علمی

سوپرمون Super moon یا ابَر ماه چیست؟

اگر تا به حال نام سوپرمون به گوش شما خورده باشد، احتمالا درباره ی افسانه های پیرامون آن هم چیزهایی شنیده اید: این ماه فوق العاده ویژه که به شکلی عظیم سر از آسمان در می آورد و نیروی جاذبه ی فوق العاده زیاد آن بر روی زمین باعث بروز زلزله شده و همچنین بر روی سلامت انسان ها هم تاثیر می گذارد. اما نترسید! سوپرمون آن طور که شنیده اید چیز خطرناکی نیست و این حرف ها خرافاتی بیش نیستند. در واقع سوپرمون اصلا مسئله ی مهمی نیست که کسی بخواهد نگران آن باشد! فقط باید از نمای زیبای آن لذت ببرید. حال در این مطلب قصد داریم ماهیت سوپرمون را برای شما مشخص کنیم. به هر حال، شما فکر می کنید که سوپرمون چیست؟ در ادامه با نت نوشت همراه باشید.

بیشتر بخوانید: آیا ماه خونی باعث وقوع بلایای طبیعی بر روی زمین و وقوع آخرالزمان می شود؟!

Super moon سوپرمون یا ابَر ماه

ماه به طور مرتب و منظم، مثل همیشه به دور زمین می گردد و البته این اتفاق بسیار نیکو می باشد، چون بعید است که اصلا بتوانیم زمین را بدون حضور خواهر کوچکترش تصور کنیم. اما مدار حرکت ماه به دور زمین به شکل یک دایره ی کامل نیست. این مدار در واقع بیضوی شکل می باشد، یعنی ماه در بعضی روزها به زمین بسیار نزدیک شده و در برخی روزها از زمین بسیار دور می شود. ماه در نزدیک‌ترین فاصله، ۳۵۶٬۵۰۰ کیلومتر، و در دورترین فاصله، ۴۰۶٬۷۰۰ کیلومتر از زمین فاصله دارد، بنابراین هر زمان که ماه به نزدیکترین فاصله ی خود از زمین یا حضیض مداری خود برسد و در عین حال در حالت بدر (ماه کامل) باشد، آنگاه می توان یک ابر ماه یا سوپرمون را رویت کرد. این اتفاق هر ۴۱۲ روز یک بار پیش می آید و در آن ماه بسیار درخشان تر و بزرگتر از همیشه دیده می شود.

 بیشتر بخوانید: تقابل حضیضی ؛ مریخ به نزدیک ترین فاصله اش با زمین طی ۱۵ سال اخیر می رسد!

این شرایط به خاطر سایز کوچک ماه بسیار پیچیده تر هم می شود، زیرا اندازه ی بسیار کوچک ماه باعث می شود که نسبت به نیروی گرانش سایر اجرام کیهانی بسیار حساس باشد. به عبارت دیگر، شما در طول عمر خود احتمالا موفق به رویت چندین سوپرمون اضافی هم خواهید شد که هیچوقت در تقویم ثبت نشده اند، زیرا کسی نمی تواند زمان وقوع آن ها را پیش بینی کند.

در واقع، سال ۲۰۱۸ با یک ابر ماه نادر دو قسمته شروع شد، یکی در روز اول ژانویه و دیگری در سی و یکم آن ماه. در همین روزها هم شما قادر به دیدن ابرماه خواهید بود. البته با توجه به اینکه در ابتدای ماه جدید قرار داریم، دیدن ماه در آسمان کمی سخت تر است، زیرا قسمت عظیمی از سطح ماه تاریک می باشد ولی باز هم می توان بزرگ تر بودن ماه را از همان سطح تاریک تشخیص داد. تابستان امسال، ۳ سوپرمون پشت سر هم را تجربه خواهیم کرد. اولی آن ها در تاریخ ۲۳ خرداد اتفاق افتاد، دومی در تاریخ ۲۲ تیر و سومی هم در تاریخ ۲۰ مرداد. درست است، ۳ سوپرمون پشت سر هم که همه ی آن ها در ماه های جدید اتفاق می افتند، به این معنی که این سوپرمون ها زمانی اتفاق می افتند که ماه در بین زمین و خورشید قرار گرفته و سمتی از ماه که در روبه روی زمین قرار دارد تاریک می باشد.

بیشتر بخوانید: ۵ مرداد طولانی ترین ماه گرفتگی قرن اخیر رخ خواهد داد!

به نظر شما این اتفاق یک تصادف ویژه است؟ خب… نه، اما چرا؟ البته در واقع، یک سوپرمون به زمانی که یک ماه کامل همزمان با چرخش ماه در نقطه ی حضیضی مدار خود اتفاق بیفتد گفته می شود. اما در چند سال اخیر مردم شروع به استفاده از واژه ی سوپرمون یا ابر ماه برای توصیف ماه های جدید هم کرده اند. به عبارت دیگر، همه ی سوپرمون ها یا کاملند و یا جدید، پس قرار گرفتن ۳ سوپرمون به صورت پشت سر هم اتفاق عجیبی نمی باشد (یعنی ماه رویت شده در شب اول هر ماه قمری را هم می توان به عنوان ابر ماه در نظر گرفت). منظور ما این است که این روزها تعریف سوپرمون در بین مردم با آن چیزی که در ابتدای این مطلب عنوان کردیم کمی تفاوت پیدا کرده است.

خیلی دور، خیلی نزدیک

اگر هنوز اهمیت سوپرمون را خیلی خوب درک نکرده اید، پس کمی واضح تر آن را برای شما عنوان می کنیم: ریشه های سوپرمون نه با ستاره شناسان، بلکه با منجمان و طالع بین ها پیوند خورده است. ستاره شناسان نظر خود را درباره ی این پدیده می گویند و به حضیض ماه جدید یا حضیض ماه کامل سوپرمون می گویند. همه ی این اتفاقات علمی هستند و تاثیرات این هماهنگی منحصر به فرد کیهانی کمترین اثر را بر روی چارت های ستاره ای شما دارد و بیشترین تاثیر آن فقط بر روی جزر و مد دریاهاست!

بیشتر بخوانید: ابر ماه سرخ آبی چیست؟ یازده بهمن این پدیده زیبا را با چشم رصد کنید!

یادتان باشد: هر زمان که ماه جدید و یا ماه کامل اتفاق می افتند، زمین و ماه و خورشید در یک خط قرار گرفته اند (البته نه به صورتی که سایه ی ماه بر روی زمین بیفتد و یا سایه ی زمین بر روی ماه بیفتد، زیرا در این دو حالت کسوف و خسوف رخ می دهد). ماه همیشه بر روی حرکت سطح آب دریاها تاثیر دارد و وقتی با خورشید و زمین در یک خط قرار می گیرد، برایند نیروهای وارده از ماه و خورشید بر روی زمین در یک جهت واقع می شوند و بنابراین تاثیرات ماه بر روی جزر و مد بیشتر می شود. البته تاثیر ماه بر روی سطح آب ها بیش از خورشید است، زیرا با وجود کوچکتر بودن (خیلی کوچک تر بودن)، ماه نسبت به خورشید خیلی به زمین نزدیک تر است. اما باز هم همین نیروی قوی ماه وقتی با نیروی ضعیف وارد شده از خورشید در یک جهت بر سطح آب های زمین اعمال شوند، باعث ایجاد جزر و مدهای شدیدتری می شوند. حال اگر ماه کامل یا ماه جدید همزمان با حضیض مدار ماه اتفاق بیفتند (یعنی یک سوپرمون اتفاق بیفتد)، به خاطر فاصله ی کمتر بین زمین و ماه، نیروی گرانشی وارده از ماه به سطح زمین شدیدتر هم شده و شدیدترین جزر و مد ممکن در سطح دریاهای زمین اتفاق می افتد که به آن “جزر و مدهای بهاریِ حضیضی” گفته می شود.

بیشتر بخوانید: دلیل بلندتر شدن طول شبانه روز بر روی زمین چیست ؟

در شدیدترین نوعِ این جزر و مدها، آب دریا می تواند تا بیش از ۱۵ سانتی متر در سطح سواحل بالاتر بیاید و شاید در این زمان، کشتی رانی در درون دریا کاری عاقلانه نباشد. اگرچه سوپرمون هیچ ربطی به زلزله و خودکشی و خرافات دیگری که فال بین ها و دیگر افراد سودجو می گویند ندارد، اما همواره آن را می توان یک یادآوری پنهانی از نیروهای پرقدرت کیهانی که بر زمین ما اعمال می شوند دانست.

منبع : curiosity.com

محسن خانی

دانشجوی دکتری تخصصی در رشته مهندسی مکانیک گرایش ساخت و تولید در دانشگاه تهران هستم. علاقه مند به تاریخ ایران و جهان و همچنین تکنولوژی روز دنیا، امیدوارم نوشته هایم مورد پسند خوانندگان آن واقع شود.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا