نگاهی به زندگی قابل تأمل سوفیا محفوظ؛ دختری از افغانستان تا دل سیلیکون ولی!
وقتی که آوای جنگ از دوردست ها به گوش میرسد، علاوه بر شهامت ها و دلاوری های مردان آزاده، روزهایی سراسر وحشت، فقر و آوارگی در ذهن نقش میبندد.
همان گونه که برشت درباره جنگ مینویسد: “جنگ جز فقر و بدبختی برای انسانهای عادی و جز سود برای سوداگران چیزی ندارد.”
حال دختری توانسته تمام قواعد را بشکند، از دل دنیایی پر از آشوب بگذرد و حق خود را از دنیای فانی و زمین خاکی بگیرد. این دختر کسی نیست جز سوفیا محفوظ که تمام روزهای پر التهاب کودکی را پشت سر گذاشته، روزهای سختی را تجربه کرده تا بتواند به اینجایی که در آن قرار دارد، برسد.
سوفیا محفوظ
سوفیا محفوظ به تازگی به عنوان مدیر ارشد اجرایی سازمان Girls in Tech انتخاب شده و مسئولیت برگزاری رقابت AMPLIFY را که به عنوان تنها رقابت در حوزه تکنولوژی که مختص به خانم ها است، بر عهده دارد.
با این حال داستان زندگی محفوظ به عنوان یک مهاجر افغانستانی- بریتانیایی داستانی قابل توجه بوده که با هم به پای آن خواهیم نشست.
بزرگ شدن به عنوان یک مهاجر
والدین محفوظ در کابل که یکی از بزرگترین شهرهای افغاستان است زندگی میکردند. آنها علاقه ای به ترک افغانستان نداشتند، اما هنگامی که خانه آنها در خلال جنگ شوروی و طالبان (که برای دهه ها ویرانی در افغانستان بر جای گذاشت) بمباران شد، مجبور به ترک خاک افغانستان شدند.
محفوظ در این باره میگوید: “هر کسی که پول یا تحصیلات بالایی داشت از کشور رفت. خانواده ام بسیار وطن پرست بودند و پدرم اعتقاد داشت که این شرایط را پشت سر خواهند گذاشت.”
او در مورد حوادث قبل از تولد خود، با متانت صحبت میکند. همچنین با شور و اشتیاقی خاص از ایستادگی والدینش سخن میگوید: “حتی نمیتوانم درک کنم که موقعیت آنها چقدر سخت و چالش برانگیز بوده است.”
محفوظ، هنگامی که والدین او در حال فرار از افغانستان بودند، در یک شهر مزری و پیش از موعد زایمان، به صورت نارس به دنیا آمد. با توجه به شرایط خاص تولد او، پدر و مادرش او را “کودک معجزه” مینامند. محفوظ تا سن ۲۰ سالگی شناسنامه ای نداشت.
او در مورد مشکلاتی که کودکان مهاجر در زمینه تحصیل با آن مواجه هستند میگوید: “این چیزی نیست که یک شبه تغییر کند. نباید انتظار داشته باشید به کشوری دیگر مهاجرت کنید و همه چیز در آنجا برای شما مهیا باشد. چالش ها و مشکلات آنجا نیز وجود خواهند داشت.”
محفوظ تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه ای در شهر پیشاور پاکستان که در نزدیکی گذرگاه خیبر (در مرز افغانستان و پاکستان) قرار دارد به انجام رساند. این مدارس عمدتاً توسط مهاجران دارای تحصیلات آکادمیک اداره میشد، و به این منظور دایر شده بود تا کودکان مهاجر را در یک مکان و کنار یکدیگر جمع کند.
آن سالها برای محفوظ، با بیماری هایی مکرر پدرش همراه بود و به همین دلیل محفوظ آن سالها را سخت ترین سالهای عمر خود میداند.
سوفیا همراه با خانواده اش در هفت سالگی به لندن مهاجرت کردند. او در آنجا در رویدادی که برای کودکان با استعداد خاص تدارک داده شده بود شرکت کرد. جایی که نشان داد به عنوان یک کودک مهاجر، انگیزه هایش با سرعت بالایی در حال افزایش است.
سوفیا محفوظ خودش را کودک دو دنیا میداند که در انگلستان بزرگ شده است
“اگر به من نگاه میکردید، مانند هر دانش آموز دیگر بودم. شما هرگز فکر نمیکردید که یک پناهنده باشم. من موفق شدم در عرض سه ماه زبان انگلیسی را یاد بگیرم. و انگار که هیچ اتفاقی نیفتاده باشد، با زندگی خودم کنار آمدم. من دو شخصیت داشتم: یک شخصیت در خانه و شخصیت دیگر مختص به اجتماع.
وقتی که در خانه بودم، غذاهای متفاوتی میخوردم، زبان دیگری را صحبت میکردم و خاطرات کاملاً مجزایی نسبت به اجتماع برای من رقم میخورد. با این حال زمانی که به کالج وارد شدم، تجربه متفاوتی را به دست آوردم.”
محفوظ تحصیلاتش را در دانشگاه کالج لندن پی گرفت. او دلیل انتخاب این دانشگاه را، ماهیت سکولاریسم آن میداند، که به هر شخصی اجازه میدهد بدون توجه به مذهب، در آن تحصیل کند.
از فارغ التحصیلان برجسته این دانشگاه، میتوان به اشخاصی چون مهاتما گاندی، فرانسیس کریک، پیتر هیگز و الکساندر گراهام بل اشاره کرد. او میگوید: “این دانشگاه، یک جامعه بین المللی بود که من نیز میخواستم بخشی از آن باشم.”
وارد شدن به دنیای فناوری
وقتی که از محفوظ در مورد اینکه چرا و چگونه وارد دنیای فناوری شده است سؤالی پرسیده میشود، اینگونه توضیح میدهد:
هنگامی که در حال گذراندن دوره کارشناسی بوده است، در یکی از رقابتهای pitch که رقابتی جهانی در حوزه استارت آپ میباشد شرکت میکند. تا قبل از وارد شدن به آن رقابت ها، او تصمیم داشت که پزشک شود و در همین راستا، موفق به ساخت یک لباس پزشکی شده بود، که سلامت قلبی عروقی را نشان میداد.
او در مورد شرکت در این رقابت میگوید: “آن رقابت جایی بود که من فهمیدم، میخواهم چه راهی را در پیش بگیرم. آن رقابت یکی از معدود دفعاتی بود که احساس سرزندگی میکردم.”
محفوظ در چندین مسابقه دیگر نیز شرکت کرد، سپس به سیلیکون ولی رفت و در Draper University تحصیلاتش را ادامه داد.
Silicon Valley محفوظ را مسحور خود کرد. او میگوید: “در آنجا برنامه هایی برای کمک به زنان در دنیای تکنولوژی وجود دارد که چندان در انگلستان رایج نیست.”
وقتی که از او در مورد مهاجرت از دو کشور مختلف برای رسیدن به سیلیکون ولی سؤالی میپرسیم، توضیح میدهد که نسبت به دیگران از مزایایی برخوردار بوده است: “وقتی شما یک مهاجر هستید، بیشتر از چالش ها آگاه بوده، و به میزانی بیشتر مایل به فدا کردن چیزها برای ایجاد تغییرات هستید.”
پیوستن به مؤسسه دختران در فناوری (Girls In Tech)
محفوظ در مارس ۲۰۱۶ به مؤسسه GIT پیوست. او کمی بعد به سرپرستی این مؤسسه منصوب شد، اما این پایان کار نبود. چرا که محفوظ با سرعتی بسیار زیاد، پله های ترقی را نشانه رفته بود. او ماه گذشته موفق شد به سمت مدیر ارشد اجرایی این سازمان منصوب شود.
پروژه بزرگ بعدی سوفیا، برگزاری رقابت های GiT’s AMPLIFY است که در ۱۸ اکتبر برگزار خواهد شد.
محفوظ از برگزاری تنها رقابت در حوزه تکنولوژی که مختص به زنان است بسیار هیجان انگیز بوده، و میگوید که قصد دارد تجربیات خود از کالج را با دیگر دخترها به اشتراک بگذارد.
او گفت که AMPLIFY و Girls in Tech به طور کلی قصد دارند نوعی سیستم پشتیبانی اجتماعی را که در دهه های گذشته برای زنان وجود نداشته است، ایجاد کنند. “مهم است که نشان دهیم، زنان کارآفرین فوق العاده ای در هر زمینه ای از مراقبت های بهداشتی گرفته تا فن آوری عصب شناسی وجود دارند.”
سوفیا، همچنان در نظر دارد تا آموزش های فنی را به زادگاهش یعنی افغانستان توسعه دهد.
او گفت که مشتاق است تا راه های توانمند سازی زنان افغان را، در حالی که همچنان در محدوده فرهنگ محلی کار می کنند، کشف کند.
محفوظ به عنوان کلام آخر به ریشه خانواده خود اشاره میکند و میگوید: ده ها سال طول کشید تا به عنوان خانواده مهاجر و آواره به ثبات برسند. او همچنین سخنانی برای کارآفرینان مهاجر دارد:
“برای مهاجران و پناهندگان، یکی از بزرگترین موانع روحی، “ذهنیت کمبود” است. من برای آنها یک توصیه دارم، آن هم اینکه از شرایط کمبود خود، به عنوان سکوی پرتاب استفاده کنند. در شرایط سخت است که شما پتانسیل واقعی خود را به کار گرفته، و میتوانید استعدادهای خود را شکوفا کنید.”