ضایعات استخوانی چیست ؟ از انواع تا درمان
ضایعات استخوانی ، مناطقی از استخوان هستند که تغییر یا آسیب دیده‌اند. علل ضایعات استخوانی عبارتند از عفونت، شکستگی یا تومور . هنگامی که سلول‌های داخل استخوان شروع به کنترل غیرقابل تقسیم می‌کنند، گاهی اوقات به عنوان تومورهای استخوان شناخته می‌شوند. بیشتر ضایعات استخوانی، خوش خیم هستند، به این معنی که سرطانی نیستند. با این حال، برخی از ضایعات استخوانی سرطانی هستند و به عنوان تومورهای بدخیم شناخته می شوند.
ضایعات استخوانی ، مناطقی از استخوان هستند که تغییر یا آسیب دیده‌اند. علل ضایعات استخوانی عبارتند از عفونت، شکستگی یا تومور . هنگامی که سلول‌های داخل استخوان شروع به کنترل غیرقابل تقسیم می‌کنند، گاهی اوقات به عنوان تومورهای استخوان شناخته می‌شوند. بیشتر ضایعات استخوانی، خوش خیم هستند، به این معنی که سرطانی نیستند. با این حال، برخی از ضایعات استخوانی سرطانی هستند و به عنوان تومورهای بدخیم شناخته می شوند. در ادامه با نت نوشت همراه باشید.
ضایعات استخوانی چیست؟
ضایعات استخوانی، توده هایی بافتی است که می‌تواند در هر بخش از استخوان ایجاد شود. ضایعات استخوانی می‌توانند بر روی هر بخش از بدن تاثیر بگذارند و در هر قسمت از استخوان، از سطح به مغز استخوان در مرکز گسترش یابند. این ضایعات توسط سلول‌های استخوانی ایجاد می‌شوند که شروع به تقسیم غیرقابل کنترل می‌کنند و منجر به یک توده غیر طبیعی در بافت می‌شوند. ضایعه در حال رشد می‌تواند بافت سالم را از بین ببرد و استخوان را تضعیف کند و باعث آسیب بیشتر و حتی شکستگی شود. ضایعات استخوانی خوش خیم، تهدید کننده زندگی نیستند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش نخواهند یافت. با این حال، برخی از ضایعات بدخیم هستند که به معنی سرطانی بودن آن هاست. این ضایعات گاهی اوقات متاستاز می‌کنند، یعنی سلول‌های سرطانی به سایر قسمت‌های بدن مهاجرت می‌کنند.
تومورهای بدخیم استخوان به دو نوع تقسیم می‌شوند:
سرطان اولیه استخوانی که در استخوان شروع می‌شود.
سرطان ثانویه استخوانی که در محلی دیگر شروع می‌شود و به استخوان گسترش می‌یابد.
سبب شناسی ضایعات استخوانی
علت یک ضایعه استخوانی به عواملی بستگی دارد که تعیین می کنند آن ضایعه خوش خیم یا سرطانی است.
انواع ضایعات خوش خیم استخوان عبارتند از:
فیبروما کدر
کیست ساده
Osteochondroma
تومور سلول غول پیکر
Enchondroma
فیبروز دیسپلازی
کندروبلاستوما
کیست آندومتر استخوان
Osteoid osteoma
اگر ضایعه خوش خیم باشد، پزشک ممکن است برای مدتی نظارت منظم با اشعه ایکس را پیشنهاد کند. برخی از ضایعات، به ویژه در کودکان، ممکن است در طول زمان ناپدید شوند. سایر ضایعات استخوانی را می‌توان با داروها درمان کرد. در برخی موارد ممکن است لازم باشد که ضایعات جراحی شوند تا خطر شکستگی استخوان کاهش یابد. ضایعات خوش خیم ممکن است پس از درمان، دوباره رشد کنند. در موارد نادر، ممکن است این ضایعات گسترش پیدا کنند یا بدخیم شوند.
علل تومورهای بدخیم استخوان یا ضایعات استخوانی سرطانی، بستگی به این دارد که آیا سرطان از نوع اولیه است یا ثانویه.
شایع ترین علل و انواع ضایعات سرطانی اولیه استخوان عبارتند از:
میلومای چندگانه: میلومای چندگانه معمولا افراد بالای ۵۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شایع ترین نوع سرطان اولیه استخوان است. میلومای چندگانه، تومور بدخیم مغز استخوان است. بافت نرم وسط استخوان مسئول تولید سلول‌های خونی است. این نوع می‌تواند بر روی هر استخوانی در بدن تاثیر بگذارد و همان طور که گفتیم، شایع‌ترین سرطان اولیه استخوان است و هر سال حدود شش نفر در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اکثر افراد مبتلا به میلوم چندگانه، ۵۰ تا ۷۰ ساله هستند. میلومای چندگانه معمولا با شیمی درمانی و پرتودرمانی درمان می‌شود ولی گاهی ممکن است جراحی لازم باشد. نرخ بقای ۵ ساله برای میلوما برابر ۴۹ درصد است. این بدان معنی است که تقریبا کمتر از نیمی از افراد مبتلا به این بیماری ۵ سال پس از تشخیص زنده خواهند ماند.
استئوسارکوما: استئوسارکوما دومین سرطان اولیه رایج استخوان است. اما نادر است و بین دو تا پنج نفر را در هر میلیون نفر در سال درگیر می کند. اغلب موارد استئوسارکوما در هر دو طرف زانو در استخوان ران یا شینبون نوجوانان و کودکان دیده می‌شود. همچنین ممکن است گاهی در ران یا شانه رخ دهد. درمان معمولا شامل شیمی درمانی و جراحی است. نرخ بقای ۵ ساله برای کودکان و نوجوانان مبتلا به استئوسارکوم در زمانی که تشخیص داده می شود، ۷۰ درصد است.
گزینه‌های درمان معمول برای استئوسارکوم عبارتند از شیمی درمانی، جراحی و پرتودرمانی.
سارکوما یوینگ: بیشتر در کودکان و نوجوانان بین ۵ تا ۲۰ ساله رخ می دهد. استخوان های اندام فوقانی، لگن، بازو و یا دنده ها معمولا استخوان‌هایی هستند که تحت تاثیر این نوع تومور قرار می گیرند. همچنین می‌تواند در بافت نرم اطراف استخوان نیز ایجاد شود. در حالی که سارکوما یوینگ در هر سنی ممکن است پیشرفت کند، بیش از نیمی از افراد مبتلا به آن، بین ۱۰ تا ۲۰ سال سن دارند. میزان بقای ۵ ساله کودکان و نوجوانان مبتلا به سارکومائی یوینگ، که گسترش نیافته است، حدود ۷۰ درصد است. اگر تومور در زمان تشخیص گسترش پیدا کرده باشد، پیش آگهی به اندازه کافی کارساز نیست.
کندروسارکوما: نوعی تومور بدخیم تشکیل شده از سلول‌هایی است که غضروف تولید می کنند. این نوع عمدتا در افراد بین ۴۰ تا ۷۰ سال دیده می‌شود و معمولا ناحیه لگن یا شانه زا درگیر می کند. کندروسارکوما معمولا با جراحی درمان می‌شود، اما نوع درمان مورد نیاز به مرحله و شدت سرطان بستگی دارد. در طی عمل جراحی اندام تحتانی، قسمت آسیب دیده از استخوان خارج می‌شود و یا جایگزین فلز می شود یا مورد پیوند استخوان واقع می‌شود. گاهی اوقات اگر سلول های سرطانی از استخوان به اعصاب و عروق خونی گسترش پیدا کنند، ممکن است ناحیه آسیب دیده قطع شود. سرعت رشد سرسان کندروسارکوما، آهسته است و اغلب موارد زمانی که تشخیص داده می شود، کم حدت است.
محل های ایجاد ضایعات سرطانی ثانویه یا انواع سرطانی که در محل های دیگر بدن ایجاد می‌شوند و می‌توانند به استخوان گسترش پیدا کنند، عبارتند از:
پستان
ریه
تیروئید
کلیه
پروستات
در مورد سرطان استخوانی ثانویه، گزینه های درمان و چشم انداز بستگی به نوع و شدت سرطان اولیه دارد.
علائم ضایعات استخوانی
علائم ضایعات استخوانی ممکن است شامل درد، سفتی و تورم در ناحیه آسیب دیده باشد.
گاهی ضایعات استخوانی می‌تواند درد در ناحیه آسیب دیده ایجاد کند. این درد معمولا ممکن است در طول فعالیت بدتر شود. فرد ممکن است تب و عرق شب را تجربه کند. علاوه بر درد، برخی از ضایعات استخوانی سرطانی می توانند در ناحیه آسیب دیده سفتی، تورم یا حساسیت به لمس را ایجاد کنند. درد ممکن است بیدار شود و ممکن است در شب بدتر یا بهتر شود. همه افراد این علائم را تجربه خواهند کرد، بلکه ممکن است به جای آن جرم بی درد را در بدن خود حس کنند. ضایعات استخوان می‌تواند بافت استخوانی را ضعیف کند و آن را نسبت به شکستگی آسیب پذیر کند. بنابراین، افراد مبتلا به ضایعه استخوانی ممکن است حتی بدون ضربه، استخوانشان شکسته شود.
تشخیص و درمان
تشخیص یک پزشک بر اساس ارزیابی فیزیکی کامل و چندین آزمایش برای تشخیص علت ضایعه استخوانی انجام خواهد گرفت. آن‌ها ممکن است درباره سلامت عمومی، داروها و علائم، و نیز سابقه خانوادگی ضایعات یا سرطان سؤال کنند. در طول یک معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال تورم یا حساسیت به لمس، هر تغییری در پوست، وجود یک توده و در صورت مواجه شدن با مفاصل اطراف، می باشد. آن ها همچنین تصویربرداری را که شامل اشعه ایکس، اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) یا اسکن کامپیوتری توپوگرافیک (CT) می‌شود، تجویز می‌کنند. برای تشخیص نیز ممکن است نیاز به بیوپسی باشد. در طی یک بیوپسی ،یک نمونه کوچک از ضایعه برای آزمایش و بررسی در زیر میکروسکوپ برداشته می‌شود. آزمایش خون و ادرار نیز ممکن است انجام شود.
چشم انداز
چشم انداز افراد مبتلا به ضایعه استخوانی بستگی به نوع ضایعه استخوانی دارد. ضایعات خوش خیم ممکن است تنها به انتظار یا مراقبت با مصرف داروها نیاز داشته باشند و می توانند پس از طی درمان، بهبود یابند. افراد مبتلا به ضایعات بدخیم استخوان باید به طور منظم، معمولا هر چند ماه یک بار پس از درمان، به پزشک خود مراجعه کنند و برای علائم برگشت پذیر مجدد کنترل شوند.
نویسنده: میلاد الازمنی
