“دنیا فنی زاده”، متولد ۲۶ آبان ماه ۱۳۴۶ فرزند “پرویز فنی زاده” بازیگر مطرح تئاتر، سینما، تلویزیون و “هایده غیوری” است. او از کودکی به خاطر شغل پدرش، معمولاً در جشنواره‌های مختلف کودک و نوجوان حضور داشت و آثار داخلی و خارجی شرکت کننده در این جشنواره‌ها را می دید. همین مسئله سبب شد تا از کودکی با تولیدات و نوع آثار عروسکی که برای کودک و نوجوان ساخته می‌شود آشنا شود. پس از آن، از برنامه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بیشتر استفاده کرد، تکرار دیدن این آثار موجب علاقه‌ی او به حضور در این رشته شد و در نهایت با انتخاب رشته عروسکگردانی برای همیشه در دنیای کودکان و نوجوانان باقی ماند.
دنیا فنی زاده هدف و دغدغه مهم زندگی‌اش را شاد کردن کودکان و نوجوانان می‌داند و فعالیت هنری‌اش را در سال ۱۳۶۴ با عروسکگردانی برنامه‌ی تلویزیونی “چتر” آغاز کرد. این برنامه برای شبکه‌ی اول سیما در قسمت‌های ۲۵ دقیقه‌ای طراحی شده بود که در آن ۲ عروسک جوجه وجود داشت که فنی زاده عروسکگردانی و آوازخوانی یکی از آن‌ها را بر عهده داشت.
او در سال ۱۳۶۹ این حرفه را با عروسکگردانی فیلم سینمایی “گربه آوازخوان” ساخته‌ی “کامبوزیا پرتوی” در سینما ادامه داد. او قبل از “کلاه قرمزی” نیز با “ایرج طهماسب” و “حمید جبلی” چند کار عروسکی انجام داده بود. به گفته‌ی خودش تقریبا از سال ۶۴ سعی کرد هر کاری در این زمینه انجام شده، در بخشی از آن همکاری داشته باشد.
از کارهای او می‌توان به عروسکگردان فیلم‌های سینمایی و برنامه‌های تلویزیونی چون “نخودی”، “کلاه‌قرمزی و پسرخاله”،”کلاه قرمزی و سروناز”، “کلاه قرمزی و بچه ننه”، “بز زنگوله‌پا”، “هادی و هدی”، “خاله عنکبوت”، “موش نمکی” و “جقجقه و فرفره”، “جینگیل و فینگیل”، “زاغچه کنجکاو”، “اتل متل”، “صندوق پست”، “قصه‌های خاله قورباغه”، “روباه و خروس”، “دارا و سارا”، “رفوزه”، “قصه‌های آتقی”، “قصه‌های هاجر”، “موش نمکی”، “خانه گلپرانیا”، “شنگول و منگول”، “عطر و گلاب بپاشید” و … اشاره کرد.
جالب است که دنیا فنی زاده در یکی از مصاحبه‌هایش گفت برای هر مجموعه از برنامه‌ی کلاه قرمزی در این سال ها حدود دو ماه و تقریبا روزی ۱۰ ساعت تمرین می‌کنند. حال کلاه قرمزی بی‌شک یکی از محبوب‌ترین عروسک‌های ایران است. عروسکی که تداوم آن باعث شد فنی زاده سال‌های دراز یعنی بیش از ۲۸ سال با آن زندگی کند. عروسکی که در ابتدا قرار نبود به صورت ثابت باشد، ماندگار شد. جالب است که در “شهر موش‌ها”، دو عروسک “کپل” و “دم باریک” از شخصیت‌های عروسکی مورد علاقه فنی زاده هستند. او اعتقاد دارد که کودک درون‌اش فانتزی است، همه چیز را در این محیط فانتزی می‌بیند و به همین خاطر با مشکلات خیلی راحت کنار می‌آید. باورش این است که شکلی که عروسک‌ساز طراحی می‌کند، صدای گوینده‌ی عروسک و عروسکگردان باعث جان گرفتن و باورپذیری عروسک می‌شود.
دنیا فنی زاده در مراسم افتتاح تماشاخانه‌ای به نام پدرش، پرویز فنی‌زاده، گفت:«زمانی که پدرم را از دست دادم، سن کمی داشتم اما یادم می‌آید مهم‌ترین قسم پدرم در تمام زندگی‌اش یک جمله بود: «به تئاترم قسم!» و این میزان ارزش هنر نمایش را در زندگی کوتاه پدر من اثبات می‌کند.»
فنی زاده درباره‌ی بازیگری می‌گوید: «پیشنهاد بازی داشته‌ام. دوست پدرم، کارگردان خوب سینما بهرام بیضایی به من گفت بازی کنم. قبول این پیشنهاد برایم خیلی سخت بود. آن هم به خاطر بحث کوچکی که بین من و پدرم برای همیشه نصفه ماند. او دوست نداشت من بازیگر شوم و ما هیچ‌وقت فرصت نکردیم در این مورد با هم صحبت کنیم. شاید اگر الان بودند، با هم صحبت می‌کردیم. شاید دلیل قانع‌کننده‌ای برایم داشتند اما نمی‌دانم آن زمان در چه شرایطی بودند که دوست نداشتند من، دخترش، بازیگر شوم و چون هنوز آن دلیل را پیدا نکردم، به احترام حرف پدرم این کار را انجام ندادم و تمام نیرویم را برای کار عروسکی و کودک گذاشتم.»
دنیا فنی زاده در ۸ دی ماه سال ۹۵ در ۴۹ سالگی درگذشت، یادش گرامی …
