اختلال شخصیت ضد اجتماعی: نشانه ها و درمان این اختلال روانی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی نزدیکترین تشخیص برای سایکوپاتی است. در حالی که فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ممکن است افراد سایکوپات را خطرناک نشان دهند، افرادی با اختلال شخصیتی ضد اجتماعی می توانند زندگی عادی و رو به رشدی داشته باشند. با این حال ممکن است با روابط، درک احساسات و گرفتن تصمیمات درست، مشکل داشته باشند. این بار در نت نوشت نگاهی به نشانه‌ها و علائم این اختلال روانی خاص می‌پردازیم.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یا سایکوپاتی چیست ؟
پیش از اینکه بخواهیم از اختلال شخصیت ضد اجتماعی برای شما بگوییم باید گفت که اختلالات شخصیتی گروهی از بیماری‌های روحی هستند که شیوه فکر کردن، احساسات و رفتارهای فرد را تغییر می دهند.
افراد با شرایط روحی دیگر مثل افسردگی ممکن است علایمی را تجربه کنند که توانایی آن‌ها در احساس خوب داشتن یا داشتن روابط عادی را تضعیف می کند. خیلی ساده باید گفت اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلالی است که مانع توانایی فرد در مراقبت از احساسات و نیازهای افراد دیگر می‌شود.
افرادی با این شرایط ممکن است موجب آسیب دیگران، مشارکت در رفتارهای جنایی و یا در نظر گرفتن نیازهای دیگران، فقط هنگامی که نفع شخصی برای خودشان داشته باشد، شوند.
هر کس گاهی به احساسات دیگران توجه نمی‌کند و اکثر مردم ممکن است گهگاهی خودخواه و ناخوشایند باشند.
برای کسانی که اختلال شخصیت ضد اجتماعی دارند، این نادیده گرفتن یکی از نشانه‌های بیماری است نه یک اتفاق موردی و ناگهانی.
سایکوپاتی با رفتار عاطفی و غیرمعمولی که منجر به اختلال در روابط و الگوهای ناپایدار ارتباط با دیگران همراه است با این چند نوع اختلال دیگر هم ردیف می‌باشد.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یک وضعیت ناهنجار روانی است که در آن فرد بیمار از یک الگوی بیمار گونه و اشتباه پیروی می‌کنند. این الگو در حقیقت یک بهره برداری یا سوء استفاده از حقوق دیگران است که به طور معمول زمان زیادی به طول می‌انجامد.
این رفتار ناهنجار سبب بروز مشکلاتی در روابط کاری، عاطفی، خانوادگی و یا هر گونه روابط اجتماعی دیگر خواهد شد. بسیاری از پزشکان بر این باورند که این اختلال بیماری نیست و تنها یک اختلال در رفتار افراد است ولی محققان بسیاری می‌گویند که این حالت یک بیماری روانی می‌باشد. بیشتر جنایتکاران این الگوی اشتباه را پیش می‌گیرند.
علت رفتار ضد اجتماعی چیست؟
افرادی که والدین ضد اجتماعی و یا الکی و معتاد دارند بیشتر از سایر افراد دیگر به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا می‌شوند
همان طور که گفته شد اختلال شخصیت ضد اجتماعی یک بیماری روانی است که می‌تواند همانند سایر بیماری‌ها علل و ریشه‌هایی داشته باشد. این ناهنجاری بر سلامت روان، نحوه تفکر، درک و احساسات و همچنین ارتباط با دیگران تاثیر می‌گذارد. تحقیقات روان شناختی در این زمینه نشان می‌دهد که یکی از عوامل دخیل در این رفتار ژن فرد است.
پارامتر ژن در رفتار افرادی که به این مشکل مبتلا هستند به خصوص افرادی که کودک آزاری می‌کنند بسیار موثر و تاثیر گذار است. از دیگر علل می‌توانیم به والدین اشاره کنیم. افرادی که والدین ضد اجتماعی و یا الکی و معتاد دارند بیشتر از سایر افراد دیگر به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا می‌شوند.
اعتیاد پدر یا مادر یا هر دوی آن‌ها در این روند تاثیر می‌گذارد. گزینه بعدی که می‌تواند در بروز این اختلال موثر باشد جنسیت است. مردان بیشتر از زنان به این ناهنجاری مبتلا می‌شوند. مردان ۳ تا ۵ برابر بیشتر از سایر زنان احتمال ابتلا به این مشکل روانی را دارند و همچنین این که اختلال شخصیت ضد اجتماعی در بین زندانیان بیشتر رخ می‌دهد.
افرادی که در دوران کودکی یا نوجوانی خود بی خانمان هستند نیز احتمال ابتلا به این مشکل را بیشتر دارند. اتفاقاتی که در دوران کودکی هر شخص رخ می‌دهد در این روند تاثیر می‌گذارد. کودکانی که در دوره بچگی خود شاهد آتش سوزی محل سکونت‌شان هستند یا حیوان آزاری را از نزدیک مشاهده می‌کنند به احتمال بسیار زیاد به اختلال شخصیت ضد اجتماعی در سن بالاتر مبتلا می‌شوند.
دیگر اختلالات ضد اجتماعی و همردیف سایکوپاتی
- اختلال شخصیت خودشیفتگی
- اختلال شخصیت مرزی [مرز روان پریشی و سراسیمگی]
- اختلال شخصیت هیستریک
اختلال شخصیت ضد اجتماعی در کودکان قابل تشخیص نیست. کودکانی با الگوی عدم توجه به حقوق و نیازهای دیگران، ممکن است با اختلال رفتاری شناخته شوند.
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی
بیشتر افرادی که به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا هستند بر اساس یک ارزیابی روان شناختی قابل تشخیص دادن هستند. این افراد می‌توانند تحت مراقبت‌های بهداشتی قرار گرفته و به راحتی درمان شوند. اختلال شخصیت ضد اجتماعی نوعی اختلال روانی است که با رفتارهایی همچون رفتارهای تنش زا، بی مسئولیتی و گاهی جنایت کارانه خود را نشان می‌دهد.
به طور معمول فرد مبتلا به این بیماری در دوران کودکی دچار مشکلات عاطفی و رفتاری بوده است که در بزرگسالی به این بیماری مبتلا گشته است. فرد مبتلا به این ناهنجاری، اختلال رفتارهایی دارد که می‌توانید با بررسی ظاهری آن‌ها به اختلال شخصیت ضد اجتماعی پی ببرید از جمله این رفتار‌ها می‌توان به این موارد اشاره داشت:
- در شوخ طبعی و جذابیت رفتاری ناتوان هستند
- چاپلوسی می‌کنند
- با احساسات دیگران بازی می‌کنند
- در کارهایشان قانون شکنی می‌کنند
- نسبت به امنیت خود و دیگران کاملا بی اهمیت و بی مسئولیت می‌باشند
- دچار سوء مصرف مواد مخدر هستند
- به راحتی دروغ می‌گویند و یا این که دزدی می‌کنند
- اهل دعوا و مشاجره هستند
- پرخاشگری دارند
- غرور و تکبر زیادی در رفتارشان مشاهده می‌شود
- عذاب وجدان ندارند
- سوء استفاده و یا پایمال کردن حقوق دیگر افراد را زیاد انجام می‌دهند
- بی مسئولیتی و بی اعتنایی نسبت به رفتارهای اجتماعی دارند
- عدم توانایی در حفظ روابط طولانی مدت دارند
- عدم توانایی در کنترل خشم و عصبانیت دارند
- تصمیم گیری بر اساس نیازها و خواسته‌های فردی، بدون در نظر گرفتن نیازهای دیگران
- عدم توجه به نیازها، احساسات و درد در دیگران و عدم عذاب وجدان پس از آسیب به دیگران
- سوءاستفاده از دیگران در روابط که داشتن ارتباط با دیگران را دشوار می‌کند
- استفاده از دروغ، سلطه و تهدید برای کنترل دیگران
- نمایش رفتارهای کنترل کننده برای مثال تشویق و اغراق در مورد دیگران برای نفع شخصی خودش
- نمایش رفتارهای غیر صادقانه و دروغین
- عدم اهمیت به احساسات دیگران؛ برخی از افراد با اختلال شخصیت ضد اجتماعی از رفتارهای سادیسمی مثل آزار دیگران لذت می برند
- احساس دشمنی، عصبانیت و خشم، خصوصاً در برخورد با مشکلات جزئی در روابط با دیگران
- عدم پرهیز که ممکن است باعث شود فرد قوانین را زیر پا بگذارد یا تعهدات خود را زیر پا گذارد و یا خطرات غیرضروری را بپذیرد.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی Antisocial personality disorder با رفتار و عملکرد فرد مشخص نمی‌شود. همچنین رفتارهایی که با مواردی دیگر مثل اعتیاد، آسیب و یا معلولیت ذهنی قابل توضیح باشند نیز به عنوان اختلال شخصیتی ضد اجتماعی شناخته نمی‌شوند.
بیماران مبتلا به سایکوپاتی با هنجارهایی مانند پیروی یا درک قوانین اجتماعی من باب رفتار با سایرین، مشکل دارند.
آن‌ها نمی‌توانند دیگران را به عنوان موجوداتی که ارزش توجه، محبت و یا حقوقی دارند، ببینند. این افراد ممکن است احساس همدلی یا گناه نیز نکنند.
به هر حال همه افراد مبتلا به این اختلال، با این احساسات برخورد نمی کنند و یا همه کسانی که حقوق دیگران را نقض می‌کنند، دچار شرایط عدم سلامت روحی، نیستند.
یک فرد ممکن است بعد از برخورد با پلیس، رد کردن درمان‌ها برای مشکلات رابطه‌ای طولانی مدت و یا داشتن تجربیات منفی با کودکان و یا شریک خود، برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی ، مورد ارزیابی قرار گیرد. برای تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی تست کلینیکی وجود ندارد، و تنها تشخیص بر اساس نشانه‌های فردی صورت می گیرد.
یکی از مهم ترین عواملی که در درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی بسیار حائز اهمیت است، خانواده و مراقبت‌های حامیان فرد بیمار است.
خطرات بیماری سایکوپاتی
باید اذعان داشت که در حالی که علت اصلی اختلال شخصیت ضد اجتماعی نامشخص است عواملی مانند ژنتیک، عوامل محیطی و فرهنگ همگی می‌توانند نقشی در شکل گیری آن داشته باشند.
افرادی که در کودکی آسیب دیده اند، والدین شان اختلال شخصیتی و یا اعتیاد به مواد مخدر داشته اند، برای ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی آسیب‌پذیر تر هستند.
همچنین مردان نیز از زنان بیشتر تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند.
شخصی که دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی شده است، امکان دارد تنها با دستور دادگاه، عواقب سنگین مانند زندان و یا از دست دادن یک رابطه مهم برای درمان مراجعه کند.
بیشتر مردم دارای این اختلال هرگز شناخته نمی شوند و یا درمان را قبول نمی کنند.
درمان برای شخص مبتلا به این بیماری، این گونه است که به فرد کمک می شود تا بر روی الگوهای فکری، رفتار و راه‌های برقراری ارتباط غلط با دیگران، کار کند.
درمان افراد مبتلا به سایکوپاتی بیشتر به صورت کمک کردن به افراد دیگر است. درمانگر ممکن است با فرد برای یافتن راه‌های بهتر تعامل با خشونت کار کند و یا آسیبی که رفتار خودسرانه و خشن به دیگران می زند را متوجه بیمار کند.
درمان مشخصی برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی وجود ندارد. با این حال می‌توان نشانه‌های اضافی مانند: افسردگی، اضطراب و مصرف مواد مخدر را با مصرف دارو کاهش داد و تاثیر روان درمانی را افزایش داد.
عوارضی که ممکن است همراه با اختلال شخصیت ضد اجتماعی همراه باشد شامل مصرف مواد مخدر، مصرف الکل، خشونت و خودکشی است. در صورتی که به موقع درمان نشود می‌تواند خطرات جبران ناپذیری به جا بگذارد.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یکی از سخت ترین اختلالات شخصیتی برای درمان است. افراد مبتلا به این بیماری معمولا به تنهایی قادر نخواهند بود این بیماری را درمان کنند. در بیشتر افراد مبتلا به این اختلال روانی اختلالات دیگری همچون اختلال خلقی یا مصرف مواد مخدر نیز مشاهده می‌شود.
بیشتر این افراد در ابتدا تحت درمان این اختلالات قرار می‌گیرند. علائم این بیماری در اواخر دوران نوجوانی و یا اوایل ۲۰ سالگی به اوج خود می‌رسد. گاهی اوقات تا مرز ۴۰ سالگی شخص، بیماری با او همراه است و بدون هیچ درمانی بهبودی پیدا می‌کند. ولی برای درمان آن زمانی که روان پزشک تشخیص داد که فرد به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا است می‌توان دوره درمانی را شروع کرد.
در گذشته که اطلاعات دقیقی از این بیماری در اختیار محققان نبوده است تصور بر این بود که اختلال شخصیت ضد اجتماعی قابل درمان نیست و همچون یک بیماری لاعلاج مادام العمر همراه فرد باقی خواهد ماند. اما پس از تحقیقات بسیاری که در این زمینه انجام شد مشخص شد که گاهی می‌توان آن را مدیریت کرد و راه کارهایی برای درمانش وجود دارد.
درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد، اما راه‌های درمانی به شخص برای کنترل نشانه‌هایش کمک می‌کند.
تحقیقات محدودی در مورد این راه‌های درمانی برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی وجود دارد که ممکن است در مورد یک فرد جوابگو باشد و در مورد فرد دیگر این گونه نباشد.
در طول درمان، فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، می آموزد که احساسات و انگیزه‌های خود را مدیریت کند و رفتارهای مناسب فرهنگی را اتخاذ کند. این می‌تواند چالش برانگیز باشد زیرا آن‌ها باید رفتارهایی که اکثریت مردم دارند را از ابتدا بیاموزند. مانند اهمیت دادن به درد عزیزان.
همکاری با یک متخصص متعهد و ایجاد تغییرات رفتاری معنادار، می‌تواند میزان موفقیت درمان را افزایش دهد.
سایکوپات ، هنوز به صورت کامل شناخته شده نیست. افرادی که این وضعیت را دارند، اغلب به عنوان قاتلان سریالی یا جنایتکاران شناخته می‌شوند هرچند که شاید هرگز به هیچ کس آسیب نرسانند. همچنان که تحقیقات ادامه دارد، پزشکان و محققین ممکن است این شرایط خاص روحی را بهتر بشناسند و آن را به چالش بکشند.
شواهد بسیاری نشان می‌دهد که رفتار این گونه بیماران در مرور زمان قابل بهبودی است حتی اگر برخی از ویژگی‌های اختلال شخصیت ضد اجتماعی همراه فرد باقی بماند. هر چند که این اختلال یکی از پیچیده ترین و دشوارترین روش‌های درمانی را نیاز دارد ولی با پشتکار و روش علمی و صحیح قابل درمان است.
در صورتی که فرد مبتلا به این اختلال تمایلی به شروع درمان نداشته باشد با صدور رأی دادگاه می‌توان درمان آن را پیش گرفت. روش‌های درمانی این بیماری متفاوت است که با توجه به پارامترهایی همانند سن، زمان شروع اختلال، اعتیاد، مصرف الکل و . . . در نظر گرفته می‌شود.
یکی از مهم ترین عواملی که در درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی بسیار حائز اهمیت است، خانواده و مراقبت‌های حامیان فرد بیمار است.
صحبت درمانی
CBT یک درمان شناخت رفتاری است که یکی از راه‌های درمانی اختلال شخصیت ضد اجتماعی به شمار می‌رود. در این روش گفتگو یک راه کار درمانی است. در گفتگو بین فرد بیمار و معالج تغییراتی اساسی در شیوه تفکر، رفتار و کردار شخص بیمار ایجاد می‌شود تا مشکلات ناشی از این اختلال از بین برود و یا راحت تر از گذشته مشکلات ناشی از بیماری مدیریت شود.
درمان ذهنی
درمان مبتنی بر ذهن یا MBT نیز روش درمانی دیگر برای درمان این بیماری به شمار می‌رود. این روش کمی راحت تر بوده و معمولا بیماران استقبال بیشتری نسبت به آن دارند. در این روش فرد درمانگر، شخص بیمار را ترغیب می‌کند تا نحوه فکر کردن و چگونگی تأثیر افکار بر وضعیت روحی خود را با او درمیان بگذارد. این گونه مشکلات ذهنی شخص بیمار مشخص شده و به راحتی می‌توان در آن تغییر مسیر ایجاد کرد.
جامعه درمانی دموکراتیک
کربامازپین و لیتیم Carbamazepine and lithium دو نوع دارویی هستند که به کنترل علائمی مانند پرخاشگری و رفتارهای خشونت آمیز کمک می‌کنند
جامعه درمانی DTC نیز یک روش درمان است که تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد این روش درمانی به مدت زمان زیادی نیاز دارد و افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی که در زندان به سر می‌برند به کمک این روش می‌توانند مورد درمان قرار گیرند.
این روش درمانی یک راه کار اجتماعی بوده که خطر جرم و جنایت فرد را کاهش داده و نیازهای روانی و عاطفی بیمار در نظر گرفته می‌شود. در این روش گره‌های کوچک و بزرگ در رفتار اشتباه فرد گشوده شده و با تمرکز بر موضوعات جامعه در کنار دیگر بیماران یا زندانیان تصمیماتی جهت درمان شخص اتخاذ می‌گردد.
در روش جامعه درمانی دموکراتیک معمولا فرصت‌هایی برای کارهای آموزشی و کسب حرفه به شخص بیمار داده می‌شود. طول مدت درمان از این طریق ۱۸ ماه است. از پارامترهایی که در این روش درمانی حائز اهمیت است پذیرش این روش درمان یا در واقع پذیرش نوع طرح توسط شخص بیمار است. فرد بیمار می‌بایست علاقمند به حضور در یک جامعه درمانی یا گروهی باشد و نسبت به وضعیت دموکراتیک تبعیت نشان دهد.
وزارت دادگستری در زمینه DTC همکاری لازم با مجرمان مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی را دارد.
درمان از طریق داروهای پزشکی
شواهد اندکی وجود دارد که نشان می‌دهد یکی از روش‌های درمانی این اختلال به کمک داروهای پزشکی است. داروها در برخی از موارد می‌توانند به کمک شخص بیماری آیند. کربامازپین و لیتیم Carbamazepine and lithium دو نوع دارویی هستند که به کنترل علائمی مانند پرخاشگری و رفتارهای خشونت آمیز کمک می‌کنند.
گروهی از داروهای ضد افسردگی که در رده مهار کننده‌ها می‌باشند نیز انتخاب مناسبی برای درمان این بیماران هستند. سروتونین از جمله این داروها است. تا حدی به بهبود وضعیت عصبانیت و خشم و علائم عمومی اختلال شخصیت ضد اجتماعی می‌پردازد.
بیشتر بخوانید: اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
