فیلم It’s a Wonderful Life چه زندگی شگفت انگیزی! ساختهی فرانک کاپرا

فیلم سینمایی It’s a Wonderful Life این یک زندگی شگفت انگیز است یا در برخی ترجمهها چه زندگی شگفت انگیزی! ساختهی فرانک کاپرا Frank Capra است که در سال ۱۹۴۶ اکران شده است. در این فیلم کلاسیک جیمز استورات James Stewart و دونا رید Donna Reed به ایفای نقش پرداخته اند. این فیلم بر اساس یک داستان کوتاه نوشتهی Philip Van Doren Stern ساخته شده است و نوشتن همین داستان کوتاه ۴۰۰۰ کلمهای برای نویسندهاش ۴ سال زمان برده است.
فیلم It’s a Wonderful Life ساختهی فرانک کاپرا، نمایش معجزهی کریسمس
نویسندهی داستان کوتاهی که فیلم It’s a Wonderful Life براساس آن ساخته شده است داستانش را در دویست نسخه چاپ کرد و به عنوان کارت کریسمس منتشر کرد و از قضا یکی از نسخهها به دست یک تهیه کننده سینما افتاد و همین جرقهی ساخت این فیلم را زد.
بیشتر بخوانید: فیلم The Double Life of Veronique اثر کریستف کیشلوفسکی

داستان فیلم It’s a Wonderful Life دربارهی جرج بیلی است. پسری بلند پرواز که همیشه آرزوهای بزرگی در سر میپرورانده است اما به خاطر مهربانی و نوع دوستی و این حس که دیگران به او احتیاج دارند از همهی آن آرزوهای بزرگ دست کشیده است.
جرج تمام زندگی و آرزوهایش را وقف دیگران کرده است و حالا همین برایش دردسر ساز شده است. او که در آستانهی ورشکستگی و ناامیدی از همه جا قرار دارد تصمیم به خودکشی میگیرد. کلارنس، فرشتهای بدون بال، از سوی خدا مامور میشود تا جرج را به زندگی برگرداند و به او نشان بدهد که زندگی چقدر زیبا و شگفت انگیز است.
“همۀ مسافران آن قطار مردند! هری آنجا نبود که به دادشان برسد، زیرا تو آنجا نبودی که هری را نجات بدهی! میبینی جورج، تو واقعاً زندگی شگفت انگیزی داشته ای. نمیبینی چه اشتباهی است اگر دورش بیندازی؟”
بیشتر بخوانید: سریال سرگذشت ندیمه The Handmaid’s Tale بر اساس داستان ندیمه از مارگارت آتوود

فیلم It’s a Wonderful Life اولین بار نزدیک به کریسمس در سال ۱۹۴۶ بر پردهی سینما رفت. گفته میشود که بودجهی این فیلم ۳٫۷ میلیون دلار بوده است ولی در گیشه تنها ۳٫۳ فروخت. نا امیدی حاصل از جنگ جهانی و روحیهی شکنندهی مردم باعث شد تا این فیلم آن طور که بعدها مورد توجه قرار گرفت مورد توجه قرار نگیرد.
فیلم It’s a Wonderful Life به گرفتاریها و دغدغههایی پرداخته است که زمان نمیشناسد. همیشه از خودگذشتگی به خاطر دیگران مطرح است و هنوز که هنوز است به خاطر دیگران زندگی کردن میتواند یاس برانگیز باشد و این سوال همیشه وجود دارد که آیا محبت و فداکاری و نوع دوستی بدون پاسخ است یا خیر.
این فیلم آرزوها و بلند پروازیهای عادی یک انسان نیک را نشان میدهد و گرفتاریهای همان انسان را. در “این یک زندگی شگفت انگیز است” نه آرزوهای جرج بیلی پیچیده و خاصند و نه مشکلات و دغدغه هایش.
آنها آرزوها و مشکلاتی هستند که برای هر انسانی ممکن است پیش بیاید. چه در سال ۱۹۴۶ و چه در سال ۲۰۱۸. همین امر تازگی این فیلم را حفظ میکند و نمیگذارد تا در گذر زمان سوژهاش غیرقابل استفاده و غیرقابل فهم شود.
بیشتر بخوانید: فیلم The Lives of Others زندگی دیگران کاری از فلوریان هنکل فون دونرسمارک
راجرت ابرت در یکی از تحلیل هایش برای این فیلم گفته است:
“نکتهی مهم دربارهی چه زندگی محشری است، این است که گذشت زمان را خوب تاب آورده است، مثل کازابلانکا از آن فیلمهای جاوادانه است که با گذشت زمان، بهتر هم میشود.”
فیلم It’s a Wonderful Life نامزد ۵ جایزهی اسکار در بخشهای بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین تدوین و بهترین صداگذاری شد ولی حتی در جایزهی اسکار با اقبال روبرو نشد.
فیلم It’s a Wonderful Life رفته رفته توانست جایگاه خودش را پیدا کند و به صد فیلم برتر تاریخ سینما راه پیدا کند. علاوه بر این موسسهی فیلم آمریکا این فیلم را به عنوان تاثیرگذارترین فیلم تاریخ سینما انتخاب کرده است. “این یک زندگی شگفت انگیز است” لقب امیدبخش ترین فیلم تاریخ را از آن خود کرده است.
“جورج: حدس میزنم قیافه م به فوتبالیستها نمیآد. اما تو عالی به نظر میرسی. میدونی اگه میشد رودربایسی رو کنار بذارم. میگفتم که به نظرم زیباترین دختر شهری.
مری: خب چرا اینو رک و راس نمیگی؟
جورج: نمیدونم. شاید بگم. حالا چند سالت هست؟
مری: هجده سال
جورج: هجده ؟ عجب. همین پارسال بود که هفده سالت بود.
مری: زیادی جوونم یا زیادی پیر ؟
جورج: اوه نه. سن و سالت مناسبه. البته با این سر و وضع کمی هم مسن تر به نظر میرسی.”
بیشتر بخوانید: فیلم Finding Neverland در جستوجوی ناکَجا آباد کاری از مارک فورستر

فیلم It’s a Wonderful Life که به نوعی معجزهی کریسمس را نشان میدهد و حال و هوای آن را به خوبی میرساند به یکی از محبوب ترین فیلمهای مناسبی تبدیل شده است و هنوز که هنوز است هر سال در لیست سینماها برای کریسمس به طور ویژه روی پرده به نمایش در میآید.
شاید دلیل ماندگاری این فیلم نمایش زیبایی از محبت و نوع دوستی و بخشش در قاب سینما باشد. کاپرا توانسته است با کنار هم گذاشتن خرده داستانهایی از زندگی یک انسان در فصلهایی از زندگیاش مثل کودکی، نوجوانی و بزرگسالی و نمایش مهم ترین اتفاقات زندگی او زیبایی شخصیت او را در کنار ضعف هایش نشان بدهد.
فیلم It’s a Wonderful Life روایت ساده و صادقانهای دارد و این با مفهومی که در ذهن برای انتقال دارد کاملا همخوانی دارد. زیبایی نهایی فیلم از این رو است که انسان با دیدن جرج بیلی میتواند خودش را به خاطر بیاورد.
زمانهایی که تمامی تلاشش را کرده است تا انسان خوبی باشد ولی با شکست مواجه شده است. پایان خوش جرج بیلی به بیننده این نوید را میدهد که زندگی شگفت انگیز تر از آن است که خیال میکنیم و همیشه ممکن است در یک لحظه همه چیز تغییر کند و ناگهان درست شود.
“جورج عزیز، به یاد داشته باش هیچ انسانی تا زمانی که دوستانی داشته باشه ورشکسته نمیشه.”
بیشتر بخوانید: سریع و خشن ۷ ، سفری مخاطره آمیز به اعماق ناشناخته ها

خنداندن راهی برای تحت سلطه درآوردن روح است و اتفاقات کمدی و طنز این فیلم هم در جایگاه خود باعث میشوند تا این فیلم به قلب بیننده نفوذ کند و بتواند به آن تاثیری که میخواهد دست پیدا کند.
“آقای بیلی: بابا ولشون کنین. منم دلم میخواست با اونها اون بالا بودم.
مادر: هری لباس مهمونیش رو پاره میکنه.
آنی: بخاطر همینه که همه بچهها باید دختر باشن.”
در لیست بهترین قهرمانان تاریخ سینما جرج بیلی در رتبهی نهم قرار دارد و در مقابل او شخصیت منفی داستان یعنی آقای پاتر در رتبهی ششم بهترین شخصیت منفی تاریخ سینما قرار دارد.
روابط در فیلم It’s a Wonderful Life خیلی ساده شکل میگیرند. انسانهای بد خیلی ساده بدند و انسانهای خوب خیلی ساده خوب. فیلم به هیچ وجه خودش را درگیر پیچیدگیها نمیکند و با این وجود همه چیز به نظر جفت و جور میآید.
“جورج: مری چرا با من ازدواج کردی؟
مری: برای اینکه تبدیل به دختر ترشیده نشم.
جورج: میتونستی با سم وین رایت یا هر کس دیگهای تو این شهر ازدواج کنی.
مری: من با هر کسی نمیخواستم ازدواج کنم. من میخواستم بچه ام شبیه تو باشه.
جورج: تو حتی ماه عسلم نداشتی. بهت قول داده بودم… چی گفتی؟
مری: بچه ام.
جورج: منظورت اینه که… مری بچه دار شدی؟
مری: کمند جورج افتاده تو لونه لک لک.”
بیشتر بخوانید: فیلم By the Sea کنار دریا به کارگردانی آنجلینا جولی ۲۰۱۵

با وجود نظرات مثبت بسیار در نقدها نظرات منفی درباره این فیلم وجود دارد. الین کیل منتقد سینما دربارهی این فیلم گفته است:
“اگر چه دلیلی برای جدی گرفتن خود وجود نداشته، ولی کاپرا در اینجا لحنی جدی به فیلماش داده، یک فیلم بند تنبانی که میخواهد را هنر جا بزند.”
Frank Capra برای فیلم It’s a Wonderful Life زحمت بسیار زیادی کشیده بود. دکورهای این فیلم بزرگترین دکورهای تاریخ سینمای آمریکا برای یک فیلم بود. یک خیابان اصلی سیصد متری که دیگر نمیشود نام دکور بر آن گذاشت. ۷۵ خانه و عمارت و مغازه و … همه و همه را در قالب دکور ساخته بودند.
با وجود اینکه واکنشها به این فیلم آن چیزی نبود که خستگی این همه زحمت را به در کند ولی این فیلم، فیلم مورد علاقهی کارگردانش است.
فیلم It’s a Wonderful Life با نمرهی ۸٫۵ در رتبهی ۲۴مین فیلم برتر imdb قرار دارد.