قرص رانیتیدین Ranitidine چیست؟ موارد استفاده و عوارض جانبی رانیتیدین
قرص رانیتیدین از نظر پزشکی توسط دانشگاه کریپتون، در ۲۱ آوریل ۲۰۱۷ بررسی شده است. مطلب زیر توسط دانشگاه ایلینوی-شیکاگو نوشته شده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره قرص رانیتیدین در ادامه با نت نوشت همراه باشید.
بیشتر بخوانید: درمان طبیعی زخم معده و همه چیز راجع به روش های بهبود آن
نکات کلی درباره قرص رانیتیدین
- قرص رانیتیدین به عنوان یک داروی همیشه در دسترس، با نام های عمومی و تجاری وجود دارد. نام تجاری: Zantac.
- قرص رانیتیدین برای درمان زخم های روده و معده، بیماری های رفلاکسی معده و شرایطی که در آن معده بیش از حد اسید تولید می کند از جمله بیماری نادری به نام سندروم Zollinger-Ellinson شناخته و به کار برده می شود. این دارو همچنین برای بهبود آسیب های ایجاد شده در مری که ناشی از اسید معده است، موثر می باشد.
- رانیتیدین در اشکال مختلف دارویی مانند قرص، کپسول و شربت که همگی این ها خوراکی هستند، وجود دارد.
قرص رانیتیدین چیست؟
قرص رانیتیدین دارویی است که می توان آن را هم به صورت تجویز پزشک در نسخه و هم به صورت مستقیم به صورت قرص، کپسول و شربت خوراکی از داروخانه تهیه کرد.
قرص خوراکی رانیتیدین با نام تجاری zantac در دسترس می باشد. تمام فرم های تجویزی این دارو به عنوان یک داروی عمومی در همه جا موجود می باشد. داروهای عمومی معمولاً قیمت پایین تری دارند. در موارد بسیار کمی ممکن است رانیتیدین با نام تجاری خودش موجود نباشد.
قرص رانیتیدین در چه مواردی استفاده می شود؟
قرص رانیتیدین برای درمان موارد مختلفی به کار می رود از جمله:
- درمان زخم های معده و روده
- درمان بیماری های رفلاکس معده و مری (GERD)
- درمان بیماری های فرسایشی التهاب های مری
- درمان شرایطی که در آن معده بیش از حد طبیعی اسید تولید می کند مانند سندروم Zollinger-Ellinson.
ممکن است قرص رانیتیدین به عنوان بخشی از درمان ترکیبی نیز مورد استفاده قرار گیرد. به این معنی که شما باید در کنار داروهای دیگر، رانیتیدین را هم مصرف کنید.
به طور معمول رانیتیدین برای درمان های کوتاه مدت به خصوص درمان بیماری GERD به کار می رود. اگر این دارو را برای درمان سایر بیماری ها مصرف می کنید، ممکن است نیاز به درمان طولانی مدت داشته باشید مثلاً چند هفته یا حتی چند ماه.
بیشتر بخوانید: درمان ترش کردن معده در خانه
عملکرد داروی رانیتیدین چگونه است؟
قرص رانیتیدین باعث کاهش مقدار اسید معده می شود. این دارو متعلق به گروه دارویی آنتاگونیست های گیرنده هیستامین است. یک گروه دارویی به داروهایی می گویند که به شیوه مشابهی در بدن عمل می کنند. داروهای یک گروه حتی به جای یکدیگر در شرایط مشابه استفاده می شوند.
عوارض جانبی قرص رانیتیدین
قرص خوراکی رانیتیدین ممکن است باعث خواب آلودگی و همچنین عوارض جانبی دیگر شود.
عوارض جانبی رایج قرص رانیتیدین
عوارض رایج تر و شایع تر مصرف قرص خوراکی رانیتیدین عبارتند از:
اگر این عوارضی که گفته شد، خفیف باشند، ممکن است در عرض چند روز یا چند هفته از بین بروند. ولی اگر شدید بودند و بعد از چند هفته از بین نرفتند، با پزشک یا داروساز خود حتماً در این باره صحبت کنید.
عوارض جانبی جدی قرص رانیتیدین
اگر عوارض جانبی جدی دارید، فوراً با اورژانس یا پزشک خود تماس بگیرید. این عوارض جانبی جدی شامل موارد زیر است:
- التهاب کبد با علائمی مانند:
- زرد شدن پوست صورت و بدن یا سفید شدن چشم ها
- احساس خستگی بیش از حد
- سیاه شدن ادرار
- احساس درد در معده
- ایجاد تغییرات در عملکرد مغز با علائمی مانند:
- گیجی
- اضطراب و تشویش
- افسردگی
- توهم
- تاری دید
- ایجاد ضربان های غیر طبیعی قلب با علائمی مانند:
- افزایش سرعت ضربان قلب
- خستگی قلب
- تنگی نفس
رانیتیدین ممکن است با داروهای دیگر، فعل و انفعالاتی (تداخل) داشته باشد.
قرص رانیتیدین خوراکی می تواند با سایر داروها، ویتامین ها و گیاهانی که ممکن است مصرف کنید، تداخل داشته باشد. تداخل، زمانی است که یک ماده باعث تغییر رفتار دارو شود. این تداخل می تواند مضر باشد و جلوی عملکرد صحیح دارو را بگیرد. برای جلوگیری از این امر، پزشک باید تمام داروهایی که تجویز می کند را به خوبی کنترل و مدیریت کند. شما نیز باید پزشک خود را در جریان اینکه چه داروهای دیگری مصرف می کنید، قرار دهید.
دارویی که نباید با رانیتیدین مصرف شود
Delavirdine: دلاوردین را با قرص رانیتیدین مصرف نکنید. مصرف همرمان این دو دارو می تواند اثرات خطرناکی را ایجاد کند همچنین رانیتیدین مقدار دلاوردین را در بدن کاهش می دهد این بدان معنی است که دلاوردین دیگر نمی تواند به خوبی در بدن عمل کند.
تداخل هایی که عوارض جانبی دارو را افزایش می دهند
مصرف رانیتیدین با داروهای خاص می تواند باعث افزایش عوارض جانبی این داروها شود. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
Procainamide: مصرف دوزهای بالای رانیتیدین با این دارو می تواند عوارض جانبی آن را بیشتر کند.
Warfarin: مصرف همزمان رانیتیدین با وارفارین ممکن است خطر خونریزی یا لخته شدن خون را افزایش دهد. اگر این داروها را با هم مصرف کردید، بلافاصله باید به پزشک خود مراجعه کنید.
Midazolam و Triazolam: مصرف رانیتیدین با هر یک از این داروها باعث خواب آلودگی می شود که می تواند طولانی مدت باشد.
Glipizide: مصرف این دو دارو با هم باعث افت قند خون می شود. ممکن است قبل از مصرف قرص رانیتیدین نیاز باشد تا میزان قند خون را آزمایش کنید و بسنجید.
تداخل هایی که می توانند اثرات داروها را کمتر کنند
هنگامی که داروهای خاصی با قرص رانیتیدین مصرف می شوند، ممکن است عملکرد خود را به دلیل کاهش یافتن سطح آن ها در بدن از دست بدهند و کارایی نداشته باشند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
Atazanavir: اگر شما نیاز دارید حتما این دارو را با قرص رانیتیدین مصرف کنید، پزشکتان به شما می گوید که بین مصرف آن ها باید چقدر فاصله زمانی باشد.
Gefitinib: اگر این دو دارو را با سدیم بیکربنات ضد اسید مصرف کنید، به درستی در بدن عمل نمی کنند و باید با پزشک خود حتماً صحبت کنید.
برای درک بهتر تداخل های دارویی رانیتیدین می توانید با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
هشدارها
قرص رانیتیدین با هشدارهای متعددی همراه است.
آلرژی:
رانیتیدین می تواند یک واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند. در صورت مصرف قرص رانیتیدین، اگر سابقه واکنش های آلرژیک دارید، به پزشک خود مراجعه کنید و اگر علائم یک واکنش شدید آلرژیک را دارید به سرعت با اورژانس تماس بگیرید. علائم یک واکنش آلرژیک شامل موارد زیر است:
- مشکلات تنفسی
- تورم گلو یا زبان
- تب
- ایجاد قرمزی و جوش های پوستی
اگر تا به حال به رانیتیدین واکنش آلرژیک نشان داده اید به هیچ عنوان دوباره آن را مصرف نکنید. مصرف دوباره ی آن می تواند باعث مرگ شود.
بیشتر بخوانید: خواص کلم بنفش در درمان نفخ معده و بیماری های روده
هشدار برای گروه های خاص:
برای افراد مبتلا به مشکلات کلیوی: اگر مشکلات کلیوی دارید یا سابقه بیماری کلیوی دارید، ممکن است نتوانید این دارو را از بدن خود پاک کنید. این امر مقدار سطح رانیتیدین بدن را افزایش می دهد و باعث بروز عوارض جانبی جدی بیشتری می شود.
برای افراد مبتلا به مشکلات کبدی: اگر دچار مشکلات کبدی هستید یا سابقه بیماری کبدی دارید، ممکن است نتوانید این دارو را به خوبی فراوری کنید. بنابراین رانیتیدین در بدن افزایش می یابد و عوارض جانبی جدی را در پی دارد.
برای افراد مبتلا به پورفیری حاد (یک اختلال خونی ارثی): اگر سابقه حمله ی پورفیری حاد دارید، نباید از رانیتیدین استفاده کنید. این دارو می تواند یک حمله پورفیری حاد را ایجاد کند.
برای افراد مبتلا به سرطان معده: این دارو مقدار اسید معده را کاهش می دهد که این امر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می کند. اگر علائم شما ناشی از تومورهای سرطانی باشد، این دارو نمی تواند کمکی به درمان آن ها کند.
برای افراد مسن: کلیه های افراد مسن ممکن است به خوبی کار نکنند. این امر باعث می شود بدن شما به آرامی دارو را پردازش و پاک کند و در نتیجه دارو به مدت بیشتری در بدن باقی می ماند که خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد. در موارد نادر، این دارو ممکن است باعث گیجی، افسردگی، اضطراب و توهم شود. در افراد مسن بیمار این اتفاق به وفور رخ می دهد.
برای کودکان: رانیتیدین برای کودکان زیر یک ماه تحت هیچ شرایطی موثر و ایمن نیست. همچنین برای افراد زیر ۱۸ سال که معده آن ها بیش از حد اسید تولید می کند هم موثر و ایمن نیست.
قرص رانیتیدین در دوران بارداری و شیردهی
تحقیقات متعددی بر روی حیوانات درباره این دارو انجام شده است. با این حال، مطالعات دارویی روی حیوانات، همیشه به درستی پیش بینی نمی کنند که روی انسان چه تاثیری دارند. مطالعات چندانی درباره این دارو روی افراد باردار وجود ندارد تا بتوان فهمید مضر است یا خیر.
اگر باردار هستید و به این دارو نیاز شدیدی دارید، می توانید آن را با نظارت پزشک خود مصرف کنید. در دوران شیردهی هم قبل از مصرف این دارو حتماً با پزشک خود مشورت کنید. رانیتیدین ممکن است وارد شیر مادر شود و باعث ایجاد عوارض جانبی در کودک شیرخوار شود. باید در این باره با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید شیردادن به کودک در این دوران که دارو مصرف می کنید، مفید است یا مضر. به طور کلی ۲۴ ساعت طول می کشد تا رانیتیدین از بدن پاک شود. بعد از ۲۴ ساعت، کودک می تواند از شیر مادر تغذیه کند.
چگونه قرص رانیتیدین را مصرف کنیم؟
تمام دوزهای ممکن و فرم های دارویی رانیتیدین، ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد. مقدار دوز، فرم دارویی و چگونگی مصرف دارو به موارد زیر بستگی دارد:
- سن
- شرایطی که قرار است درمان در آن شروع شود.
- شرایط سختی که وجود دارد.
- شرایط پزشکی و سلامتی
- چگونگی نشان دادن واکنش به مصرف دوز اول دارو
بیشتر بخوانید: درمان طبیعی رفلاکس معده
برای زخم های دوازدهه:
نام عمومی: رانیتیدین
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در قرص: ۷۵، ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم : کپسول خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک کپسول: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم: شربت خوراکی / مقدار رانیتیدین در شربت: ۷۵ میلی گرم در هر ۵ میلی لیتر
نام تجاری: Zantac
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک قرص: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
میزان دوز مصرفی برای افراد بالغ (۱۷ تا ۶۴ سال):
- درمان زخم های فعال روده ای: ۱۵۰ میلی گرم دو بار در روز یا ۳۰۰ میلی گرم یک بار در روز مصرف شود. اگر یک دوز ۳۰۰ میلی گرمی مصرف می کنید، بهتر است آن را بعد از شام و یا قبل از خواب بخورید.
- درمان نگهدارنده: ۱۵۰ میلی گرم در روز قبل از خواب مصرف شود.
میزان دوز مصرفی برای کودکان (۱ ماه تا ۱۶ سال):
دوز های معمولی:
- درمان زخم های فعال روده ای: ۲ تا ۴ میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم وزن بدن، دوبار در روز مصرف شود.
- درمان نگه دارنده: ۲ تا ۴ میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم وزن بدن، یک بار در روز مصرف شود.
دوزهای بالا:
- درمان زخم های فعال روده ای: ۳۰۰ میلی گرم در روز مصرف شود.
- درمان نگه دارنده: ۱۵۰ میلی گرم در روز مصرف شود.
میزان دوز مصرفی برای کودکان زیر ۱ ماه:
این دارو برای کودکان زیر یک ماه موثر و ایمن نیست.
میزان دوز مصرفی برای افراد مسن (۶۵ سال به بالا):
ممکن است کلیه های اقراد مسن به خوبی کار نکند و دارو را آرام متابولیزه کند و یا حتی متابولیزه و دفع نکند. در نتیجه، دارو مدت بیشتری در بدن می ماند که این امر باعث بروز عوارض جانبی شدید می شود. در این حالت ممکن است پزشک، دوز درمانی را کاهش دهد یا برنامه متفاوتی را برای آن در نظر بگیرد.
- ملاحظات خاص: اگر مبتلا به بیماری های متوسط تا شدید کلیوی هستید، ممکن است پزشک شما ۱۵۰ میلی گرم را روزانه برای شما تجویز کند.
برای زخم معده:
نام عمومی: رانیتیدین
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در قرص: ۷۵، ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم : کپسول خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک کپسول: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم: شربت خوراکی / مقدار رانیتیدین در شربت: ۷۵ میلی گرم در هر ۵ میلی لیتر
نام تجاری: Zantac
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک قرص: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
میزان دوز مصرفی برای افراد بالغ (۱۷ تا ۶۴ سال):
- درمان زخم های فعال روده ای: ۱۵۰ میلی گرم دوبار در روز مصرف شود.
- درمان نگهدارنده: ۱۵۰ میلی گرم در روز قبل از خواب مصرف شود.
بیشتر بخوانید: درمان طبیعی ورم معده و کاهش علائم گاستریت
میزان دوز مصرفی برای کودکان (۱ ماه تا ۱۶ سال):
دوزهای معمولی:
- درمان زخم های فعال روده ای: ۲ تا ۴ میلی گرم به اضای هر یک کیلو گرم وزن بدن، دوبار در روز مصرف شود.
- درمان نگهدارنده: ۲ تا ۴ میلی گرم به اضای هر یک کیلو گرم وزن بدن، یک بار در روز مصرف شود.
دوزهای بالا:
- درمان زخم های فعال روده ای: ۳۰۰ میلی گرم در روز مصرف شود.
- درمان نگهدارنده: ۱۵۰ میلی گرم در روز مصرف شود.
میزان دوز مصرفی برای کودکان زیر ۱ ماه:
این دارو برای کودکان زیر یک ماه موثر و ایمن نیست.
میزان دوز مصرفی برای افراد مسن (۶۵ سال به بالا):
مانند حالت قبلی استفاده می شود.
برای درمان بیماری GERD:
نام عمومی: رانیتیدین
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در قرص: ۷۵، ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم: کپسول خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک کپسول: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم: شربت خوراکی / مقدار رانیتیدین در شربت: ۷۵ میلی گرم در هر ۵ میلی لیتر
نام تجاری: Zantac
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک قرص: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
میزان دوز مصرفی برای افراد بالغ (۱۷ تا ۶۴ سال):
- دوزهای معمولی: ۱۵۰ میلی گرم دو بار در روز مصرف شود.
میزان دوز مصرفی برای کودکان (۱ ماه تا ۱۶ سال):
- دوزهای معمولی: ۵ تا ۱۰ میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم وزن بدن در روز در دو نوبت مصرف شود.
میزان دوز مصرفی برای کودکان زیر ۱ ماه:
این دارو برای کودکان زیر یک ماه موثر و ایمن نیست.
میزان دوز مصرفی برای افراد مسن (۶۵ سال به بالا):
توضیحات مانند حالت قبل است.
برای درمان بیماری التهاب فرسایشی مری:
نام عمومی: رانیتیدین
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در قرص: ۷۵، ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم : کپسول خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک کپسول: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
- فرم: شربت خوراکی / مقدار رانیتیدین در شربت: ۷۵ میلی گرم در هر ۵ میلی لیتر
نام تجاری: Zantac
- فرم: قرص خوراکی / مقدار رانیتیدین در یک قرص: ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم
میزان دوز مصرفی برای افراد بالغ (۱۷ تا ۶۴ سال):
- درمان زخم های فعال روده ای: ۱۵۰ میلی گرم چهار بار در روز مصرف شود.
- درمان نگهدارنده: ۱۵۰ میلی گرم دو بار در روز مصرف شود.
میزان دوز مصرفی برای کودکان (۱ ماه تا ۱۶ سال):
- دوزهای معمولی: تا ۱۰ میلی گرم به ازای هر یک کیلو گرم وزن بدن در روز در دو نوبت مصرف شود.
میزان دوز مصرفی برای کودکان زیر ۱ ماه:
این دارو برای کودکان زیر یک ماه موثر و ایمن نیست.
میزان دوز مصرفی برای افراد مسن (۶۵ سال به بالا):
مانند حالت قبلی استفاده می شود.
رانیتیدین برای درمان طولانی مدت یا کوتاه مدت استفاده می شود. بهتر است این دارو را با تجویز پزشک مصرف کنید. در غیر این صورت، می تواند خطرات جدی را به همراه داشته باشد. در موارد زیر نیز ممکن است مشکلاتی برای شما به وجود بیاید:
اگر مصرف دارو را به طور ناگهانی قطع کنید یا به طور کامل آن را مصرف نکنید:
ممکن است درد شدید معده ناشی از افزایش مقدار اسید آن باشد. قطع کردن ناگهانی دارو می تواند این درد ها را تشدید کند.
اگر دوزهای کمتر از مقدار تجویز شده مصرف کنید:
اگر دوز دارو را خودتان تغییر دهید و کم کنید ممکن است به خوبی کار نکند. برای اینکه دارو بهترین عملکرد را از خود نشان دهد، باید به مقدار کافی وارد بدن شود.
اگر بیش از حد تجویز شده دارو را مصرف کنید:
این امر باعث بروز مشکلات جدی در بدن می شود. نشانه های مصرف بیش از حد این دارو عبارتند از:
- اختلال در راه رفتن
- کاهش و افت فشار خون (ممکن است باعث سرگیجه و ضعف شود)
اگر فکر می کنید بیش از حد از این دارو استفاده کرده اید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید یا با اورژانس تماس بگیرید.
اگر فراموش کردید دارو را بخورید، چه کاری باید انجام دهید؟
اگر فوراً متوجه شدید که دارو را مصرف نکرده اید، ایرادی ندارد. می توانید همان لحظه آن را بخورید. اما اگر فقط چند ساعت با دوز بعدی دارو فاصله دارید و یادتان افتاد که دارو را نخورده اید، دوز قبلی را دیگر نخورید و فقط دوز جدید را مصرف کنید. هرگز سعی نکنید دوزی را که باید در دو نوبت مصرف شود، در یک نوبت مصرف کنید. زیرا می تواند عوارض خطرناکی را به دنبال داشته باشد.
چگونه متوجه می شوید که دارو به خوبی در بدن عمل کرده است؟
باید دردهای معده کمتر شوند و شما احساس بهبودی کنید.
مصرف بیش از حد رانیتیدین یا Ranitidine Overdose
اوردوز رانیتیدین بسیار نادر است. قبل از اینکه دارو را مصرف کنید باید علائم اوردوز آن را بدانید. این علائم عبارتند از:
- اختلال در راه رفتن
- افت و کاهش فشار خون
- احساس سرگیجه یا ضعف
ملاحظات مهم درباره مصرف این دارو
عمومی:
- این دارو را حتماً در زمان هایی که پزشک برای شما تعیین کرده است، مصرف کنید.
- می توانید آن را همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
- می توانید قرص آن را برش دهید یا خرد کنید.
نگهداری:
- این دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید.
- دارو باید دور از تابش نور مستقیم باشد.
- دارو را در محل های مرطوب مانند حمام نگه داری نکنید.
استفاده مجدد از دارو:
- استفاده یک دوره دیگر از این دارو، مجاز است. اما به شرطی که دوز مصرفی آن را تغییر ندهید. پزشک شما حتماً در این باره باید نظر دهد.
مسافرت رفتن:
هنگام مسافرت با داروهایتان موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- دارو را همیشه نزد خود در کیفتان یا کیسه مخصوص خودش نگه دارید و هنگام پرواز، آن را در چمدان قرار ندهید.
- در مورد دستگاه های اشعه ایکس فرودگاه نگران نباشید. زیرا آن ها نمی توانند به داروهای شما آسیبی برسانند.
- دارو را در داشبورد ماشین قرار ندهید. به طور کلی به خصوص در هوای بسیار گرم یا سرد از قرار دادن داروهایتان در خودرو اجتناب کنید.
نظارت بالینی:
دکتر شما و خودتان باید مسائل مرتبط با سلامتی را کنترل کنید. مانند چک کردن کلیه ها و انجام دادن آزمایش های خونی. در این صورت، پزشک شما متوجه می شود که وضعیت کلیه های شما چگونه است و چه دوزهایی از دارو را می تواند برای شما تجویز کند.
نویسنده: فائزه قربانی
منبع: www.healthline.com