکهید مارتین ارائه شده است، این شرکت قصد دارد انسان را در فوبوس، قمر کوچک سیاره مریخ فرود آورد که جاذبه گرانشی کمتر از یک درصد زمین دارد.
برای فتح فوبوس که یخ زیادی روی سطح آن قرار دارد و می تواند به سوخت موشک تبدیل شود، لاکهید مارتین لباس فضایی عنکبوتی را پیشنهاد کرده است. Spider Flyer-Walker، لباسی دارای هشت پا و مجهز به موشکی کوچک برای حرکت است که می تواند بخزد، راه برود یا بر روی سطوح مختلف حرکت کند. ناسا این لباس فضایی را نیز در برنامه های آتی خود قرار داده است. این لباس نمونه خوبی برای بیان این موضوع است که چگونه لباس های فضایی آینده برای برآورده کردن نیازهای خاص اکتشافات فضایی توسعه خواهند یافت.
منبع: businessinsider
شبنم سلطانی
۲۰ مهر ۱۴۰۰ at ۱۳:۱۷
چقدر خوبه که الان تو اینترنت همه جیز رو میشه پیدا کرد. قبلا باید کلی میگشتیم تا کسی رو پیدا کنیم که بهمون چیزی یاد بده یا مثلا واسه لوله بازکنی برچسب ها رو زیر و رو میکردیم که آیا یه آدم مطمئن واس چاه بازکنی پیدا میشه یا نه ولی الان دیگه از شیر مرغ تا جون آدمیزاد تو اینترنت هست. از اطلاعات عمومی ساده گرفته تا انواع آموزش های فنی و… رو میشه از تو اینترنت پیدا کرد. پس شاید از این ایده هم بشه استفاده کرد که یک سری از مراسم ها رو هم اینترنتی برگزار کنیم. البته قطعا میزان شور و حالش فرق داره اما خب تو این وضع کرونا چه میشه کرد؟؟ الان استفاده از بستر اینترنت، بهترین گزینه ایه که داریم….